Όχι πως τα «εν οίκω» δεν τα ‘χει ο κόσμος (οι «εν δήμω») τούμπανο, αλλά όταν βγαίνουν φόρα παρτίδα στο μεϊντάνι, τσούζουν… Α, ώστε έτσι λοιπόν, ε; Οι τρεις στους τέσσερις καταναλωτές πιστεύουν ότι τα σούπερ μάρκετ της αγοράς μας αισχροκερδούν!…
Μιλάω για το σχετικό πόρισμα της έρευνας που παρουσίασε η Long Lust στο 14ο Food Retail conference (βλέπε σελ. 39-46). Αναρωτιέμαι, αν ο εγχώριος καταναλωτής έχει αυτή τη γνώμη για ένα κλάδο, που εμφανίζει 1,5% κέρδη και που τα περιθώρια της κερδοφορίας του τελούν υπό νομοθετικό καθορισμό, τι να πει ο δόλιος ο Αυστραλός, που οι αλυσίδες του κλάδου στην πατρίδα του χτυπάνε κερδοφορίες 6% –τις στριμώχνουν, όμως (βλ. σελ. 31-36)…
Άντε τώρα εσύ να αλλάξεις τις «εν δήμω» πεποιθήσεις, όταν ο πληθωρισμός τον Μάρτιο ανέβηκε στο 3,2% από 2,9% τον Φεβρουάριο και τα τρόφιμα ακρίβυναν κατά 5,3% (ΕΛΣΤΑΤ). Όταν τον ίδιο μήνα στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός έπεσε στο 2,4% από 2,6% τον Φεβρουάριο (Eurostat)… Ποιος να σε πιστέψει;
Ο κόσμος σκέφτεται με την τσέπη του. Μπορεί να μην ξέρει λ.χ. ότι ο κατώτατος μισθός από το 2011 έχει αυξηθεί μόλις 66 ευρώ καθαρά, ότι ο μέσος στο ίδιο διάστημα έχασε 421 ευρώ κι ότι η τελευταία τώρα αύξηση 6% του κατώτατου αφορά μόνο το 22% των μισθωτών, όπως τα εξηγούν οι συνδικαλιστές, όμως τα υφίσταται! Το βλέπεις στον τρόπο που κοιτάει τις τιμές. Επειδή οι τρεις στους τέσσερις, που δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, εκτός εξαιρέσεων δεν έχουν πάρει ούτε αύξηση, ούτε τριετίες, ούτε τίποτα από την εποχή των μνημονίων…
Και γιατί να πιστέψει ο πελάτης τον επιχειρηματία, όταν το ίδιο το κράτος, που θέλει να τον προστατέψει από την επιχειρηματική ιδιοτέλεια με λογής μέτρα, αισχροκερδεί σε βάρος του με τους παραφουσκωμένους έμμεσους φόρους; Κι ύστερα του λέει από πάνω «τέρμα τα pass και τα ειδικά επιδόματα, ό,τι δώσαμε-δώσαμε. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ είναι δεσμευτικοί: Τυχόν υπερβάσεις εσόδων στο εξής θα κατευθύνονται μόνο για τον σχηματισμό αποθεματικών και τη μείωση του χρέους».
«Βεβαίως!», λέει κι ο κεντρικός τραπεζίτης, διότι «μπορεί η αύξηση των τιμών καταναλωτή να υπερέβαινε την άνοδο του ενεργειακού κόστους και, κατά συνέπεια, ο πληθωρισμός σε κάποιο βαθμό να οφείλεται σε αυξημένα επιχειρηματικά κέρδη», αλλά να είσαι κι ευχαριστημένος! Διότι μετά την υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης το 2023 στο 2% αντί του αρχικά προβλεπόμενου 2,4% (ΕΛΣΤΑΤ), «εκτιμούμε ως Τράπεζα της Ελλάδος ότι φέτος το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί κατά 2,3% έναντι αρχικής μας πρόβλεψης 2,5%» (2,9% προβλέπει η κυβέρνηση). Κι ο πληθωρισμός θα κυμανθεί μεταξύ 2,9% και 3,9%, προσθέτει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής (2,6% προβλέπει η κυβέρνηση). Πλέριο sustainability!
Δεν πιστεύει πια κανέναν ο καταναλωτής. «Σάμπως υπήρξε ποτέ σ’ αυτόν τον τόπο διαφάνεια να βλέπω και λογοδοσία να κρίνω;», έτσι σκέφτεται. Ούτε τον ενδιαφέρει η επιστημονική αλήθεια για το πραγματικό ύψος των τιμών (βλ. σελ. 28). Του φτάνει η πεζή τους αλήθεια, η ανυπόφορη. Ο πελάτης σας « έπαθε» sustainability, κοντομάνικα φοράει από την τελευταία βδομάδα του Μάρτη κι απορεί! Και φοβάται. Μα πιο πολύ ανησυχεί για την «περιφερειακή ασφάλεια», που κινδυνεύει όχι γιατί ο «φίλος Μπίμπι» βομβάρδισε το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, αλλά γιατί οι Ιρανοί του το ανταπέδωσαν, έχοντας ειδοποιήσει πρώτα τους Δυτικούς, να κρατούν ανοικτή την ομπρέλα προστασίας του. Κοιτούν έντρομοι κι οι αναλυτές –δεν θέλει πολύ το βαρέλι του μαύρου χρυσού να περάσει τα 100 δολάρια… Δεν θέλει πολύ να γίνει μπαρούτι η περιοχή, φοβάται ο κόσμος. Μαύρο sustainability!
Στην παγκόσμια οικονομία, ξέρετε, το χρέος πέρυσι παραφούσκωσε. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών (IIF), το μέγεθός του ξεπερνά πια τα 307 τρισ. δολάρια. Το 2020 ήταν 226 τρισ. δολάρια, αλλά το 2021 ελέω πανδημίας εκτοξεύτηκε στα 303 τρισ. δολάρια. Ήταν η μεγαλύτερη ετήσια αύξησή του που καταγράφηκε ποτέ από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 2023, μετά την πανδημία, αντί αποκλιμάκωσης έγινε νέο ρεκόρ, που ώθησε τον λόγο παγκόσμιου χρέους/παγκόσμιου πλούτου στο 336% (τουλάχιστον το 2012 το χρέος των προηγμένων οικονομιών ήταν υπερτριπλάσιο από των αναδυόμενων). Σε απόλυτα μεγέθη, συγκριτικά με δέκα χρόνια πριν, το παγκόσμιο χρέος έχει αυξηθεί κατά 100 τρισ. δολάρια…!
Sustainability είπατε; Όλοι επενδύουν στα όπλα. Μυρίζει αίμα…