Προ διλήμματος θέτει τους επενδυτές η ανάπτυξη των online πωλήσεων ειδών σούπερ μάρκετ, που ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα βρίσκονται στα σπάργανα, ανταγωνιζόμενα τα κραταιά δίκτυα των φυσικών καταστημάτων, που δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών για το αδιασάλευτο της απόλυτης κυριαρχίας τους στη διανομή για πολλά ακόμη χρόνια. Τις περισσότερες μεγάλες λιανεμπορικές αλυσίδες δεν τις συμφέρει μάλλον η έμφαση στην ανάπτυξη των online πωλήσεων, αλλά η ανησυχία να μη χαθεί η πολλά υποσχόμενη ευκαιρία, έστω πριν την αποκάλυψή της, πάντα υπάρχει.

Αν εξαιρεθεί το κόστος μεταφοράς της παραγγελίας στην πόρτα του καταναλωτή, το e-shop μπορεί να επιτύχει μειωμένα κόστη συγκριτικά με το φυσικό κατάστημα, καθώς τα πάγιά του είναι σαφώς λιγότερα από κάθε άποψη.

Ωστόσο, οι μεγάλες αλυσίδες δεν δείχνουν πραγματικά πεισμένες να μπουν άμεσα και ολοκληρωμένα στις online πωλήσεις, με πολλές χιλιάδες κωδικούς και απλοποιημένη αναζήτηση για τον χρήστη. Έτσι αρκούνται μάλλον σε εγχειρήματα παράδοσης παραγγελιών κατ’ οίκον, τα οποία τις περισσότερες φορές βαρύνονται με το μεταφορικό κόστος, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δεν εκτελούνται αυθημερόν. Ουσιαστικά δεν πρόκειται για εγχειρήματα ανάπτυξης κανονικών ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ, αλλά μάλλον για πιλοτικές εφαρμογές που, δηλώνοντας πρακτικά το επιχειρηματικό ενδιαφέρον των επενδυτών γι’ αυτό το νέο πεδίο υπηρεσιών, δικιολογούν τον επί μακρόν πιλοτικό χαρακτήρα τους με βάση το περιορισμένο ενδιαφέρον των χρηστών γι’ αυτές.

SCAN & SHOP ΑΠΟ ΤΗ Δ. ΜΑΣΟΥΤΗΣ
Πάντα, βέβαια, υπάρχουν οι εξαιρέσεις. Η Μασούτης, για παράδειγμα, έχει ξεκινήσει από πέρυσι τον Αύγουστο την λειτουργία της υπηρεσίας Scan & Shop, την οποία μπορεί να χρησιμοποιεί ο χρήστης μέσω του κινητού του. Η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα πραγματοποίησης online αγορών αποκλειστικά ειδών που προβάλλονται στο φυλλάδιο προσφορών της αλυσίδας, τα οποία ο καταναλωτής παραλαμβάνει στον χώρο που επιθυμεί.

Χρησιμοποιώντας φορητές συσκευές (smartphone και tablet), ο καταναλωτής επιλέγει από τα είδη των προσφορών, σαρώνοντας τα σχετικά QR codes που βρίσκονται στο έντυπο φυλλάδιο δίπλα στα προϊόντα και τις διαφημιστικές αφίσες της Μασούτης, που είναι τοποθετημένες στις ειδικά διαμορφωμένες στάσεις των αστικών λεωφορείων. Ο χρήστης χρειάζεται να δημιουργήσει ένα προσωπικό προφίλ στην εφαρμογή Scan & Shop, χρησιμοποιώντας τον αριθμό της Mas Card που κατέχει ως username εισόδου κι ένα προσωπικό 4ψήφιο PIN. Μετά, σαρώνοντας τα QR codes, δημιουργεί το καλάθι του και παραγγέλνει, δίνοντας την επιθυμητή ώρα και διεύθυνση παράδοσης.

Η εφαρμογή Scan & Shop εξυπηρετεί προς το παρόν όλη την ανατολική Θεσσαλονίκη, παρέχει δυνατότητα πληρωμής κατά την παραλαβή των προϊόντων με μετρητά ή με κάρτα και έχει ένα ελάχιστο επιτρεπόμενο ποσό παραγγελίας τα 20 ευρώ, ενώ για αγορές άνω των 50 ευρώ προσφέρεται κέρδος-κίνητρο 5 ευρώ στον πελάτη-χρήστη της υπηρεσίας, η οποία αφορά μόνο στα προϊόντα του φυλλαδίου της αλυσίδας.

Η εν λόγω υπηρεσία εφαρμόστηκε αρχικά μόνο στην περιοχή της Καλαμαριάς. Φέτος τον Ιούνιο επεκτάθηκε σε όλο το ανατολικό τμήμα της πόλης. Σταδιακά μέλλει να καλύψει, πιλοτικά φυσικά, κι άλλα τμήματα του πολεοδομικού συγκροτήματος.

Εκτός από την υπηρεσία Scan & Shop, η Μασούτης παρέχει τη δυνατότητα της διανομής προϊόντων κατ’ οίκον. Σχετικά οι παραγγελίες γίνονται είτε τηλεφωνικά είτε μέσω της ιστοσελίδας της αλυσίδας (οι online παραγγελίες ισχύουν μόνο για το Grand Μασούτης Καλαμαριάς και για παραγγελίες στην περιοχή της Καλαμαριάς). Η υπηρεσία της παράδοσης δεν χρεώνεται, αλλά οι παραγγελίες απαιτείται να αφορούν σε αγορές άνω των 60 ευρώ και γίνονται μόνο κατά τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων της αλυσίδας. Oι παραγγελίες που αποστέλλονται online μέχρι τις 14:00, εξυπηρετούνται αυθημερόν, ενώ, μετά τις 14:00, την επόμενη ημέρα.

ΦΙΛΟΔΟΞΟ ΤΟ INSUPERMARKET.GR
Οι λιανεμπορικές αλυσίδες δεν δείχνουν ιδιαίτερα πρόθυμες να επενδύσουν στα διαδικτυακά σούπερ μάρκετ και για τον προφανή λόγο ότι ακόμη στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν είναι εξοικειωμένο με τη χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών. Ωστόσο, υπάρχουν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, που με αρκετή δόση γενναιότητας επιχειρούν να αποσπάσουν έστω ένα πολύ μικρό κομμάτι της πίτας του κλαδικού τζίρου. Μια τέτοια είναι το insupermarket.gr που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Η λειτουργία του ξεκίνησε στα τέλη Οκτωβρίου του 2016, με τα εξής χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από άλλες αντίστοιχες διαδικτυακές προσπάθειες: Λειτουργεί επτά ημέρες την εβδομάδα και παραδίδει τις παραγγελίες από τις 10 το πρωί ως τις 12 το βράδυ (το χειμώνα ως τις 2 τα ξημερώματα), η ελάχιστη παραγγελία είται τα 7 ευρώ, τα μεταφορικά είναι δωρεάν και η παράδοση γίνεται εντός 45 λεπτών στην Θεσσαλονίκη και τους ανατολικούς δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος. Το υπόλοιπο συγκρότημα και τα προάστια έχουν πιο αυξημένη ελάχιστη παραγγελία (έως τα 30 ευρώ για περιοχές όπως ο Λαγκαδάς, η Επανομή και τα Βασιλικά, με μέσο χρόνο παράδοσης τις δύο ώρες).

Σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Σταυρόπουλο, έναν εκ των δύο συνιδιοκτητών του insupermarket.gr, «είμαστε το πρώτο και μοναδικό αμιγώς ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ, με συνεχή λειτουργία και παράδοση των παραγγελιών σε χώρο που δηλώνει ο πελάτης, ακόμη και μέσα σε 45 λεπτά. Ουσιαστικά δουλεύουμε 365 ημέρες το χρόνο και είναι προφανές πως η επιχείρησή μας εντάσσεται στη λογική του e-commerce κι όχι της απλής κατ’ οίκον παράδοσης παραγγελιών εντός του ωραρίου λειτουργίας των σούπερ μάρκετ».

Το insupermarket διανέμει περίπου 6.000 κωδικούς προιόντων και οι τιμές του, κατά τον κ. Σταυρόπουλο, είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές στη συντριπτική πλειονότητά τους. Εκτός από τρόφιμα, διανέμει είδη καθαριότητας, υγιεινής-ομορφιάς, βρεφικά, προϊόντα για το σπίτι-γραφείο, τροφές για κατοικιδία, είδη για καπνιστές, ενώ διαθέτει και κάποιους κωδικούς πολύ μεγάλων συσκευασιών για επαγγελματίες κ.λπ. Επίσης, διανέμει και ψυχόμενα-καταψυγμένα είδη, που μεταφέρονται σε ειδικές σακούλες και σε συγκεκριμένο μονωμένο χώρο των μεταφορικών οχημάτων, ώστε να μην αλλοιώνονται. Σημειώνεται και η δυνατότητα που παρέχεται στον πελάτη να υποβάλλει ένα αίτημα για την εύρεση κάποιου προϊόντος, το οποίο ενδεχομένως δεν υπάρχει στην προτεινόμενη γκάμα του insupermarket.

Το κέντρο επιχειρήσεων του ηλεκτρονικού σούπερ μάρκετ βρίσκεται στην Καλαμαριά και στεγάζεται σε έναν αποθηκευτικό χώρο 200τμ, στον οποίο φυσικά δεν πραγματοποιούνται συναλλαγές ει μη μόνο παραγγελιοληψίες, πίκινγκ και αποστολές παραγγελιών. Οι πελάτες του insupermarket είναι κυρίως άνθρωποι ηλικίας 35-65 ετών, με μέση αξία καλαθιού τα 25 ευρώ.

ΤΟ ONLINE ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΩΡΙΜΑΣΗΣ
«Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε έναρξη εργασιών στην Εφορία, διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε κάποιος φορολογικός κωδικός, που να περιγράφει με σαφήνεια τη δραστηριότητά μας. Τελικά βρέθηκε κάποια λύση, αλλά ταλαιπωρηθήκαμε από τη γραφειοκρατία. Δουλεύουμε με χαμηλά περιθώρια και κυνηγάμε το αντικείμενό μας καθημερινά, με συνεχείς συμφωνίες που κλείνουμε με τους προμηθευτές. Μόνο με τη συνέπεια μπορούμε να επιβιώσουμε, καθώς η δυσπιστία απέναντι στο ηλεκτρονικό εμπόριο και ιδιαίτερα απέναντι στα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκερ είναι πολύ μεγάλη. Και οι προμηθευτές μάς αντιμετώπισαν με κάποια επιφύλαξη αρχικά. Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί καταναλωτές θέλουν να βλέπουν και να πιάνουν τα προϊόντα που βάζουν στο καλάθι τους. Επίσης, η βόλτα για τα ψώνια υπηρετεί στις ημέρες μας μία κοινωνική ανάγκη, ιδίως για τους ανθρώπους που έχουν εξ ανάγκης διακόψει κάθε άλλου είδους διασκεδάσεις», τονίζει ο συνομιλητής μας. Και προσθέτει: «Η Θεσσαλονίκη είναι παρθένα αγορά για εγχειρήματα όπως τα διαδικτυακά σούπερ μάρκετ και μη βιώσιμη, σύμφωνα με τις μετρήσεις των μεγάλων αλυσίδων, γιατί ο Θεσσαλονικιός είναι απαιτητικός καταναλωτής. Θεωρείται μικρή αγορά για τέτοιου είδους επεκτάσεις ιδιαίτερα για όσους έχουν πολύ μεγάλα δίκτυα φυσικών καταστημάτων. Μετά από δέκα χρόνια θ’ αρχίσει να καταλαβαίνει ο Έλληνας τι σημαίνει διαδικτυακό σούπερ-μάρκετ…».

Η προσπάθεια ανάπτυξης του insupermarket θα επικεντρωθεί στη διεύρυνση της γκάμας των προιόντων που διαθέτει, με περισσότερα είδη μικρών παραγωγών και καλύτερες συμφωνίες με τους προμηθευτές. Η γεωγραφική επέκταση αποτελεί μεν στόχο του, αλλά όχι προτεραιότητα.