Μετά από χρόνια συνεχούς αύξησης των τιμών των τροφίμων, που ανησυχούσαν νοικοκυριά και καταναλωτές, οι τιμές στα σουηδικά σούπερ μάρκετ τον Οκτώβριο του 2025 παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες, δίνοντας στους Σουηδούς μια προσωρινή «ανάσα» στην καθημερινότητά τους. Η σταθερότητα αυτή δεν είναι τυχαία και προκύπτει από συνδυασμό παραγόντων, όπως ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των λιανεμπόρων, η σταθεροποίηση της σουηδικής κορώνας και η πτώση των διεθνών τιμών των καλλιεργειών, κυρίως στα φρούτα και τα λαχανικά. Ο «πόλεμος τιμών» εντάθηκε με αφορμή την ετήσια έρευνα της Εθνικής Οργάνωσης Συνταξιούχων (PRO), που παρακολουθεί τις τιμές βασικών αγαθών. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσαρμόζουν τις τιμές τους με βάση το «καλάθι αγορών» της προηγούμενης χρονιάς. Φέτος, οι μειώσεις ήταν αξιοσημείωτες και δημιούργησαν έντονη πίεση σε όλες τις αλυσίδες, αναδεικνύοντας ότι η στρατηγική τιμολόγησης αποτελεί κρίσιμο εργαλείο στον ανταγωνισμό για την προσέλκυση καταναλωτών.
Μείωση τιμών σε φρούτα, τυριά και κατεψυγμένα λαχανικά
Οι μεγαλύτερες μειώσεις εντοπίζονται στα φρούτα, το παραδοσιακό κίτρινο τυρί και τα κατεψυγμένα λαχανικά. Οι τιμές των φρούτων υποχώρησαν κατά 1,2%, κυρίως λόγω εποχικών παραγόντων, όπως η φθηνότερη διάθεση εσπεριδοειδών. Αλυσίδες όπως η Willys, που υπόσχεται «το φθηνότερο καλάθι τροφίμων στη Σουηδία», αναγκάζονται να μειώνουν τις τιμές για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Συνολικά, οι τιμές τροφίμων αυξήθηκαν μόλις κατά 0,4% τον Οκτώβριο, ενώ η ετήσια αύξηση περιορίστηκε στο 3,4%, με τον δείκτη CPIF στο 2,8%. Η τάση αυτή δείχνει ότι ο έντονος ανταγωνισμός μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα απέναντι στην ακρίβεια, ακόμα και όταν οι διεθνείς πιέσεις στο κόστος παραγωγής παραμένουν έντονες.
Χαμηλότερος ΦΠΑ και αλλαγές στην κυβερνητική στρατηγική
Η σουηδική κυβέρνηση ανακοίνωσε μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα από 12% σε 6%, από τον Απρίλιο του 2026, στοχεύοντας στην τόνωση της καταναλωτικής δαπάνης. Παράλληλα, η αύξηση των αμυντικών δαπανών προκαλεί ανησυχίες για το δημοσιονομικό μέλλον, καθώς το έλλειμμα προβλέπεται να φτάσει περίπου τα 35 δισ. ευρώ για την περίοδο 2023-2026, σε αντίθεση με τα πλεονάσματα των προηγούμενων θητειών. Η υπουργός Οικονομικών Elisabeth Svantesson υπερασπίστηκε τη στρατηγική, τονίζοντας ότι οι φορολογικές ελαφρύνσεις σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης λειτουργούν ως μοχλός τόνωσης της ανάπτυξης, ενώ η χαμηλή παραγωγικότητα της χώρας καθιστά αναγκαίες τέτοιες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της οικονομίας. Ο σουηδικός σύνδεσμος των μεγαλύτερων αλυσίδων (ICA, Axfood, Lidl, CityGross, Coop) επισημαίνει ότι οι τιμές επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, από τις σοδειές, το κόστος επεξεργασίας, τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, την ενέργεια, τους μισθούς και τα ενοίκια. Ο όμιλος ICA δεσμεύτηκε να μεταφέρει πλήρως το όφελος της μείωσης ΦΠΑ στους καταναλωτές, διασφαλίζοντας σταθερές τιμές και ενισχύοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.