Υπερδιπλασιάστηκαν οι ελληνικές εξαγωγές φέτας στον Καναδά το 2023, ξεπερνώντας το φράγμα των 10 εκατ. ευρώ. Πιο αναλυτικά, η ετήσια αύξηση έφθασε το 130,7% σε σχέση με την αντίστοιχη συνολική αξία εξαγωγών του 2022.
Το κομβικό γεγονός για τη μεγάλη αύξηση εξαγωγών φέτας αφορά την υπογραφή της Περιεκτικής Συμφωνίας Οικονομίας και Εμπορίου μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και Καναδά (CETA), που τέθηκε σε ισχύ από τις 21 Σεπτεμβρίου 2017. Μετά το πέρας της εξαετίας, θεωρείται ότι η σχετική συμφωνία «ωρίμασε» εμπορικά, αν και η Ελλάδα ανήκει στα κράτη – μέλη της ΕΕ που δεν την έχουν κυρώσει ακόμη σε επίπεδο εθνικού δικαίου, μολονότι έχει ήδη κυρωθεί στον Καναδά.
Η CETA εξασφαλίζει την προστασία των κοινοτικών προϊόντων Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Μεταξύ 2017 και 2023, η αξία εξαγωγών φέτας στον Καναδά αυξήθηκε κατά 284%. Ταυτόχρονα, το 2018 ξεκίνησε μια ραγδαία άνοδος του συνολικού όγκου εξαγωγών φέτας. Το 2023 ξεπεράστηκε και το φράγμα των 1.000 τόνων (1.095 τόνοι εξαγωγών). Η CETA ΕΕ και Καναδά εισάγει καθεστώς εισαγωγικής ποσόστωσης τυριών και ταυτόχρονα, απαγόρευση χρήσης επωνυμιών αγροκτηνοτροφικών προϊόντων της ΕΕ. Η συγκεκριμένη λίστα περιλαμβάνει 16 ελληνικά προϊόντα ΠΓΕ, μεταξύ των οποίων έξι τυροκομικά: Φέτα, κεφαλογραβιέρα, γραβιέρα Κρήτης, γραβιέρα Νάξου, μανούρι, ελληνικό κασέρι.
Τα τυριά «τύπου φέτας»
Η φέτα, άλλωστε, σύμφωνα με τη CETA, συμπεριλαμβάνεται στον προνομιακό κατάλογο όπου οι παραγωγοί τυριών που προσομοιάζουν σε εμφάνιση, χρώμα και γεύση με εκείνη, έχουν υποχρέωση αναγραφής χαρακτηρισμού απομίμησης, με λέξεις όπως «kind», «type», «style», «imitation» ή άλλους και παράλληλα, εμφανή αναγραφή γεωγραφικής προέλευσης παραγόμενου προϊόντος. Οι υποχρεώσεις αφορούν Καναδούς τυροκόμους, αλλά και οποιαδήποτε τυροκομία εκτός ΕΕ εμπορεύεται τυριά παρεμφερή της φέτας στον Καναδά. Όπως αναφέρει το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του Τορόντο, εξακολουθούν να υπάρχουν «προβληματικές περιπτώσεις», με χρήση επωνυμιών όπως «feta bulgarian style» και εισαγωγές τυριών «τύπου φέτας» από Βουλγαρία και Δανία. Στη συνολική αγορά λευκού τυριού του Καναδά επικρατεί πολύ μεγάλος ανταγωνισμός, επειδή είναι αγορά με μεγάλη κατά κεφαλήν κατανάλωση σε όγκο. Το 2023, οι όγκος ελληνικών εξαγωγών φέτας ανέβηκε στο 13% της συνολικής διαθεσιμότητας λευκού τυριού στην καναδική αγορά. Η καναδική τυροκομική παραγωγή προϊόντων τύπου φέτας βρίσκεται στο 50% των συνολικών εξαγωγών φέτας που πραγματοποιεί η Ελλάδα ετησίως στον κόσμο.
Το τυρί «τύπου φέτας» καναδικής παραγωγής είναι από τα φθηνότερα τυριά της υποαγοράς, όμως δεν λογίζεται ως «απειλή», επειδή κατά κοινή ομολογία θεωρείται «κακέκτυπο» φέτας. Η καναδική τυροκομική παραγωγή λευκών τυριών, μετά τη CETA, έχει διευρυνθεί και σε υποκατάστατα τυροκομικών ΠΓΕ προϊόντων Ιταλίας και Ισπανίας.
Η CETA προβλέπει εισαγωγή τυριών παραγωγής ΕΕ μηδενικού δασμούς, εντός ορισμένης ποσόστωσης, η οποία το 2022 ανώτατα διαμορφώθηκε σε 16.000 τόνους ετησίως.
Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter FOODReporter