Είναι ή όχι συντονισμένες οι ανατιμήσεις που κατά διαστήματα ανακοινώνονται από τους προμηθευτές του οργανωμένου λιανεμπορίου; Λειτουργεί ο ανταγωνισμός για τη διαμόρφωση των τιμών παραγωγού ή μήπως η μεγάλη συγκέντρωση που παρατηρείται στα μερίδια συγκεκριμένων κλάδων της βιομηχανίας προκαλεί στρεβλώσεις στην αγορά; Η ηγεσία του ΣΕΣΜΕ υποστηρίζει ότι οι ανατιμήσεις οφείλονται είτε στην "προσομοίωση των χαρακτηριστικών κατά κλάδο" στη βιομηχανία είτε σε άλλους λόγους, μη σύννομους, υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς το ενδεχόμενο συμπαιγνιών μεταξύ συγκεκριμένων προμηθευτριών εταιρειών.
Είναι ή όχι συντονισμένες οι ανατιμήσεις που κατά διαστήματα ανακοινώνονται από τους προμηθευτές του οργανωμένου λιανεμπορίου; Λειτουργεί ο ανταγωνισμός για τη διαμόρφωση των τιμών παραγωγού ή μήπως η μεγάλη συγκέντρωση που παρατηρείται στα μερίδια συγκεκριμένων κλάδων της βιομηχανίας προκαλεί στρεβλώσεις στην αγορά;
Το προεδρείο του ΣΕΣΜΕ έθεσε πρόσφατα δημοσίως το θέμα των συντονισμένων ανατιμήσεων, υποστηρίζοντας ότι οφείλονται είτε στην "προσομοίωση των χαρακτηριστικών" κατά κλάδο στη βιομηχανία είτε σε άλλους λόγους μη σύννομους, υπονοώντας -εμμέσως πλην σαφώς- το ενδεχόμενο συμπαιγνιών μεταξύ συγκεκριμένων προμηθευτριών εταιρειών.
Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί ότι οι συντονισμένες ανατιμήσεις “εισήχθησαν” στην αγορά πριν από πολλά χρόνια, οπότε καταγράφονταν περιπτώσεις βιομηχανιών ενός κλάδου οι οποίες ανακοίνωναν ανατιμήσεις κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και περίπου στα ίδια ποσοστά. Υπό αυτή την έννοια οι εκπρόσωποι του ΣΕΣΜΕ προφανώς εννοούσαν ότι το τελευταίο διάστημα οι συντονισμένες ανατιμήσεις είναι όλο και πιο συχνές, τραβώντας την προσοχή της αγοράς.
Ενδιαφέρον προκαλεί και το γεγονός ότι οι επίμαχες τοποθετήσεις έγιναν σε συνέντευξη τύπου του ΣΕΣΜΕ λίγες μόλις ημέρες πριν από την ανακοίνωση της ετυμηγορίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, σχετικά με την πολύκροτη υπόθεση για τις ανατιμήσεις, στην οποία καταδικάστηκαν εν τέλει είναι οι επτά αλυσίδες.
Στο μεταξύ, τόσο ο κ. Παντελής Παντελιάδης, πρόεδρος του Συνδέσμου, όσο και οι κ.κ. Μανόλης Αποστόλου και Νίκος Βερόπουλος, μέλη του προεδρείου της διοίκησης του φορέα, υπεραμυνόμενοι της τιμολογιακής πολιτικής του κλάδου, αποποιήθηκαν των ευθυνών για την ακρίβια, δηλώνοντας ότι οι ανατιμήσεις στα ράφια των αλυσίδων προκαλούνται μόνο από τους προμηθευτές τους και τις αυξήσεις στη χονδρική, ενώ στάθηκαν ιδιαίτερα στην υψηλή κερδοφορία της βιομηχανίας και τη μεγάλη συγκέντρωση μεριδίων που τη χαρακτηρίζει.
Η απάντηση του ΣΕΒΤ
Από την πλευρά της η διοίκηση του ΣΕΒΤ, απαντώντας στις τοποθετήσεις του λιανεμπορίου, απέφυγε να σχολιάσει τα περί συντονισμένων ανατιμήσεων, ενώ για τη μεγάλη συγκέντρωση του κλάδου, διά στόματος του κ. Βασίλη Ζαφείρη, εντεταλμένου συμβούλου του Συνδέσμου, επεσήμανε ότι η βιομηχανία τροφίμων μπορεί να παρουσιάζει υψηλή συγκέντρωση, όμως από μόνο του το στοιχείο αυτό δεν είναι αρκετό για να παρέμβει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, συμπληρώνοντας ότι “μια απλή ανάγνωση του νόμου περί ανταγωνισμού δείχνει ότι δεν διώκει ούτε τα μεγάλα μερίδια αγοράς ούτε καν τη δεσπόζουσα θέση, μιας και αυτά αποτελούν αποτέλεσμα της ελεύθερης επιλογής του καταναλωτή”.
Ο κ. Ζαφείρης σχολίασε και το ζήτημα της κερδοφορίας που εμφανίζει ο βιομηχανικός κλάδος στην αγορά των τροφίμων, παραπέμποντας κάθε ενδιαφερόμενο στις βασικές οικονομικές αρχές που εξηγούν, όπως αναφέρει, “γιατί είναι φυσικό η κερδοφορία της βιομηχανίας να είναι συγκριτικά μεγαλύτερη αν μετρηθεί ως ποσοστό επί του τζίρου και μικρότερη αν μετρηθεί ως απόδοση επί των κεφαλαίων”.
Σε ό,τι αφορά τις ανατιμήσεις, ο ΣΕΒΤ επιχείρησε να χαμηλώσει τους τόνους μέσω του εκπροσώπου του, ο οποίος παρέπεμψε στα στοιχεία της ΕΣΥΕ, που δείχνουν ότι οι αυξήσεις στα τρόφιμα είναι σταθερά μικρότερες του πληθωρισμού, εξέλιξη η οποία κατά τον Σύνδεσμο αποτελεί κοινό επίτευγμα της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου.
Εθνικό ωράριο χωρίς διεύρυνση
Υπέρ ενός εθνικού ωραρίου για τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και κατά της διεύρυνσής του έστω και για λίγες ώρες την εβδομάδα, αλλά και της όποιας αλλαγής στο καθεστώς της Κυριακής, τάχθηκε ο ΣΕΣΜΕ στην επικοινωνία του με τους εκπροσώπους του Τύπου. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου, το λιανεμπόριο επιθυμεί ένα σταθερό ωράριο, χωρίς παρεμβάσεις εκ μέρους των νομαρχών, δηλαδή απαλλαγμένο από τη θεσμοθέτηση "τοπικών καθεστώτων", ενώ διευκρίνισε ότι, αν τελικά υπάρξει διεύρυνση του ωραρίου, τα σούπερ μάρκετ θα αναγκασθούν να ακολουθήσουν τον ανταγωνισμό.
Σημειώνεται, πάντως, ότι κατά το παρελθόν ο ΣΕΣΜΕ συνηγορούσε υπέρ της διεύρυνσης του ωραρίου κατά δύο ώρες το Σάββατο και κατά μία ώρα τις καθημερινές μόνο για τους χειμερινούς μήνες, ενώ σήμερα παρουσιάζεται με αντίθετη θέση, δηλώνοντας ότι τυχόν διεύρυνση του χρόνου λειτουργίας της αγοράς δεν θα προκαλέσει παρά ανακατανομή του τζίρου και των θέσεων εργασίας και σε καμία περίπτωση δεν θα τονώσει την απασχόληση. Παράλληλα δηλώθηκε ότι η διεύρυνση του ωραρίου θα αυξήσει το κόστος λειτουργίας των καταστημάτων λιανικής και κατά συνέπεια τις τιμές των αγαθών.
Η αδειοδότηση των καταστημάτων
Ο ΣΕΣΜΕ έβαλε κατά των τοπικών αρχόντων και για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται ζητήματα που αφορούν στην αδειοδότηση των καταστημάτων, υποστηρίζοντας ότι μέχρι σήμερα η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν δημιούργησε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού στα όρια ευθύνης της. Για τον λόγο αυτό ζήτησε από το Υπουργείο Ανάπτυξης να θεσμοθετήσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο το οποίο:
- να ορίζει τις χρήσεις γης σε όλη τη χώρα,
- να καθορίζει με σαφήνεια τα είδη των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (υπεραγορά, μικτό κατάστημα, παντοπωλείο κά),
- να επανακαθορίζει τα είδη που επιτρέπεται να πουλάει το κάθε κατάστημα,
- να καθορίζει υπό ποίους όρους ιδρύεται και λειτουργεί ένα τέτοιο κατάστημα και
- να προσδιορίζει ποιος αδειοδοτεί τη λειτουργία του και ποιος το εποπτεύει, καθώς και ποιος είναι ο ρόλος του ΕΦΕΤ.