Ακόμη μεγαλύτερες προκλήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα τα brands, λόγω της συνεχιζόμενης και εντεινόμενης οικονομικής ύφεσης. Μία από τις μεγαλύτερες είναι να μπορέσουν να ισχυροποιήσουν τη σχέση των προϊόντων τους με τους καταναλωτές, διατηρώντας παράλληλα όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές. Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον είναι λογικό να γινόμαστε παρατηρητές συνεχών και γρήγορων αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνονται και στον πίνακα με τα Top 50 brands 2011 της ελληνικής αγοράς σούπερ μάρκετ.
H έρευνα, στην οποία καταγράφονται τα 50 πρώτα σε αξία πωλήσεων brands για το 2011, πραγματοποιήθηκε από τη SymphonyIRI για δεύτερη χρονιά, για λογαριασμό του σελφ σέρβις. Οι πωλήσεις αφορούν σε πωλήσεις μέσω υπέρ μάρκετ και σούπερ μάρκετ.
Η συνολική αξία πωλήσεων των 50 πρώτων brands το 2010, σύμφωνα με την περσινή αντίστοιχη έρευνα, ήταν 1,64 δισ. ευρώ, ενώ το 2011 μειώθηκαν σε 1,56 δισ. ευρώ. Παρατηρώντας τον πίνακα και ανατρέχοντας στα στοιχεία που δημοσιεύσαμε στο αντίστοιχο αφιέρωμα (Μάιος 2011) διαπιστώνουμε πως σταθερά στην πρώτη θέση βρίσκεται το brand Coca-Cola (My Coke).
Την ίδια σταθερότητα παρουσιάζουν όλα τα brands μέχρι και την 7η θέση (εμφανίζονται με τη σειρά: Nescafe, NOYNOY, Pampers, Amita, Μιμίκος και Ariel). Από την 8η θέση και κάτω σημειώνονται μεταθέσεις αλλά και αντικαταστάσεις brands από νέα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε: το Κρις-Κρις από την 50ή θέση ανέβηκε στην 28η, το brand Παπαγάλος Λουμίδης από τη 18η έφθασε στη 12η, το Βιτάμ από την 23η πήγε στη 18η, η ΙΟΝ από την 32η πήγε στην 24η, η EveryDay από την 28η πήγε στην 25η, η Misko από την 21η στη 19η, το Activia από την 45η έφθασε στην 42η, η Always από την 24η ανέβηκε στην 23η, το Pummaro από την 30ή στην 29η. Επίσης, από τις νέες εισόδους μπορούμε να αναφέρουμε το κοτόπουλο Άρτας, που κατέλαβε την 39η θέση, το ΑΓΝΟ την 40ή, το NIKAS την 48η και η Pavlidis (σοκολάτες) την 44η.Όλες οι έρευνες και αναλύσεις συγκλίνουν σε ένα σημείο: η οικονομική ύφεση πλήττει και θα συνεχίζει να πλήττει τις πιο ευάλωτες κατηγορίες και προϊόντα.
Ειδικότερα στα τρόφιμα, οι πιο αδύναμοι «παίκτες» θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την αγορά. Με αυτό το δεδομένο και με πτώση πωλήσεων στο σύνολο της αγοράς, η μετάθεση προς τα πάνω ενός brand, ακόμη και για μία μόνο θέση, αποτελεί σημαντική επιβεβαίωση της στρατηγικής που ακολουθεί μία εταιρεία ώστε να κάνει πιο ισχυρούς τους δεσμούς που τη δένουν με τους καταναλωτές, να προσφέρει νέα, καινοτόμα προϊόντα που καλύπτουν πραγματικές ανάγκες, να επιλέξει σωστούς τρόπους επικοινωνιακής προσέγγισης κ.ο.κ. Μεγάλη σημασία, βέβαια, έχει και το κανάλι διανομής.
Εκεί, η σωστή και αποδοτική συνεργασία με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ μπορεί να απογειώσει τις πωλήσεις με τη σωστή τοποθέτηση των προϊόντων, την εξασφάλιση της ποιότητάς τους από την παραλαβή τους στις αποθήκες μέχρι το ταμείο του καταστήματος, τη σωστή αναπλήρωση του ραφιού ώστε να μην εμφανίζονται ελλείψεις που οδηγούν όχι μόνο στην επιλογή άλλου καταστήματος αλλά και στην αντικατάσταση του brand που είναι σε έλλειψη από μία άλλη ανταγωνιστική μάρκα.
Σημαντικός είναι ο ρόλος της συνεργασίας και στον τομέα της υλοποίησης προωθητικών προγραμμάτων μέσα στο σούπερ μάρκετ, ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να δοκιμάσει τα νέα κυρίως προϊόντα του brand, να εκμεταλλευτεί τις εκπτώσεις και τις ειδικές προσφορές, να εξαργυρώσει με ευκολία τα κουπόνια του στο ταμείο και γενικότερα να διευκολυνθεί ώστε να γνωρίσει ένα προϊόν ή να επιλέξει ένα ήδη γνωστό έναντι του ανταγωνιστικού του.
Οι νέες συνθήκες και η απάντηση στις προκλήσεις
Το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) παρουσίασε πρόσφατα μελέτη στηριζόμενη στα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών, σύμφωνα με την οποία οι τιμές λιανικής σε διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών έχει αυξηθεί κατά 1,85%. Αν δεν ληφθούν υπόψη οι αυξήσεις του ΦΠΑ, έχουμε μείωση του δείκτη τιμών λιανικής κατά 2,04%, ενώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2011, το τελευταίο εξάμηνο οι τιμές παρουσιάζουν μείωση κατά 1,35%.
Από την άλλη, έχουμε σημαντική μείωση του εισοδήματος ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Πολλοί είναι οι παράγοντες που δεν επιτρέπουν μια δραστική μείωση των τιμών. Το ίδιο συμβαίνει και με τα retailer brands, που, όμως, από τη… φύση τους, διατηρούν μια απόσταση ασφαλείας από τα supplier brands, κάνοντας την αγορά τους ελκυστική και πιο δύσκολη την προσπάθεια των δεύτερων να κρατήσουν τις πωλήσεις τους και τα μερίδιά τους, αν όχι σε ανοδική, τουλάχιστον σε σταθερή πορεία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα μερίδια των retailer brands έχουν φθάσει σε ποσοστά που αγγίζουν το 50%, ειδικά σε κατηγορίες μη τροφίμων.
Η απάντηση των supplier brands είναι η επένδυση στην καινοτομία –ιδιαίτερα δύσκολη σε εποχές μειωμένης ρευστότητας– και η εκμετάλλευση των μέσων που η τεχνολογία προσφέρει, ώστε η σχέση των καταναλωτών με το brand να ενισχυθεί τόσο ώστε να μην μπορεί να διαρραγεί εύκολα από τις επιπτώσεις των αλλαγών που επιφέρει στις αγοραστικές συνήθεις η νέα οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Όλα τα brands που παρουσιάζονται στη λίστα των Top 50 του 2011 ξεχωρίζουν για τη δυναμική τους παρουσία στην αγορά, το λανσάρισμα νέων προϊόντων, την υποστήριξή τους με εμπνευσμένες προωθητικές ενέργειες και με τη διατήρηση της ποιότητάς τους παρά την πίεση για μείωση της τιμής τους.
Η ταυτότητα της Ερευνας
Τα στοιχεία προέρχονται από την έρευνα Infoscan της SymphonyIRI. Το Infoscan παρακολουθεί τις πωλήσεις στο σύνολο της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης, σε 2.520 καταστήματα σούπερ μάρκετ και υπέρ μάρκετ. Τα στοιχεία στηρίζονται στα εβδομαδιαία μηχανογραφημένα στοιχεία πωλήσεων καταστήματος, σε επίπεδο barcode. Η συγκεκριμένη έρευνα των Top 50 brands έγινε σε δείγμα 1.390 καταστημάτων μεγάλων σούπερ μάρκετ και υπέρ μάρκετ, καθώς και ανεξάρτητων σούπερ μάρκετ (64 banners). Πραγματοποιήθηκε επιλογή ανάμεσα σε περίπου 150 κύριες προϊοντικές κατηγορίες.