Το μεγάλο στοίχημα για εξακόσιες εταιρείες του κλάδου

Μπροστά στο μεγάλο στοίχημα της συγκρότησης ενός ιδιαίτερα διευρυμένου επιχειρηματικού σχήματος, που θα μπορούσε να συμπεριλάβει το δυναμικό των τεσσάρων ομίλων αγορών
των μεσαίων και μικρών εταιρειών του κλάδου, ή της σταδιακής αποψίλωσης του δυναμικού τους από την ένταση του ανταγωνισμού βρίσκονται οι διοικήσεις του ΕΛΟΜΑΣ, του Αστέρα,
της Mesis και του Ασπίδα.

Οι διοικήσεις των τεσσάρων ομίλων εξακολουθούν να αμύνονται από μειονεκτική θέση έναντι των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, με το αποτέλεσμα της αναμέτρησης προδιαγεγραμμένο. Ωστόσο, και οι τέσσερις όμιλοι εμμένουν στο να κινούνται στον δρόμο της αυτονομίας ο καθένας, διεκδικώντας μέλη ο ένας απ’ τον άλλον και, ταυτόχρονα, επιδιώκοντας να κρατούν τις δυνάμεις τους όρθιες, ενόσω πολλές από τις εταιρείες-μέλη τους είτε απειλούνται με εξόντωση από τον ανταγωνισμό είτε συζητούν ήδη την πώλησή τους σε μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου.

Πληροφορίες αναφέρουν, ωστόσο, ότι κάποιες διερευνητικές επαφές μεταξύ των διοικήσεων των τεσσάρων ομίλων, με την προοπτική μιας πιθανής στρατηγικής συνεργασίας, έχουν ξεκινήσει. Όμως, απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχουν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για τη σύναψη συμμαχιών, με εταίρους τουλάχιστον δύο, αν όχι περισσοτέρους, ομίλους. Στο μεταξύ, στους μεγάλους του κλάδου μαίνονται οι κόντρες για την επικράτηση του ενός έναντι του άλλου, για το ποιος θα πετύχει την επόμενη μεγάλη εξαγορά που θ’ ανατρέψει εκ νέου τα δεδομένα στην αγορά κοκ.

Όπως σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, ένας από τους λόγους που οι όμιλοι αγορών καθυστερούν να «τα βρουν» και να συνεργαστούν στρατηγικά –επί της ουσίας να συγχωνευτούν– σχετίζεται με τον υψηλό πληθωρισμό της κλαδικής αγοράς, που προσθέτοντας συνεχώς νέο τζίρο στις επιχειρήσεις, δεν παραλείπει να συνδράμει και τους μικρούς τοπικούς λιανέμπορους. Αλλά όπως επισημαίνουν, η συνέχεια θα είναι «από χέρι» δυσάρεστη, εξηγώντας ότι «όταν κατακάτσει η σκόνη από την έξαρση του πληθωρισμού και οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς αρχίσουν να μειώνονται αισθητά, οι μικροί του κλάδου δεν θα μπορούν να σηκώσουν το βαρύ φορτίο του υψηλότερου συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεών τους…». Τότε, όπως τουλάχιστον περιμένουν οι μεγάλοι του κλάδου, πολλές μικρομεσαίες εταιρείες θα αναζητούν απεγνωσμένα ως λύση ανάγκης την πώλησή τους. Σε τέτοιες συνθήκες είναι αναμενόμενο ότι όσα deals κλείσουν, θα συμφωνηθούν κατά κανόνα με ετεροβαρείς όρους για τους μικρούς, ενώ κάθε προσπάθεια των ομίλων αγορών για συγχώνευση δυνάμεων θα γίνει βεβιασμένα και το πιθανότερο για λιγότερες αριθμητικά εταιρείες απ’ όσες καλύπτουν σήμερα.

1.100 μαγαζιά, 1,3 δισ. ευρώ τζίρος
Για την ώρα μία πραγματικά τεράστια «κοινότητα» επιχειρήσεων, που σε αριθμό ξεπερνά τις εξακόσιες, σε καταστήματα τα 1.100 και σε ετήσιες πωλήσεις περισσότερα των 1,3 δισ. ευρώ –αυτό είναι το δυναμικό των τεσσάρων ομίλων αγορών– συνεχίζει την πορεία της, παίρνοντας πρόσκαιρα ένα κομμάτι από την ανάπτυξη και τα κέρδη που φέρνει ο πυρετός των ανατιμήσεων . Από τις εταιρείες που μετέχουν σε αυτή την «κοινότητα», ασφαλείς μακροπρόθεσμα θα είναι λίγες, δηλαδή λιγότερες απ’ όσες καταφέρνουν μέχρι σήμερα να κρατούν τα μερίδιά τους, βασισμένες είτε στην έντονη διαφοροποίησή τους από τους ισχυρούς του ανταγωνισμού είτε στις σχέσεις προσωπικής γνωριμίας και οικειότητας των επικεφαλής τους με πελάτες και προμηθευτές. Οι υπόλοιπες απλώς θα υποστούν μία νέα φθοροποιό πραγματικότητα, που δύσκολα θα καταφέρνουν να διαχειρίζονται.

Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες ή τα επόμενα λίγα χρόνια, ας δούμε πώς δραστηριοποιείται ο καθένας από τους τέσσερις ομίλους αγορών της κλαδικής αγοράς, δηλαδή ο ΕΛΟΜΑΣ, ο Αστέρας, η Mesis και ο Ασπίδα.

ΕΛΟΜΑΣ
Με 27 τοπικές εταιρείες-μέλη του, ετήσιο τζίρο 610 εκατ. ευρώ και 323 σούπερ μάρκετ ανά την επικράτεια, όμιλος αγορών ΕΛΟΜΑΣ έχει το τελευταίο διάστημα εισέλθει σε φάση αναδιάταξης των δυνάμεών του, με σκοπό του πλέον την ενσωμάτωση νέων τοπικών αλυσίδων, που θα του φέρουν πρόσθετο τζίρο, αυξάνοντας τη διαπραγματευτική του ισχύ έναντι των προμηθευτών. Φέτος υπό τη στέγη του ομίλου εντάχθηκαν η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Κάντζας και η Kρητική Μυλωνάκης, η Πίτσιας από την Κατερίνη, η Αραμπατζής και η Ανατολή (Ναταλί) από τη Θεσσαλονίκη και η Ράπτης από την Κέρκυρα, εισφέροντας στον όμιλο αθροιστικό νέο τζίρο περίπου 120 εκατ. ευρώ. Η διοίκησή του επισημαίνει ότι ανάλογες πρωτοβουλίες θα εκδηλωθούν και στη συνέχεια, ώστε ο όμιλος να ανακτήσει το περισσότερο μέρος από τις απώλειές του τα τελευταία χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι τις «παλιές καλές ημέρες» οι αθροιστικές ετήσιες πωλήσεις των μελών του έφταναν τα 1,250 δισ. ευρώ. Οι τρεις ηχηρότερες αποχωρήσεις από τους κόλπους του ήταν ως γνωστόν των εταιρειών ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, Bazaar και SYNKA, ο ετήσιος τζίρος των οποίων σήμερα πλησιάζει αθροιστικά το 1 δισ. ευρώ.

Αστέρας
Ο όμιλος αγορών Αστέρας εστιάζει σήμερα τη στρατηγική του αφενός στη διαμόρφωση ενιαίας εταιρικής ταυτότητας, που θα προσδιορίζει το εξωτερικό και το εσωτερικό των καταστημάτων των μελών του, και αφετέρου σε αυστηρότερους όρους εκτέλεσης των συμφωνιών που συνάπτει η διοίκησή του με τις προμηθεύτριες εταιρείες και στην ορθολογικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση του χαρτοφυλακίου προϊόντων που εμπορεύεται. Ο όμιλος έχει σήμερα 78 μέλη, που ελέγχουν 219 σούπερ μάρκετ ανά την Ελλάδα. Οι περισσότεροι από τους επιχειρηματίες που συμμετέχουν στο δυναμικό του είναι και μέτοχοι της εταιρείας Αστέρας. Τα βασικότερα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο όμιλος στα μέλη του είναι οι παροχές, όπως προκύπτουν από τις κεντρικές συμφωνίες, η μεγάλη γκάμα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα διαφημιστικά φυλλάδια, οι υπηρεσίες στησίματος και ανακαίνισης των καταστημάτων και η μηχανογραφική και νομική κάλυψή τους.

Mesis
Οι εταιρείες μέλη του ομίλου Mesis αναμένεται να εμφανίσουν φέτος κατά μέσο όρο αύξηση πωλήσεων 10%-15% συγκριτικά με το 2022, ενώ αθροιστικά η ετήσια αξία τους υπολογίζεται περίπου στα 250 εκατ. ευρώ. Η επίδοση αυτή σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην ένταξη φέτος στον όμιλο 40-45 νέων καταστημάτων. Οι εταιρείες που καλύπτονται από τη Mesis λειτουργούν συνολικά περί τα 460 μικρά κατά κανόνα καταστήματα έναντι 420 στα τέλη του 2022. Το 30%-35% αυτών δραστηριοποιούνται σε τουριστικές περιοχές, ενώ το 15% των καταστημάτων του δυναμικού του δραστηριοποιούνται εποχιακά. Ο κύριος όγκος των συνεργατών του ομίλου είναι μικροί λιανέμποροι-ιδιοκτήτες ενός καταστήματος, ενώ λίγοι έχουν δύο ή τρία καταστήματα ο καθένας.

Ασπίδα
Οι πωλήσεις των μελών του ομίλου αγορών Ασπίδα εξελίσσονται φέτος με ρυθμό ανάπτυξης κατά μέσο όρο 3%, ποσοστό χαμηλό, που αποτυπώνει, ωστόσο, την πραγματική δυναμική των πωλήσεων της «οικογένειας» εταιρειών του ομίλου, καθότι στη διάρκεια του έτους δεν έγιναν νέες εγγραφές ή διαγραφές μελών. Αθροιστικά ο τζίρος των μελών του ομίλου εκτιμάται ότι θα υπερβεί φέτος τα 100 εκατ. ευρώ, προερχόμενος από εκατό περίπου μαγαζιά, τα οποία θεωρούνται ανταγωνιστικά, καθώς πρόκειται για ένα δυναμικό που προέκυψε μετά από «μεγάλο ξεκαθάρισμα» τα προηγούμενα χρόνια. Υπό τη στέγη του Ασπίδα παραμένουν υγιείς πλέον επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες, εκμεταλλευόμενες τα προγράμματα χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ, πραγματοποιούν έργα αναβάθμισης των καταστημάτων τους –τα σχετικά κόστη κυμαίνονται μεταξύ 5.000 και 70.000 ευρώ ανά κατάστημα.