Στα δικαστήρια θα καταλήξει το ζήτημα επιβολής προστίμου για αισχροκέρδεια στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος, ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και Πέντε ΑΕ (Γαλαξίας), όπως φαίνεται, μετά τις επίσημες και ανεπίσημες αντιδράσεις από τις εταιρείες, που ακολούθησαν τις σχετικές ανακοινώσεις από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, σε συνεργασία με τη Διϋπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) την περασμένη Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023.
Το ζήτημα της κοινοποίησης του προστίμου στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ
Κύκλοι κοντά στην Πέντε ΑΕ, μιλώντας στο FOODReporter, τόνισαν ότι από την εταιρεία «δεν ήταν ενήμεροι ούτε για την επιβολή του προστίμου, ούτε για την αποκάλυψη του ονόματος της επιχείρησης». Οι ίδιοι κύκλοι τόνισαν χαρακτηριστικά ότι «η επιβολή του προστίμου από το Υπουργείο έγινε γνωστή στην Πέντε ΑΕ από τα ΜΜΕ και μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας 20 Φεβρουαρίου 2023, το πρόστιμο δεν είχε κοινοποιηθεί στην εταιρεία προς αποπληρωμή», ενώ προεξοφλούν την προσφυγή της Πέντε ΑΕ στην ελληνική δικαιοσύνη. Άλλωστε, στη σχετική επίσημη ανακοίνωση της Πέντε ΑΕ αναφερόταν: «Η προσφυγή μας στα διοικητικά δικαστήρια είναι επιβεβλημένη τα οποία και θα κρίνουν το παράλογο της επιβολής κατά τα άλλα άδικου και παράνομου διοικητικού προστίμου». Πηγές από την ΑΒ Βασιλόπουλος επιβεβαιώνουν στο FOODReporter ότι ούτε η συγκεκριμένη αλυσίδα σούπερ μάρκετ έχει λάβει ακόμη το σχετικό παραστατικό του προστίμου προς αποπληρωμή, αν και είχε επιβεβαιώσει την επιβολή του την περασμένη Πέμπτη. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αποτελεί απόφαση της διοίκησης να κινηθεί σύμφωνα με τον νόμο, να το αποπληρώσει και έπειτα, να κινηθεί δικαστικά για να το διεκδικήσει πίσω.
Το ζήτημα της επιβολής προστίμου ανά αδιάθετο προϊόν
Πέρα από τα ζητήματα περί του πνεύματος του νόμου για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας που θέτει η ΑΒ Βασιλόπουλος στην ανεπίσημη τοποθέτησή της, ισχυρίζεται ότι πρόκειται για πρόστιμο βασισμένο σε «λάθος αριθμούς»: Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ως βάση υπολογισμού του προστίμου, λήφθηκαν υπόψη όχι μόνο τα προϊόντα που έχουν πουληθεί, αλλά και τα αποθέματα, με συνέπεια να επιβάλλεται πρόστιμο και για εμπορεύματα, που ακόμη δεν έχουν πωληθεί και απλά εικάζεται ότι έχουν ήδη πουληθεί και η εταιρεία έχει ήδη αποκομίσει το όφελος. Εξάλλου, επάνω στο ίδιο θέμα, η Πέντε ΑΕ είχε αναφέρει, στην ανακοίνωσή της, ότι το πρόστιμο «στηρίζεται σε λανθασμένες παραδοχές και συμπεράσματα που έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές και ορισμούς της οικονομικής και λογιστικής επιστήμης, σε ό,τι αφορά τον τρόπο υπολογισμού των αποθεμάτων, την τελική διάθεση των προϊόντων και τον συντελεστή που έχει θεσμοθετηθεί ως “θεωρητική τιμή πώλησης”:
Η σύγκριση του μικτού περιθωρίου κέρδους προϊόντων σε μικρές περιόδους, μικρότερες της οικονομικής χρήσης, οδηγεί σε στρέβλωση των αποτελεσμάτων» και συμπληρώνει ότι το συγκεκριμένο πρόστιμο και ο τρόπος υπολογισμού του «στηρίζεται σε υποτιθέμενο θεωρητικό κέρδος, αποτελεί παγκόσμια οικονομική πρωτοτυπία, δεν λαμβάνει υπόψη του όλες τις παραμέτρους λειτουργίας μιας επιχείρησης, όπως το κόστος λειτουργίας και στηρίζεται σε θεωρητικές πωλήσεις που δεν έχουν πραγματοποιηθεί». Εν συντομία, «μας επιβλήθηκε πρόστιμο για πωλήσεις που δεν πραγματοποιήθηκαν και δεν εισπράχθηκαν, καθώς και κέρδος που επίσης δεν εισπράχθηκε», κατέληγε η Πέντε ΑΕ. Από την πλευρά της, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός δεν προχώρησε σε επιπλέον σχολιασμό του προστίμου, αλλά από την αρχική ανακοίνωση που εξέδωσε προκύπτει ξεκάθαρα η διάθεση για προσφυγή στην ελληνική δικαιοσύνη: «Η εταιρεία μας επιφυλάσσεται να αμφισβητήσει τη νομική και ουσιαστική βασιμότητα του προστίμου, ασκώντας κάθε ένδικο μέσο», αναφερόταν χαρακτηριστικά στην τελευταία παράγραφο της ανακοίνωσης.
Τι απαντά ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή
Σχετικά με τις αιτιάσεις των σούπερ μάρκετ περί του προστίμου επί του συνολικού αποθεματικού, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, δήλωσε στο FOODReporter: «Το πνεύμα του νόμου κατά της αισχροκέρδειας είναι να γίνεται έλεγχος και στο δυνητικό κέρδος. Αν οι αλυσίδες θεωρούν ότι αδικούνται από το νόμο, ας προσφύγουν κατά της υπουργικής απόφασης στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Το πρόστιμο επιβάλλεται από διάταξη αγορανομικού δικαίου αναγκαστικού δικαίου και μένει μόνο να ελεγχθεί η αντισυνταγματικότητά της, όχι η επιβολή ή η μη επιβολή του κάθε προστίμου ξεχωριστά, αν και το διοικητικό δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να προβεί και σε παρεμπίπτοντα έλεγχο της νομοθεσίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όταν κάποιος δραστηριοποιείται σε μια αγορά, δεν μπορεί πρώτα να παραβαίνει τον νόμο και μετά να τον αμφισβητεί, οι κανόνες είναι προσυμφωνημένοι και αυτό αποδεικνύεται από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους, οι οποίοι κατάφεραν να συμμορφωθούν».
Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter FOODReporter