«Πώς είναι δυνατόν να φρονείς ότι είναι προς συμφέρον σου η μακροημέρευση της μικρομεσαίας επιχείρησης, αλλά να της αρνείσαι τα πλεονεκτήματα που δικαιούται, ενώ την ίδια στιγμή τα χορηγείς στους ανταγωνιστές της και μόνο γιατί είναι οι “μεγάλοι”, που σου δημιουργούν δέος;», διερωτάται απευθυνόμενος στους προμηθευτές, ο κ. Θεόδωρος Καράμπελας, νέος εμπορικός διευθυντής του ομίλου Σύμμετρον των 21 επιχειρήσεων και 213 καταστημάτων (κι άλλων τόσων συνεργαζόμενων σημείων πώλησης), ένας άνθρωπος με μακρά θητεία ως επιτελικό στέλεχος σε πολυεθνική προμηθεύτρια εταιρεία.

Πώς βρεθήκατε στο λιανεμπόριο, μετά από μια τριακονταετία δουλειάς στην πλευρά των προμηθευτών, ρωτήσαμε τον συνομιλητή μας στην έναρξη της συνέντευξής του. «Διερωτήθηκα αν είχε νόημα να συνεχίσω την καριέρα μου στις πολυεθνικές. Και αποφάσισα πως οι πωλήσεις στο λιανεμπόριο θα ανανέωναν τα ενδιαφέροντά μου», σχολίασε λιτά ο κ. Θ. Καράμπελας.

σελφ σέρβις: Αρκούντως τολμηρή απόφαση όχι τόσο για τη μετάβασή σας στην «άλλη πλευρά», όσο κυρίως για την εμπλοκή σας στα των ομίλων αγορών, οι οποίοι ως γνωστόν κάνουν δύσκολη τη ζωή των μάνατζέρ τους, ενώ κυριαρχούνται από τις γνωστές αδυναμίες δομικής ενοποίησης του δυναμικού τους…

Θεόδωρος Καράμπελας: Φανταστείτε ότι, ενώ διαπραγματευόμουν τη συνεργασία μου με τη Σύμμετρον, απέρριψα την ιδέα να συζητήσω για μια αντίστοιχη θέση σε μεγάλη αλυσίδα του κλάδου! Το ότι είμαι άνθρωπος της ομαδικής δουλειάς, το ότι ο συγκεκριμένος όμιλος είναι ολιγομελής -άρα είναι ό,τι πρέπει για την εμπέδωση της ομαδικότητας στην πράξη- και το ότι ήδη γνώριζα προσωπικά τα 18 από τα 21 μέλη του, ήταν για μένα μια πρόκληση την οποία στάθηκε αδύνατον να αγνοήσω.

Όταν μιλώ για ομαδική δουλειά εννοώ ένα πλαίσιο δράσης, όπου από τον πρόεδρο του ομίλου μέχρι το νεότερο μέλος όλοι θα συμφωνούμε ότι η κουλτούρα της ομάδας πρέπει να τιθασεύει τις όποιες φυγόκεντρες τάσεις ευνοούν οι νοοτροπίες, που ταλαιπωρούν τη ζωή των ομίλων, γιατί ούτε άλλος δρόμος υπάρχει, ούτε χρόνος πλέον. Αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο το στοίχημά μου, που βεβαίως δεν θα το έβαζα, αν δεν εμπιστευόμουν τους επιχειρηματίες της Σύμμετρον, αν δεν με έκαναν να αισθάνομαι ασφαλής για τις προθέσεις τους να προχωρήσουμε μαζί σε ένα κοινό εμπορικό σήμα, σε κοινές δομές μάρκετινγκ κλπ.

Κοινό εμπορικό σήμα
σελφ σέρβις: Πώς εννοείτε το κοινό εμπορικό σήμα; Ο στόχος είναι να «απορροφήσει» τα σήματα των μελών; Πώς θα εξελιχθεί χρονικά το πλάνο σας;

Θεόδωρος Καράμπελας: Η αναίρεση της παράδοσης κάθε χωριστής επωνυμίας προς όφελος μιας κοινής, είναι εύκολη μόνο στα λόγια. Στην πράξη κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί μια κι έξω, διότι οι τοπικοί καταναλωτές πιθανώς θα αντιδράσουν αρνητικά, ενώ δεν είμαστε καν βέβαιοι για την ωφελιμότητα της πλήρους εξάλειψης της επωνυμίας του μέλους. Κάλλιστα, όμως, οι δύο επωνυμίες μπορεί να λειτουργήσουν η μια παράλληλα προς την άλλη:

Η κοινή ως προϋπόθεση για μια ομιλική στρατηγική μάρκετινγκ, με αξιώσεις ευρύτερης αναγνωρισιμότητας, κι η επωνυμία του μέλους, στο πλαίσιο της αναγνώρισης που χαίρει η επιχείρησή του από την τοπική πελατεία. Ίσως, μάλιστα, αποδειχθεί ότι η συνύπαρξη των δύο επωνυμιών είναι μακροπρόθεσμα η πιο επωφελής. Σημειώνω, πάντως, ότι η προσαρμογή του μέλους στο κοινό πρότυπο επωνυμίας θα είναι προαιρετική. Φαντάζομαι ότι στις αρχές του 2012, αν συμφωνήσουν όλα τα μέλη μας, θα αρχίσει να υλοποιείται το σχετικό σχέδιο.


Η οργάνωση δημιουργεί οικονομίες κλίμακος
σελφ σέρβις: Προσπερνώντας το ότι η υπόθεση του ενός κοινού brand καταστημάτων είναι εδώ και χρόνια κοινή στις αναζητήσεις όλων των ομίλων, όπως και το ότι ο προαιρετικός χαρακτήρας της εφαρμογής του καθυστερεί τα σχετικά εγχειρήματα, ρωτώ: Δεδομένου ότι η προσαρμογή στην κοινή ταυτότητα προϋποθέτει κοινή αισθητική χώρων, κοινή δομή ραφιού κλπ, άρα επενδύσεις στην αναμόρφωση των καταστημάτων, πόσοι έχουν την επενδυτική επάρκεια για κάτι τέτοιο σε μια τόσο δύσκολη εποχή;

Θεόδωρος Καράμπελας: Σήμερα επεξεργαζόμαστε ένα πρόγραμμα τεράστιας σημασίας για τις εξοικονομήσεις, τη ρευστότητα και την επάρκεια πόρων για όλα τα μέλη μας. Αφορά τον εξορθολογισμό των κωδικολογίων ανά κατηγορία προϊόντων. Διότι, αν εξαιρεθούν οι 7-8 μεγάλες και περισσότερο οργανωμένες αλυσίδες του δυναμικού μας, οι περισσότερες, όντας μικρές παραδοσιακές τοπικές επιχειρήσεις των δυο-τριών καταστημάτων, δεν έχουν ούτε την τεχνογνωσία ούτε την πολυτέλεια χρόνου να επεξεργάζονται τα κωδικολόγια. Αυτό τώρα το κάνουμε κεντρικά, ώστε να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους, άρα την οικονομική αντοχή κι ευελιξία τους.

Πράγματι, τα ράφια πολλών εξ αυτών είναι φορτωμένα με χαμηλής κινητικότητας εμπόρευμα, πράγμα που δεν δικαιολογείται σήμερα. Ήδη τους στείλαμε την πρόταση εξορθολογισμού κωδικολογίου για μια πρώτη ομάδα προϊόντων κι οι αντιδράσεις τους είναι θετικές. Είναι στο χέρι τους να την αξιοποιήσουν, κάνοντας το ράφι τους πιο προσοδοφόρο, δουλεύοντας και νέους κωδικούς προϊόντων.

Επίσης, κινούμαστε και προς άλλες κατευθύνσεις. Προ ημερών είχαμε μια συνάντηση, εξετάζοντας μια πιθανότητα συνεργασίας στα logistics σε επίπεδο ομίλου, με σκοπό τη βελτίωση των λειτουργιών μας και την επίτευξη οικονομιών κλίμακος. Αμέσως μετά τον Αύγουστο θα συνεχίσουμε τη σχετική διερεύνηση. Αν και είναι πολύ νωρίς να πούμε τι ακριβώς θα κάνουμε, οι εξελίξεις τρέχουν τόσο γοργά, ώστε δεν αποκλείω άμεσες αποφάσεις… Σε τελική ανάλυση η προώθηση της εσωτερικής μας οργάνωσης δημιουργεί προϋποθέσεις ευρωστίας για τα μέλη μας.

Οργάνωση τώρα ή ποτέ πια!
σελφ σέρβις: Πολλοί συνάδελφοί σας στελέχη ομίλων εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι ως το τέλος της δεκαετίας στο λιανεμπόριο της χώρας θα κυριαρχούν 5-6 μεγάλες λιανεμπορικές επωνυμίες, μεταξύ των οποίων το πολύ δυο όμιλοι αγορών. Το παράδοξο είναι ότι και οι επτά όμιλοι αγορών των μικρομεσαίων και μικρών του κλάδου στην αγορά μας, ενώ λίγο ως πολύ δουλεύουν πάνω στους ίδιους στόχους, με παρεμφερείς αδυναμίες, ίδια οράματα κι επιχειρήματα, αντί να αναζητούν μια κοινή βάση συνεννόησης, προκειμένου να προχωρήσουν μαζί, προτιμούν την πύρρειο αυτονομία των κατά μόνας προσπαθειών.

Θεόδωρος Καράμπελας: Αν και η οικονομική κρίση επηρεάζει αρνητικά την οποιαδήποτε θετική ιδέα, παλιότερη ή νέα, επειδή η ζωή δεν σταματά κι εγώ είμαι φύσει αισιόδοξος, λέω ότι τα δύσκολα είναι για τους τολμηρούς κι ότι ποτέ δεν θα πάψουν να γεννιούνται οι ευκαιρίες υπέρβασης του κακού εαυτού των μικρομεσαίων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του λιανεμπορίου μας για να εξαφανιστεί τόσο εύκολα. Η ενδεχόμενη συρρίκνωσή του σε καμμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με εξαφάνιση.

Θα μου πείτε ότι στο εξωτερικό, όπου διασώθηκε και μάλιστα ανθεί η μικρομεσαία επιχείρηση αυτό το κατάφερε γιατί οι επιχειρηματίες εκεί συζήτησαν, εμπιστεύτηκαν ο ένας τον άλλον και συνεργάζονται πειθαρχημένα, ενώ εδώ ήμασταν και παραμένουμε ατίθασοι και καχύποπτοι. Ναι, αλλά τώρα που τα πράγματα στρίμωξαν όσο ποτέ άλλοτε, η ευκαιρία για όσους βλέπουν το νόμισμα της πραγματικότητας από τις δύο του όψεις -από την όψη των αδιεξόδων και από την όψη της ανάγκης για φυγή προς τα μπρος- είναι μία: Οργάνωση τώρα ή ποτέ πια!

Στο πλαίσιο αυτό, η διοίκηση της Σύμμετρον δημιούργησε ήδη πέντε στελεχικές θέσεις, στήνοντας έναν μηχανισμό άμεσης απόδοσης έργου. Προσλάβαμε δεύτερο αγοραστή, στελέχη που ασχολούνται εξειδικευμένα με το ομιλικό μάρκετινγκ και τα private labels, με τη μελέτη του κωδικολογίου και τoν σχεδιασμό των πλανογραμμάτων.

Εννοείται ότι προσδοκούμε την υποστήριξη των προμηθευτών. Δεν τους υποσχόμαστε κάτι περισσότερο από τις δυνατότητές μας, αλλά αυτό που μπορούμε, δηλαδή μια εικόνα που τη χτίζουμε με συνέπεια κι επιμονή. Από τη στιγμή που πρώτα τους προσφέρουμε αυτήν την εικόνα και κατόπιν τους ζητούμε να την ενισχύσουν -όχι κατ’ ανάγκην οικονομικά-, ώστε να βελτιωθεί η ελκυστικότητα της μικρομεσαίας επιχείρησης, περιμένουμε ότι θα ανταποκριθούν, στον βαθμό, βέβαια, που νοιάζονται για το μέλλον της, όπως δηλώνουν.


Αποδώστε μας όσα μας αναλογούν
σελφ σέρβις: Θα ανταποκριθούν πώς; Χρησιμοποιώντας τα ίδια σταθμά για εθνικές αλυσίδες και για ομίλους, στους οποίους μετέχουν μεσαίες επιχειρήσεις των 30 καταστημάτων και μικρές των δυο-τριών καταστημάτων;

Θεόδωρος Καράμπελας: Είναι, τάχα, ουσιώδης η διαφορά τα καταστήματα ενός δικτύου να ανήκουν αντί σε έναν σε πολλούς ιδιοκτήτες; Αν ο προμηθευτής θεωρήσει τη Σύμμετρον ως ενιαίο πελάτη, όπως την όποια εθνική αλυσίδα, θ’ αλλάξει τίποτα γι’ αυτόν;

Μήπως, είτε ο όμιλος είτε ο εταιρικός εθνικός πελάτης του, δεν επεκτείνονται με αντίστοιχο τρόπο –δηλαδή στους ομίλους με την ένταξη νέων μελών και στις εθνικές αλυσίδες με εξαγορές, όπως και με την εγκαινίαση νέων καταστημάτων κλπ. Διαφορές, ναι, υφίστανται σε επίπεδο απόδοσης κάθε δικτύου. Αλλά δικαιοσύνη είναι να αμείβεται το καθένα από τους προμηθευτές με βάση την ανταποδοτικότητά του. Προτείνω, λοιπόν, στους συνομιλητές μου-στελέχη των προμηθευτών να διαπραγματευτούμε με γνώμονα το εξής:

Τους ζητώ να ορίσουν αυτοί αξιολογικά το αποδοτικότερο γι’ αυτούς δίκτυο του κλάδου. Ύστερα ν’ αρχίσουν να αφαιρούν πόντους, βάσει των πλεονεκτημάτων που εκτιμούν πως λείπουν από τα καταστήματα της Σύμμετρον, ώσπου να προσδιορίσουν οι ίδιοι το μέτρο της αξίας μας, ώστε να μας αποδώσουν δίκαια αυτά που μας αναλογούν. Κάποιοι με κοιτούν αμήχανα, οι περισσότεροι το ξεκόβουν άμεσα: «αυτά δεν γίνονται»…

Μα γιατί όχι; Πώς είναι δυνατόν να φρονείς ότι είναι προς συμφέρον σου η μακροημέρευση της μικρομεσαίας επιχείρησης, αλλά να της αρνείσαι τα πλεονεκτήματα που δικαιούται, ενώ την ίδια στιγμή τα χορηγείς στους ανταγωνιστές της και μόνο γιατί είναι οι «μεγάλοι» που σου δημιουργούν δέος; Είναι προφανείς οι αντιφάσεις…

«Κοιμάστε καλά; Βλέπετε ποτέ εφιάλτες;», ρώτησα τις προάλλες κάποιους συνομιλητές. «Να σας πω εγώ έναν», τους είπα. «Πέφτει ξάφνου στα γραφεία σας η είδηση πως το δίκτυο της Σύμμετρον εξαγοράστηκε όλο από τη Χ πολυεθνική. Πώς σας φάνηκε;», τους ρώτησα. Δαγκώθηκαν…

Τέτοια ερωτήματα θέτω στις διαπραγματεύσεις για τις ετήσιες συμφωνίες, οι οποίες δυστυχώς ακόμα τρώνε τον περισσότερο χρόνο των επαφών μας με τους προμηθευτές, ενώ θα έπρεπε να καταστρώνουμε από κοινού πλάνα ενεργειών για τη βελτίωση της εικόνας των καταστημάτων μας και των προϊόντων τους.

σελφ σέρβις: Προηγουμένως είπατε ότι προσδοκάτε την «όχι κατ’ ανάγκην οικονομική» ενίσχυση των προμηθευτών. Πώς το εννοείτε;

Θεόδωρος Καράμπελας: Η οικονομική στήριξη προκύπτει ως ανταπόδοση, δηλαδή ως αμοιβή. Από αυτήν την άποψη είναι δίκαιη η δυσφορία του μέλους της Σύμμετρον που, ενώ το κατάστημά του ανταγωνίζεται τοπικά ως ίσος προς ίσον ή σε πολλές περιπτώσεις από καλύτερη θέση τα υποκαταστήματα των εθνικών αλυσίδων, εντούτοις οι παροχές που του δίνουν οι προμηθευτές είναι κατά 20%-30% μικρότερες από τους ανταγωνιστές του. Στην ουσία, έτσι, υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητά του.

Μιλώντας για μια «όχι κατ’ ανάγκην οικονομική υποστήριξη» εννοώ ότι ο προμηθευτής, έχοντας μια πιο σφαιρική γνώση της αγοράς, μπορεί να διαγνώσει το πού πάσχω και να με βοηθήσει να γίνω καλύτερος. Για παράδειγμα, μπορεί να αποσύρει κάποιους από τους κωδικούς του που ξέμειναν στα ράφια μου, αναγνωρίζοντάς μου ότι τουλάχιστον εγώ προσπάθησα να τους πουλήσω, ενώ οι «μεγάλοι» πελάτες του δεν τους έβαλαν καν στα δικά τους. Όταν με βοηθά να γίνομαι αποτελεσματικότερος, είναι σίγουρο ότι παίρνει από εμένα αυτό που ζητά.

Τέρμα τα «θα». Πράξη τώρα!
σελφ σέρβις: Το να αιτείται κανείς όσα αδυνατεί να επιβάλει είναι, φυσικά, ανθρώπινο, αλλά σε καιρούς όπως οι σημερινοί είναι αντιφατικό. Γιατί τώρα ο οποιοσδήποτε εμπορευόμενος, που τον καίει η μείωση του τζίρου κι η έλλειψη ρευστότητας, δεν θυσιάζει το βραχυπρόθεσμο κέρδος χάρη ενός υποτιθέμενου μακροπρόθεσμου οφέλους.

Θεόδωρος Καράμπελας: Μέχρι τώρα οι όμιλοι καλούσαν τους προμηθευτές σε βοήθεια για την υλοποίηση σχεδίων επί χάρτου κι οι προμηθευτές υπέθεταν βάσιμα πως «μια ζωή «θα» και «θα»…». Εμείς σήμερα δεν τους υποσχόμαστε κάτι που «θα» υλοποιήσουμε, αλλά τους καλούμε να συμμετάσχουν επικουρικά στην εν εξελίξει υλοποίησή του, επειδή ακριβώς αφορά σε αυτούς. Ο εξορθολογισμός του κωδικολογίου μας είναι ένα τέτοιο παράδειγμα προγράμματος. Αυτό ακριβώς κάνει τη διαφορά. Επομένως, δεν αναφέρομαι στην αντίφαση του πράγματος, αλλά στην ουσία του.