H διαιτέρως ασφαλής ένδειξη ξεσπάσματος μιας κρίσης σε κάθε χώρα με οργανωμένο λιανεμπορικό δίκτυο είναι η αιφνίδια γεωμετρική αύξηση των επισκέψεων στα σούπερ μάρκετ. Στην περίπτωση άκαιρου συναγερμού, ο ανεφοδιασμός των νοικοκυριών με είδη που συνθέτουν ένα... καλάθι στοκαρίσματος γίνεται με όλο και μικρότερη συχνότητα και η αγορά ξαναβρίσκει σταδιακά τους συνήθεις ρυθμούς της.
Αν το πρόβλημα είναι υπαρκτό, η επέλαση των… αγωνιστών του ραφιού είναι συνεχής, δοκιμάζοντας τα όρια της εφοδιαστικής αλυσίδας, στο φυσικό, αλλά και το ψηφιακό περιβάλλον. Σε βάθος χρόνου, όμως, το μέλλον μιας χώρας δεν εξαρτάται από την ικανότητα ατομικής δημιουργίας αποθεμάτων, αλλά από τις αντοχές της οικονομίας και της κοινωνίας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat που δημοσιεύθηκαν στις 10 Μαρτίου, η Ελλάδα είχε οριακή ύφεση το τέταρτο τρίμηνο του 2019, σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο. Συγκεκριμένα, το εποχικά διορθωμένο ΑΕΠ κατά το συγκεκριμένο τρίμηνο αυξήθηκε κατά 0,1% στην Ευρωζώνη, κατά 0,2% στην ΕΕ27, ενώ στη χώρα μας μειώθηκε κατά 0,7%. Όσο για το 2019, το ΑΕΠ μας, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, σημείωσε αύξηση κατά 1,9%, ελαφρώς χαμηλότερη από ό,τι προέβλεπε ο Κρατικός Προϋπολογισμός, αλλά σαφώς κάτω από τις προσδοκίες πολιτών, πολιτικών και επιχειρήσεων.
Στη χώρα μας, η μη επίτευξη των επιθυμητών και προϋπολογισμένων στόχων ανάπτυξης της οικονομίας, η ένταση στις σχέσεις με την Τουρκία και η επιδείνωση του προσφυγικού προβλήματος, που πιέζει πολυμέτωπα τα όρια μιας κοινωνίας η οποία κινείται μεταξύ ψύχραιμης αντιμετώπισης και ακραίων αντιδράσεων, έχουν ήδη δημιουργήσει ένα δυσμενές για τις μελλοντικές εξελίξεις πλαίσιο. Η προσθήκη ενός ακόμη σοβαρού προβλήματος κάνει πιο επιτακτική την αναζήτηση δραστικών λύσεων στη χώρα μας και διεθνώς. Αν οι εξελίξεις πλήξουν το σύνολο της διεθνούς οικονομίας, όπως προβλέπουν από τις πρώτες μέρες εκδήλωσης της κρίσης του κορωναϊού ειδικοί αναλυτές και επίσημοι φορείς, κανείς, εξαιρουμένων ίσως ελαχίστων, δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει μόνος του το πρόβλημα, ούτε ιδιώτης ούτε χώρα.
Σήμερα είναι δύσκολο ακόμη και για τους πιο αισιόδοξους να μιλήσουν για ευκαιρίες, όπως ήταν η επένδυση σε νέες επιχειρηματικές ιδέες κατά την περίοδο της ύφεσης ή η πρόσφατη στροφή των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο, ως αποτέλεσμα του φόβου μόλυνσης από τον κορωναΐό. Αντιμετωπίζουμε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού, που επηρεάζει άμεσα τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες των πολιτών κάθε χώρας.
Μετά από μια μεγάλη καταστροφή περιμένουμε συνήθως την αναγέννηση. Στην περίπτωση της οικονομικής ύφεσης που ταλαιπώρησε τη χώρα μας, και αφού ζήσαμε μια σύντομη περίοδο αναζήτησης νέων δρόμων ανάπτυξης, διαπιστώσαμε πως ήταν δυστυχώς πολύ εύκολο να κατευθυνθούμε εκ νέου σε επικίνδυνα, σκοτεινά και τελικά αδιέξοδα μονοπάτια.
Στην περίπτωση επανεμφάνισης του φόβου σε πρωταγωνιστικό ρόλο, πέρα από τα οικονομικά προβλήματα, υπάρχει και ο κίνδυνος να θεωρηθεί αυτονόητη η λήψη μέτρων που οδηγούν σε κοινωνική απομόνωση και σε αναστολή βασικών δικαιωμάτων, σε συνέχεια μιας ήδη εφαρμοζόμενης σχετικής πολιτικής σε πολλές χώρες και της Ευρώπης. Για άλλη μια φορά, θα γκρεμιστεί ό,τι άντεξε, ώστε να διευκολυνθούν όσοι έχουν τη δυνατότητα να χτίσουν πάνω στα ερείπια, με αποτέλεσμα μια κοινωνία βαρύτατα τραυματισμένη.
Μέσω της κρίσης εκπαιδευτήκαμε στο να θεωρούμε φυσιολογική, λόγω… ειδικών συνθηκών, την απώλεια εισοδήματος των πολλών και τη συγκέντρωση ακόμη μεγαλύτερου πλούτου από ελάχιστους, την απεμπόληση δικαιωμάτων, την επιστροφή στην ιδιώτευση, ειδικά μετά την αποτυχία επίτευξης κοινωνικά υπεύθυνων στόχων… Τώρα, ίσως εκπαιδευτούμε στον φόβο ακόμη και της συνύπαρξης…
«Ζήστε περισσότερο», εύχεται στον φίλο του ένας από τους Δαιμονισμένους του Ντοστογιέφσκι, αρνούμενος να ευχηθεί μια ζωή γεμάτη ευτυχία, ως πληκτική. Η εποχή μας κάθε άλλο παρά πλήξη μας υπόσχεται. Όμως, για να ζήσουμε σαν άνθρωποι κάθε στιγμή είναι απαραίτητο να προστατεύσουμε αξίες που μας προσδίδουν αυτή ακριβώς την ιδιότητα.