ΤΑ ΠΑΝΩ-ΚΑΤΩ ΘΑ ΦΕΡΕΙ Ο ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Ριζικές αλλαγές στις επισημάνσεις των τροφίμων στις συσκευασίες τους θα φέρει η εφαρμογή Κανονισμού της ΕΕ, η οποία θα περιορίσει αυστηρά τους αναγραφόμενους ισχυρισμούς περί των θρεπτικών και ευεργετικών για την υγεία ιδιοτήτων τους. Η κατάρτιση του Κανονισμού αναμένεται να ολοκληρωθεί τους προσεχείς μήνες. Στο μεταξύ η ΕΕ προωθεί και δεύτερο Κανονισμό για την προστασία των νωπών προϊόντων έναντι των τυποποιημένων τροφίμων που διατίθενται εμπλουτισμένα με διάφορες ουσίες. Οι ρυθμίσεις αποσκοπούν στο να διασφαλιστεί ότι η επικοινωνιακή προώθηση των εμπλουτισμένων τροφίμων δεν θα λειτουργεί σε βάρος των νωπών.

Ήδη ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και ο ΣΕΒ έχουν κάνει τις πρώτες διερευνητικές επαφές για το περιεχόμενο των νέων ρυθμίσεων που πρόκειται να ισχύσουν στη χώρα μας –όπως όλα δείχνουν, το υπό διαμόρφωση καθεστώς θα φέρει τα πάνω-κάτω στις επισημάνσεις… Δεν είναι τυχαία εξάλλου η επιμονή των καταναλωτικών ενώσεων να καταδεικνύουν, με ανακοινώσεις τους, έναν πολύ μεγάλο αριθμό τροφίμων ως υπεύθυνων παραπλάνησης μέσω των ενδείξεών τους. Οι εκπρόσωποι των καταναλωτών ζητούν επιτακτικά την αναθεώρηση των διατάξεων για την αναγραφή των σχετικών ισχυρισμών του μάρκετινγκ στις ετικέτες.

Σύμφωνα με την τελική πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ο Κανονισμός θα απαγορεύει:

• Τους ισχυρισμούς που κάνουν αναφορά σε γενικά, μη περιορισμένα, ευεργετικά αποτελέσματα της θρεπτικής ουσίας ή του τροφίμου για τη συνολικά καλή υγεία του οργανισμού και την ευεξία.
• Ισχυρισμούς που κάνουν αναφορά σε ψυχολογικές λειτουργίες και λειτουργίες συμπεριφοράς.
• Με την επιφύλαξη της Οδηγίας 96/8/ΕΚ, ισχυρισμούς που κάνουν αναφορά στο αδυνάτισμα ή στον έλεγχο του βάρους ή στο ποσοστό/ποσότητα απώλειας βάρους που μπορεί να προκύψει για τον χρήστη από την κατανάλωση του προϊόντος ή στη μείωση του αισθήματος πείνας ή στην αύξηση του αισθήματος κορεσμού ή στην αύξηση της διάθεσης και της ενέργειας από τη δίαιτα.
• Ισχυρισμούς που κάνουν αναφορά σε συμβουλές ιατρών ή άλλων επαγγελματιών του χώρου της υγείας ή των επαγγελματικών ενώσεών τους ή ιδρυμάτων, καθώς επίσης και ισχυρισμούς που δηλώνουν ότι μπορεί να επηρεαστεί η υγεία από τη μη κατανάλωση του τροφίμου.

Αντίθετα ο Κανονισμός θα επιτρέπει ισχυρισμούς για την υγεία μόνο εφόσον στην επισήμανση περιλαμβάνονται:

• Δήλωση που να επισημαίνει τη σπουδαιότητα μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
• Την ποσότητα του τροφίμου και τον τρόπο κατανάλωσης που απαιτείται ώστε να επιτευχθεί η ευεργετική επίδραση που δηλώνει ο ισχυρισμός.
• Δήλωση προς τα άτομα που πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση τροφίμου, όταν αυτό είναι αναγκαίο.
• Προειδοποίηση για τη μη υπέρβαση της κατανάλωσης ποσοτήτων του προϊόντος, εάν η υπέρβαση μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία.

Στο πλαίσιο του διαλόγου για τη σύνταξη του Κανονισμού, στις προτάσεις που απέστειλε μέσω του ΕΦΕΤ η χώρα μας επεσήμανε ότι πρέπει να υπάρξει άρθρο που να απαγορεύει τους ισχυρισμούς που απευθύνονται αποκλειστικά ή κυρίως σε παιδιά, να ρυθμίζει τα ζητήματα σχετικά με την τηλεοπτική διαφήμιση και να διασφαλίζει ότι το εκάστοτε τρόφιμο δεν θα αντιμετωπίζεται ως φάρμακο.

Στις θέσεις της χώρας μας τονίζονται ειδικότερα τα εξής: «Δεδομένου ότι μια ασθένεια είναι μια πολυπαραγοντική κατάσταση, η διατροφή αποτελεί έναν μόνο από τους παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωσή της… Η παρουσία ενός ισχυρισμού πρέπει να γίνεται έτσι ώστε οι καταναλωτές να μην αντιλαμβάνονται την κατανάλωση ενός τροφίμου ή ορισμένων συστατικών ως μοναδικών παραγόντων πρόληψης…».

Στο μεταξύ η Κοινότητα προωθεί και δεύτερο Κανονισμό για την προστασία των νωπών προϊόντων έναντι των τυποποιημένων τροφίμων που διατίθενται στην κατανάλωση εμπλουτισμένων με διάφορες ουσίες. Οι ρυθμίσεις του στοχεύουν στο να διασφαλίσουν ότι η διαφημιστική προβολή και εν γένει η προώθηση των εμπλουτισμένων τροφίμων δεν θα λειτουργήσουν σε βάρος των νωπών, φέρνοντάς τα σε μειονεκτικότερη θέση.

Μέσω του εν λόγω Κανονισμού επιδιώκεται ο εναρμονισμός των διαφόρων κανόνων του ισχύουν στα κράτη-μέλη και η ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων που έχουν εμπλουτιστεί με θρεπτικά συστατικά. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η κατάρτιση καταλόγου με εγκεκριμένες βιταμίνες, μέταλλα και άλλες ουσίες, ο προσδιορισμός των ανωτάτων και κατωτάτων επιπέδων των θρεπτικών ουσιών που μπορούν να προστεθούν στα τρόφιμα, καθώς και ο καθορισμός των επισημάνσεων που θα πρέπει να φέρουν τα εμπλουτισμένα τρόφιμα προκειμένου οι καταναλωτές να τα επιλέγουν συνειδητά και με ασφάλεια. Σημειώνεται ότι ο Κανονισμός δεν θα επιτρέπει την προσθήκη βιταμινών ή μετάλλων στα οινοπνευματώδη ποτά, ώστε να υποστηριχθούν οι προσπάθειες καταπολέμησης της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, ενώ θα ορίζει ειδικό μηχανισμό ελέγχου όλων των σχετικών θρεπτικών ουσιών.