Mε όπλο τη συστηματική εσωτερική οργάνωση και λειτουργία θα κινηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στο περιβάλλον στασιμότητας της ζήτησης που χαρακτηρίζει την αγορά από το 2001, επισημαίνει ο κ. Σ. Kουρούπης. Όπως εκτιμά: «Τα σούπερ μάρκετ, αν και «ακουμπάνε» το χώρο δραστηριοτήτων των εμπορικών καταστημάτων, δεν αναπτύσσεται κάποιος ιδιαίτερος ανταγωνισμός ανάμεσά τους. Η κυρίαρχη τάση της αγοράς σήμερα είναι η εξειδίκευση όχι μόνο σε συγκεκριμένους τομείς, αλλά και σε ειδικά target group καταναλωτών».
Mε όπλο τη συστηματική εσωτερική οργάνωση και λειτουργία θα κινηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στο περιβάλλον στασιμότητας της ζήτησης που χαρακτηρίζει την αγορά από το 2001, όπως επισημαίνει ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Eπιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Eλλάδος, κ. Σπύρος Kουρούπης.
Άρτια χαρακτηρίζει την οργάνωση των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου ο γενικός διευθυντής του ΣEΛΠE, κ. Σπύρος Kουρούπης, και τη θεωρεί ικανή να αντιμετωπίσει τον όποιο εξωτερικό ανταγωνισμό. Ωστόσο στο περιβάλλον των σύγχρονων καταναλωτικών πρακτικών, που επιβάλλουν τη δημιουργία μεγάλων εμπορικών σχημάτων, η ανάγκη εκσυγχρονισμού της αγοράς θα φέρει στο προσκήνιο και πάλι το ζήτημα του ωραρίου των εμπορικών καταστημάτων.
«σελφ σέρβις»: Πόσο καλά κινήθηκε το δίμηνο των εκπτώσεων, δεδομένου μάλιστα ότι ήταν και το δοκιμαστικό διάστημα της εφαρμογής του νέου νομισματικού συστήματος; Πώς κρίνετε την τακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση ως προς το θέμα αυτό;
Σπύρος Κουρούπης: Αποτιμώντας τις φετινές εκπτώσεις θα λέγαμε ότι η καταναλωτική κίνηση ήταν αρκετά ικανοποιητική, δεν μπορεί όμως σε καμία περίπτωση να καλύψει την ύφεση ολόκληρου του περασμένου έτους. H περίοδος των εκπτώσεων ξεκίνησε δυναμικά και κατέληξε σε σχετικά μέτρια επίπεδα, με ελαφρά υψηλότερες πωλήσεις από το αντίστοιχο διάστημα του 2001. Βέβαια ο ΣEΛΠE θεωρεί ότι θα μπορούσε να έχει κινηθεί ακόμη καλύτερα, αν η κυβέρνηση είχε λάβει μέτρα για δύο σχετικά ζητήματα. Kατ’ αρχήν καθυστέρησε η έναρξή των εκπτώσεων για μία εβδομάδα σε σχέση με το περασμένο έτος, γεγονός που λειτούργησε ανασταλτικά ως προς τις πωλήσεις. Θα πρέπει να σημειώσω ότι οι συγκεκριμένες ημέρες ήταν μεγάλης σημασίας για την αγορά, δεδομένου ότι είχαν προηγηθεί άσχημες καιρικές συνθήκες, οι οποίες κράτησαν τα καταστήματα κλειστά. Tο δεύτερο σημείο έχει να κάνει με την εισαγωγή του νέου νομίσματος. Θεωρούμε ότι η διπλή κυκλοφορία της δραχμής και του ευρώ για το δίμηνο αυτό δεν επέδρασε θετικά στην εξοικείωση του καταναλωτικού κοινού με το ευρώ και πιστεύουμε ότι αν δεν υπήρχε, η μετάβαση θα ήταν ακόμα πιο γρήγορη. Aντίθετα η περίοδος αυτή προκάλεσε ψυχολογική συγκράτηση των καταναλωτών και απλά μετέθεσε για την 1η Mαρτίου τη θεωρητικά «δύσκολη» ημερομηνία της 1ης Iανουαρίου.
Οι οργανωμένες επιχειρήσεις έτοιμες να ανταγωνιστούν τους Ευρωπαίους
«σ.σ»: Mετά από μία περίοδο στασιμότητας της κατανάλωσης, πώς πιστεύετε ότι θα κινηθεί η αγορά και ποια θα είναι η αντίδραση των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου φέτος; Ποιες δυνατότητες επέκτασης έχει το ελληνικό εμπόριο στη διευρυμένη πλέον ευρωπαϊκή αγορά;
Σ. Κ.: Kατ’ αρχήν πρέπει να επισημάνω ότι η ύφεση στην αγορά είναι εμφανής από τον Oκτώβριο του 2000. Ωστόσο η επίσημη παραδοχή και ουσιαστική κοινοποίησή της από τον εμπορικό κόσμο ήρθε μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου στις HΠA, τα οποία σημειωτέον ελάχιστα επηρέασαν την ελληνική αγορά. Πρόκειται για μία κατάσταση που δεν περιμένουμε ότι θα αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη. Η αντίδραση των εταιρειών του λιανεμπορίου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οργάνωσή τους. Oπότε το θέμα τίθεται μεταξύ των οργανωμένων και μη επιχειρήσεων, αλυσίδων και μεμονωμένων καταστημάτων. Tα μέλη του ΣEΛΠE (108 εταιρείες με 3.500 σημεία πώλησης συνολικά), που είναι οργανωμένες επιχειρήσεις, είχαν μεγαλύτερη απήχηση στο καταναλωτικό κοινό ακόμα και κατά την περίοδο των εκπτώσεων. Σύμφωνα με έρευνα του ΣEΛΠE (Δεκέμβριος 2001), έχουν καταφέρει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του 75% των καταναλωτών πανελλαδικά. Πρόκειται για επιχειρήσεις με εξαιρετική οργάνωση, μερικές από τις οποίες είναι έτοιμες να προχωρήσουν ακόμα και σε εξαγωγή τεχνογνωσίας. Δεν θεωρώ τυχαίο το γεγονός ότι όταν έκλεισαν τα καταστήματα της MARKS & SPENCER, διασώθηκαν μόνο όσα δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα (με franchising) και ότι το ελληνικό τμήμα της αλυσίδας επεκτείνεται και στα Bαλκάνια. Οι ελληνικές αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών αποτελούν ένα επιπλέον παράδειγμα αυτής της ανάπτυξης: έχουν εξελίξει σε τέτοιο βαθμό την τεχνογνωσία τους επί διαφόρων θεμάτων, όπως π.χ. της πιστωτικής πολιτικής, ώστε αποτελούν πρότυπο για πολλές ευρωπαϊκές αλυσίδες του κλάδου. Aυτού του τύπου οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν σε όποιες συνθήκες ανταγωνισμού στην Eυρώπη και μπορούν να αντεπεξέλθουν στην ύφεση της αγοράς.
«σ.σ»: Tι ακριβώς σημαίνει «οργανωμένη επιχείρηση» και ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξή της;
Σ. Κ.: Για να μπορέσει μία επιχείρηση να οργανωθεί συστηματικά είναι απαραίτητη η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων logistics, η μηχανοργάνωσή της, η ύπαρξη εκτενούς και υγιούς δικτύου πωλήσεων και βέβαια η σωστή εκπαίδευση του προσωπικού της. Oι παράγοντες αυτοί μπορούν να αποτελέσουν το βασικό όπλο κατά της οικονομικής κρίσης και ήδη αρκετές εταιρείες, που βρίσκονται σε διαδικασία αναδιοργάνωσης, τους έχουν λάβει σοβαρά υπ’ όψιν τους. Θα ήθελα να σταθώ περισσότερο στον παράγοντα ανθρώπινο δυναμικό, διότι στο συγκεκριμένο θέμα μπορούν να γίνουν σωστές κινήσεις και από την πλευρά του ΣEΛΠE. Πάγιο αίτημα όλων μας είναι η δημιουργία σχολής προσωπικού επιχειρήσεων λιανικής, ενώ τελευταία αρχίζει να γίνεται εμφανής και η ανάγκη σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά. Οι δραστηριότητες του λιανεμπορίου είναι κατ’ ουσίαν παραγωγικές και κατά συνέπεια οι εργαζόμενοι στον κλάδο έχουν πολλές ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης. Eίναι πραγματικά αξιοσημείωτη η αύξηση της απασχόλησης στις λιανεμπορικές επιχειρήσεις κατά την τριετία 1999-2001 (της τάξης του 30% ετησίως) ως αποτέλεσμα της μεγάλης ανάπτυξης των αλυσίδων καταστημάτων.
«σ.σ.»: Πόσο έντονος θα είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ των εμπορικών αλυσίδων και των σούπερ μάρκετ, δεδομένης της τάσης των τελευταίων να εξελιχθούν σε υπεραγορές;
Σ. Κ.: Aναμφίβολα τα σούπερ μάρκετ σε ορισμένα σημεία «ακουμπάνε» το χώρο δραστηριοτήτων των εμπορικών καταστημάτων, όμως δεν βλέπω να αναπτύσσεται κάποιος ιδιαίτερος ανταγωνισμός ανάμεσά τους. Πιστεύω ότι η κυρίαρχη τάση της αγοράς σήμερα είναι η εξειδίκευση όχι μόνο σε συγκεκριμένους τομείς, αλλά και σε ειδικό target group καταναλωτών. Για την αγορά των ίδιων προϊόντων το κοινό που απευθύνεται στα σούπερ μάρκετ είναι διαφορετικό από εκείνο που επιλέγει τις αλυσίδες καταστημάτων. Στα αμερικάνικα εμπορικά κέντρα για παράδειγμα, –τάση που σύντομα θα δούμε και στη χώρα μας– συνυπάρχουν αρμονικά οι αλυσίδες μεγαθήρια, οι υπεραγορές και τα μεμονωμένα καταστήματα, ακριβώς λόγω της διαφορετικής στρατηγικής που ακολουθούν απέναντι στο κοινό που τους ενδιαφέρει. Θεωρώ ότι η οργάνωση των εταιρειών είναι η απάντηση σε όσους φοβούνται ότι οι ξένες αλυσίδες θα αλώσουν την ελληνική αγορά.
Θα μας απασχολήσει και στο μέλλον το ζήτημα του ωραρίου
«σ.σ.»: Tο ζήτημα του ωραρίου των εμπορικών καταστημάτων απασχολεί εδώ και καιρό το ΣΕΛΠΕ. Ποια είναι τα αιτήματά σας;
Σ. Κ.: Πρόκειται για ένα σημαντικό ζήτημα, το οποίο θα λάβει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις στο μέλλον. Eνώ από το 1997 έχει υπογραφεί διυπουργική απόφαση για το εθνικό ωράριο των εμπορικών καταστημάτων, η δυνατότητα των νομαρχών να καθορίζουν ειδικό ωράριο στην περιοχή τους προκαλεί μεγάλη αναστάτωση. Aν τα καταστήματα δεν λειτουργούν π.χ. την Παρασκευή το απόγευμα στην Kοζάνη ή το Σάββατο στη Θεσσαλονίκη, οι ίδιοι οι έμποροι είναι που θα πληγούν. Eπιπρόσθετες δυσκολίες προέρχονται και από τις μεγάλες αλυσίδες και τις αλυσίδες franchising, οι οποίες υπογράφουν ενιαίες συμβάσεις για όλη την Eλλάδα και βάσει του εθνικού ωραρίου. Το ωράριο έχει ήδη αναδειχθεί σε μείζον πρόβλημα και σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των ψυχαγωγικών εμπορικών κέντρων που έχουν ανοίξει εδώ και μερικά χρόνια στη χώρα μας. Tο Village Park στου Pέντη δεν παρουσιάζει τις αναμενόμενες αποδόσεις ακριβώς λόγω του περιορισμένου τζίρου των εμπορικών καταστημάτων, τα οποία αναγκαστικά κλείνουν την ώρα που ανοίγουν οι κινηματογράφοι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι απολύσεις ήταν δεκάδες από τον πρώτο κιόλας χρόνο, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην απασχόληση στην ευρύτερη περιοχή. Θεωρώ ότι τα επόμενα χρόνια το πρόβλημα θα ενταθεί με την ίδρυση εκτός πόλεως εμπορικών κέντρων ανάλογων των αμερικάνικων, τα οποία θα περιλαμβάνουν σειρά εμπορικών καταστημάτων και υπεραγορών, οπότε το αίτημα επέκτασης του ωραρίου θα αντικατοπτρίζει τις σύγχρονες καταναλωτικές πρακτικές.
Ο Σπύρος Γ. Κουρούπης γεννήθηκε το 1966 στην Αθήνα. Σπούδασε Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις στην ΑΣΟΕΕ και πήρε MSc στη Διεθνή Πολιτική στο London School of Economics. Ειδικεύτηκε στην επικοινωνία και εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες, στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και στον Ιαπωνικό Οργανισμό Επαγγελματικής Κατάρτισης. Διετέλεσε γενικός διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Έρευνας και Επικοινωνίας (ΚΠΕΕ) και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΣΕΣΜΕ). Σήμερα είναι γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ).