Απαισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις κορυφαίων στελεχών των σούπερ μάρκετ για την ανά-πτυξη του κλάδου. «Ο μεν Αύγουστος», δηλώνουν χαρακτηριστικά, «ήταν τραγικός σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις, ο Σεπτέμβριος πολύ κακός ο δε Οκτώβριος, αν και το πρώτο διάστη-μα παρουσίασε σημάδια ανάκαμψης, ακολούθησε τελικά τους ρυθμούς των προηγούμενων μηνών... Σήμερα όποιοι μιλούν για πραγματική ανάπτυξη μάλλον βρίσκονται… εκτός θέ-ματος». Το δυσμενές κλίμα, όμως, δεν φαίνεται ότι αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο
Aπαισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις κορυφαίων στελεχών των σούπερ μάρκετ για την ανάπτυξη του κλάδου. Τα σχόλιά τους για την εξέλιξη του τζίρου φέτος, καθώς και τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που παρουσιάζουν στα συγκρίσιμα μεγέθη -σε σχέση με το 2003- μηδενικές αυξήσεις, μαρτυρούν την αγωνία τους για το μέλλον της αγοράς και για την απόδοση των επενδύσεών τους.
Οπως δηλώνουν χαρακτηριστικά τα στελέχη του κλάδου, «ο μεν Αύγουστος ήταν τραγικός σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις των αλυσίδων, ο Σεπτέμβριος πολύ κακός, ο δε Οκτώβριος, αν και το πρώτο διάστημα παρουσίασε σημάδια ανάκαμψης, ακολούθησε τελικά τους ρυθμούς των προηγούμενων μηνών». Το δυσμενές κλίμα όμως στην αγορά δεν φαίνεται να αποτελεί ούτε μεμονωμένο περιστατικό ούτε και αποκλειστικό σύμπτωμα του έτους 2004. Όπως προκύπτει και από τα στοιχεία της έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2004», οι πωλήσεις 82 εταιρειών του κλάδου, που η ισχύς τους αντιστοιχεί στο δυναμικό σχεδόν του συνόλου του, παρουσίασαν μείωση του ρυθμού αύξησης τους. Ειδικότερα το 2003 σε σχέση με το 2002 η αύξηση των πωλήσεων ήταν 9,38%, ενώ το 2002 σε σχέση με το 2001 η αντίστοιχη αύξηση ήταν 13,14% (στα ποσοστά περιλαμβάνονται και οι πωλήσεις των νέων καταστημάτων).
«Σήμερα όποιοι μιλούν για πραγματική ανάπτυξη μάλλον βρίσκονται… εκτός θέματος», σχολιάζουν άλλοι παράγοντες, προσθέτοντας πως πλέον η ανάπτυξη του οργανωμένου λιανεμπορίου προέρχεται μόνο μέσα από την επέκταση των δικτύων πωλήσεων. Τολμούν μάλιστα να ομολογήσουν ότι ορισμένοι από τους ισχυρούς του κλάδου καταγράφουν ακόμη και μείωση του τζίρου τους στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2004 έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος, μείωση η οποία τελικά υπερκαλύπτεται από τα έσοδα που εξασφαλίζουν από τις πωλήσεις των νέων εμπορικών μονάδων (ιδιόκτητες ή franchise).
Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις παρουσιάζονται στις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, όπου οι τιμές κυριολεκτικά έχουν "τραβήξει την ανηφόρα", ενώ μικρότερες είναι οι επιδράσεις στις hard discount αλυσίδες, που λόγω της διάθεσης private label κωδικών έχουν τη δυνατότητα να πωλούν προϊόντα σε χαμηλές τιμές, προσφέροντας λύσεις στα χαμηλά εισοδήματα.
Οι λόγοι της κάμψης
Επιχειρώντας να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους το οργανωμένο λιανεμπόριο έχει εισέλθει -ενδεχομένως ανεπιστρεπτί- σε περίοδο κάμψης, τα στελέχη της αγοράς αναφέρονται:
- Στην αύξηση του κόστους ζωής ιδιαίτερα μετά την έλευση του ευρώ -ή με άλλα λόγια στην ακρίβια που πλήττει κυρίως τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.
- Στις αυξήσεις που καταγράφονται σε μια πληθώρα αγαθών, όπως για παράδειγμα στον έντυπο τύπο, για τον οποίο τα νοικοκυριά δαπανούν κάθε Σάββατο και Κυριακή πολλαπλάσια ποσά από αυτά που συνήθιζαν προ μηνών.
- Στο γεγονός ότι η εκτός σπιτιού κατανάλωση έχει ακριβύνει αδικαιολόγητα.
- Στην υπεραπασχόληση των εργαζόμενων, που έχει ως αποτέλεσμα την επιμήκυνση της παραμονής τους εκτός σπιτιού και κατ' επέκταση τη διάθεση σημαντικού μέρους του εισοδήματός τους σε καθημερινά έξοδα, τα οποία δεν συνδέονται με αγορές από το οργανωμένο λιανεμπόριο.
- Στις γενικότερες αλλαγές που καταγράφονται στις κοινωνικές δομές της χώρας, με τη δυναμικότερη είσοδο των γυναικών στον εργασιακό τομέα.
- Στην αύξηση της ανεργίας και τη διατήρηση των μισθών σε χαμηλά επίπεδα.
- Στην αύξηση των πωλήσεων που παρουσιάζουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερα μερίδια του διαθέσιμου εισοδήματος.
- Στην αύξηση των τιμών του πετρελαίου θέρμανσης, που μοιραία θα περιορίσει άλλες καθημερινές δαπάνες των νοικοκυριών.
- Στις έκτακτες και σημαντικής αξίας δαπάνες που αποφάσισαν φέτος τον Αύγουστο χιλιάδες νοικοκυριά, προκειμένου να παρακολουθήσουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.