Το οικοσύστημα του ΙοΤ δείχνει διατεθειμένο να αξιοποιήσει την υπάρχουσα τεχνολογία RFID ως βάση για την υλοποίηση πολυσύνθετων έργων, με πρώτο άξονα το Industry 4.0. Στο φετινό συνέδριο που διοργάνωσε η BOUSSIAS με θέμα το Internet of Things, ακούστηκε αρκετές φορές ότι η τεχνολογία RFID θα μπορούσε να αποτελέσει δομικό στοιχείο του επερχόμενου «κόσμου των πραγμάτων».

Έχει περάσει περισσότερο από μια δεκαετία από τότε που η τεχνολογία RFID άρχισε να απασχολεί τις ελληνικές επιχειρήσεις και ειδικά αυτές στους τομείς των logistics και τροφίμων-ποτών. Στο μεταξύ, η αρχική ορμή καταλάγιασε. Κάποια έργα, όμως, συνέχιζαν να γίνονται συνήθως μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Η βασική εφαρμογή της τεχνολογίας RFID παραμένει η διαχείριση αποθήκης. Οποιοδήποτε προϊόν με μια RFID ετικέτα, η τιμή της οποίας ξεκινά πλέον και από τα 3 cents, γνωστοποιεί σε πραγματικό χρόνο τη μοναδική του ταυτότητα μεταξύ ίδιων ή διαφορετικών προϊόντων. Τα κουστούμια που χρησιμοποιεί η Disney για τις παραγωγές των ταινιών ή τα κουτιά αναψυκτικού σε ένα κιβώτιο γίνονται με αυτόν τον τρόπο μοναδικά αντικείμενα σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.

Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας RFID είναι η δυνατότητα των μικροσκοπικών tags να συλλέγουν ενέργεια από το περιβάλλον (energy harvesting). Επιπλέον, οι επικοινωνία μεταξύ των RFID tags και των αναγνωστών απαιτεί σχεδόν αμελητέο bandwidth και οι επιστήμονες είναι σίγουροι ότι υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση.

Ο συνδυασμός ενός RFID tag με ένα άλλο μικροηλεκτρονικό κύκλωμα, όπως έναν αισθητήρα θερμοκρασίας ή πίεσης, μπορεί να προσφέρει πολλαπλάσια οφέλη, συνδυάζοντας τη συλλογή ποικιλίας δεδομένων με energy harvesting και low bandwidth επικοινωνία.

Το Industry 4.0
Ένας από τους τομείς που οι τεχνολογίες RFID και IoT έχουν ήδη ξεκινήσει να συνδυάζονται, είναι το Industry 4.0. Ο συγκεκριμένος όρος περιλαμβάνει το σύνολο των τεχνολογικών εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής, όπου αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο οι τεχνολογίες ΙοΤ και τα ρομποτικά συστήματα.

Τα εξαρτήματα στον κινητήρα ενός αεροπλάνου ή τα μηχανικά μέρη ενός αυτοκινήτου με τη χρήση της τεχνολογίας RFID αποκτούν μια μοναδική ταυτότητα αμέσως μόλις βγουν από την παραγωγή. Η ταυτότητα αυτή, σε συνδυασμό με πληροφορίες που συλλέγουν ενσωματωμένοι αισθητήρες, συνθέτουν το ημερολόγιο της ζωής των εξαρτημάτων.

Ιδανικά, αν το οικοσύστημα του IoT πετύχει τη θέσπιση standards, το ημερολόγιο της ζωής των αντικειμένων θα είναι διαθέσιμο σε πολλούς ενδιαφερόμενους, όπως ο προμηθευτής των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του, ο παραγωγός του αντικειμένου, αλλά και κάποια τρίτη ελεγκτική αρχή, που ίσως χρειαστεί να ανατρέξει στο ημερολόγιο, για να διαπιστώσει την αιτία ενός συμβάντος –πχ την αστοχία στον κινητήρα ενός αεροπλάνου ή την πορεία ενός φαρμάκου από την επίσημη στη «μαύρη» αγορά.

Ο κ. Απόστολος Παπαϊωάννου, διευθυντής πληροφορικής της εταιρείας Σουρωτή, η οποία εφαρμόζει ήδη την τεχνολογία RFID, θεωρεί ότι η υλοποίηση ενός έργου IoT μεγάλης κλίμακας έχει ακόμα υψηλό κόστος, αλλά και πρακτικές δυσκολίες στην υλοποίησή της.

Ένα από τα ζητήματα που καλείται να λύσει
η βιομηχανία εμφιάλωσης, είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας του προϊόντος κατά τη διακίνησή του. Για να γίνει, όμως, εφικτός ο έλεγχος της θερμοκρασίας, πρέπει να εφαρμόζονται αισθητήρες ανά προϊόν ή έστω ανά παλέτα, ανεβάζοντας το κόστος λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Πιο ουσιαστικό, όμως, είναι το πρόβλημα της διαδικτύωσης. Προκειμένου να μεταφέρεται η πληροφορία σε πραγματικό χρόνο στα κεντρικά συστήματα της Σουρώτη, πρέπει όχι μόνο ο κάθε αποθηκευτικός χώρος να είναι συνδεδεμένος στο Internet, αλλά κι ο ιδιοκτήτης της αποθήκης να επιτρέπει στη Σουρωτή να συλλέγει δεδομένα από αυτήν.

Αυτοί οι δύο λόγοι οδηγούν πολλές εταιρείες στο σχεδιασμό και την υλοποίηση πιλοτικών έργων, τα οποία μειώνουν σημαντικά το κόστος και παράλληλα επιτρέπουν την εξαγωγή συμπερασμάτων για την αποτελεσματικότητά τους. Κάπως έτσι μάλλον θα προχωρά η εξέλιξη των ΙοΤ έργων, ειδικά σε χώρες όπου ο επιχειρηματικός προϋπολογισμός είναι περιορισμένος.

Το RFID φοράει καινούργια ρούχα
Σήμερα ζούμε την ανάδυση της τάσης του Internet of Things. Όμως, η νέα τεχνολογία πλαισιώνει ένα ευρύ σύνολο τεχνολογιών που προϋπήρχαν. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και η τεχνολογία RFID, η οποία από τα πρώτα της στάδια βρήκε θερμούς υποστηρικτές στους τομείς των logistics και του λιανεμπορίου.

Ο βασικός στόχος του ευρωπαϊκού προγράμματος SERAMIS, στο οποίο μεταξύ άλλων συμμετέχει το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν ELTRUN (www.eltrun.gr) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι να αναπτύξει καινοτόμες μεθόδους χειρισμού και ανάλυσης του τεράστιου όγκου δεδομένων που παράγονται από RFID εγκαταστάσεις σε καταστήματα λιανεμπορίου. Η νέα γνώση που θα παραχθεί στο πλαίσιο των μεθόδων ανάλυσης δεδομένων (data analytics), θα είναι αξιοποιήσιμη τόσο για τη βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων (πχ στη διαχείριση αποθεμάτων) όσο και για την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών στους πελάτες.

Στο πλαίσιο του SERAMIS, η έρευνα θα εφαρμοστεί πιλοτικά το πρώτο τρίμηνο του 2017 σε δύο μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων ρουχισμού σε Ιταλία και Γερμανία. Θα αξιολογηθεί στον έλεγχο της ροής των προϊόντων και του αποθέματος στην αποθήκη, καθώς και στην ικανοποίηση των πελατών ανά ψηφιακό δοκιμαστήριο ρούχων, όπου θα τους προτείνονται περισσότερα ρούχα (recommendation system).

Τα ερευνητικά αποτελέσματα του SERAMIS θα αξιοποιηθούν πρώτα από τους δύο λιανέμπορους ρουχισμού που συμπράττουν στο έργο. Για παράδειγμα, το ψηφιακό δοκιμαστήριο ρούχων με την υπηρεσία πρότασης ρούχων θα ξεκινήσει τη λειτουργία του στο επόμενο τρίμηνο σε ένα κατάστημα. Ήδη ετοιμάζονται άλλα τρία καταστήματα. Επίσης, μια από τις παραγόμενες μεθόδους ανάλυσης δεδομένων, που κατηγοριοποιεί τους πελάτες σύμφωνα με την αγοραστική τους συμπεριφορά, θα είναι το πρώτο προϊόν μια νεοφυούς επιχείρησης που θα ιδρύσουν κάποιοι από τους ερευνητές του έργου.

Info
Στοιχεια εργου:
Site: http://seramis-project.eu/
Τιτλος: SERAMIS
Περιοχή: ICT-2013.1.3 Digital Enterprise
Διάρκεια: 36 μήνες (λήξη Απρίλιος 2017)
Ελληνική Συμμετοχή: ELTRUN, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας