Στο παρελθόν έχουμε δεχθεί πολλές ερωτήσεις από τους αναγνώστες μας σχετικά με τα προς πώληση από τα περίπτερα και τα καταστήματα ψιλικών είδη. Ως εκ τούτου στις σελίδες του περιοδικού μας φιλοξενούμε τις διατάξεις νόμων που αφορούν το ισχύον νομικό καθεστώς που διέπει τα πωλούμενα από τα εν λόγω καταστήματα είδη.

Στο παρελθόν έχουμε δεχθεί πολλές ερωτήσεις από τους αναγνώστες μας σχετικά με τα προς πώληση από τα περίπτερα και τα καταστήματα ψιλικών είδη. Ως εκ τούτου στις σελίδες του περιοδικού μας φιλοξενούμε τις διατάξεις νόμων που αφορούν το ισχύον νομικό καθεστώς που διέπει τα πωλούμενα από τα εν λόγω καταστήματα είδη.

Σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 2 του ν.δ. 1044/1971 (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 του ν. 1043/1980:

Στο περίπτερο πωλούνται τα εξής είδη: Προϊόντα καπνοβιομηχανίας, είδη καπνιστού, ξυρίσματος, υγιεινής οδόντων, σοκολατοποιίας, καραμελοποιίας και μπισκότων σε συσκευασία, εφημερίδες και περιοδικά, έντυπα, παιγνιόχαρτα, γραμματόσημα, χαρτόσημα και ένσημα, γραφική ύλη, καρτ-ποστάλ, σάπωνες πολυτελείας, βάμβαξ υδρόφιλος, ασπιρίνη και παρεμφερή προς ταύτην, φωτογραφικά φιλμς, ομματοϋάλια ηλίου, ψιλικά, όπως αυτά καθορίζονται με το υπ’ αριθ. 412/1973 π.δ., τοπικά προϊόντα σε συσκευασία μετά από άδεια του οικείου Νομάρχη, αναψυκτικά, παγωτά κατόπιν αδείας της οικείας υγειονομικής αρχής και άλλα όσα καθορίσθηκαν με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών. Επίσης σε περίπτερα εγκατεστημένα έξω από νεκροταφεία μπορεί με απόφαση του Νομάρχη να επιτραπεί η πώληση ανθέων, κηρίων και σμύρνας.

Εξάλλου “ψιλικά κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 15 του ν.δ. 1041/1971 είναι τα κάτωθι είδη μικράς και ευτελούς αξίας αμέσου και αναγκαίας χρήσεως και χρησιμοποιούμενα υπό του τελευταίου καταναλωτού. Κομβολόγια, ομοιώματα ευζώνων, υποδήματα ευζ., ομοιώματα ανθρώπινα μικρού μεγέθους με Ελληνικάς ενδυμασίας, χρηματοφυλάκια θυλακίου, ανδρικά και γυναικεία θήκαι εκ ζελατίνης διά την φύλαξιν ταυτοτήτων και διπλωμάτων, ιμάντες ωρολογίων δερμάτινοι και μεταλλικοί, κομβία περιχειριδίων υποκαμίσου, κλειδοθήκαι, κτένια, λαβίδες κομμώσεως, καρφίδες, κομβία, νήματα κεντήματος και ραπτικής, δίκτυα και σάκκοι τροφίμων, μέτρα πλαστικά, λαμπτήρες και ασφάλειαι, ιμάντες υποδημάτων, εσωτερικά υποστρώματα υποδημάτων, ψήκτραι υποδημάτων και ενδυμάτων, στιλβώματα υποδημάτων, ηλεκτρικοί συσσωρευταί φανών και ραδιοφώνων, ηλεκτρικοί φανοί, αρωματικά έλαια κόμης, καθρέπται μικρού μεγέθους, χαρτομάντηλα, χάρτης υγείας, αρωματικά μαγειρικά αρτύματα εν συσκευασία, χαλκομανίαι, ψαλίδες μικρού μεγέθους, μαχαιρίδια τσέπης, ονυχοκόπται, περικνημίδες ανδρικαί και γυναικείαι, λαβαί υποδημάτων, κλείθρα ασφαλείας, σφυρίκτραι, ζωστήρες, αναρτήρες περισκελίδων, θήκαι μεταλλικαί Ελληνικών παραστάσεων και τοπίων, πλαίσια φωτογραφιών μικρού μεγέθους μετά ή άνευ φωτογραφιών, μικροί αεροθάλαμοι μετά ή άνευ αέρος, αρχαϊκά ή σύγχρονα τουριστικά είδη ευτελούς αξίας, παίγνια εποχιακά (Χριστουγέννων, απόκρεω, τοπικών πανηγύρεων) μικράς αξίας, μικρά πνευστά μουσικά όργανα και εν γένει μικρά παιδικά παίγνια.

Eπιπλέον το άρθρο 47 της υπ’ αριθ. Α1β/8577 Υγειονομικής Διάταξης (ΦΕΚ Β’ 526/1983) ορίζει ότι:

  1. Eπιτρέπεται η πώληση στα αναπηρικά περίπτερα:

α. Τυποποιημένων προϊόντων καραμελοποιίας, σοκολατοποιίας και μπισκοτοποιίας.

β. Τυποποιημένων παγωτών.

γ. Εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων αναψυκτικών ποτών (πορτοκαλάδες, λεμονάδες, Coca-Cola κ.τ.όμ.), με εξαίρεση τους εμφιαλωμένους ή εγκυτιωμένους, σακχαρούχους ή μη, φυσικούς χυμούς ή συμπυκνωμένους χυμούς εσπεριδοειδών ή άλλους χυμούς φρούτων ή λαχανικών, καθώς και εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων μπυρών και τυποποιημένου έτοιμου καφέ.
Τα ανωτέρω είδη θα προέρχονται από νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια ή εργαστήρια, στα οποία γίνεται και η συσκευασία τους, και θα διατηρούνται στους χώρους διαθέσεώς τους υπό κατάλληλες συνθήκες, ώστε να προστατεύονται από κάθε είδους ρυπάνσεις και, προκειμένου για ευαλλοίωτα τρόφιμα, από τις δυσμενείς επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών του περιβάλλοντος.

2. Κατά παρέκκλιση της προηγούμενης παραγράφου (σημείο γ), επιτρέπεται η πώληση στα αναπηρικά περίπτερα αναψυκτικών ποτών χύμα, εφόσον χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτόν ψυκτικά μηχανήματα στιγμιαίας αναμίξεως (Post Mix) υπό τους όρους, που καθορίζονται κατωτέρω στην παρ. 7.

3. Τα αναφερόμενα στην παρ. 1 του παρόντος άρθρου προϊόντα είναι δυνατό να πωλούνται και σε καταστήματα ψιλικών, εφόσον συντρέχουν οι περιγραφόμενες κατωτέρω προϋποθέσεις.

4. Για την πώληση τυποποιημένων παγωτών και εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων αναψυκτικών ποτών στα αναπηρικά περίπτερα ή καταστήματα ψιλικών, καθώς και για την πώληση αναψυκτικών ποτών χύμα με μηχανήματα Post Mix στα αναπηρικά περίπτερα, απαιτείται άδεια της Αστυνομικής Αρχής με σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Υγειονομικής Επιτροπής ή, εν ελλείψει της Υγειονομικής Υπηρεσίας, ότι πληρούνται οι όροι και προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου ή άλλης Υγειονομικής διατάξεως για τις κατάλληλες συνθήκες διατηρήσεως των ανωτέρω ειδών.

Εξαιρετικά, εφόσον εξακολουθεί να ισχύει το άρθρο 6 ν. 1043/80, η
άδεια πωλήσεως από αναπηρικά περίπτερα τυποποιημένων παγωτών και αναψυκτικών ποτών, εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων ή παρεχομένων χύμα με μηχανήματα Post Mix, θα χορηγείται από την αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία. Για την απόκτηση της άδειας αυτής ο ενδιαφερόμενος θα υποβάλει στην οικεία Υγειονομική Υπηρεσία αίτηση, στην οποία θα επισυνάπτει φωτοτυπία της άδειας του περιπτέρου του και, αν πρόκειται για μισθωμένο περίπτερο, της Νομαρχιακής αποφάσεως για το δικαίωμα μισθώσεώς του, καθώς και βεβαίωση της οικείας Δημοτικής Αρχής ότι η τυχόν τοποθέτηση των χρησιμοποιούμενων ψυγείων στο πεζοδρόμιο (σε επαφή με τις αντίστοιχες πλευρές του περιπτέρου) είναι σύμφωνη με τις διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας για τις προσόδους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως.

5. Η συντήρηση των παγωτών θα γίνεται σε ειδικά ηλεκτρικά ψυγεία υπό σταθερή χαμηλή θερμοκρασία κατώτερη των –10 βαθμών Κελσίου. Τα ψυγεία αυτά θα τοποθετούνται υποχρεωτικά μέσα στο κατάστημα.

Κατ’ εξαίρεση, σε περιπτώσεις πωλήσεως παγωτών σε αναπηρικά περίπτερα, είναι δυνατό να επιτραπεί η εγκατάσταση μικρού ηλεκτρικού ψυγείου- συντηρητή παγωτών έξω από το περίπτερο, σε επαφή με τη μία πλευρά του, αν τα αρμόδια Υγειονομικά όργανα διαπιστώσουν ότι στο εσωτερικό του περιπτέρου δεν υπάρχει επαρκής για τον σκοπό αυτόν χώρος και με την προϋπόθεση ότι η κατά τέτοιο τρόπο τοποθέτηση του ψυγείου δεν εμποδίζει την κυκλοφορία των πεζών και δεν απαγορεύεται από τη σχετική νομοθεσία αρμοδιότητας άλλης κρατικής αρχής (Αστυνομική, Τουριστική κλπ), καθώς και ότι εφαρμόζονται οι διατάξεις της νομοθεσίας για τις προσόδους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως.

Οι διαστάσεις των τοποθετουμένων έξω από τα αναπηρικά περίπτερα ψυγείων δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερες των 1,10 μ. Χ 0,60 μ., προκειμένου για περίπτερα που βρίσκονται σε ακραίες συνοικίες πόλεων ή σε χωριά.

Για τα παγωτά θα υπάρχει μόνο ένα ψυγείο.

Η απαραίτητη για τη συντήρηση των παγωτών θερμοκρασία θα ελέγχεται συχνά, από τα αρμόδια Υγειονομικά Όργανα με θερμόμετρα μη υδραργυρικά, τα οποία θα είναι μόνιμα κρεμασμένα στα ψηλότερα σημεία των εσωτερικών τοιχωμάτων των ψυγείων, κατά τρόπο που να εξασφαλίζονται από το σπάσιμο, ή θα έχουν τοποθετηθεί κατάλληλα από τον κατασκευαστή των ψυγείων, ώστε ο έλεγχος της ψύξεως να γίνεται από το εξωτερικό τους. Τα συσκευασμένα σε κύπελλα τυποποιημένα παγωτά θα προσφέρονται με κουτάλια μιας χρήσεως, ξύλινα ή πλαστικά, αποστειρωμένα και τοποθετημένα κατά τεμάχιο σε κλειστή θήκη από αδιάβροχο χαρτί ή πλαστική.

6. Η ψύξη των εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων αναψυκτικών ποτών θα γίνεται με ψυγείο, το οποίο θα βρίσκεται μέσα στο κατάστημα. Εξαιρετικά, προκειμένου για αναπηρικά περίπτερα, το ψυγείο τούτο μπορεί να τοποθετείται έξω από το περίπτερο, σε επαφή με τη μία πλευρά του, όπως ορίζεται ανωτέρω για τα ψυγεία- συντηρητές παγωτών. Για τα αναψυκτικά ποτά θα υπάρχει μόνον ένα ψυγείο.

Τα εμφιαλωμένα ή εγκυτιωμένα αναψυκτικά ποτά, οι μπύρες και ο τυποποιημένος έτοιμος καφές, αν πρόκειται να καταναλωθούν αμέσως, θα προσφέρονται με σωληνίσκο αναρροφήσεως μιας χρήσεως (καλαμάκι) αποστειρωμένο και τοποθετημένο σε ιδιαίτερη κλειστή θήκη από αδιάβροχο χαρτί ή πλαστική.

7. Για να επιτραπεί η λειτουργία σε αναπηρικό περίπτερο ψυκτικού μηχανήματος στιγμιαίας αναμείξεως (Post Mix) παγωμένων σακχαρούχων συμπυκνωμένων χυμών ή εκχυλίσεως καφέ κ.τ.όμ. με οξυανθρακούχο ή μη παγωμένο νερό πρέπει:

α. Το μηχάνημα τούτο να συνοδεύεται με επίσημη μετάφραση πιστοποιητικού της αρμόδιας Κρατικής Υπηρεσίας της Χώρας προελεύσεώς του, στο οποίο θα φαίνεται ότι η κατασκευή του είναι σύμφωνη με τις εγκεκριμένες από την Υπηρεσία αυτή υγειονομικές προδιαγραφές και ότι αυτός ο τύπος μηχανήματος χρησιμοποιείται στη χώρα προελεύσεώς του για τον ανωτέρω σκοπό, και

β. Η εγκατάσταση του μηχανήματος Post Mix στο περίπτερο να πληροί τους ακόλουθους όρους και προϋποθέσεις, ώστε τα περιεχόμενα ποτά να προστατεύονται από τις αλλοιώσεις, τις μολύνσεις και κάθε είδους ρυπάνσεις:

(1). Η κεφαλή του μηχανήματος, στην οποία υπάρχουν οι βαλβίδες παροχής των ποτών, θα είναι τοποθετημένη απαραίτητα μέσα στο περίπτερο.

(2). Οι σακχαρούχοι συμπυκνωμένοι χυμού ή το εκχύλισμα καφέ κ.τ. όμ. Θα διατηρούνται μέσα σε ανοξείδωτα δοχεία κλεισμένα αεροστεγώς.

(3). Τα ανωτέρω δοχεία, η φιάλη που περιέχει το διοξείδιο του άνθρακος και ο ψύκτης θα τοποθετούνται μέσα σε καλαίσθητο ερμάρι, τοποθετημένο είτε στο εσωτερικό του περιπτέρου, είτε έξω από αυτό σε επαφή με τη μία πλευρά του, όπως ορίζεται στην παρ. 5 του παρόντος άρθρου για τα ψυγεία συντηρητές παγωτών.

(4). Το ψυκτικό μηχάνημα θα συνδέεται απαραίτητα με το δίκτυο υδρεύσεως της πόλεως ή του οικισμού με ιδιαίτερη υδραυλική εγκατάσταση.

(5). Τα ποτήρια μιας χρήσεως, πλαστικά ή χάρτινα, που χρησιμοποιούνται για την προσφορά των ποτών, θα προέρχονται από νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια και θα είναι τοποθετημένα σε κλειστές ειδικές θήκες, ώστε να προστατεύονται από τις μολύνσεις και κάθε είδους ρυπάνσεις.

(6). Για την απόρριψη των μεταχειρισμένων ποτηριών θα υπάρχει έξω από το περίπτερο κατάλληλο δοχείο επαρκούς χωρητικότητας.

Δεν απαιτείται το ανωτέρω (σημείο α) πιστοποιητικό της αρμόδιας Κρατικής Υπηρεσίας της Χώρας προελεύσεώς τους, προκειμένου για μηχανήματα Post Mix, τα οποία έχουν κριθεί κατάλληλα για τον ανωτέρω σκοπό από το Ανώτατο Υγειονομικό Συμβούλιο. Τα μηχανήματα αυτά, πέρα από το ότι θα συνοδεύονται με επίσημο φωτοαντίγραφο της αποφάσεως του Υπουργού Κοινων. Υπηρεσιών, με την οποία έχει εγκριθεί η σχετική γνωμοδότηση του Α.Υ.Σ., θα φέρουν μεταλλική πλάκα, στην οποία θα είναι χαραγμένος ο αριθμός της ανωτέρω Υπουργικής αποφάσεως.

8. Οι χρησιμοποιούμενοι για την παρασκευή του αναψυκτικού σακχαρούχοι συμπυκνωμένοι φυσικού χυμοί (Concetrate) πρέπει να προέρχονται από νομίμως λειτουργούντα εργαστήρια ή εργοστάσια και να πληρούν τους όρους που καθορίζουν ο Κώδικας Τροφίμων και Ποτών και οι εκάστοτε ισχύουσες σχετικές με τα τρόφιμα Υγειονομικές Διατάξεις.

Για να διαπιστωθεί η πηγή προελεύσεως των ανωτέρω σακχαρούχων συμπυκνωμένων φυσικών χυμών ο πωλητής περιπτερούχος είναι υποχρεωμένος να επιδεικνύει στα αρμόδια Κρατικά Όργανα ελέγχου, αν ζητηθούν, τα τιμολόγια πωλήσεως, που έχει εκδώσει ο προμηθευτής των ειδών τούτων.

9. Ο έλεγχος των συνθηκών λειτουργίας των ανωτέρω μηχανημάτων στιγμιαίας αναμείξεως (Post Mix), κυρίως σε ό,τι αφορά τη διατήρηση του ποτού σε χαμηλή θερμοκρασία (κάτω των +10 βαθμών Κελσίου) και την καθαριότητα των διαφόρων εξαρτημάτων τους, θα γίνεται μακροσκοπικά κατά τις ενεργούμενες από τα αρμόδια Υγειονομικά Όργανα επιθεωρήσεις.

Πέρα από τον ανωτέρω μακροσκοπικό έλεγχο, θα γίνονται δειγματοληψίες των χρησιμοποιουμένων σακχαρούχων συμπυκνωμένων φυσικών χυμών και των άλλων, αναφερομένων στην παρ. 1 του παρόντος άρθρου, ειδών για τον εργαστηριακό έλεγχο τούτων, για να εξακριβωθούν πιθανές μολύνσεις ή νοθείες τους, εξαιτίας των οποίων μπορεί να προκληθεί κίνδυνος στην υγεία των καταναλωτών. Οι ανωτέρω δειγματοληψίες θα γίνονται από Υγειονομικούς Υπαλλήλους ή άλλους αρμόδιους Κρατικούς Υπαλλήλους. Για τον χαρακτηρισμό των ανωτέρω προσφερομένων τροφίμων και ποτών, σχετικά με την επίδρασή τους στην υγεία του ανθρώπου, εφαρμόζονται οι εκάστοτε ισχύουσες σχετικές Υγειονομικές Διατάξεις.

10. Ανεξάρτητα από τις επιβαλλόμενες ποινικές κυρώσεις, είναι δυνατό με απόφαση του οικείου νομάρχη, εκδιδόμενη κατόπιν αιτιολογημένης προτάσεως της αρμόδιας Υγειονομικής Υπηρεσίας, να απαγορευθεί προσωρινά, μέχρι ένα μήνα, ή -σε περίπτωση υποτροπής- οριστικά η πώληση από κατάστημα ψιλικών ή αναπηρικό περίπτερο τυποποιημένων παγωτών ή αναψυκτικών, εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων ή προσφερομένων χύμα με ψυκτικά μηχανήματα Post Mix, αν μεταβληθούν οι όροι, με τους οποίους έχει χορηγηθεί η σχετική άδεια, μεταξύ των οποίων είναι και η θέση των ψυγείων μέσα στο κατάστημα, ή, προκειμένου για αναπηρικό περίπτερο έξω από αυτό αλλά σε επαφή με τις πλευρές του. Με την κατά τα ανωτέρω οριστική απαγόρευση της πωλήσεως των προσφερομένων ειδών η Αστυνομική Αρχή ή η Υγειονομική Υπηρεσία, κατά περίπτωση, ανακαλεί την άδεια που έχει χορηγήσει, σύμφωνα με το άρθρο 11 της παρούσας.

11. Οι περιπτεριούχοι και οι καταστηματάρχες ψιλικών, εφόσον πωλούν τα είδη του παρόντος άρθρου, πρέπει να είναι καθαροί και να έχουν βιβλιάριο υγείας, σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 36 της παρούσας (σ.σ. τα εν λόγω άρθρα δεν παρατίθενται)

12. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και στα περίπτερα (παραπήγματα), για τα οποία έχει χορηγηθεί από την αρμόδια Νομαρχιακή Επιτροπή άρθρου 18 ν.δ. 1044/71 άδεια λιανικής πωλήσεως καπνοβιομηχανικών προϊόντων και ειδών μονοπωλίου.