ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΚΡΕΑΣ : ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Το γραφείο πληροφοριών για το ολλανδικό κρέας είναι ένας οργανισμός πληροφόρησης και προώθησης του τομέα κρέατος και κρεατοσκευασμάτων της Ολλανδίας. Ο Γιώργος Μαρίνος, υπεύθυνος του γραφείου (στις αρμοδιότητές του συγκαταλέγεται και η διαφήμιση), είναι τα «αυτιά» και τα «μάτια» των Ολλανδών στην Ελλάδα.

Οι Ολλανδοί εξάγουν κρέας σε μεγάλες ποσότητες προς την Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Ο Έλληνας καταναλωτής είναι απαιτητικός όσον αφορά το κρέας, γι’ αυτό και οι επιλογές του είναι ιδιαίτερα προσεκτικές.

"Αν και δεν υπάρχει κάποια επίσημη έρευνα, νομίζω ότι οι Έλληνες καταναλωτές δεν αντιμετωπίζουν αρνητικά το ολλανδικό κρέας", μας είπε ο κ. Μαρίνος. Κάποτε, όταν προέκυψε το Σκοπιανό ζήτημα, Δανοί και Ολλανδοί είχαν ενταχθεί ανοικτά υπέρ των Σκοπίων. Αυτό είχε αντίκτυπο σε όλα τα επώνυμα ολλανδικά προϊόντα. Το ολλανδικό κρέας επηρεάστηκε λιγότερο αφού είναι ανώνυμο, ωστόσο υπήρχε συνειδητό μποϊκοτάζ από πολλούς εισαγωγείς. Τώρα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Το ολλανδικό κρέας διατίθεται – επώνυμα πλέον – σε ταβέρνες, εστιατόρια και σε πολλούς άλλους χώρους μαζικής εστίασης”.

Από το 1995 και μετά οι Ολλανδοί έδωσαν προτεραιότητα στην παροχή πληροφοριών για τα συστήματα ελέγχου ποιότητας που εφαρμόζονται στον τομέα του ολλανδικού κρέατος.

Εκεί εστιάζουν πλέον οι Ολλανδοί την προσπάθειά τους, λέει ο κ. Μαρίνος. Δεν πουλάνε το φθηνότερο κρέας της αγοράς αλλά πουλάνε το “καλύτερο” και όταν λέω καλύτερο δεν εννοώ αν δείχνει όμορφο, αν είναι τόσο κόκκινο ή τόσο άσπρο όσο χρειάζεται, ή αν είναι όσο σκληρό ή τρυφερό απαιτείται, αλλά πόσο ασφαλές είναι. Έρευνα του γερμανικού ανεξάρτητου ινστιτούτου Euro Handels αποδεικνύει ότι για το 1998 και το 1999 το ολλανδικό κρέας ανακηρύχθηκε νούμερο 1 στην Ευρώπη, όσον αφορά στα συστήματα ποιοτικού ελέγχου που εφαρμόζει. Και εξετάσθηκαν πολλές παράμετροι που αφορούν άμεσα και τις συναλλαγές με τις ξένες αγορές. Για παράδειγμα, από το κομμάτι το οποίο φθάνει στον πάγκο του τεμαχισμού στο σφαγείο μπορεί να εντοπιστεί από ποια φάρμα προέρχεται το ζώο.

Έτσι, αν βρεθεί ένα προβληματικό κομμάτι κρέας, μπορούν αμέσως να δουν πού ήταν το πρόβλημα και να το σταματήσουν εν τη γενέσει του. Υπάρχουν και άλλα συστήματα που ελέγχουν τις ζωοτροφές, τα επιτρεπόμενα φάρμακα και αντιβιοτικά. Υπάρχει επίσης μία λίστα προδιαγραφών που πρέπει να τηρούν οι παραγωγοί. Υπάρχει ένα σύστημα, στο χοιρινό κυρίως, που λέγεται (IDMP) και σημαίνει σύστημα ελέγχου όλης της αλυσίδας. Στο σύστημα συμμετέχουν όσοι θέλουν οικειοθελώς. Είναι ένα σύστημα παραγωγής που το ξεκίνησαν οι Ολλανδοί, προκειμένου να δώσουν στα σφαγεία τις εγγυήσεις που θα το κάνουν ποιοτικά ανώτερο απ’ ό,τι των άλλων σφαγείων που δεν θέλουν να συμμετάσχουν. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε το σύστημα και σήμερα έχει φτάσει στο 70% του συνόλου των παραγομένων χοίρων. Οι παραγωγοί που εφαρμόζουν το σύστημα αυτό έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν τελείως από την υπόλοιπη αλυσίδα παραγωγής. Δηλαδή κρέας με (IDMP) απαγορεύεται να μπαίνει δίπλα σε μη (IDMP) στα ράφια του σούπερ μάρκετ. Ακόμα, απαγορεύεται να σφάζεται από την ίδια αλυσίδα παραγωγής.

Στην Ολλανδία πουλιέται σαν (IDMP) κρέας. Προσυσκευασμένο, φυσικά, αλλιώς δεν αναγνωρίζεται, ενώ έχει περάσει στη Γερμανία, στη Μ. Βρετανία και στο Βέλγιο. Βέβαια, στην Ελλάδα είναι νωρίς να μιλάμε για σφαγιασμένο, εγγυημένο κρέας αυτής της μορφής με κάποιο λογότυπο, που ξέρεις δηλαδή ότι είναι εγγύηση ότι το κρέας που θα πάρεις έχει περάσει από “Χ” διαδικασίες. Βέβαια, είναι ένα 5% πιο ακριβό αλλά αξίζει τον κόπο.

Τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος στις προτιμήσεις των καταναλωτών το συσκευασμένο κρέας. Η τάση αυτή περισσότερο στην Ευρώπη και λιγότερο στην Ελλάδα είναι ανοδική και συνδυάζεται με τα ολιγομελή (πλέον) νοικοκυριά και την προσαρμογή των παραδοσιακών συνηθειών (μεσημεριανό ή βραδινό με οικογενειακή απαρτία) στα σημερινά δεδομένα (άστατο ωράριο, διαφορετικές ώρες εργασίας, κλπ.). Τι ποιοτικές προδιαγραφές “εσωκλείει” ένα συσκευασμένο προϊόν πόσο μάλλον όταν αυτό είναι κρέας; Με ποιο τρόπο μπορεί να εγγυηθεί ο παραγωγός, ο έμπορος, ο πωλητής την ποιότητα του προϊόντος που φτάνει στον τελικό καταναλωτή;

Έλεγχος ποιότητας που αφορά στο εισαγόμενο κρέας – είτε είναι ολλανδικό, γερμανικό ή γαλλικό – σταματά τη στιγμή που φορτώνεται στη νταλίκα στο σφαγείο. Σαφώς ο Ολλανδός ενδιαφέρεται να φτάσει το προϊόν του σωστά, άρα είναι υποχρεωμένος να ελέγχει και να εμπιστεύεται τους μεταφορείς. Από κει και ύστερα, στο πώς θα κόψει ο Έλληνας κρεοπώλης το κρέας στο κρεοπωλείο του σούπερ μάρκετ ή στο κεντρικό τεμαχιστήριο δεν μπορεί να παρέμβει ο εισαγωγέας, τονίζει ο κ. Μαρίνος.

"Στη δυτική Ευρώπη τα σούπερ μάρκετ προμηθεύονται με έτοιμα συσκευασμένα κομμάτια κρέατος κερδίζοντας χρόνο και χρήμα. Στην Ελλάδα είμαστε περισσότερο παραδοσιακοί… Η Ελληνίδα νοικοκυρά πρέπει να βάλει…"το χεράκι" της σ’ αυτό που θα ψωνίσει".

Οι Ολλανδοί εξάγουν κρέας σε μεγάλες ποσότητες προς την Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Οι καλές εμπορικές σχέσεις με τους Έλληνες εισαγωγείς και η καλή ποιότητα του ολλανδικού κρέατος έχουν φέρει την Ολλανδία στην κορυφή των εισαγωγών κρέατος.

Η συμπεριφορά και οι τάσεις του Έλληνα καταναλωτή επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τις εξελίξεις της αγοράς. Μία πανευρωπαϊκή έρευνα δείχνει ότι ο καταναλωτής ανησυχεί για τον τρόπο παραγωγής του κρέατος. Ο Έλληνας καταναλωτής κρέατος δείχνει επίσης να ανησυχεί ιδιαίτερα για τυχόν ύπαρξη ορμονών στο κρέας, ή για τις συνθήκες υγιεινής στην παραγωγή κρέατος. Σημαντικό ποσοστό Ελλήνων καταναλωτών τονίζει μάλιστα ότι τρώει πλέον λιγότερο κρέας, λόγω αυτών ακριβώς των ανησυχιών. Με άλλα λόγια, λοιπόν, πρέπει να περιμένουμε ότι ο παράγων ποιότητα και υγιεινή στο κρέας θα επηρεάσει το επίπεδο της προσφοράς κρέατος στην ελληνική αγορά.

Ο Έλληνας καταναλωτής – λέει ο κ. Μαρίνος – είναι κρεατοφάγος. Και αυτό σημαίνει ότι ψάχνει το κρέας που θα αγοράσει και δεν αρκείται σε ό,τι του πλασάρουν. Επειδή σαν λαός έχουμε παράδοση αιώνων στο κρέας, γνωρίζουμε πολλά πράγματα γι’ αυτό. Ωστόσο, ως καταναλωτές έχουμε κάποιες ιδιαιτερότητες σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και φυσικά την Ολλανδία. Ο Έλληνας θέλει να πιστεύει πως το κρέας που πηγαίνει και αγοράζει είναι ντόπιο. Βέβαια, αυτό είναι ένας μύθος, αφού τα στατιστικά δείχνουν πως το 25% της κατανάλωσης είναι προϊόν της ελληνικής παραγωγής. Άρα τα υπόλοιπα αναγκαστικά είναι εισαγόμενα. Αν πάτε να δείτε τα ράφια των κρεοπωλείων, των παραδοσιακών όχι των σούπερ μάρκετ, θα δείτε μόνο ντόπιο, Τρίκαλα, Εύβοια, κλπ. Αν τα προσθέσουμε όλα αυτά βγαίνει ένα 80% ντόπιο κρέας. Αυτό δεν ισχύει…

Ωστόσο η τάση "ορίζει" ότι ο αριθμός των κρεοπωλείων θα μειώνεται συνεχώς. Σήμερα, λιγότερο από το 45% του συνολικού τζίρου από το κρέας αντιστοιχεί στα παραδοσιακά κρεοπωλεία.

Στα περισσότερα σούπερ μάρκετ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Φαίνεται αν το κρέας είναι ντόπιο ή εισαγόμενο. Δυστυχώς, υπάρχουν κι εκείνα στα οποία οι υπεύθυνοι διστάζουν να βάλουν την ταμπελίτσα που αναγράφει την προέλευση του κρέατος. Αυτό βέβαια μας στενοχωρεί αλλά δεν μπορούμε – προς το παρόν τουλάχιστον – να το αλλάξουμε. Αισιοδοξούμε όμως γιατί οι τάσεις στην αγορά θέλουν το ολλανδικό κρέας να κερδίζει συνεχώς πόντους…”

• Συνολική παραγωγή κρέατος στην Ολλανδία το 1999 = 2,5 εκ. τόνοι
• Σύνολο εξαγωγών χοιρινού κρέατος το 1999 = 807.000 τόνοι

Κυριότερες αγορές (εκτός μπέικον)

-Γερμανία 29%

-Ιταλία 21%

-Αγγλία 18%

-Ελλάδα 12%

-Γαλλία 11%

-Βέλγιο 4%

• Σύνολο εξαγωγών μοσχαρίσιου κρέατος το 1999 = 191.000 τόνοι

Κυριότερες αγορές

-Ιταλία 39%

-Γαλλία 23%

-Γερμανία 22%

-Ελλάδα 1%

-Λοιποί 15%

• Σύνολο εξαγωγών βοδινού κρέατος το 1999 = 201.200 τόνοι

Κυριότερες αγορές

-Ρωσία 20%

-Αίγυπτος 16%

-Γαλλία 15%

-Γερμανία 14%

-Δανία 10%

-Αγγλία 4%

-Ελλάδα 4%

-Λοιποί 17%