Για τις συνήθειες και τη συμπεριφορά των καταναλωτών, με βάση στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) μίλησε ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, Δρ. Λευτέρης Κιοσές, στην παρουσίαση που έκανε στο συνέδριο All about Bakery Conference 2024, που διοργάνωσε η Loulis Food Ingredients. Ο κ. Κιοσές ξεκίνησε την παρουσίασή του αναφερόμενος στο πρόβλημα του πληθωρισμού και το πώς αλλάζει την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών, πλήττοντας την πιστότητά τους σε συγκεκριμένα brands (κάτι που αποτυπώνεται τόσο στην ενίσχυση της ιδιωτικής ετικέτας, όσο και στο γεγονός ότι πλέον οι οκτώ στους δέκα καταναλωτές αναφέρουν ότι ψωνίζουν από δύο ή περισσότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ), με αποτέλεσμα να είναι πλέον εύκολο να πάρεις, αλλά και να χάσεις έναν πελάτη. Όπως σχολίασε χαρακτηριστικά, αυτό που συμβαίνει σήμερα στο μυαλό του καταναλωτή μοιάζει με το ηχητικό σήμα συναγερμού του 112: «Ο καταναλωτής είναι μονίμως στην τσίτα, και δικαίως, γιατί συμβαίνουν συνέχεια πράγματα. Ο ένας στους τρεις καταναλωτές είναι θυμωμένος, και είναι λογικό, κυρίως λόγω της ακρίβειας. Ο καταναλωτής νιώθει ότι του παίρνουν κάτι που είχε».

H νέα ισορροπία ανάμεσα σε eating in και dining out
Πάντως, τα στοιχεία δείχνουν ότι παρά την αύξηση των τιμών, οι όγκοι πωλήσεων δεν έχουν μειωθεί, επομένως η κατανάλωση παραμένει σταθερή. Πώς εξηγείται αυτό; Αφενός, από την αντικατάσταση επώνυμων προϊόντων με φθηνότερα ιδιωτικής ετικέτας, που αποκτούν περισσότερο σεβασμό και γίνονται πιο επιθυμητά. Αφετέρου, από τη μείωση άλλων δαπανών, όπως οι έξοδοι σε εστιατόρια, ώστε οι καταναλωτές να μπορέσουν να διατηρήσουν σταθερό το επίπεδο ζωής τους, κόβοντας από τη διασκέδασή τους.

H κατάσταση μάλιστα φαίνεται πως έχει δημιουργήσει μία νέα ισορροπία ανάμεσα στο φαγητό εντός και εκτός σπιτιού: οι καταναλωτές αντικαθιστούν τις εξόδους στα εστιατόρια με το φαγητό στο σπίτι, είτε μαγειρεύοντας είτε επιλέγοντας την ευκολία των έτοιμων γευμάτων, ενώ αυξάνονται τα «υβριδικά» γεύματα, που συνδυάζουν τα φρέσκα τρόφιμα με έτοιμες λύσεις που εξοικονομούν χρόνο. Ενδιαφέρουσα τάση είναι η αναζήτηση της πολυτέλειας των social media στα οικιακά γεύματα: οι καταναλωτές βλέπουν πράγματα που τους αρέσουν στο TikTok και σε άλλα μέσα και θέλουν αφενός να τα φτιάξουν οι ίδιοι, αφετέρου να δημιουργήσουν δικά τους πιάτα που εν συνεχεία θα μοιραστούν στα μ’εσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι προσφορές υπό απειλή
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι καταναλωτές επιχειρούν να γλιτώσουν λεφτά είναι το «κυνήγι» των προσφορών. Εδώ η καταναλωτική συμπεριφορά είναι κάπως αντιφατική: οι περισσότεροι δηλώνουν ότι προτιμούν χαμηλές τιμές παρά προσφορές, όμως οι προσφορές είναι ο δεύτερος παράγοντας βάσει του οποίου επιλέγουν προϊόντα, μετά την τιμή. Άρα, οι προσφορές εξακολουθούν να έχουν «πέραση» στο κοινό – άλλωστε, όταν μιλάμε για προσφορές δεν εννοούμε μόνο προωθητικές ενέργειες τύπου «2+1 δώρο», αλλά και κινήσεις όπως «τυρόπιτα+δώρο το νερό». Πάντως, κατά τον κ. Κιοσέ, η νέα πολύ αυστηρότερη νομοθεσία για τις προσφορές μάλλον θα επηρεάσει τα πάντα, ωστόσο οι προσφορές θα παραμείνουν ένα βασικό εργαλείο για τους καταναλωτές.

Οι πραγματικοί influencers είναι μέσα στα καταστήματα
Ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ αναφέρθηκε και στο ζήτημα των influencers και κατά πόσον επηρεάζουν πραγματικά τις καταναλωτικές προτιμήσεις. Το συμπέρασμα στο οποίο οδηγούν οι απαντήσεις των καταναλωτών είναι ότι οι πραγματικοί «influencers» είναι τι προσωπικό των καταστημάτων. Κι αυτό γιατί στην ερώτηση «πόσο εμπιστεύεστε τις συμβουλές των παρακάτω σε σχέση με τις αγορές σας από το σούπερ μάρκετ;», οι bloggers-youtubers συγκεντρώνουν το χαμηλότερο ποσοστό εμπιστοσύνης (μόλις 23%), οι ομάδες διατροφής στα social media συγκεντρώνουν ποσοστό 28% και οι τηλεοπτικές εκπομπές μαγειρικής ποσοστό 34%, όμως το προσωπικό των καταστημάτων το εμπιστεύεται το 53% των καταναλωτών. Άρα, συνόψισε ο κ. Κιοσές, απευθυνόμενος στο κοινό του συνεδρίου, «εδώ έχουμε μία σημαντική ευκαιρία: αυτός που επηρεάζει τον καταναλωτή ως προς το τι θα αγοράσει βρίσκεται μέσα στα καταστήματά σας».

Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter FOODReporter