Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών στο μέτωπο των εισαγωγών επιβεβαιώνουν ότι ο ανταγωνισμός στις διεθνείς αγορές τροφίμων έχει ήδη μεταφερθεί στο εσωτερικό της χώρας. Έτσι σε αυξανόμενο βαθμό τα ελληνικά τρόφιμα αποβάλλονται από τα ράφια του λιανεμπορίου και τη θέση τους παίρνουν τα εισαγόμενα.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών στο μέτωπο των εισαγωγών επιβεβαιώνουν ότι ο ανταγωνισμός στις διεθνείς αγορές τροφίμων έχει ήδη μεταφερθεί στο εσωτερικό της χώρας. Έτσι σε αυξανόμενο βαθμό τα ελληνικά τρόφιμα αποβάλλονται από τα ράφια του λιανεμπορίου και τη θέση τους παίρνουν τα εισαγόμενα.
Οι λόγοι είναι πολλοί. Κατά πρώτον οι τιμές των ελληνικών προϊόντων αυξάνονται με ρυθμούς κατά πολύ μεγαλύτερους των εισαγόμενων. Το ζήτημα αυτό έχει παρουσιασθεί αρκετές φορές από το περιοδικό μας και το συμπέρασμα ήταν ότι ο επίμονα υψηλός ρυθμός αύξησης του τιμάριθμου των τροφίμων εκβάλλει τα ελληνικά προϊόντα από τις επιλογές ενός όλο και μεγαλύτερου τμήματος καταναλωτών.
Ακριβά τα ελληνικά τρόφιμα
Στον πίνακα φαίνεται ότι οι εισαγωγές πολλαπλασιάζονται από τη μία χρονιά στην άλλη για να φθάσουν φέτος στα 35.000 εκατ. ευρώ (κατ’ εκτίμηση), δηλαδή στο 1/4 του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Ως προς το ζήτημα των τιμών πρέπει να πούμε ότι οι ειδικοί τιμάριθμοι των βασικών αγαθών στους τομείς της διατροφής και της ένδυσης-υπόδησης κινήθηκαν ανοδικά τους τελευταίους δώδεκα μήνες, με ρυθμό κατά πολύ μεγαλύτερο του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή. Στους κλάδους αυτούς όμως η παρουσία του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού είναι πολύ έντονη, αλλά και οι εισαγωγές κάνουν πλέον έντονη της παρουσία τους. Έτσι, ενώ οι ελληνικές πληθωριστικές πιέσεις απειλούν ελάχιστα ή και καθόλου την αξία και τη διεθνή θέση του εγχώριου νομίσματος, οι αυξήσεις των τιμών στα εξαγόμενα αγαθά προκαλούν προβλήματα κατευθείαν στο χώρο της παραγωγής. Τα προβλήματα αυτά σχετίζονται με τη μείωση της ζήτησης για προϊόντα της εγχώριας παραγωγής τόσο στην εσωτερική όσο και στη διεθνή αγορά (μείωση εξαγωγών). Δεν πουλάει μόνο η Ελλάδα κονσέρβες ροδάκινο και φρέσκα φρούτα και λαχανικά…
Yποκατάσταση των ελληνικών με ξένα προϊόντα
Ήδη στις προθήκες του λιανεμπορίου διατίθενται αυξημένες ποσότητες εισαγόμενων φρούτων και λαχανικών, ενώ η επέκταση στην εσωτερική αγορά των ευρωπαϊκών αλυσίδων σούπερ μάρκετ βγάζει εκτός αγοράς ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής παραγωγής. Τα νοικοκυριά που αποφασίζουν να αγοράσουν με δάνειο ένα καινούργιο αυτοκίνητο αναγκάζονται στο τέλος να αναζητήσουν τρόπους μείωσης του κόστους διαβίωσης, οπότε περικόπτουν δαπάνες και από το λογαριασμό της διατροφής, υποκαθιστώντας τα ακριβά ελληνικά προϊόντα με εισαγόμενα, χαμηλότερης ίσως ποιότητας, αλλά σαφώς φθηνότερα (κρέατα, τυριά, αλλαντικά, χυμοί, ποτά, έτοιμα είδη για κατανάλωση κλπ).
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση των εισαγωγών ελαιολάδου στην… Κρήτη! Ούτε λίγο ούτε πολύ οι πληθωριστικές πιέσεις μετατρέπονται αμέσως σε υποχώρηση της ελληνικής παραγωγής και σε αύξηση της ανεργίας. Η εξέλιξη αυτή προσφέρει μεν ένα πλεονέκτημα στους καταναλωτές, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν εισαγόμενα προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές, αλλά τους στερεί από το πολύ πιο βασικό αγαθό: την παραγωγική απασχόληση.
Εισαγωγές
Περίοδος Εισαγωγές αγαθών (σε εκατ. ευρώ)
1994 20615,9
1995 25221,5
1996 26549,1
1997 26008,5
1998 25571,6
1999 25919,5
2000 33021,1
2001 33156,3
2002* 35000,0
————————————–
Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος
*Εκτίμηση «σελφ σέρβις»