Με διαφορετικές ταχύτητες ανάπτυξης και συνέχιση των επενδύσεων στα δίκτυα πωλήσεων, με εξαγορές μικρών τοπικών αλυσίδων εκ μέρους των ισχυρών του κλάδου και τον πληθωρισμό να ωθεί ανοδικά τις πωλήσεις τους έκλεισε το 2022, μια χρονιά η οποία σημαδεύτηκε από τις επιπτώσεις του ρωσο-ουκρανικού πολέμου στην ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία,
με βασικότερες την ενεργειακή ακρίβεια και τον υψηλό πληθωρισμό.

Tο οργανωμένο λιανεμπόριο την περσινή χρονιά κέρδισε μεν το στοίχημα της ανάπτυξης τζίρου, αλλά χάρη στον πληθωρισμό, με μικρές απώλειες σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις σε όγκο, ενώ, όπως όλα δείχνουν, μέσα στους επόμενους μήνες τα καθαρά αποτελέσματα που θα ανακοινώσουν οι εταιρείες για τη χρήση του 2022 θα είναι επιβαρυμένα από το υψηλό κόστος ενέργειας.

Η περσινή χρονιά ως συνέχεια της δύσκολης περιόδου της πανδημίας ωφέλησε τις επιχειρήσεις του κλάδου, προσφέροντάς τους τεράστια ώθηση ανάπτυξης τζίρου και υψηλή κερδοφορία. Όμως, ένα χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ενώ η γεωπολιτική κρίση εξακολουθεί να επιδρά δυσμενώς στην παγκόσμια οικονομία και κυρίως την ευρωπαϊκή, ο κλάδος, αν και εξακολουθεί να ωφελείται από τον πληθωρισμό, οδηγείται σε νέα περιπέτεια, την οποία δεν θα αντέξουν όλες οι εταιρείες. Ιδίως όσες ανήκουν στη «μεσαία ζώνη» της αγοράς θα κληθούν να διαχειριστούν με μεγάλη δυσκολία τα υψηλά κόστη της ενέργειας και πολλές εξ αυτών πιθανώς θα εγγράψουν ζημιογόνα καθαρά αποτελέσματα, οδηγούμενες εντέλει στην έξοδο από την ενεργό δράση.

Αν κάτι φαίνεται πως θα χαρακτηρίσει το 2023 θα είναι η μερική αναδιάρθρωση των μεριδίων αγοράς στον κλάδο πάλι με την επιταχυνόμενη μεταφορά τζίρου από τα χαμηλά διαμερίσματά του στα υψηλότερα. Κατά τα λοιπά, η χρονιά αναμένεται και πάλι με γενναίες επενδύσεις εκ μέρους των ισχυρών αλυσίδων και τον πληθωρισμό να δίνει το ρυθμό στην ανάπτυξη των πωλήσεων, κατατρώγοντας ασφαλώς τα εισοδήματα των νοικοκυριών.
Οι μάχες που θα δοθούν και φέτος μεταξύ κυβέρνησης (απερχόμενης και νέας) και αγοράς, με την πρώτη να πιέζει την δεύτερη για αυτοσυγκράτηση στις τιμές, θα είναι μεγάλες. Ήδη τα μέτωπα έχουν ανοίξει και στο πεδίο της νομοθεσίας, όπως και στο ελεγκτικό πεδίο, ωστόσο οι τιμές των τροφίμων παραμένουν στο «κόκκινο» παρότι ο πληθωρισμός στο σύνολο της οικονομίας εδώ και πέντε μήνες έχει καθοδική τάση.

Ας δούμε, όμως, ποιος είναι ο σχεδιασμός των οκτώ μεγαλύτερων αλυσίδων του κλάδου το 2023, ποιες είναι οι προβλέψεις των διοικήσεών τους τη νέα χρονιά, τι επενδύσεις προγραμματίζουν, αλλά και τα πεπραγμένα τους το 2022.

Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη
Στο επίπεδο του 12% διαμορφώθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης της ΕΥΣ το 2022, χρονιά κατά την οποία η εταιρεία αύξησε το τζίρο της κατά 500 εκατ. ευρώ και την αξία του σε επίπεδο ομίλου στα 4,5 δισ. ευρώ. Η μητρική εταιρεία αύξησε τον κύκλο εργασιών της περίπου 12%, η The Mart κατά 17%-18% κυρίως λόγω της αποκατάστασης των αποδόσεων της τουριστικής αγοράς, η θυγατρική στην Κύπρο επίσης λόγω του τουρισμού αύξησε τον κύκλο εργασιών της με ρυθμό υψηλότερο της μητρικής της και η Χαλκιαδάκης στην Κρήτη εμφάνισε αύξηση εσόδων οριακά κάτω του 10%. Οι επενδύσεις της ΕΥΣ διαμορφώθηκαν πέρυσι στο επίπεδο των 60-65 εκατ. ευρώ, ενώ ανάλογα θα κυμανθούν φέτος. Η εταιρεία σχεδιάζει τη δημιουργία νέων καταστημάτων και περί τις 25-30 ανακαινίσεις παλαιότερων, ενώ δεν αποκλείεται να δώσει συνέχεια στις εξαγορές τοπικών αλυσίδων. Όσο για το ρυθμό αύξησης των εσόδων του ομίλου και της μητρικής, υπολογίζεται ότι και φέτος θα κινηθεί υψηλότερα του μέσου επιπέδου της αγοράς.

ΑΒ Βασιλόπουλος
Ένα δυναμικό πλάνο ανάπτυξης που θα την οδηγήσει σε επίπεδο τζίρου κατά πολύ υψηλότερο του σημερινού, δηλαδή των 2 δισ. ευρώ, εφαρμόζει η ΑΒ Βασιλόπουλος φέτος, με την προοπτική η εν λόγω πολιτική της να εφαρμοστεί και τα επόμενα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, η αλυσίδα επενδύει κάθε χρόνο περί τα 50-60 εκατ. ευρώ στην ανάπτυξη του δικτύου της, στις ανακαινίσεις παλαιότερων καταστημάτων και στον εμπλουτισμό των συλλογών της ιδιωτικής ετικέτας, ενώ ψηλά στην ατζέντα της βρίσκεται η επέκταση δικτύου και μεριδίου αγοράς κατόπιν εξαγοράς ανταγωνιστικών εταιρειών.

Στην αναπτυξιακή πορεία της ΑΒ Βασιλόπουλος συμβάλλουν και τα καταστήματα franchise, τα οποία ήδη συμπλήρωσαν τα 150. Το δίκτυό τους επεκτείνεται κυρίως σε περιοχές όπου η ΑΒ Βασιλόπουλος δεν μπορεί να διεισδύσει με τα μεγάλα εταιρικά σούπερ μάρκετ. Ο εταιρικός σχεδιασμός προβλέπει για φέτος τη δημιουργία πενήντα νέων καταστημάτων δικαιόχρησης, όπως και την ίδρυση δέκα νέων εταιρικών σούπερ μάρκετ. Επίσης προβλέπει την καθιέρωση ενός νέου τύπου μικρού καταστήματος, επωνυμίας Shop & Go, χαρακτηριστικό του οποίου θα είναι η ταχύτητα της εξυπηρέτησης των πελατών του. Παρεμβάσεις σχεδιάζονται και στα μικρά αλφαβητικά καταστήματα που λειτουργούν στο δίκτυο πρατηρίων της Shell, οι οποίες θα αλλάξουν μερικώς το χαρακτήρα των εν λόγω εμπορικών μονάδων. Σε ό,τι αφορά το δίκτυο χονδρικής ΕΝΑ Cash & Carry, η εταιρεία δεν εξετάζει το ενδεχόμενο επέκτασής του, θεωρώντας ότι αποδίδει θετικά, με ετήσιες πωλήσεις περίπου 120 εκατ. ευρώ. Το 2022 πληροφορίες αναφέρουν ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών της ΑΒ Βασιλόπουλος παρέμεινε στο επίπεδο των 2 δισ. ευρώ.

Lidl
To 2022 η αλυσίδα υλοποίησε επενδύσεις 100 εκατ. ευρώ στο δίκτυο καταστημάτων και τις αποθήκες της. Ειδικότερα ανακαίνισε τέσσερα καταστήματα σε Γλυφάδα, Σύρο, Ιωάννινα και Κιλκίς, ενώ ανακατασκεύασε τα καταστήματά της στη Σπάρτη και τη Ραφήνα και εγκαινίασε τη λειτουργία δύο νέων στον Λιμένα Θάσου τον Ιούλιο και στον Νέο Κόσμο τον Δεκέμβριο. Σημειώνουμε ότι ήδη εγκαινίασε στις 2 Φεβρουαρίου το πρώτο της για φέτος κατάστημα, στην Πλατεία Αττικής. Το 2022 η Lidl δημιούργησε περίπου τριακόσιες νέες θέσεις εργασίας, ενώ διεύρυνε την προϊοντική της γκάμα με περίπου ενενήντα νέους κωδικούς με τη νέα σειρά τοπικών προϊόντων «Νώμα». Σήμερα η αλυσίδα συνεργάζεται με τετρακόσιους Έλληνες προμηθευτές. Το 60% του τζίρου της προέρχεται από τις πωλήσεις δικών τους προϊόντων, τα οποία μάλιστα προωθούνται μέσω των λεγόμενων «θεματικών εβδομάδων» σε τριάντα χώρες, στις οποίες δραστηριοποιείται η Lidl περιλαμβανομένων των ΗΠΑ. Σημειώνουμε ότι ο μέσος όρος εξόφλησης των προμηθευτών της Lidl είναι οι 41 ημέρες, όταν ο κλαδικός μέσος όρος είναι οι 117 ημέρες.

Στο πεδίο της ψηφιοποίησης η αλυσίδα θα επενδύσει 20 εκατ. ευρώ με σκοπό την εφαρμογή ηλεκτρονικής σήμανσης στα ράφια (Electronic Shelf Labelling), ώστε να εξασφαλιστεί η αξιόπιστη και έγκαιρη πληροφόρηση για προϊόντα και τιμές, η απλούστευση των διαδικασιών για τους εργαζομένους και η εξοικονόμηση 15 τόνων χαρτιού σε βάθος πενταετίας. Επίσης, μέχρι τα τέλη του επόμενου οικονομικού έτους θα εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά συστήματα σε 22 καταστήματα και δύο αποθήκες της αλυσίδας, όπως και σταθμοί ηλεκτρικής φόρτισης οχημάτων σε 142 καταστήματά της εντός της διετίας 2023-2024. Σε ό,τι αφορά την πορεία των πωλήσεων της Lidl, στελέχη της αναφέρουν ότι το 2022 κινήθηκαν ανοδικά και εντός στόχων ανάπτυξης, ενώ για φέτος, όπως εξηγούν, ξεκίνησαν δυναμικά. Υπενθυμίζουμε ότι η εταιρική χρήση της Lidl ολοκληρώνεται στις 28 Φεβρουαρίου.

Metro
Με τον κύκλο εργασιών της οριακά άνω των 1,5 δισ. ευρώ έναντι 1,370 εκατ. ευρώ το 2021, το 2022 έκλεισε για τη Metro με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης τζίρου 9%. Το δίκτυο χονδρικής της εταιρείας (Metro Cash & Carry) είχε μεγαλύτερες επιδόσεις από το δίκτυο λιανικής, καθώς σε συγκρίσιμη βάση ο τζίρος του αναπτύχθηκε κατά 16%, ενισχυμένος από τον τουρισμό και τον πληθωρισμό, ενώ του δικτύου λιανικής αναπτύχθηκε με μονοψήφιο ποσοστό, υψηλότερο, πάντως, του εσωτερικού πληθωρισμού. Για την τρέχουσα χρήση, αν και οι προβλέψεις για την πορεία των πωλήσεων είναι παρακινδυνευμένες, οι πρώτες εκτιμήσεις της διοίκησης της εταιρείας κάνουν λόγο για ρυθμό ανάπτυξης 6% έναντι του 2022. Επενδυτικά η εταιρεία θα διαθέσει φέτος περί τα 70 εκατ. ευρώ για την επέκταση του δικτύου των My Market με νέα καταστήματα και ανακαινίσεις παλαιότερων, για βελτιώσεις και αναβαθμίσεις των υπαρχόντων συστημάτων μηχανογράφησης, ενώ κεφάλαια θα διατεθούν για την επέκταση των γραφείων διοίκησης της εταιρείας, όπως και των κεντρικών της αποθηκών. Η επέκταση των τελευταίων δεν θα ολοκληρωθεί φέτος, οπότε το σχετικό επενδυτικό κόστος θα κατανεμηθεί σε δύο χρήσεις. Η διοίκηση της εταιρείας υπολογίζει ότι στην τετραετία 2023-2026 τα προς επένδυση κεφάλαια που θα διαθέσει, θα ανέλθουν σε 280 εκατ. ευρώ.

Μασούτης
Στο επίπεδο των 1,1 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι έκλεισε ο ενοποιημένος τζίρος της Μασούτης (Μασούτης και SYNKA) το 2022. Η εταιρεία προσβλέπει σε περαιτέρω τόνωση των εσόδων της, βασίζοντας τις προοπτικές ανάπτυξής τους στη δημιουργία νέων σούπερ μάρκετ, στις αναβαθμίσεις παλαιότερων και στο ενδεχόμενο νέων εξαγορών –άλλωστε, πληροφορίες φέρουν την εταιρεία να διαπραγματεύεται σχετικά με αλυσίδες του κλάδου. Σημειώνουμε ότι από τα 1,1 δισ. ευρώ τα 920 εκατ. ευρώ προήλθαν από το δίκτυο καταστημάτων της Μασούτης. Όσο για την κερδοφορία της, φέτος αναμένεται πιεσμένη κυρίως εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους, πράγμα που ισχύει για όλες τις εταιρείες του κλάδου. Στο πεδίο των επενδύσεων η αλυσίδα έχει δρομολογήσει φέτος τη διάθεση περίπου 65 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 24 θα διατεθούν για τη δημιουργία νέων καταστημάτων και τις προγραμματισμένες ανακαινίσεις και τα υπόλοιπα 40 εκατ. για την ίδρυση ενός Grand Μασούτης στην περιοχή Τρεις Γέφυρες στην Αθήνα, καθώς και για την ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος εκατό διαμερισμάτων κοντά στο εν λόγω κατάστημα. Το Grand Μασούτης αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2023 ή τις αρχές του 2024 και εν ευθέτω χρόνο θα ανεγερθεί το κτιριακό συγκρότημα. Εντός του 2023 θα εγκαινιαστεί και το Grand Μασούτης στη Γλυφάδα, συνολικής έκτασης 2.000τμ. Εξάλλου, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία, τις πρώτες ημέρες του 2023 ολοκληρώθηκε η μεταβίβαση των καταστημάτων της Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ –πέντε σούπερ μάρκετ, ήτοι από ένα σε Παλαιό Φάληρο και Μύκονο και τρία στη Σαντορίνη, και ένα Cash & Carry στη Σαντορίνη–, ενώ ακολούθησε η μεταβίβαση δύο καταστημάτων της Γέγος στις περιοχές Αργυρούπολη και Κερατέα, τα οποία εγκαινιάστηκαν στις αρχές του Φεβρουαρίου. Το δίκτυο της εταιρείας σήμερα περιλαμβάνει πλέον 379 καταστήματα.

Πέντε
Με ρυθμό ανάπτυξης τζίρου 2%-2,5% στα 517 εκατ. ευρώ έκλεισε για την εταιρεία Πέντε το 2022. Την περσινή χρονιά η Πέντε δημιούργησε ένα νέο σούπερ μάρκετ στα Καμένα Βούρλα. Φέτος σχεδιάζει τη οργάνωση νέων κεντρικών αποθηκών ιδιοκτησίας της, με στεγασμένες εγκαταστάσεις έκτασης 60.000τμ. Με την έναρξη της λειτουργίας τους η εταιρεία θα προχωρήσει στην πλήρη αναδιάρθρωση του υφιστάμενου συστήματος διανομής. Μεταξύ των περιοχών που εξετάζει η διοίκηση της Πέντε για την εγκατάσταση των νέων κεντρικών αποθηκών της είναι ο Ασπρόπυργος, τα Οινόφυτα και το Κορωπί. Εξάλλου, στη διάρκεια του 2023 η εταιρεία προγραμματίζει τη λειτουργία τριών νέων σούπερ μάρκετ σε Κόρινθο, Ιωάννινα και Αγρίνιο. Επίσης, στις προθέσεις της είναι να επεκτείνει το δίκτυο και το μερίδιό της και μέσω νέων εξαγορών τοπικών αλυσίδων. Ειδικό ενδιαφέρον έχει για την επέκτασή της στη Δυτική Ελλάδα.

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός
Μια ανάσα πριν τα 500 εκατ. ευρώ (497,6 εκατ. ευρώ), με ρυθμό ανάπτυξης 18,53% έναντι του 2021 και με σαράντα νέα σούπερ μάρκετ, έκλεισε το 2022 για την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός από κοινού με την CRM Αριάδνη. Φέτος η διοίκηση της αλυσίδας αναμένει ενοποιημένες πωλήσεις άνω των 620 εκατ. ευρώ κατόπιν της ενσωμάτωσης των καταστημάτων που προέρχονται από εξαγορές και την υφιστάμενη ανάπτυξη. Σε ό,τι αφορά την επέκταση του δικτύου της, φέτος προγραμματίζεται η ενσωμάτωση των 52 καταστημάτων της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες και των 12 καταστημάτων Μαθιουδάκης, καθώς και η απόκτηση επιπλέον είκοσι νέων εμπορικών μονάδων (δέκα σούπερ μάρκετ και δέκα convenience stores). Παράλληλα, η διοίκηση της εταιρείας θα δώσει έμφαση στην ενίσχυση της digital επικοινωνίας, στην ολοκλήρωση της νέας εταιρικής εικόνας σε όλα τα καταστήματα του δικτύου, στην προώθηση των προϊόντων εταιρικού σήματος «Θησαυροί της Ελλάδας» και «Μεσογειακή Διατροφή», στην ενίσχυση της αναγνωρισημότητας της αλυσίδας, καθώς και σε μια σειρά ενεργειών στο μείγμα ραφιού των καταστημάτων, προκειμένου να αναδεικνύεται η διάσταση του value for money των αγορών του πελάτη της.

Market In
Ανάπτυξη της τάξης του 9%-10% πέτυχε το 2022 η Market In, αυξάνοντας το τζίρο της στα 360 εκατ. ευρώ. Πέρυσι η εταιρεία ενίσχυσε το δίκτυό της με δώδεκα καταστήματα, εξαγοράζοντας τα εννέα σούπερ μάρκετ της αλυσίδας Χαρά στη Χίο και δημιουργώντας ακόμα τρία. Στο τέλος του 2022 το δίκτυο της εταιρείας είχε 237 σούπερ μάρκετ, εκ των οποίων τα 235 λειτουργούν υπό το σήμα Market In και τα δύο υπό το σήμα Economy. Φέτος η εταιρεία προσβλέπει σε ρυθμό ανάπτυξης των πωλήσεών της υψηλότερο του μέσου της αγοράς, όπως και στη δημιουργία 15 νέων σούπερ μάρκετ, με δεδομένο το ενδιαφέρον της για νέες εξαγορές μεμονωμένων καταστημάτων ή τοπικών αλυσίδων. Το επενδυτικό της πλάνο προβλέπει επίσης την οργάνωση ενός dark store στην κεντρική αποθήκη της στην Θεσσαλονίκη. Σημειώνουμε ότι η Market In έχει δημιουργήσει αντίστοιχη υποδομή στο MEC Παιανίας (ανήκει στον όμιλο), προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες των πωλήσεων που διενεργούνται μέσω διαδικτύου. Σημειώνουμε ότι πέρυσι το μερίδιο πωλήσεων του εταιρικού e-shop της Market In ανήλθε στο 3% επί του συνολικού της τζίρου.