Η αγορά των μικρών καταστημάτων τροφίμων αναπτύσσεται και εκπλήσσει. Για την εξέλιξή της, αξιοποιεί την ενισχυμένη στον καιρό της πανδημίας απαίτηση για ταχύτητα και ευκολία στην πραγματοποίηση αγορών, αλλά και συνολικά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, όπως η αμεσότητα στην επικοινωνία με τον πελάτη και η ευελιξία του ωραρίου λειτουργίας. Δεδομένα έρευνας και προβληματισμοί σχετικά με το μέλλον της απασχόλησαν το Convenience Retailing Conference. Θέματα που απασχολούν τα μικρά καταστήματα τροφίμων, αλλά και προτάσεις για ισχυροποίηση του κλάδου της μικρής λιανικής τροφίμων, συζητήθηκαν στο συνέδριο για τη μικρή λιανική, που διοργανώθηκε στις 2 Νοεμβρίου για τρίτη χρονιά, από το σελφ σέρβις.
Την αβεβαιότητα των επιχειρηματιών του κλάδου για το μέλλον, τα καταγεγραμμένα πλήγματα της μικρής λιανικής, από την πανδημία και όχι μόνο, αλλά και τις ευοίωνες, υπό προϋποθέσεις, προοπτικές, όπως προκύπτουν από την ειδική έρευνα της Netrino, παρουσίσε ο κ. Γιώργος Παπαγεωργακόπουλος, Founding Partner, Business Planner & Market Research Analyst, Netrino & iMinder. Ξεκίνησε την ομιλία του με την προσέγγιση της Netrino στην κατηγοριοποίηση της μικρής λιανικής, που λαμβάνει υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των καταστημάτων, ώστε να τα εντάξει σε ομάδες: συνοικιακά, κεντρικού δρόμου/ταχείας διέλευσης, εποχιακά/τουριστικά και εξαρτώμενα (μεγάλο κομμάτι του τζίρου τους προέρχεται από δημόσιες υπηρεσίες, μεγάλες εταιρείες, σχολεία κ.ά). Εξετάζοντας την επίδραση της πανδημίας σε κάθε ομάδα, συμπέρανε πως τα συνοικιακά καταστήματα βγήκαν νικητές. Το μεγαλύτερο πλήγμα δέχθηκαν τα περίπτερα, καθώς οι περιορισμοί στην κυκλοφορία, το κλείσιμο της μαζικής εστίασης και η τηλεκπαίδευση μηδένισαν σχεδόν την πελατεία τους.
Σε ό,τι αφορά τους επιχειρηματίες της μικρής λιανικής, στην τελευταία έρευνα (τρίτο τρίμηνο του 2021), καταγράφεται πως έχουν μια πιο αισιόδοξη εικόνα για την πορεία του τζίρου, συγκριτικά με την αντίστοιχη που είχαν το 2020. Ειδικότερα, στην ερώτηση για την εκτιμώμενη μεταβολή του το 2021 σε σχέση με το 2020, προβλεπόταν μείωση κατά 4,42%, ενώ πέρυσι (μεταβολή 2020 / 2019) το αντίστοιχο ποσοστό προβλεπόμενης μείωσης ήταν 28,7%.
Όσο για τα μέτρα στήριξής τους κατά την πανδημία, οι επιχειρηματίες δηλώνουν ως πιο αποτελεσματικά όσα οδηγούν σε ενίσχυση της ρευστότητας (επιστρεπτέα προκαταβολή, άμεσες ενισχύσεις), άρα σε άμεση στήριξη (38%). Ειδικότερα, η επιστρεπτέα προκαταβολή είναι το μέτρο που θεωρείται από το μεγαλύτερο ποσοστό (22%) ως το σημαντικότερο.
Από μεγάλο ποσοστό δηλώνεται πως αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο κινδύνου κλεισίματος (35% «αρκετά πιθανό» και 19% «πολύ πιθανό»), ενώ ένα ποσοστό μόλις 26% δηλώνει πως έχει ικανότητα ανταπόκρισης στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις. Ο ομιλητής σημείωσε πως ένα ποσοστό 39% απαντούσε «δεν γνωρίζω», γεγονός που υποδηλώνει τη -λογική- αδυναμία πρόβλεψης.
Στην ερώτηση σχετικά με την πορεία του τζίρου έως το τέλος του 2021, που τέθηκε κατά το α’ εξάμηνο του 2021, το 26% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πώς θα διαμορφωθεί και το 36% πως θα μειωθεί (περιλαμβάνονται επιχειρήσεις που δεν έχουν καθόλου προσωπικό, με 5-10 έτη λειτουργίας, με ήδη εξυπηρετούμενο δάνειο, που είναι απαισιόδοξοι για την εξέλιξη της πανδημίας), το 24% πως θα μείνει αμετάβλητος και 14% πως θα αυξηθεί (ΙΚΕ, ΑΕ, 1-5 έτη λειτουργίας, με προσωπικό 10 και άνω ατόμων, αισιόδοξοι, δεν έχουν αιτηθεί χρηματοδότηση, υπάρχει διάδοχη κατάσταση, εκπαιδεύονται).
Ξεκάθαρη είναι η εικόνα έλλειψης ρευστότητας και δύσκολης πρόσβασης σε δανεισμό. Το 24% δηλώνει πως δεν έχει λάβει τα τελευταία δύο χρόνια χρηματοδότηση, γιατί του την έχουν αρνηθεί, ενώ το 54% δηλώνει πως δεν έχει αιτηθεί καμία χρηματοδότηση. Μόνο το 22% απαντά πως έχει λάβει δανεισμό ή χρηματοδότηση κάποιας μορφής. Ως βασικό εμπόδιο πρόσβασης σε δανεισμό-χρηματοδότηση δηλώνονται από το 27% τα χαμηλά ίδια κεφάλαια της εταιρείας και από το 18% πως δεν υπάρχουν οι εγγυήσεις για νέο δάνειο, ενώ από ένα 8% πως υπάρχει ήδη κόκκινο-μη εξυπηρετούμενο δάνειο. Συνολικά η απάντηση στο ερώτημα αν υπάρχουν εμπόδια για χρηματοδότηση, η θετική απάντηση συγκεντρώνει ποσοστό 67%. Κατά το ίδιο ποσοστό, 67%, οι επιχειρηματίες δηλώνουν αδυναμία απορρόφησης των αυξήσεων που πιθανόν θα προκύψουν λόγω των ανατιμήσεων.
Ενδιαφέρον έχει, όπως τόνισε ο ομιλητής, πως σε πολλές επιχειρήσεις δεν υπάρχει διάδοχη κατάσταση ή υποψήφιος αγοραστής (22%) ούτε σχεδιασμός για την επόμενη μέρα (11%).
Για τα περίπτερα καταγράφεται μια φθίνουσα πορεία. Μια από τις βασικές αιτίες, σημείωσε ο ομιλητής, είναι και οι θεσμικές αλλαγές που αφορούν τις διαδικασίες για τη λειτουργία περιπτέρου και τη χωροθέτησή τους (μεταξύ άλλων, το υπουργείο Εσωτερικών και η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουν θέσει ένα πιο αυστηρό πλαίσιο για την κατάληψη δημόσιου χώρου). Ως αποτέλεσμα και της κρίσης, ένα 46% των περιπτέρων έχει κλείσει κατά την τελευταία δεκαετία. «Η Ελλάδα έχει αρχίσει να προσεγγίσει το βορειοευρωπαϊκό μοντέλο, που εξυπηρετεί την απαίτηση των πελατών για χώρο στάθμευσης του αυτοκινήτου και μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων, στοιχεία που ευνοούν τη λειτουργία ενός σύγχρονου μίνι μάρκετ», σημείωσε ο κ. Παπαγεωγρακόπουλος. «Υπάρχουν εταιρείες που πρέπει να κάνουν αυτή τη μετάβαση, αλλά δεν έχουν προετοιμαστεί για την επόμενη μέρα ή δεν έχουν διάδοχη κατάσταση», τόνισε, ολοκληρώνοντας την ομιλία του με την παρουσίαση απόψεων των προμηθευτών για τη μικρή λιανική, όπως καταγράφηκαν σε μια ανοιχτή ερώτηση, στο πλαίσιο της έρευνας.
Διαβάστε και τα παρακάτω άρθρα για το ίδιο θέμα:
Convenience Retailing Conference: Η αναγέννηση της μικρής λιανικής
IRI Greece: Η μικρή λιανική δεν είναι και τόσο μικρή…
NielsenIQ: 1,5 δισ. ευρώ χάθηκαν μεταξύ 2010-2020
ΙΕΛΚΑ: Οι πολλοί δρόμοι προς το convenience
Bespot: Location data για στοχευμένες κινήσεις
Mondelez International: «Η μέτρηση είναι το ήμισυ της ανάπτυξης»
Αθηναϊκή Ζυθοποιία: Κανάλι προτεραιότητας η μικρή λιανική
Nikolopoulou Foods: Τα vegan στο μικρό σημείο