Πριν από μερικά χρόνια, ο μοναδικός Carrier Provider της ελληνικής αγοράς ήταν ο ΟΤΕ. Σήμερα, η απελευθέρωση της αγοράς τηλεπικοινωνιών έδωσε το πράσινο φως σε αρκετές εταιρείες να δραστηριοποιηθούν ανταγωνιστικά απέναντι στον ΟΤΕ, έχοντας δημιουργήσει τα δικά τους τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και παρέχοντας μέσω αυτών πληθώρα υπηρεσιών.
Πριν από μερικά χρόνια, ο μοναδικός Carrier Provider της ελληνικής αγοράς ήταν ο ΟΤΕ. Σήμερα, η απελευθέρωση της αγοράς τηλεπικοινωνιών έδωσε το πράσινο φως σε αρκετές εταιρείες να δραστηριοποιηθούν ανταγωνιστικά απέναντι στον ΟΤΕ, έχοντας δημιουργήσει τα δικά τους τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και παρέχοντας μέσω αυτών πληθώρα υπηρεσιών.
Στην εποχή των ηλεκτρονικών συναλλαγών, το μισθωμένο κύκλωμα έχει περάσει στο προσκήνιο της επιχειρηματικής λειτουργίας και έχει γίνει πλέον τόσο απαραίτητο και συνηθισμένο όσο και το PC την τελευταία πενταετία. Η χρήση μισθωμένου κυκλώματος εξυπηρετεί την ενσύρματη ή ασύρματη ζεύξη μεταξύ δύο ή περισσοτέρων κομβικών σημείων οπουδήποτε στον κόσμο. Στη θέση των κόμβων ενδεχομένως να είναι το κεντρικό κατάστημα και το υποκατάστημα μιας εταιρείας (VPN), το κατάστημα μιας εταιρείας και ο Internet Service Provider (Internet Access) ή τα καταστήματα δύο διαφορετικών εταιρειών (Interconnectivity).
Σκοπός του μισθωμένου κυκλώματος ανεξάρτητα από το μέσο που χρησιμοποιείται (καλώδιο, μικροκύματα, κ.λπ.) είναι η μεταφορά δεδομένων, φωνής και εικόνας από κάποιο κόμβο σε έναν ή περισσότερους άλλους.
Καλώδια, μικροκύματα και δορυφόροι
Η χρήση του κάθε μέσου εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, εκ των οποίων βασικότεροι είναι η μέγιστη απαιτούμενη ταχύτητα, η ασφάλεια και η αξιοπιστία. Τα καλώδια (χαλκός ή οπτικές ίνες) είναι το παραδοσιακότερο μέσο για την παροχή υπηρεσιών μισθωμένων κυκλωμάτων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Τρισεκατομμύρια δολάρια είναι οι επενδύσεις που έχουν γίνει παγκοσμίως, προκειμένου να περάσουν καλώδια κάτω από τη γη ή μέσα από θάλασσες και ωκεανούς.
Θα μπορούσαμε να φανταστούμε αυτά τα καλώδια σαν δέματα κλαδιών. Το κάθε κλαδί του δέματος είναι δυνατό να διαμορφωθεί σε πάχος, ενώ επιπλέον υπάρχει δυνατότητα στο ίδιο δέμα να προστίθενται κλαδιά. Ως εκ τούτου, ένα καλώδιο του Carrier Provider είναι δυνατό να εξυπηρετήσει δεκάδες ή και χιλιάδες εταιρείες.
Ωστόσο, υπάρχει κάποιος περιορισμός, ο οποίος παράλληλα λειτουργεί και ως κριτήριο για την ποιότητα των υπηρεσιών του Carrier Provider. Το κάθε δέμα κλαδιών έχει ένα συγκεκριμένο πάχος και τα κλαδιά του δέματος έχουν ελαστικότητα στο πάχος, άρα, αν ο Carrier Provider προσθέτει συνεχώς κλαδιά το αποτέλεσμα θα είναι να μειώνεται το πάχος τους. Δηλαδή, όσο ο Carrier Provider προσθέτει εταιρείες – πελάτες στο ίδιο δέμα τόσο μειώνεται το πάχος των κλαδιών και άρα η ταχύτητα με την οποία περνούν τα δεδομένα μέσω αυτών.
Προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους, οι Carrier Providers παρέχουν πλέον δύο ειδών υπηρεσίες.
Η πρώτη παρέχει μισθωμένα κυκλώματα συγκεκριμένης ταχύτητας (64 Kbps, 1 Mbps, 155 Mbps, κ.λπ.), χωρίς να εγγυάται ότι ο πελάτης θα απολαμβάνει κάθε στιγμή το μέγιστο της ταχύτητας.
Η δεύτερη παρέχει τα ίδια μισθωμένα κυκλώματα με εγγυημένη ελάχιστη ταχύτητα. Το αν θα επιλέξετε την πρώτη η δεύτερη υπηρεσία, η οποία είναι φυσικά και ακριβότερη, εξαρτάται από τις ανάγκες της εταιρείας σας, αλλά και τις μετρήσεις που έχετε κάνει στον εκάστοτε Carrier Provider.
Είναι αρκετά πιθανό το δέμα καλωδίων κάποιου Provider να μην είναι γεμάτο από κλαδιά, οπότε απολαμβάνετε το “χώρο” που αγοράσατε χωρίς να χρειαστεί να τον “περιφράξετε”.
Η ίδια λογική ισχύει ακόμα κι αν το μέσο είναι ένα εύρος συχνοτήτων, όπως συμβαίνει με τις μικροκυματικές ή δορυφορικές ζεύξεις. Οπότε, η επιλογή άλλου μέσου από το καλώδιο γίνεται συνήθως για πρακτικούς και οικονομικούς λόγους, όπως η απουσία καλωδίων στον τόπο που βρίσκεται ο κόμβος σας, χαμηλότερο κόστος ασύρματης ή δορυφορικής ζεύξης για την ίδια ταχύτητα κ.λπ. Είναι αρκετές οι περιπτώσεις που εταιρείες επιλέγουν ένα δεύτερο μέσο ως εναλλακτική λύση (backup) στην περίπτωση διακοπής του βασικού μισθωμένου κυκλώματος.
Όσον αφορά την ασφάλεια και την αξιοπιστία, πριν από μερικά χρόνια θα μπορούσαμε να πούμε ότι το καλώδιο ήταν μακράν από του να είναι η περισσότερο αξιόπιστη και ασφαλέστερη λύση.
Σήμερα, η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει κλείσει σημαντικά την ψαλίδα και το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τη χρήση ασύρματων ή δορυφορικών κυκλωμάτων για εξαιρετικά κρίσιμες εφαρμογές, όπως η κινητή τηλεφωνία, τα τραπεζικά συστήματα και το Internet.
Το μισθωμένο κύκλωμα είναι το θεμέλιο υπηρεσιών
Πάνω στα μισθωμένα κυκλώματα είναι δυνατό να στηθούν αρκετές υπηρεσίες, τις οποίες συνήθως παρέχουν οι Carrier Providers ως ολοκληρωμένες λύσεις (turn key solutions). Ενδεικτικά θα αναφερθούμε σε μερικές από αυτές τις υπηρεσίες, οι οποίες είναι δυνατό να εξυπηρετήσουν μεταφορά δεδομένων, φωνής και εικόνας.
Virtual Private Network (VPN): Ίσως η ευρύτερα διαδεδομένη εκ των υπηρεσιών που βασίζονται σε μισθωμένα κυκλώματα. Αφορά την επιχείρηση που έχει υποκαταστήματα σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδας ή του κόσμου και έχει την ανάγκη να δημιουργήσει ένα κλειστό δίκτυο μεταξύ αυτών. Ο Carrier Provider με κόμβους στην Ελλάδα ή και τον κόσμο αναλαμβάνει να συνδέσει τα υποκαταστήματα και τους κόμβους του με μισθωμένα κυκλώματα.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα μια εταιρεία που θέλει να διασυνδέσει για μεταφορά δεδομένων το κεντρικό κατάστημα στην Αθήνα με το υποκατάστημα X στη Θεσσαλονίκη. H πληροφορία που ξεκινά από το κεντρικό κατάστημα περνά από τον κόμβο του Carrier Provider στην Αθήνα, διανύει την απόσταση μέχρι τον κόμβο του Carrier Provider που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και από εκεί φτάνει στο υποκατάστημα Χ. Η ίδια διαδικασία γίνεται και αντίθετα και είναι δυνατό το παράδειγμα να επεκταθεί σε απεριόριστο αριθμό υποκαταστημάτων στην Ελλάδα ή παγκοσμίως.
Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος γιατί να μην αγοράσει τα μισθωμένα κυκλώματα η επιχείρηση και να διασυνδέει απευθείας τα υποκαταστήματα χωρίς να παρεμβάλλεται ο Carrier Provider. Ο βασικότερος λόγος είναι το κόστος. Αν αναφερθούμε στο προηγούμενο παράδειγμα η εταιρεία θα έπρεπε να επιβαρυνθεί το συνολικό κόστος του μισθωμένου κυκλώματος Αθήνα – Θεσσαλονίκη, ενώ μέσω του Carrier Provider επιβαρύνεται ένα μέρος του κόστους, καθώς το κύκλωμα αυτό επιμερίζεται σε πολλούς πελάτες που θέλουν αντίστοιχα να διασυνδέσουν τα υποκαταστήματά τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Ας σημειωθεί ότι η εταιρεία του παραδείγματος θα χρειαστεί να αγοράσει δύο μισθωμένα κυκλώματα, τα οποία θα χρησιμοποιεί για να συνδέει το κεντρικό της κατάστημα και το υποκατάστημα με τον κόμβο του Carrier Provider σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αντίστοιχα. Ωστόσο, το κόστος αυτών των μισθωμένων κυκλωμάτων λόγω της μικρής απόστασης είναι σημαντικά μικρότερο και τελικά η συνολική λύση προκύπτει σχεδόν πάντα οικονομικότερη από την απευθείας σύνδεση.
Κριτήρια επιλογής του Carrier Provider για την υπηρεσία VPN είναι η διασπορά των κόμβων του σε σχέση με τα υποκαταστήματα που θέλετε να διασυνδέσετε, η ποιότητα του δικτύου του (αξιοπιστία, ταχύτητα κ.λπ.) σε σχέση με το κόστος και η υποστήριξη.
VPN φωνής: Πρόκειται για υποκατηγορία της υπηρεσίας VPN και επιτρέπει στην εταιρεία να δημιουργήσει ένα ιδιωτικό δίκτυο για μεταφορά φωνής. Ήδη αρκετοί Carrier Provider, χωρίς κανένα πλέον νομικό εμπόδιο μετά την απελευθέρωση της αγοράς των τηλεπικοινωνιών, αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν VPNs για μεταφορά φωνής. Παρά το γεγονός ότι ο ΟΤΕ μειώνει συνεχώς τα τιμολόγιά του σε υπεραστικές και διεθνείς κλήσεις, η μεταφορά φωνής μέσω ενός VPN δικτύου συνεχίζει να είναι αρκετά οικονομικότερη σε σχέση με τη χρήση του δημόσιου δικτύου. Τα κριτήρια επιλογής γι’ αυτή την υπηρεσία είναι τα ίδια με της υπηρεσίας VPN.
Internet Access: Προκειμένου μια εταιρεία να γίνει κόμβος του Internet, δηλαδή το δίκτυό της να αποκτήσει πρόσβαση στις πληροφορίες και τις υπηρεσίες του Internet (World Wide Web, e-mail κ.λπ.), χρειάζεται να συνδεθεί με μια άλλη εταιρεία που είναι ήδη κόμβος του Internet.
Οι εταιρείες που παρέχουν πρόσβαση στο Internet, είναι δηλαδή κόμβοι του και συνδέονται με τη σειρά τους με άλλους κόμβους του μέσω μισθωμένων κυκλωμάτων υψηλών ταχυτήτων, είναι γνωστές ως Internet Service Providers (ISP).
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται σήμερα περισσότεροι από εκατό ISP, οι οποίοι παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε πολίτες και επιχειρήσεις. Η σύνδεση της εταιρείας σας με κάποιον ISP γίνεται μέσω μισθωμένου κυκλώματος, το οποίο σας διαθέτει κάποιος Carrier Provider, αν και πλέον σχεδόν όλοι οι Carrier Providers προσφέρουν και υπηρεσίες ISP.
Ειδικά για τη συγκεκριμένη υπηρεσία, το μισθωμένο κύκλωμα που αγοράζει η εταιρεία για να τη συνδέσει με τον ISP δεν χρησιμοποιείται από τρίτους.
Η ελληνική αγορά
Ο παλαιότερος Carrier Provider στην Ελλάδα είναι ο ΟΤΕ. Με την ίδρυση των εταιρειών COSMOTE (κινητή τηλεφωνία) και OTEnet (ISP), έχει πλέον τη δυνατότητα να προσφέρει το σύνολο των προαναφερόμενων υπηρεσιών, ενώ επιπλέον διαθέτει το ευρύτερο καλωδιακό δίκτυο στην Ελλάδα και το μοναδικό αυτή τη στιγμή που φθάνει στην πόρτα σχεδόν του κάθε πολίτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, Carrier Providers που διαθέτουν μισθωμένα κυκλώματα στην Ελλάδα αγοράζουν “χονδρική” από τον ΟΤΕ ή απλούστερα οι συνδέσεις μεταξύ των δικών τους κόμβων γίνονται με μισθωμένα κυκλώματα του ΟΤΕ.
Η μονοπωλιακή κατάσταση άρχισε να αλλάζει με την εμφάνιση των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας και αναμένεται να αλλάξει ακόμα περισσότερο με την απελευθέρωση της αγοράς των τηλεπικοινωνιών που έλαβε χώρα φέτος τον Ιανουάριο.
Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους σε πανελλαδικό επίπεδο, έχουν δημιουργήσει ένα ασύρματο δίκτυο μεγάλης χωρητικότητας, μέσω του οποίου μεταφέρεται κυρίως η φωνή των συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας. Ωστόσο, πρόσφατα, οι εταιρείες αυτές έχουν ξεκινήσει να διαθέτουν το δίκτυό τους προκειμένου να εξυπηρετήσουν επιχειρήσεις παρέχοντας ασύρματα μισθωμένα κυκλώματα. Η λογική είναι ακριβώς η ίδια με τα καλωδιακά μισθωμένα κυκλώματα, με τη διαφορά ότι τα δεδομένα, η φωνή ή η εικόνα ταξιδεύουν μεταξύ των κόμβων μέσω του αέρα.
Η απελευθέρωση της αγοράς των τηλεπικοινωνιών αναμένεται να έχει ως αποτέλεσμα επενδύσεις στη δημιουργία εναλλακτικών καλωδιακών δικτύων από ελληνικές ή πολυεθνικές επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, μια εταιρεία που ενδιαφέρεται να παρέχει υπηρεσίες Carrier Provider θα έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει το δικό της καλωδιακό δίκτυο αντί να νοικιάζει κομμάτι από το καλωδιακό δίκτυο του ΟΤΕ. Ωστόσο, οι επενδύσεις που απαιτούνται για τη δημιουργία καλωδιακού δικτύου και μάλιστα στο εύρος του δικτύου του ΟΤΕ είναι τεράστιες και άρα όχι άμεσα υλοποιήσιμες.
Κυκλώματα μέσω δορυφόρου
Πρόσφατα έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα εταιρείες που παρέχουν μισθωμένα κυκλώματα μέσω δορυφόρων. Στην πρώτη φάση ανάπτυξής τους οι εταιρείες αυτές εστιάζουν σε υπηρεσίες πρόσβασης υψηλής ταχύτητας στο Internet (Fast Internet) και σύμφωνα με τα πρώτα δείγματα γραφής τους τα οφέλη σε σχέση με το κόστος δεν είναι ακόμα σημαντικά.
Ωστόσο, πρόκειται για έναν τομέα που αναμένεται να εξελιχθεί και στην Ελλάδα, όπως έγινε παγκοσμίως, προσφέροντας μια τρίτη εναλλακτική λύση. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι ISP που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, συμπεριλαμβανομένων των OTEnet, Forthnet, Hellas On Line κ.λπ., χρησιμοποιούν μισθωμένα κυκλώματα μέσω δορυφόρου για τις συνδέσεις τους με μεγαλύτερους κόμβους του Internet στο εξωτερικό, καθώς πρόκειται για την οικονομικότερη λύση για ζεύξεις απομακρυσμένων κόμβων σε υψηλές ταχύτητες.
Πώς να κάνετε την επιλογή
Κατ’ αρχήν χρειάζεται να προσδιορίσετε τι θέλετε να συνδέσετε και γιατί. Αφού γίνει αυτό, παίρνετε ένα χάρτη της Ελλάδας, σημειώνετε με κουκίδες τα υποκαταστήματα που θέλετε να συνδέσετε και στη συνέχεια βλέπετε με ποιον Carrier Provider έχετε τις περισσότερες συμπτώσεις. Αν για παράδειγμα έχετε ένα υποκατάστημα στη Φλώρινα, η ιδανική περίπτωση είναι να έχει και ο Carrier Provider κόμβο εκεί. Όσο μεγαλώνει το σύνολο της απόστασης που πρέπει να καλύψετε με δικά σας μισθωμένα κυκλώματα τόσο αυξάνεται και το κόστος διασύνδεσης.
Όπως και στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ολοκληρωμένες λύσεις είναι οι προτιμότερες και σε ορισμένες περιπτώσεις επιβεβλημένες. Δεν έχει νόημα για παράδειγμα να σας παρέχουν υπηρεσίες VPN για δεδομένα και φωνή δύο διαφορετικές εταιρείες.
Εκτός κι αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, η απευθείας σύνδεση απομακρυσμένων σημείων δεν είναι η πλέον συμφέρουσα, τουλάχιστον μέχρι να δημιουργηθεί ανταγωνισμός που θα οδηγήσει στη μείωση τιμών των μισθωμένων κυκλωμάτων του ΟΤΕ. Ωστόσο, αν χρειάζεται να επιλέξετε αυτή τη λύση θα πρέπει να γνωρίζετε ότι έχετε πλέον τη δυνατότητα να ακούσετε μια εναλλακτική πρόταση από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.
Τέλος, αν από τις υπηρεσίες σας ενδιαφέρει μόνο η πρόσβαση στο Internet, αξίζει τον κόπο να συμπεριλάβετε στην έρευνά σας τις εταιρείες που παρέχουν μισθωμένα κυκλώματα μέσω δορυφόρων, επιλέγοντας προϊόντα που θα σας εγγυώνται την ελάχιστη ταχύτητα σύνδεσης.