Το μηχάνημα που χειρίζεται ο πωλητής είναι ένας barcode scanner, ένα μηχάνημα αναγνώρισης γραμμωτού κώδικα (barcode). Όταν σκανάρει το προϊόν, όλες οι πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένης και της τιμής του, κάνουν την εμφάνισή τους στην μικρή οθόνη αφής που βρίσκεται στο περίπτερο, σε ορατή ή μη από τον πελάτη θέση. Ο περιπτερούχος ενημερώνει τον πελάτη για την τιμή του προϊόντος (αν η οθόνη είναι τοποθετημένη σε ορατό από τον πελάτη σημείο δεν χρειάζεται να κάνει ούτε αυτό), ο πελάτης πληρώνει, και η εργασία συνεχίζεται. Το τελικό αποτέλεσμα δεν αλλάζει. Αυτό που αλλάζει είναι ότι με τη χρήση της τεχνολογίας, το περίπτερο ή οποιοδήποτε μικρό σημείο λιανικής τεχνολογίας αρχίζει να αποκτά νέες δυνατότητες και να εκσυγχρονίζεται τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα. Σαφώς, τα περίπτερα και τα μικρά σημεία πώλησης που έχουν μηχανοργανωθεί αποτελούν μειοψηφία ακόμη. Όμως, ο αριθμός τους αυξάνεται διαρκώς, και, τελικώς, ίσως να μην είναι και πολύ μακριά η ημέρα που όλα τα σημεία της εν λόγω κατηγορίας θα διαθέτουν έναν υπολογιστή, μέσα στον οποίο θα υπάρχουν όλα τα στοιχεία της επιχείρησης.

Πρόβλημα αφομοίωσης

Τα μικρά σημεία λιανικής πώλησης είναι ένα μεγάλο κομμάτι της αγοράς. Στην αγορά αυτή μπορεί να εντάξει κανείς από τα περίπτερα ως τα μικρά σούπερ μάρκετ. Η συγκεκριμένη αγορά περιλαμβάνει πολλές και διαφορετικού τύπου επιχειρήσεις. Όμως, η έννοια «συστήματα πώλησης» είναι άγνωστη στο μεγαλύτερο κομμάτι της. Μάλιστα, όσο μικρότερο είναι το μέγεθος του καταστήματος τόσο μεγαλύτερη η απουσία συστημάτων πώλησης (η ταμειακή μηχανή δεν εντάσσεται στα συστήματα πώλησης).

Ένα σύστημα πώλησης προϋποθέτει την ύπαρξη ενός υπολογιστικού συστήματος, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την ορθή λειτουργία του σημείου πώλησης. Όπως σημειώνει ο κ. Βλάσης Καμπάρδης, στέλεχος της Open System Software (www.opensystem.gr), «επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό της αγοράς έχει μάθει να χρησιμοποιεί ταμειακή μηχανή, είναι αρκετά δύσκολο να αφομοιώσει και να κατανοήσει τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός συστήματος πώλησης. Απαιτείται χρόνος και προσπάθεια για να μπορέσουν να κερδίσουν από την χρήση των συστημάτων αυτών, και συνήθως ο χρόνος αυτός δεν υπάρχει».

Αυτός είναι ο λόγος που το Open Retail Suite, μία από τις διαθέσιμες λύσεις στην ελληνική αγορά, είναι ένα σύστημα, στο οποίο συνδέονται περιφερειακές συσκευές που διεκπεραιώνουν τις διαδικασίες πώλησης με πρώτη από όλες την ταμειακή μηχανή. Στόχος είναι η εξασφάλιση συμβατότητας με τη χρήση των ήδη υπαρχόντων συστημάτων και η εκμετάλλευση του υπάρχοντος εξοπλισμού. Το Open Retail Suite, όπως σημειώνει ο κ. Καμπάρδης, χρειάζεται έναν υπολογιστή για να «τρέξει» τις απαραίτητες διαδικασίες για την διαχείριση του σημείου πώλησης και για τη σύνδεση των συσκευών που διενεργούν πωλήσεις.

Συσκευές πώλησης μπορούν να είναι: μία οθόνη αφής συνδεδεμένη στον ίδιο υπολογιστή, ένας εκτυπωτής φορολογικός ή ένας εκτυπωτής συνοδευόμενος από μηχανισμό σήμανσης, μια ταμειακή μηχανή συνδεδεμένη online, ένα φορητό τερματικό ενσύρματο ή ασύρματο, μια ζυγαριά και άλλες συμπληρωματικές συσκευές που είναι απαραίτητες για την λειτουργία του κάθε σημείου, ανάλογα, φυσικά, με το είδος του και τα προϊόντα που διαθέτει.

Κυρίαρχη η αφή

Αρκετά προηγμένη είναι πάντως η λύση που προωθεί η SingularLogic (www.singularlogic.eu), η οποία περιλαμβάνει τόσο το λογισμικό όσο και τον εξοπλισμό που απαιτείται. Η εφαρμογή ονομάζεται One Touch Retail και αποτελεί μια front office λύση (που αφορά, δηλαδή, στη διαδικασία πώλησης) για τις μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις λιανικής. Σύμφωνα με τη SingularLogic, είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να καλύπτει, με σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο, τις ανάγκες που προκύπτουν από τις ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες, κάτω από τις οποίες διενεργούνται εντατικές λιανικές πωλήσεις στα καταστήματα, όπου θέματα όπως η γρήγορη εξυπηρέτηση των πελατών και η αξιοπιστία των εφαρμογών είναι καθοριστικής σημασίας.

Η εταιρεία υποστηρίζει πως το One Touch Retail προσφέρει όλα όσα απαιτούνται σε μια λύση, με μοναδικά πλεονεκτήματα όπως: ταχύτητα στις συναλλαγές, ελαχιστοποίηση αναμονής σε ουρά, ασφάλεια και έλεγχο στο ταμείο, ολοκληρωμένη λειτουργικότητα λιανικής (αναμονή ταμείου, επιστροφές, πολλαπλοί τρόποι πληρωμής, πελατολόγια, προγράμματα πιστότητας, ξένο νόμισμα κά), έκδοση τιμολογίων, αναφορές πωλήσεων, παρακολούθηση και διαχείριση barcode και ζυγιστικών μηχανών, ευέλικτη προσαρμοζόμενη οθόνη στις εκάστοτε ανάγκες και ελληνικό/αγγλικό μενού.

Επιπρόσθετα, το One Touch Retail προσφέρει ταχύτατη, αμφίδρομη επικοινωνία με τις εμπορικές εφαρμογές της SingularLogic για παρακολούθηση αποθήκης, ενημέρωση τιμών, νέων ειδών, εκπτώσεων, τιμοκαταλόγων, επιστροφή πωλήσεων ημέρας. Σημειωτέον ότι η λύση της SingularLogic περιλαμβάνει και τον απαραίτητο εξοπλισμό, δηλαδή τον υπολογιστή με την οθόνη αφής, που συνήθως χρησιμοποιείται για πρακτικούς λόγους (είναι μάλλον δύσκολο στον μικρό χώρο ενός περιπτέρου να χωρέσει πληκτρολόγιο) και τον μικρού μεγέθους θερμικό εκτυπωτή για την έκδοση των τιμολογίων.

Μία άλλη λύση, χωρίς, όμως, τον εξοπλισμό -τον οποίο επιλέγει με τα δικά του κριτήρια ο ενδιαφερόμενος έμπορος- είναι αυτή που έρχεται από την εταιρεία Solvi (www.solvi.gr). Η εφαρμογή λογισμικού Kiosk Manager είναι η σύγχρονη λύση της εταιρείας για τη διαχείριση καταστημάτων λιανικής (περίπτερα, mini markets κλπ), καθώς είναι ειδικά σχεδιασμένο για τον χώρο στον οποίο απευθύνεται και σέβεται απόλυτα τις ανάγκες του επιχειρηματία και ιδιοκτήτη. Δημιουργήθηκε με γνώμονα την ταχύτητα εκτέλεσης των συναλλαγών και την ευχρηστία σε περιβάλλον περιορισμένου χώρου. Το Kiosk Manager, σύμφωνα με τα στελέχη της Solvi, διακρίνεται για την υψηλή απόδοση, ταχύτητα και διαθεσιμότητα που παρέχει, καθώς αποτελεί προϊόν εκτεταμένης και ενδελεχούς έρευνας των απαιτήσεων της συγκεκριμένης αγοράς και βασίζεται σε πραγματικές απαιτήσεις των ανθρώπων του κλάδου και όχι μόνο σε εργαστηριακά δείγματα ή τάσεις. Επίσης, είναι πιστοποιημένο από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, ως αποτέλεσμα υλοποίησης διετούς επενδυτικού σχεδίου. Όπως είναι προφανές, το προϊόν συνεχώς αναβαθμίζεται ενσωματώνοντας νέες απαιτήσεις χρηστών. Επίσης, διατίθεται με έτοιμη βάση δεδομένων με αρκετές χιλιάδες barcode ειδών, που επίσης συνεχώς εμπλουτίζονται και ενημερώνονται.
Πέραν των προαναφερθεισών λύσεων, υπάρχουν ορισμένες ακόμη από εταιρείες, όπως η Retail Kiosk Software, με το Retail Kiosk Assistant και η Northin.

Πολλαπλά οφέλη

Με ποιους τρόπους, όμως, αξιοποιούν τα περίπτερα και τα μικρά σημεία λιανικής τις υπάρχουσες διαθέσιμες λύσεις; Σύμφωνα με τον κ. Αριστείδη Τριανταφυλλάκη, στέλεχος της Solvi, στους τρόπους αξιοποίησης της τεχνολογίας από το περίπτερο περιλαμβάνονται:

  • Διαχείριση & έλεγχος πωλήσεων: παρακολούθηση ταμείου και προϊόντων που πουλήθηκαν, αναφορές ταμείου, πωλήσεις ανά κατηγορία, κέρδη.
  • Διαχείριση προμηθευτών: καταχώριση τιμολογίων, υπόλοιπα, πληρωμές κλπ.
  • Διαχείριση αποθήκης: παραγγελίες, αποθέματα, απογραφές.
  • Πελατολόγιο: πιστώσεις.

Είναι προφανές ότι τα οφέλη είναι αρκετά και μπορούν να βοηθήσουν έναν επαγγελματία να κάνει αφενός καλύτερα την εργασία του και αφετέρου να βελτιώσει τον τρόπο παρακολούθησής της. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στη μηχανογράφηση των περιπτέρων τους έχουν προχωρήσει τόσο επαγγελματίες, οι οποίοι έχουν πολλαπλές βάρδιες, όσο και εταιρείες που διαχειρίζονται πολυάριθμα σημεία λιανικής πώλησης στα μεγάλα αστικά κέντρα, με σκοπό την κεντρική προμήθεια προϊόντων. Όσον αφορά στο τελευταίο σκέλος, είναι προφανές ότι οι τιμές που παίρνουν αυτές οι εταιρείες -οι οποίες πολλές φορές είναι «άτυποι» συνεταιρισμοί- είναι καλύτερες από εκείνες των μεμονωμένων επαγγελματιών.

Νέες υπηρεσίες

Παράλληλα, όμως, έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους και λύσεις που απευθύνονται μεν στα περίπτερα και στα μικρά σημεία λιανικής πώλησης, στόχος τους, όμως, δεν είναι τόσο να βοηθήσουν στην ομαλή λειτουργία του σημείου πώλησης, αλλά να συμβάλουν στην αύξηση των εσόδων του. Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα τερματικά, που έχουν εγκατασταθεί σε έναν σημαντικό αριθμό περιπτέρων και μικρών σημείων πώλησης και προσφέρουν τη δυνατότητα για ανανέωση του χρόνου ομιλίας σε καρτοκινητά τηλέφωνα με την έκδοση μίας απόδειξης που αναγράφει πάνω τον κωδικό, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για την ανανέωση.

Αυτού του είδους οι τερματικές συσκευές, οι οποίες -πολλές φορές- δεν χρειάζονται καν ρεύμα για να λειτουργήσουν, παρά μόνο μία τηλεφωνική σύνδεση (σταθερού ή κινητού τηλεφώνου) για να είναι σε επικοινωνία με τα κεντρικά συστήματα της εταιρείας που παρέχει τις σχετικές υπηρεσίες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση μίας σειράς άυλων προϊόντων και υπηρεσιών. Η ανανέωση χρόνου ομιλίας αποτελεί απλώς ένα πρώτο δείγμα. Στην προκειμένη περίπτωση, το επόμενο βήμα καθορίζεται από τη φαντασία του παρόχου υπηρεσιών, και μην παραξενευτείτε, αν στο προσεχές μέλλον το περίπτερο χρησιμοποιηθεί ακόμη και για την διάθεση τυχερών παιχνιδιών και στοιχήματος. Άλλωστε, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ήδη τα μικρά σημεία λιανικής πώλησης πωλούν στιγμιαία λαχεία («Ξυστό»).

Όπως σημειώνει ο Κάρολος Φροστ, γενικός διευθυντής της εταιρείας Netlink, «με την ηλεκτρονικοποίηση του καταστήματος διευκολύνεται η διαδικασία της παρακολούθησης των πωλήσεων (εισπράξεων), αλλά και αυτοματοποιείται η παραγγελιοληψία. Επίσης, είναι γνωστό ότι, σε περίπτωση που ένας πελάτης δεν βρει το προϊόν που ψάχνει σε ένα κατάστημα τις γειτονιάς, θα πάει σε κάποιο άλλο. Με το ηλεκτρονικό τερματικό της Netlink, εκτός του ότι εξαλείφεται το κόστος διανομής του προϊόντος, δίνεται η δυνατότητα να υπάρχουν διαθέσιμα όλα τα προϊόντα, δηλαδή κάρτες κινητής και σταθερής τηλεφωνίας και internet, αλλά και κάρτες πληρωμών σε 24ωρη βάση. Επίσης, στο άμεσο μέλλον θα προστεθεί και μια νέα υπηρεσία, η e-TopUp, η οποία θα είναι διαθέσιμη μόνο μέσω ηλεκτρονικού τερματικού και θα δίνει τη δυνατότητα να φορτώνεται άμεσα ο λογαριασμός του κινητού με το ποσό το οποίο επιθυμεί ο πελάτης, χωρίς αυτός να χρειάζεται να “ξύνει” ή να “περνάει τον κωδικό” στο κινητό του, σε οποιοδήποτε ποσό, από 5 έως 49 ευρώ».

Κάτι άλλο που έχουν αρχίσει ήδη να εκμεταλλεύονται πολλά περίπτερα και μικρά σημεία λιανικής πώλησης είναι ο χώρος για διαφήμιση που διαθέτουν. Όμως, οι εξελίξεις τρέχουν και σε αυτόν τον τομέα, και το επόμενο βήμα ονομάζεται digital signage. Σε αυτή την περίπτωση, θα δούμε τα περίπτερα να εξοπλίζονται με μικρές ή μεγάλες οθόνες (πιθανότατα δεν θα είναι μόνο μία η οθόνη), στις οποίες θα προβάλλονται διαφημιστικά μηνύματα και θα γίνονται προωθητικές ενέργειες. Το ενδιαφέρον είναι πως τα μηνύματα θα μπορούν να αλλάζουν κατά το δοκούν ή να βασίζονται στο τι αγοράζει εκείνη τη στιγμή κάποιος. Δηλαδή, για παράδειγμα, αν ο αγοραστής έχει επιλέξει αθλητική εφημερίδα που υποστηρίζει συγκεκριμένη ομάδα στην οθόνη, δίπλα στο ταμείο θα προβάλλεται διαφήμιση για την πώληση εισιτηρίων για τον επόμενο αγώνα της εν λόγω ομάδας!

Τι θα δούμε στο μέλλον

Μέσα στα επόμενα χρόνια, αναμένεται να δούμε την τεχνολογία να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για τα περίπτερα και τα μικρά σημεία λιανικής πώλησης. Γενικότερα, μπορούμε να πούμε ότι αναμένουμε τη μετατροπή ενός περιπτέρου από απλό σημείο πώλησης προϊόντων σε κομβικό σημείο παροχής υπηρεσιών προς πελάτες. Σε αυτές τις υπηρεσίες περιλαμβάνονται ακόμη και η εξόφληση λογαριασμών, ενώ ενδεχομένως κάποια σημεία θα μπορούσαν να λειτουργούν και ως ασύρματα σημεία για την πρόσβαση στο διαδίκτυο (wireless access point).

Σε δεύτερο επίπεδο, οι επαγγελματίες θα χρησιμοποιούν τη μόνιμη σύνδεση που θα έχουν στο internet, προκειμένου να προχωρούν άμεσα σε online παραγγελίες σε προμηθευτές. Επίσης, θα μπορούν να στέλνουν και ηλεκτρονικά τα παραστατικά, γλιτώνοντας σημαντικό χρόνο. Επιπλέον, από τα δεδομένα των πωλήσεων του συγκεκριμένου σημείου και με την αντιπαραβολή με δεδομένα πωλήσεων ομοειδών επιχειρήσεων, οι επαγγελματίες του χώρου θα μπορούν να καταλήγουν σε συμπεράσματα για το ποιες κινήσεις πρέπει να κάνουν, προκειμένου να βελτιώσουν τις πωλήσεις τους.

Όσον αφορά στις συσκευές, αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη χρήση τερματικών συσκευών με οθόνη αφής, όπως φυσικά και ασύρματων τερματικών. Γενικότερα, πάντως, ένας από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες θα είναι και το κράτος, ανάλογα με τις αποφάσεις που θα λάβει, με σκοπό τον έλεγχο της φοροδιαφυγής. Η είσοδος της τεχνολογίας στα περίπτερα και στα μικρά σημεία λιανικής πώλησης είναι μεν καθ’ οδόν, αλλά χρειάζεται ακόμη αρκετό δρόμο. Η εμπλοκή του κράτους θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία ταχύτερη ανάπτυξη. Από την άλλη, αυτό θα δημιουργούσε επιπλέον προβλήματα σε όσους επαγγελματίες δεν έχουν ακόμη προβεί στις σχετικές κινήσεις. Κάτι που σημαίνει ότι οι τελευταίοι θα πρέπει να αρχίσουν να εξετάζουν τι θα πρέπει να κάνουν.

Το άρθρο δημοσιεύεται στο τεύχος 70 (Απρίλιος-Μάιος 2009) του περιοδικού «Το μαγαζί μας» (Εκδόσεις Comcenter).