Ο ΟΚΑΑ είναι ένα εξαιρετικό αναπτυξιακό εργαλείο για την επιχειρηματικότητα και την αγροτική παραγωγή στην υπηρεσία του δημοσίου συμφέροντος, τονίζει ο κ. Μιχάλης Μυτιληνάκης, αντιπρόεδρος της διοίκησης του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών & Αλιείας (ΟΚΑΑ). Όπως εξηγεί, ο οργανισμός μπορεί να αποτελέσει ιμάντα μεταφοράς τεχνογνωσίας για την αναβάθμιση των λειτουργιών εμπορίας στις δημοτικές αγορές της περιφέρειας, αλλά και σε Κεντρικές Αγορές του εξωτερικού προς όφελος των εξαγωγών μας, καθώς και βάση ενός πρότυπου αγροτικού αστικού Logistics στη χώρα.
Ο ΟΚΑΑ ως διοικητική δομή μιας ΑΕ που ανήκει εξολοκλήρου στο Υπ. Οικονομικών εποπτεύεται από το Υπ. Οικονομίας, με τη συνεποπτεία του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Πρόκειται για έναν κερδοφόρο δημόσιο οργανισμό, ο οποίος διαχειρίζεται την Κεντρική Αγορά Αθηνών (Λαχαναγορά και Κρεαταγορά) στον Αγ. Ι. Ρέντη, τις έντεκα Ιχθυόσκαλες όλης της χώρας και την Κεντρική Αγορά της Πάτρας. «Η Κεντρική Λαχαναγορά στον Αγ. Ι. Ρέντη, στην οποία φιλοξενείται ο κύριος όγκος των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Κεντρική Αγορά Αθηνών (ΚΑΑ) περίπου 350 επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε 500 καταστήματα–, είναι ένα εργαλείο αγορών χονδρικής, εκσυγχρονισμένο σε υψηλό βαθμό. Μέσω αυτών των επιχειρήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων λειτουργούν με σύγχρονα μηχανογραφικά συστήματα, διακινείται το 15%-20% της εγχώριας παραγωγής οπωροκηπευτικών, με αποδέκτη κυρίως το Λεκανοπέδιο Αττικής και τα νησιά του Αιγαίου, αλλά και περιοχές από την κεντρική Ελλάδα και νοτιότερα.
Ο ετήσιος τζίρος τους υπολογίζεται σήμερα γύρω στα 2,5 δισ. ευρώ», εξηγεί ο κ. Μιχάλης Μυτιληνάκης, παρατηρώντας: «Ωστόσο, αντίστοιχο εκτιμάται ότι είναι το ύψος του αθροιστικού τζίρου των νόμιμων, ημινόμιμων και παράνομων δραστηριοτήτων στο ίδιο αντικείμενο, που αναπτύσσονται στους πέριξ της ΚΑΑ χώρους, στοιχείο ενδεικτικό της έκτασης των παθογενειών στο σύστημα διακίνησης των οπωροκηπευτικών στη χώρα μας. Σκεφτείτε ότι μόλις το 60% της παραγωγής διακινείται νόμιμα, σύμφωνα με στοιχεία του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων…». Τα καταστήματα της Κεντρικής Κρεαταγοράς, πάντως, αν και εγκατεστημένα σε μια πλήρως εκσυγχρονισμένη πτέρυγα της ΚΑΑ, είναι λίγα, καθώς αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις κρέατος λειτουργούν πέριξ αυτής. Τέλος εντός της ΚΑΑ, λειτουργούν και υποδομές λιανικών πωλήσεων, με την ονομασία Αγορά του Καταναλωτή. «Το σχετικό πείραμα εξελίσσεται επιτυχώς, αλλά χρειάζεται ορισμένες ακόμα παρεμβάσεις, ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά του», σχολιάζει ο συνομιλητής μας.
Νοικοκύρεμα κι ενδιαφέρον για την εξωστρέφεια
σελφ σέρβις: Πώς εκτιμά η νέα διοίκηση του ΟΚΑΑ, στην οποία μετέχετε, το επίπεδο ανταπόκρισης του οργανισμού στις σύγχρονες απαιτήσεις των ΚΑ και κυρίως ποια είναι τα νέα στοιχεία στρατηγικής, τα οποία εισάγει στη ζωή της ΚΑΑ, που τη διαφοροποιούν από το προϋφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας της;
Μιχάλης Μυτιληνάκης: Ο οργανισμός είναι εκσυγχρονισμένος και με καλό επίπεδο λειτουργίας. Οι αλλαγές στη διοίκησή του που έγιναν το καλοκαίρι του 2015, αποβλέπουν στη βελτίωση ακριβώς του έργου του κι όχι σε αλλαγές του περιεχομένου του. Για παράδειγμα, η νέα διοίκηση, στο πλαίσιο μιας λογικής νοικοκυρέματος, «ξαναδιαβάζει» τις συμβάσεις παροχής έργου τρίτων προς την ΚΑΑ, προκειμένου να εξοικονομεί πόρους, με ταυτόχρονη αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι πόροι τέτοιων εξοικονομήσεων, όπως και μέρος των κερδών του οργανισμού, επενδύονται στην αναβάθμιση των υπηρεσιών της ΚΑΑ, επειδή ακριβώς φιλοδοξούμε να φτάσει τη στάθμη λειτουργίας αντίστοιχων, αλλά προηγμένων από άποψη οργάνωσης ευρωπαϊκών αγορών.
Ο ρόλος του οργανισμού είναι να ασκεί διαχείριση real estate και να παρέχει τις απαραίτητες υποστηρικτικές υπηρεσίες στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΚΑΑ, το επίπεδο λειτουργίας των οποίων είναι αντικειμενικά καλό. Και το επίπεδο αυτό κρίνεται βάσει διεθνών μέτρων σύγκρισης, καθώς ο ΟΚΑΑ είναι μέλος του ΔΣ του παγκόσμιου δικτύου αγορών χονδρικής WUWM, στο οποίο διασυνδέονται περισσότερες από 800 αγορές απ’ όλο τον πλανήτη.
Για τη νέα διοίκηση η αναβαθμισμένη συμμετοχή μας στην WUWM είναι προτεραιότητα, καθώς καθιστά δυνητικά τον οργανισμό ιμάντα αμφίδρομης μεταφοράς τεχνογνωσίας, εξορθολογισμού και αναβάθμισης των λειτουργιών εμπορίας, με στόχο τις εξαγωγές. Επίσης και μόνο το γεγονός ότι πουθενά αλλού στη χώρα μας δεν συγκεντρώνεται η ελληνική αγροτική παραγωγή στην ολότητά της και δη όλο το δωδεκάμηνο όσο στην ΚΑΑ, από μεγάλους συνεταιρισμούς κι επιχειρήσεις που είναι μισθωτές της, συνιστά πρόκληση να επιδιώξουμε τη συμβολή στην ανάπτυξη και ενίσχυση της εξωστρεφούς ροπής των επιχειρήσεων χονδρικής διακίνησης.
Στο πλαίσιο αυτό, ο οργανισμός για πρώτη φορά φέτος οργάνωσε τη συμμετοχή των επιχειρήσεων της ΚΑΑ στη διεθνή έκθεση FruitLogistica, στο Βερολίνο, που αποτελεί το κορυφαίο γεγονός συνάντησης των παραγωγικών και εμπορικών επιχειρήσεων χονδρικής και λιανικής πώλησης αγροτικών προϊόντων παγκοσμίως. Προσβλέπουμε στη σωρευτική ωφέλεια για τις επιχειρήσεις και την αγροτική οικονομία μας από την επανάληψη της συμμετοχής μας σε αυτή, όπως και σε άλλες διεθνείς εκθέσεις.
ΟΚΑΑ: Πάροχος τεχνογνωσίας έσω και έξω
σελφ σέρβις: Μιλώντας περί «αμφίδρομης μεταφοράς της τεχνογνωσίας», πώς εννοείτε τα πεδία πρόσκτησης ή διάχυσης της τεχνογνωσίας; Υπάρχει ενδιαφέρον για την ελληνική τεχνογνωσία εκ μέρους ξένων αγορών;
Μιχάλης Μυτιληνάκης: Ο ΟΚΑΑ ήδη έχει αποκτήσει ένα επίπεδο τεχνογνωσίας, που ενδιαφερόμαστε να διαχυθεί και στην εσωτερική αγορά, στις δημοτικές αγορές, και στο διεθνές περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά στις δημοτικές αγορές επιδιώκουμε η μεταξύ μας διασύνδεση να γίνει στενότερη, στη βάση της υιοθέτησης εκ μέρους τους κανόνων λειτουργίας και ορθών πρακτικών διαχείρισης κι εμπορίας. Αναφορικά με τη διάθεση της τεχνογνωσίας μας διεθνώς έχουν γίνει κάποιες αρχικές συζητήσεις, προκειμένου να αποκτήσουμε τη δυνατότητα παρέμβασης στη λειτουργία άλλων αγορών υπέρ των ελληνικών εξαγωγών, παρέχοντάς τους τις σχετικές υπηρεσίες.
Το ενδιαφέρον εκ μέρους διαφορετικών χωρών είναι δεδομένο. Θεωρούμε ότι η μεταξύ μας συνεργασία σε ένα τέτοιο πλαίσιο, θα δώσει μεγάλη προστιθέμενη αξία στα εγχώρια προϊόντα και στις υπηρεσίες μας ως εξαγώγιμα αγαθά –το τελευταίο αυτό αφορά και τη διακίνηση προϊόντων ξένης προέλευσης μέσω της Ελλάδας. Όλα αυτά, φυσικά, δημιουργούν νέες και ποιοτικές θέσεις εργασίας. Εύλογα λοιπόν πιστεύουμε, όπως και το δηλώσαμε στην πρώτη συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής Logistics, πως ο ΟΚΑΑ μπορεί να αποτελέσει τη βάση ενός πρότυπου αστικού αγροτικού Logistics στη χώρα.
Στην υπηρεσία της επιχειρηματικότητας και του δημοσίου συμφέροντος
σελφ σέρβις: Δώστε μας το στίγμα μερικών από τις εφαρμογές, που ως χαρακτηριστικά δείγματα της τεχνογνωσίας του ΟΚΑΑ θεωρείτε ότι προάγουν τις εμπορικές λειτουργίες προς όφελος των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Πώς εννοείτε την παρέμβαση της ΚΑΑ στις λειτουργίες αντίστοιχων ΚΑ του εξωτερικού υπέρ των εξαγωγών μας;
Μιχάλης Μυτιληνάκης: Για παράδειγμα, στο πλαίσιο της μέριμνάς μας για την επιτάχυνση των συναλλαγών των επιχειρηματιών της λαχαναγοράς (διότι κάθε καθυστέρηση στη διαχείριση των οπωροκηπευτικών αποβαίνει εις βάρος της αξίας τους) εγκαινιάσαμε πρόσφατα τη λειτουργία μιας σχετικής εφαρμογής, μέσω κινητής τηλεφωνίας. Στο μεταξύ, ήδη έχει καθιερωθεί η ηλεκτρονική παρακολούθηση των διακυμάνσεων στις τιμές των οπωροκηπευτικών κάθε ημέρα, στης οποίας τη βάση δεδομένων συμμετέχουν περισσότερες του 50% των επιχειρήσεων της ΚΑ.
Παράλληλα, μελετούμε την online σύνδεση όλων των Ιχθυοσκαλών, ώστε οι συναλλασσόμενοι να παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή τη διακύμανση των τιμών σε όλους τους χώρους εμπορίας. Προάγοντας τις εμπειρίες μιας τέτοιας τεχνογνωσίας στο πεδίο των διεθνών αναζητήσεων και ενδιαφερόντων μας, συζητούμε τελευταία τη δημιουργία μιας πλατφόρμας καθημερινής ηλεκτρονικής διεθνούς δημοπράτησης των οπωροκηπευτικών, τα οποία θα εμφανίζουν αθροιστικό πλεόνασμα στην ΚΑΑ (δηλ. απ’ όλες τις επιχειρήσεις της λαχαναγοράς), ώστε να εξάγονται άμεσα σε ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες του εξωτερικού πριν υποτιμηθούν ή απαξιωθούν, λόγω της έλλειψης εγχώριας ζήτησης.
Φυσικά, το εν λόγω σχέδιο, που αφορά groupage φορτία, δεν είναι καθόλου εύκολο, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να το προχωρήσουμε. Διότι φανταστείτε την ευεργετική επίδρασή του στα οικονομικά των παραγωγών, όταν εφαρμοστεί, αλλά και των καταναλωτών, αφού η εφαρμογή θα έχει και αντίστροφο προσανατολισμό –δηλαδή οι επιχειρήσεις της ΚΑΑ θα κάνουν με τον ίδιο τρόπο τις προμήθειές τους από διεθνείς ΚΑ, όποτε η εγχώρια παραγωγή δεν θα επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών της ελληνικής ζήτησης. Ο ΟΚΑΑ είναι πραγματικά ένα εξαιρετικό αναπτυξιακό εργαλείο για την επιχειρηματικότητα και την πρωτογενή αγροτική μας παραγωγή στην υπηρεσία του δημοσίου συμφέροντος!
Σχέδιο για σύστημα πιστοποίησης-τυποποίησης της ΚΑΑ
σελφ σέρβις: Υπάρχει, βέβαια, ένα κάποιο ζήτημα με την απαιτούμενη πιστοποίηση και τυποποίηση των οπωροκηπευτικών, κυρίως εφόσον μιλούμε για την εξαγωγή τους. Δεν νομίζετε;
Μιχάλης Μυτιληνάκης: Η πρόθεσή μας είναι να αναπτύξουμε εν καιρώ ένα σύστημα πιστοποίησης και τυποποίησης των προϊόντων που περνούν μέσα από την ΚΑΑ. Αυτό σημαίνει μια νέα εγκατάσταση ψυκτικών αποθηκευτικών χώρων κι ένα τυποποιητήριο για τα μη τυποποιημένα εισερχόμενα είδη. Είναι φανερό ότι η τυποποίηση, αν και έχει κάποιο κόστος, προσφέρει το πλεονέκτημα της ασφάλειας του προϊόντος, ενώ η έλλειψή της εκτός του ότι λειτουργεί αντι-ανταγωνιστικά έναντι των τυποποιημένων προϊόντων στην εγχώρια αγορά, αποδυναμώνει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους.
σελφ σέρβις: Η νέα διοίκηση του ΟΚΑΑ είναι ικανοποιημένη από τη χωροταξική διευθέτηση της ΚΑΑ; Υπάρχει η απαιτούμενη άνεση κίνησης στους χώρους της για συναλλασσόμενους κι εργαζόμενους;
Μιχάλης Μυτιληνάκης: Όχι, δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Γι› αυτό φροντίσαμε πολύ πρόσφατα να δημιουργήσουμε και να παραχωρήσουμε στους επιχειρηματίες της ΚΑΑ δύο πολύ μεγάλους χώρους στάθμευσης των φορτηγών τους και πλέον εξετάζουμε τη διαχείριση για τα ΙΧ οχήματα των χιλιάδων συναλλασσόμενων που περνούν καθημερινώς από την ΚΑΑ και των εργαζόμενων σε αυτήν. Κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για την κυκλοφοριακή αποφόρτιση του χώρου, άρα και προς όφελος της οικονομίας χρόνου στη διαχείριση των εμπορευμάτων και τις συναλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, δημιουργήσαμε ένα περιφραγμένο χώρο απόθεσης των κενών κιβωτίων και παλετών, διευκολύνοντας άμεσα και αισθητά την κίνηση στον χώρο. Τις απλές λύσεις τις προωθούμε χωρίς χρονοτριβή.
Εναλλακτικό πρότυπο διαχείρισης απορριμμάτων
σελφ σέρβις: Η ΚΑΑ ανέκαθεν ήταν «σπάταλη» στην παραγωγή… σκουπιδιών, πράγμα και οικολογικά και χρηματοοικονομικά ακριβό. Ποιες είναι σχετικά οι πρόνοιες της διοίκησης του ΟΚΑΑ;
Μιχάλης Μυτιληνάκης: Οι υπηρεσίες καθαρισμού κοστίζουν, όμως η ΚΑΑ επιβάλλεται να είναι πεντακάθαρη, πράγμα που το πιστοποίησαν οι πρόσφατοι έλεγχοι όλων των αρμόδιων κλιμακίων. Τα απορρίμματα της ΚΑΑ όμως, είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Αφενός υπάρχει τρόπος να περιοριστούν δραστικά, εφόσον πολλές φορές πρόκειται για προϊόντα που σε υψηλό ποσοστό δεν έχουν χάσει την ποιοτική τους αξία παρά μόνο την εμπορικότητά τους, άρα μπορεί να διασώζονται συνδράμοντας τις δομές αλληλεγγύης. Αφετέρου μπορεί να αποδίδουν χρηματικούς πόρους, με τους οποίους είναι σε κάποιο βαθμό δυνατόν να αυτοχρηματοδοτείται το έργο των υπηρεσιών καθαριότητας.
Παραλάβαμε μια κατάσταση βάσει της οποίας η ΚΑΑ παρήγε καθημερινά μια πολύ μεγάλη ποσότητα σύμμεικτων απορριμμάτων. Συμφωνήσαμε προγραμματικά με τον Δήμο του Αγ. Ι. Ρέντη-Νίκαιας και ενταχθήκαμε στο σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων του Δήμου από τις αρχές του χρόνου. Μόλις μέσα σ› ένα δίμηνο μειώσαμε τον συνολικό όγκο των απορριμμάτων της ΚΑΑ σημαντικά, ξεκίνησε η διαλογή στην πηγή κι ένας μεγάλος όγκος υλικών ανακτάται μέσω της ανακύκλωσης. Κι είμαστε μόλις στην αρχή. Σκοπός μας είναι η εξάλειψη εντέλει των σύμμεικτων απορριμμάτων.