Οι εταιρείες Metro ΑΕΒΕ και Barilla Hellas βραβεύτηκαν φέτος στα σελφ σέρβις Excellence Awards 2014 για την πρωτοποριακή συνεργασία τους, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου e-SAVE, αναφορικά με τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους, με όρους βέλτιστης διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το υπόβαθρο της εν λόγω συνεργασίας συνιστά καινοτόμο πρότυπο για τη σχετική δράση προμηθευτών και λιανεμπόρων σε όλη την ευρωπαϊκή αγορά.Το «γιατί» εξηγεί ο κ. Γιάννης Βλαχονικολέας, διευθυντής Εξέλιξης και Καινοτομίας της Μετρό.

Όπως μας είπε ο συνομιλητής μας, στις αρχές του 2012 οι δύο συνεργαζόμενες εταιρείες ως «πιλότοι» του ευρωπαϊκού προγράμματος/έργου e-SAVE (Energy Efficiency In The Supply Chain Through Collaboration), πλαισιωμένες από εννιά εταίρους, ακαδημαϊκούς και τεχνολογικούς φορείς από επτά χώρες της Ευρώπης (το Εργαστήριο ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τη λουξεμβουργιανή Intrasoft International SA, τις ελβετικές Quantis Sàrl και École Polytechnique Fédérale de Lausanne, την αυστριακή BOC Asset Management Gmbh, τις γερμανικές Technische Universitaet Dortmund και SimPlan AG, την κυπριακή Intelen Services Limited και το ECR Europe ASBL), εγκαινίασαν το πρώτο στάδιο του έργου e-SAVE. Σκοπός του ήταν η μέτρηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των δύο εταιρειών και, ταυτόχρονα, του σχετικού κόστους κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, από την παραγωγή της Barilla για την ικανοποίηση των παραγγελιών της Metro, μέχρι την τοποθέτηση των προϊόντων της στα καταστήματα της τελευταίας.

Στο πλαίσιό αυτό, λοιπόν, οι δύο εταιρείες διέθεταν αυτόματα προς ερευνητική χρήση, μέσω προστατευμένων βάσεων δεδομένων, τα πλήρη δεδομένα της συνεργασίας τους, όπως αποθηκεύονται και ανταλλάσσονται από τα πληροφοριακά συστήματα (ERP) τους, καθώς επίσης και τα πλήρη δεδομένα που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας, που αφορά την ικανοποίηση των αναγκών της συνεργασίας τους (πχ τα καύσιμα για τις μεταφορές και την ηλεκτρική ενέργεια για το φωτισμό, τη θέρμανση των εγκαταστάσεων κλπ). Η ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου του έργου απέδωσε την επιτυχή ανάπτυξη μιας τεχνολογικής πλατφόρμας, που υποστηρίζει τη μέτρηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε διαφορετικά επίπεδα ανάλυσης (καταστήματος, διαδρομής εφοδιασμού, προϊοντικής κατηγορίας και προϊόντος), βάσει καθορισμένων δεικτών.

Το δεύτερο στάδιο του έργου εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2013 και σήμερα βρίσκεται στη φάση της ολοκλήρωσής του. Στη διάρκειά του επεκτάθηκε η εφαρμογή του συστήματος σε μεγαλύτερο εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας των δύο συνεργαζόμενων εταιρειών (πχ εντάχθηκαν στην εφαρμογή περισσότερα καταστήματα). Ο συνδυασμός των ανταλλασσόμενων πληροφοριών μεταξύ τους και η κάλυψη μεγαλύτερου εύρους της εφοδιαστικής αλυσίδας επέτρεψε την χωρίς προηγούμενο στον κλάδο συστηματική αποτύπωση και μέτρηση τόσο των περιβαλλοντικών όσο και των άλλων επιπτώσεων που έχουν οι διάφορες πρακτικές, τις οποίες ακολουθούν στο πλαίσιο της συνεργασίας τους. Μάλιστα, με βάση τους σχετικούς δείκτες του συστήματος, οι Metro και Barilla έχουν ήδη ανασχεδιάσει αρκετές από τις πρακτικές τους, κυρίως στο μεταφορικό έργο, επιτυγχάνοντας διπλή αμοιβαία ωφέλεια: τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος και την εξοικονόμηση κόστους στις διαδικασίες της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Μείωση CO2 έως 30%, μείωση κόστους 15%
«Ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα από τη μέτρηση των επιδόσεών μας, αλλά εκτιμούμε ότι μειώσαμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τουλάχιστον κατά το ένα τέταρτο έως 30%, ενώ φαίνεται ότι πετύχαμε μια σημαντική εξοικονόμηση στο κόστος της συνεργασίας μας στην εφοδιαστική αλυσίδα της τάξης του 15%», λέει ο κ. Βλαχονικολέας, προσθέτοντας: «Αν φανταστεί κανείς τέτοιες αποδόσεις σε όλη την κλίμακα των συνεργασιών με τους προμηθευτές μιας αλυσίδας, όπως η Μετρό, που διαχειρίζεται πάνω από 500 χιλιάδες παλέτες εμπορευμάτων τον χρόνο, το μέτρο της ωφέλειας για την εταιρεία, τους προμηθευτές της, τον καταναλωτή και συνολικά για την κοινωνία και το περιβάλλον είναι προφανώς τεράστιο!».

Το σημαντικό, όμως, είναι πως με τη λήξη του, το έργο e-SAVE «κληροδοτεί» στο σύνολο των εταίρων της ευρωπαϊκής αγοράς μια τεχνολογική πλατφόρμα, με τη συνεργατική αξιοποίηση της οποίας μπορούν να μειώσουν συστηματικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, να επιτύχουν στο μέγιστο την ορθολογική διαχείριση των διαδικασιών logistics συμπιέζοντας αξιοσημείωτα το κόστος τους, αλλά και να αποκομίσουν έμμεσα οφέλη, που σχετίζονται με την επικοινωνιακή προβολή αυτών των επιδόσεων και τη σύνδεσή της με διάφορες ενέργειες μάρκετινγκ. Άλλωστε, «η κοινωνική ευαισθησία για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος μέλλει να διαμορφώσει σημαντικά κριτήρια για τις αγοραστικές αποφάσεις των ανθρώπων στον σύγχρονο κόσμο, ενώ οι πιέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών και των ρυθμιστικών αρχών στην ίδια κατεύθυνση φαίνεται ότι θα ενισχυθούν τα επόμενα χρόνια», επισημαίνει ο συνομιλητής μας, ενώ παρατηρεί:

«Η έλλειψη παρόμοιων προσπαθειών κάνει επιτακτική την ανάγκη για την πληρέστερη κατανόηση των θεμάτων, που άπτονται της εφαρμογής τέτοιων καινοτόμων εφαρμογών, όπως η τεχνολογική πλατφόρμα του έργου e-SAVE. Ακριβώς για την ικανοποίηση μιας τέτοιας αναγκαιότητας, πέραν της πλατφόρμας καθαυτήν είναι διαθέσιμος ένας οδηγός με θέματα που προέκυψαν στη διάρκεια της εφαρμογής, δηλαδή σε πραγματικές συνθήκες, τα οποία σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα των δεδομένων και τις τεχνολογικές υποδομές, με τις τυχόν ιδιαιτερότητες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ώστε να διασφαλίζεται η επιτυχής υλοποίηση της εφαρμογής κλπ».

Από την αυτο-αξιολόγηση στις στρατηγικές αποφάσεις
Η τροφοδοσία των δικτύων διανομής στη διαδικασία της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί σημαντική πηγή εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και είναι κοινό σημείο ενδιαφέροντος τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τους λιανέμπορους. Η τεχνολογική πλατφόρμα που προέκυψε από το έργο e-SAVE έχει τη δυνατότητα να αναλύει το ποσοστό επιβάρυνσης των εκπομπών και εν γένει της κατανάλωσης ενέργειας ανά δρομολόγιο, περιοχή, κατάστημα, κατηγορία προϊόντων ακόμα και ανά μονάδα κωδικού προϊόντος που τοποθετείται στο ράφι. Αντίστοιχα, η ανάλυση αποτυπώνει και τις μονάδες κόστους. Στο πλαίσιο αυτό, ο λιανέμπορος είναι σε θέση να αποτιμά το περιβαλλοντικό και το αντίστοιχο οικονομικό του αποτύπωμα, να συγκρίνει τους δείκτες του με τους μέσους ευρωπαϊκούς, να ενεργεί διορθωτικά και να παρακολουθεί την απόδοση των ενεργειών του, συγκρίνοντας τις μετρήσεις προ και μετά την εφαρμογής τους.

Ανάλογα μπορεί να πράττει ο κάθε προμηθευτής, αλλά το σημαντικό είναι ότι οι δύο πλευρές μπορεί να επεκτείνουν από κοινού τέτοιες εφαρμογές στο πεδίο της καθημερινής συνεργασίας τους. Υπό αυτή την έννοια, εξηγεί ο κ. Βλαχονικολέας, η πλατφόρμα προσφέρει αναλύσεις και έναν οδηγό για τη λήψη ορθών στρατηγικών αποφάσεων, σχετικά πχ με τη βέλτιστη γεωγραφική θέση εγκατάστασης και σχεδιασμού ενός νέου κέντρου διανομής, την αλλαγή της ροής των δρομολογίων τροφοδοσίας, τη σύνθεση του φόρτου εμπορευμάτων των οχημάτων, ώστε να αξιοποιείται στο μέγιστο η μεταφορική ικανότητα (όγκος και βάρος φορτίου) κάθε οχήματος και να επιτυγχάνεται το βέλτιστο απόθεμα των αποθηκών κοκ.

Στο πλαίσιο του δεύτερου σταδίου του έργου e-SAVE, οι δύο εμπλεκόμενες εταιρείες συμφώνησαν και προχώρησαν στην αξιοποίηση των καταγραμμένων μετρήσεων και των συλλεγμένων δεδομένων τους, με σκοπό την ανάπτυξη συνεργατικής διανομής στην πράξη, πράγμα που πέτυχαν. Έτσι, σήμερα αντί τα οχήματα τροφοδοσίας του δικτύου Metro να επιστρέφουν, μετά την αποστολή τους, κενά φορτίου στο κέντρο διανομής της, όπως συνέβαινε παλιότερα, κάποια από αυτά, επιστρέφοντας περνούν από τις αποθήκες της Barilla και φορτώνουν τις παραγγελίες της Metro προς τη κεντρική αποθήκη της αλυσίδας. Κατ’ αυτό τον τρόπο αφαιρούνται πολλά χιλιόμετρα κενού φορτίου από τον προγραμματισμό των συνεργαζόμενων εταιρειών, ώστε αφενός μειώνεται η επιβάρυνση στο περιβάλλον από τις εκπομπές τους διοξειδίου του άνθρακα και, αφετέρου, επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας σε καύσιμα, φθορές οχημάτων, εργατοώρες οδήγησης κλπ, που επιβαρύνουν τις τιμές των προϊόντων.

Η αρχή έγινε
Όπως μας είπε ο συνομιλητής μας, τυπικά το πρόγραμμα ολοκληρώνεται φέτος το φθινόπωρο. Ωστόσο, οι δύο εταιρείες θα συνεχίσουν την ανταλλαγή των πληροφοριών τους στην πλατφόρμα του έργου e-SAVE, τουλάχιστον για ένα χρόνο, εμπλουτίζοντας τη σημαντική εμπειρία που αποκόμισαν την τελευταία τριετία. Εξάλλου, στη νέα χρονιά οι ακαδημαϊκοί και τεχνολογικοί εταίροι του έργου θα διαμεσολαβήσουν για τη συμμετοχή κι άλλων βιομηχανικών και λιανεμπορικών ευρωπαϊκών εταιρειών, που προτίθενται να γίνουν χρήστες της πλατφόρμας, με στόχο στην επόμενη πενταετία αυτή να αποτελεί τακτικό εργαλείο της συνεργασίας των επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα.

Σημασία έχει ότι η αρχή έγινε. Ήταν η πρώτη φορά που ένα ζεύγος συνεργαζόμενων εταιρειών από την αγορά των FMCG προϊόντων, ένας λιανέμπορος κι ένας προμηθευτής του, προχώρησαν σε τόσο εκτεταμένη ανταλλαγή πληροφοριών, μέσω προστατευμένων βάσεων δεδομένων, με σκοπό τη μέτρηση και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους απ’ άκρη σ’ άκρη στην εφοδιαστική αλυσίδα. Κι είναι η πρώτη φορά που η σχετική μέτρηση γίνεται δυναμικά, αυτοματοποιημένα, δίνοντας στους εμπλεκόμενους συνεργάτες τη δυνατότητα της άμεσης αξιολόγησης και αξιοποίησης των διαφορετικών επιλογών που έχουν, καθώς και της επέκτασης της συνεργασίας τους και σε άλλους τομείς.