Η Makios Logistics, μέλος του Ομίλου HIG, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες συνεργάτιδες εταιρείες της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων, καλύπτοντας ανάγκες αποθήκευσης και εφοδιασμού (3PL). Πόσο όμως έχει επηρεάσει η πληθωριστική κρίση τον κλάδο, ποιες είναι οι στρατηγικές που έχουν μεταβληθεί σε ένα περιβάλλον αλλεπάλληλων κρίσεων; Με ποιο περιθώριο κέρδους δουλεύει ο κλάδος; Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Θρασύβουλος Θ. Μακιός, μιλά στο FOODReporter.

Πώς έχει επηρεάσει η πληθωριστική κρίση τις νέες ανάγκες αποθήκευσης και εφοδιασμού που έχουν οι πελάτες σας;

Το πελατολόγιο μας την τρέχουσα περίοδο συνεχίζει να παρουσιάζει αυξημένη ζήτηση για αποθήκευση. Ακόμη και στο non-food business δεν παρατηρούμε κάμψη της ζήτησης.

Βλέπετε αλλαγές στην αλυσίδα των logistics από το αντικειμενικό γεγονός μείωσης όγκου πωλήσεων στο οργανωμένο λιανεμπόριο; Έχουν προκύψει νέες ανάγκες ή στρατηγικές μέσα από αυτό;

Οι όγκοι πωλήσεων των σουπερμάρκετ δείχνουν μείωση κυρίως σε εποχικά είδη και είδη bazaar, αυτά είναι άλλωστε τα πρώτα προϊόντα που «θυσιάζει» ένας καταναλωτής όταν έχει μειωμένη αγοραστική δύναμη. Κατά τα λοιπά, το πρώτο εξάμηνο και το καλοκαίρι ήταν περίοδοι έντονης ζήτησης. Η ζήτηση φαίνεται ότι κάνει πια τον κύκλο της.

Το FOODReporter πληροφορείται την πρόθεση ορισμένων εταιρειών να αποθηκεύουν συνεργατικά (αποθήκευση προϊόντων δύο ή τριών εταιρειών μαζί) τα προϊόντα τους και να τα διανέμουν, ιδιαίτερα στο κανάλι της Ho.Re.Ca., πάλι συνεργατικά, με τον ίδιο τρόπο. Πώς σας επηρεάζει, ως εταιρεία logistics, αυτό;

Τα περισσότερο οργανωμένα δίκτυα logistics αποτελούν πάντα ευκαιρία για εταιρείες σαν κι εμάς. Συνήθως μικρότερα κανάλια δεν κάνουν την χρήση outsourcing, ενώ αντίθετα τα μεγαλύτερα, θα εμπιστευόντουσαν πιο εύκολα μεγάλες εταιρίες του κλάδου όπως εμείς. Υπάρχουν εταιρείες και Όμιλοι, που επενδύουν στην Ελλάδα και στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης των εταιρειών στις οποίες επενδύουν, ενοποιούν τα εφοδιαστικά δίκτυα. Στην περίπτωση αυτή, δηλαδή στα μεγάλα μεγέθη, είναι περισσότερο πιθανό να μετρήσει σε διοικητικό επίπεδο η επιλογή της αρτιότερης εξυπηρέτησης του τελικού πελάτη έναντι του κόστους, οπότε είναι εξίσου πιθανό να επικρατήσουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που έχουμε εμείς ως εταιρεία και άρα, ο πελάτης να μας επιλέξει.

Πριν μερικούς μήνες, ο κλάδος των logistics επιβεβαίωνε ότι η μεγάλη πρόκληση για εκείνον ήταν οι χώροι αποθήκευσης. Παρατηρείτε επιβράδυνση αυτής της ανάγκης ένεκα της πληθωριστικής κρίσης ή όχι;

Η ανάπτυξη νέων χώρων ειδικά στον Ασπρόπυργο συνεχίζεται. Συγκεκριμένα, στοχεύουμε στην ολοκλήρωση χώρων επιφάνειας 20.000 τ.μ. στον Ασπρόπυργο μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2023, οι οποίοι χωρίζονται σε 15.000 τ.μ. για ξηρό φορτίο και σε 5.000 τ.μ. σε αποθήκες ελεγχόμενης θερμοκρασίας. Να θυμίσουμε και την επένδυση στην επέκταση της αποθήκης μας στην περιοχή Γέφυρα Θεσσαλονίκης, επιφάνειας 12.000 τ.μ., που τέθηκε σε παραγωγική λειτουργία τον Σεπτέμβριο του 2022, αυξάνοντας την συνολική επιφάνεια του κέντρου αποθήκευσης σε 23.000 τ.μ. Ωστόσο, η διαθεσιμότητα των νέων χώρων παραμένει περιορισμένη. Μεσοπρόθεσμα όταν θα διατεθεί στην αγορά περαιτέρω στοκ αποθηκευτικών χώρων είναι πολύ πιθανό να υπάρξει επιβράδυνση της ανάγκης, ειδικά και αν η πληθωριστική κρίση επηρεάσει σημαντικά την ελληνική αγορά. Οι επενδύσεις που ολοκληρώσαμε εμείς ήταν, άλλωστε, ήδη προγραμματισμένες κι όμως, στην αναπάντεχη αύξηση ζήτησης που προκάλεσε το «φαινόμενο του ελατηρίου» στη μεταπανδημική εποχή είχαμε φτάσει να έχουμε 100% πληρότητα σε αποθηκευτικούς μας χώρους το περσινό καλοκαίρι χωρίς να υπολογίζονται οι νέοι πελάτες.

Ποιες αλλαγές στρατηγικής και δημιουργία νέων αναγκών παρατηρείτε εκ μέρους των πελατών σας;

Τα χρόνια μετά την πανδημία του κορωνοϊού, σε συνδυασμό με το ατύχημα του φορτηγού πλοίο Evergreen στη Διώρυγα του Σουέζ, συντελέστηκε μια βασική αλλαγή στον κλάδο των logistics. Υποχώρησε πλέον η προσπάθεια για just-in-time στρατηγική αποθεμάτων, με στροφή στην αύξηση της επάρκειας αποθεμάτων, ώστε ανάλογες κρίσεις να είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν πιο ανώδυνα. Άλλαξε η βασική στρατηγική διατήρησης αποθεμάτων από πολλές εταιρείες, γεγονός κομβικό για την Ελλάδα, που αποτελεί πύλη εισόδου προϊόντων από την Άπω Ανατολή.

Μιλήστε μας για το μεγάλο ζήτημα ανεύρεσης προσωπικού, κυρίως οδηγών. Είναι κάτι που αντιμετωπίζουν πολλοί κλάδοι. Πώς θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα σε εν δυνάμει εργαζόμενους και πώς θα μπορούσαν οι νέες τεχνολογίες να δώσουν λύσεις στο θέμα;

Ο κλάδος μας τα επόμενα χρόνια θα επωφεληθεί από την ραγδαία ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, οι οποίες θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού. Το πρόβλημα της εύρεσης οδηγών είναι παγκόσμιο και δυστυχώς μακροπρόθεσμη η προοπτική αντικατάστασης των οδηγών από τεχνολογικές λύσεις για μεταφορές χωρίς οδηγό. Οι εμπορικές και βιομηχανικές εταιρείες τροφίμων -και όχι μόνο- αντιμετώπισαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες τον κλάδο μεταφορών και logistics ως κέντρο κόστους: Μονίμως ζητούσαν μειώσεις κόστους, με αποτέλεσμα μέρος της πίεσης να μετακυλίεται στους υπαλλήλους οδηγούς από τη μεριά μας. Ο οδηγός μακρινών αποστάσεων κοιμάται 14 με 15 ημέρες το μήνα στην καμπίνα του, οπότε θα ήταν δίκαιο να πούμε ότι η δουλειά του είναι λίγο πιο εύκολη από του ναυτικού, που αποχωρίζεται το σπίτι και την οικογένειά του για ολόκληρους μήνες. Όταν όμως ο μέσος μισθός ενός ναυτικού ήταν γύρω στα €4.000 και του οδηγού μεταξύ €1.200 και €1.300 στην καλύτερη περίπτωση, μοιραία μειώθηκε ραγδαία το ενδιαφέρον των ατόμων να εργαστούν ως οδηγοί. Σήμερα, προσφέρουμε μισθό άνω των €1.800 σε οδηγούς και εκείνοι πάλι αρνούνται. Θεωρώ πως θα κάνει τον κύκλο της η διαφορά μεταξύ ζήτησης και προσφοράς και στα επόμενα δύο χρόνια, τα πράγματα θα ομαλοποιηθούν.

Και οι αποθηκάριοι που λείπουν από τους αποθηκευτικούς χώρους;

Συνήθως, οι αποθηκάριοι είναι νέοι και ανειδίκευτοι εργάτες, που χρειάζονται και σχετική σωματική διάπλαση για να επιτελέσουν με επιτυχία την εργασία τους, οπότε συμβαίνει να είναι κυρίως άνδρες, ειδικά σε ό,τι αφορά τις αποθήκες ελεγχόμενης θερμοκρασίας. Για το συγκεκριμένο εργασιακό κοινό, τα τελευταία χρόνια είναι ελκυστικότερες οι δουλειές στον κλάδο του τουρισμού, όπου καταφέρνουν να συγκεντρώνουν ετήσιο εισόδημα ίσο με αυτό που θα είχαν αν εργάζονταν ως αποθηκάριοι, σε ένα διάστημα μεταξύ έξι και εννέα μηνών, ανάλογα με την διάρκεια της τουριστικής περιόδου σε κάθε προορισμό. Από την άλλη, οι υποψήφιοι εργαζόμενοι, που έχουν κάποια εξειδίκευση, αναζητούν κυρίως δουλειά γραφείου. Στο κομμάτι των αποθηκάριων υπάρχουν τεχνολογικές λύσεις: Οι τεχνολογίες των AGVs (Automated Guided Vehicles) εξελίσσονται ραγδαία και δεν είναι πλέον τόσο δύσκολο να τις εφαρμόσεις. Λύσεις που παλαιότερα δεν ήταν εφικτές για τις 3PL εταιρείες, λόγω των διαφορετικών προϊόντων που καλούνταν να διαχειριστούν από πολλούς πελάτες, αρχίζουν και γίνονται πιο ευέλικτες, με αποτέλεσμα να μπορούν πλέον να μας καλύψουν. Οι λύσεις αυτές τα επόμενα χρόνια αναμένεται να εξελιχθούν ακόμα περισσότερο και πιθανόν θα αποτελέσουν τη λύση του προβλήματος.

Πώς αντιμετωπίσατε το αυξημένο μεταφορικό κόστος και σε ποιο ποσοστό το μετακυλήσατε στους πελάτες σας;

Οι αυξήσεις του μεταφορικού κόστους ήταν ιδιαίτερα μεγάλες στο προηγούμενο χρονικό διάστημα και ξεπέρασαν το 30% (καύσιμα. εργατικό κόστος, κόστος συντήρησης οχημάτων). Ως Makios Logistics, πρώτοι απ’ όλο τον κλάδο, εφαρμόσαμε την αυτόματη ρήτρα αναπροσαρμογής λόγω της μεταβολής της τιμής καυσίμων, σύμφωνα με την οποία γίνεται αυτόματη αναπροσαρμογή του συνολικού ναύλου στο τέλος κάθε μήνα. Οι πελάτες πλέον το έχουν αποδεχτεί αυτό ως σταθερή πρακτική και αυτό είναι μια νίκη επιβίωσης για τα logistics. Σκεφθείτε ότι ο κλάδος των μεταφορών δουλεύει με μέσο περιθώριο κέρδους μεταξύ 4% και 5%, άρα μια οποιαδήποτε εκ μέρους μας απορρόφηση κόστους, θα σήμαινε πολύ απλά ότι θα δουλεύαμε με ζημία.

Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter FOODReporter