LOGISTICS ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ : ΣΠΟΥΔΑΙΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ, ΒΡΑΔΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Αναξιοποίητη παραμένει η γεωστρατηγική θέση της Θεσσαλονίκης σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των logistics, καθώς η συμπρωτεύουσα δεν διαθέτει ούτε ένα ολοκληρωμένο εμπορευματικό κέντρο. Ο κλάδος των υπηρεσιών logistics στη Βόρεια Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ανεπαρκείς υποδομές, ενώ πλήττεται και από την ακαταλληλότητα του σχετικού θεσμικού πλαισίου. Τη δημιουργία οργανισμού μετεξέλιξης της Κεντρικής Μακεδονίας σε κύριο κόμβο logistics στην ευρύτερη περιοχή, υποστηρίζει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ).

Όπως τονίζουν με έμφαση στελέχη εταιρειών logistics της Θεσσαλονίκης, μέχρι να προβλεφθεί ειδική χρηματοδότηση για ιδιωτικές επενδύσεις ανάλογης μορφής, η οποία να καλύπτει ένα ικανοποιητικό μέρος των απαιτούμενων κεφαλαίων, δεν πρέπει να αναμένονται σχετικές επενδύσεις στη συμπρωτεύουσα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι το κόστος του τελικού προϊόντος μπορεί να μειωθεί μέχρι και κατά 30%, μέσω της λειτουργίας κέντρων logistics, με προφανή οφέλη για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, η Βόρεια Ελλάδα και κατ’ επέκταση το σύνολο της χώρας εξακολουθεί να κινείται σε αυτό το πεδίο με βραδείς ρυθμούς, την ίδια στιγμή που άλλες χώρες, όπως επί παραδείγματι η Σουηδία, έχουν ήδη περάσει στις υπηρεσίες logistics τρίτης γενιάς.

Οι φορείς της βιομηχανίας, του εμπορίου, αλλά και εξειδικευμένα στελέχη logistics της Βόρειας Ελλάδας έχουν προβάλει ως επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας ενός πάρκου logistics στη Θεσσαλονίκη, ώστε η χώρα μας να μπορεί να ανταγωνιστεί με αξιώσεις τα "εκκολαπτόμενα" βαλκανικά κέντρα του κλάδου, στη Βουλγαρία, την ΠΓΔΜ κά.

Επιπρόσθετα, τονίζουν ότι ο κλάδος των logistics επιβάλλεται να αποκτήσει υπόσταση στο επίπεδο της δημόσιας διοίκησης (σήμερα δεν υπάρχει σχετική διεύθυνση ή γραμματεία), αλλά και να ενισχυθεί με τα οφέλη της συστηματικής εκπαίδευσης, δεδομένου ότι κανένα ελληνικό ΑΕΙ δεν έχει έως τώρα συμπεριλάβει τα logistics στα προγράμματα των σπουδών του. Όσον αφορά το πεδίο της εκπαίδευσης, ιδιαίτερης μνείας αξίζει το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Διεθνούς Διαμεταφοράς και Επιχειρήσεων Logistics Ελλάδος ανέπτυξαν και υλοποιούν, σε συνεργασία με το εκπαιδευτικό ίδρυμα επιχειρησιακών σπουδών «ICBS Business School», ένα ειδικά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την κατάρτιση στελεχών ικανών να ανταποκριθούν στις σύνθετες απαιτήσεις του διεθνούς εμπορίου.

Υπενθυμίζεται ότι το 2004 η Θεσσαλονίκη φιλοξένησε την 1η Διεθνή Έκθεση Logistics & Transport, που προστέθηκε από πέρυσι στο εκθεσιακό ημερολόγιο της Helexpo, με προοπτική να διοργανώνεται ανά διετία.

Πυρήνας υποδομών logistics

Στη Βόρεια Ελλάδα, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, εκτιμάται ότι έχει δημιουργηθεί ένας πυρήνας μεμονωμένων υποδομών αποθήκευσης και διανομής για την ανάπτυξη του κλάδου των logistics, αλλά απομένει ακόμη αρκετός δρόμος να διανυθεί, μέχρις ότου το κτιριακό δυναμικό φθάσει στα επιθυμητά επίπεδα.

Το εκτιμώμενο μέγεθος των υφιστάμενων υποδομών της Μακεδονίας, που στην πλειονότητά τους συγκεντρώνονται στις περιοχές Σίνδου, Καλοχωρίου και Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης, εκτιμάται ότι ανέρχεται περίπου στα 150.000 τμ και πρόκειται κυρίως για μικρού και μεσαίου μεγέθους, στεγασμένες, αποθηκευτικές υποδομές της τάξης των 3.000-6.000 τμ και 10.000-20.000 τμ αντίστοιχα.

Από το σύνολο των νέων ιδιωτικών υποδομών, επτά κέντρα logistics της Μακεδονίας, συνολικής έκτασης 60.000 τμ, αποτέλεσαν έργα που διαχειρίστηκε η Εταιρεία Ανάπτυξης Ιδιωτικών Υποδομών Βορείου Ελλάδος (ΕΑΙΥΒΕ). Πρόκειται για τα κέντρα της εταιρειών:

• Μakfrost AE: έδρα Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, με κλειστό αποθηκευτικό χώρο 5.775 τμ και ψυγείο 4.250 τμ,
• Αποθήκευση ΑΕ: έδρα Δρέπανο Κοζάνης, με κλειστό αποθηκευτικό χώρο 4.239 τμ,
• Άλφα ΔΙΚΕ Βόρειας Ελλάδος: πρόκειται για δύο έργα, το πρώτο βρίσκεται στη ΒΙΠΕ Φλώρινας και το άλλο στη Σίνδο Θεσσαλονίκης,
• Rota AE: έδρα Καλοχώρι, με κλειστό αποθηκευτικό χώρο 4.553 τμ,
• Σίνδος ΑΕ: έδρα ΒΙΠΕ Σίνδου, με αποθηκευτικούς χώρους έκτασης 19.600 τμ και ιδιωτική σιδηροδρομική σύνδεση,
• Προμαχών ΑΕ: έδρα Προμαχώνας Σερρών, με στεγασμένες και ελεύθερες αποθήκες συνολικής επιφάνειας περίπου 100.000 τμ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το σχέδιο για τη μετεξέλιξη της Θεσσαλονίκης σε κόμβο Agrologistics για τα Βαλκάνια και την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, στο πρότυπο της πόλης του Ρότερνταμ, ως κύριας πύλης Agrologistics για τη ΒΔ Ευρώπη. Το σχέδιο αυτό έχει υποστηριχθεί από φορείς της Βόρειας Ελλάδας, όπως ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, με την πεποίθηση ότι η δραστηριοποίηση στον τομέα των Agrologistics θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, τονώνοντας αποτελεσματικά την απασχόληση και περιορίζοντας τους υψηλούς δείκτες της ανεργίας στην περιφέρεια.

Τα κύρια σημεία του σχεδιασμού για τον κόμβο Agrologistics είναι τα εξής:

• Πελάτες ενός ολοκληρωμένου συστήματος Agrologistics, με κέντρο τη Θεσσαλονίκη και ακτίνα δράσης 500 χλμ, θα είναι βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.
• Φορείς Υλοποίησης: Στη Θεσσαλονίκη έχουν δημιουργηθεί νέες δυναμικές επιχειρήσεις logistics και σχεδιάζονται εξαιρετικά σημαντικές επενδύσεις στους τομείς της αποθήκευσης και μεταφοράς προϊόντων από τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης. Οι δημόσιες υποδομές τα επόμενα χρόνια θα βελτιωθούν σημαντικά, ενώ οι άυλες υποδομές υποστήριξης, όπως το Ινστιτούτο Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, ο χρηματοπιστωτικός τομέας και ο τομέας συμβουλευτικών υπηρεσιών θα συμβάλουν αποφασιστικά στη δικτύωση και την υποστήριξη του εγχειρήματος.
• Προϊόντα που θα διακινούνται μέσω του συστήματος Agrologistics είναι τα φρέσκα και μεταποιημένα προϊόντα που παράγονται στην ευρύτερη περιοχή της Βορείου Ελλάδος και έχουν προορισμό τους καταναλωτές της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου.
• Διαπιστώνεται η ανάγκη εκπόνησης μιας ολοκληρωμένης μελέτης σκοπιμότητας, μέσω της οποίας θα καταδεικνύεται ο ρόλος της Θεσσαλονίκης ως κόμβου Agrologistics, τα ιδιαίτερα προϊόντα που διακινούνται μέσω της περιοχής, καθώς και οι προδιαγραφές του φορέα που θα μπορούσε να αναλάβει τον συντονισμό μεταξύ των δημόσιων υποδομών (λιμάνι και αεροδρόμιο), των συναρμόδιων υπουργείων και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, στους τομείς των μεταφορών, των εταιρειών υπηρεσιών logistics, των μεταποιητικών και εμπορικών επιχειρήσεων αγροτικών προϊόντων κά.

Παρά την απουσία της δημόσιας υποστήριξης, βάσει ενός οργανωμένου σχεδίου, για την ανάπτυξη των logistics, πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις εντός του 2004 είτε επέκτειναν τη δραστηριότητα τους, με «ορμητήριο» τη Θεσσαλονίκη, είτε επένδυσαν στη Θεσσαλονίκη και, ως φυσικό επακόλουθο, στα Βαλκάνια.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές κινήσεις ήταν οι εξής:

• Στη Νότια Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην Αττική, επέκτεινε τη δραστηριότητά της η βορειοελλαδική εταιρεία Αίολος Logistics ΑΕ. Η εταιρεία εξαγόρασε πλειοψηφικό πακέτο στην επιχείρηση Panfrost AE (μέσω της διαδικασίας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου), η οποία δραστηριοποιείται στην τροφοδοσία σημείων μαζικής εστίασης με πρώτες ύλες και στην παροχή υπηρεσιών logistics στην ευρύτερη αγορά της Αττικής. Η Panfrost βρίσκεται εν μέσω του επενδυτικού της προγράμματος, με στόχο να αποκτήσει νέες ιδιόκτητες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις. Με τη συνεργασία που εγκαινιάζεται, η Αίολος Logistics θα αποκτήσει πρόσβαση σε περισσότερα από 1.000 σημεία μαζικής εστίασης στην αγορά της Αττικής.

• Την ανάπτυξή της στα Βαλκάνια συνέχισε η εταιρεία Goldair Cargo, η οποία έχει αποκτήσει ισχυρό «προγεφύρωμα» στη Θεσσαλονίκη, με νέες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις, συνολικής επιφάνειας 3.000 τμ. Το επενδυτικό της πρόγραμμα στοχεύει στην ίδρυση διαμεταφορικών εταιρειών στα Βαλκάνια (ήδη από το 1999 διατηρεί γραφείο στη Ρουμανία). Η Goldair Cargo έχει πιστοποιηθεί με το διεθνές πρότυπο ISO 9001:2000 για τη διαχείριση του Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας στους τομείς της διαμεταφοράς, αποθήκευσης και διανομής εμπορευμάτων. Φορέας πιστοποίησης είναι η εταιρεία SGS – Switzerland SA – International Certification Services, ένας από τους πρωτοπόρους φορείς πιστοποίησης με αναγνωρισμένη διεθνή αξιοπιστία και κύρος. Η Goldair Cargo αποτέλεσε την πρώτη διαμεταφορική εταιρεία στα Βαλκάνια με σχετική πιστοποίηση.
• Εδραίωση της θέσης του στα Βαλκάνια επιδιώκει και ο όμιλος Βεϊνόγλου, που έχει πραγματοποιήσει μια σημαντική επένδυση εκτός Ελλάδος με την ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων γραφείων και αποθηκών 3.840 τμ στην περιοχή του αεροδρομίου της Σόφιας Βουλγαρίας. Ο αμιγώς ελληνικών συμφερόντων διαμεταφορικός όμιλος Βεϊνόγλου αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους οργανισμούς στην ευρύτερη Βαλκανική, στην παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών logistics.
• Στην εκμίσθωση του 30% της δεύτερης πτέρυγας του Διαμετακομιστικού – Εμπορευματικού – Αποθηκευτικού Κέντρου Βορείου Ελλάδος (ΔΙΚΕΒΕ), προχωρεί ο όμιλος της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ ΑΕ, που έχει αναλάβει την κατασκευή του. Η ευόδωση της σχετικής προσπάθειας για την εξεύρεση μισθωτή θα αποτελέσει βασική παράμετρο για την κατασκευή και του δεύτερου κτιρίου, 36.000 τμ του ΔΙΚΕΒΕ, που βρίσκεται στη ΒΙΠΕ Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο υλοποίησης του ΔΙΚΕΒΕ έχει περατωθεί η πρώτη πτέρυγα του, επιφάνειας 23.020 τμ, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του διαμορφώνεται σε 44 εκατ. ευρώ. Το Κέντρο θα αναπτυχθεί σε μία έκταση 167.000 τμ και μετά την ολοκλήρωση του θα διαθέτει αποθήκες, συνολικής επιφάνειας 120.000 τμ, κτίριο διοίκησης 6.000 τμ και εγκαταστάσεις εστίασης. Οι αποθήκες του ΔΙΚΕΒΕ ενσωματώνουν ειδικές αρχιτεκτονικές διατάξεις, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα εγκατάστασης συστημάτων υψηλής τεχνολογίας και αυτοματισμού και ουσιαστικά το Κέντρο αποτελεί μία πλήρως καθετοποιημένη, ανεξάρτητη μονάδα, στην οποία μπορούν να επιτελεστούν όλες οι υπηρεσίες logistics. Σημειώνεται ότι η πρώτη πτέρυγα μισθώθηκε στην καπνοβιομηχανία Sokotab (19.790 τμ) και στην εταιρεία logistics Foodlink (3.230 τμ).