Οι εταιρείες του λιανεμπορίου αναζητούν συνεχώς τρόπους, προκειμένου να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές. Πολλοί εκτιμούν ότι για να επιτευχθεί ένας τέτοιος στόχος θα πρέπει είτε να μειώσουν το κόστος λειτουργίας και διαχείρισης των υπηρεσιών τους είτε να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους. Ενας τομέας στον οποίο μπορούν να εστιάσουν την προσπάθειά τους είναι, φυσικά, η εφοδιαστική αλυσίδα και κυρίως τα logistics, αφού σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν σημαντικά περιθώρια αναβάθμισης της λειτουργίας τους με την ορθολογική αξιοποίηση των προσφερομένων σήμερα τεχνολογικών εργαλείων.
Η αλήθεια είναι ότι στον τομέα αυτό τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές αλλαγές, και πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει ήδη να υλοποιούν τεχνολογικές εφαρμογές και συστήματα, που τους έχουν βοηθήσει σημαντικά στην καλύτερη οργάνωση της εργασίας τους, όπως και στην αύξηση της παραγωγικότητας. Επιπλέον –και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν και παραμένει γενικότερα παραγνωρισμένο- οι επιλεγείσες εφαρμογές έχουν συνεισφέρει και στην αύξηση της αξιοπιστίας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οπως συμβαίνει, ωστόσο, σε πολλές άλλες περιπτώσεις, η τεχνολογία εξελίσσεται ασταμάτητα, και διαρκώς αναπτύσσονται νέες λύσεις, νέες εφαρμογές και νέα συστήματα. Ο στόχος τους δεν είναι άλλος από την ικανοποίηση της ανάγκης να γίνουν όλα «πιο γρήγορα, πιο αξιόπιστα, πιο αποδοτικά».
Νέες τάσεις κάνουν την εμφάνισή τους
Αυτή τη στιγμή φαίνεται να βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο, τουλάχιστον όσον αφορά στο εξωτερικό, γιατί στην Ελλάδα υπάρχει μία διόλου ευκαταφρόνητη καθυστέρηση, όπως συνήθως συμβαίνει με τις νέες τεχνολογίες. Στο μεταβατικό αυτό στάδιο ετοιμαζόμαστε να περάσουμε από μία τεχνολογική γενιά στην επόμενη, και η ενδιάμεση περίοδος είναι εκείνη στην οποία αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους οι διάφορες τάσεις που αναμένεται να διαμορφώσουν το ανανεωμένο πρόσωπο της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics τα επόμενα χρόνια.
Ουσιαστικά, οι εταιρείες, αφού υλοποίησαν συστήματα διαχείρισης αποθηκών (WMS, warehouse management systems) και λύσεις για την παρακολούθηση του στόλου των οχημάτων τους μέσω δικτύων τηλεματικής και τα συνέδεσαν με τα “βασικά” συστήματα μηχανοργάνωσης (ERP, CRM κλπ), αναζητούν τώρα νέα προϊόντα και λύσεις που θα τους επιτρέψουν να αυξήσουν ακόμα περισσότερο την αποδοτικότητά τους. Γενικότερα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η έμφαση από τεχνολογικής πλευράς αφορά κατά κύριο λόγο στην ασύρματη δικτύωση. Ητοι μιλάμε για τεχνολογίες και λύσεις RFID, WiFi, RF και 3G, ενώ ενδεχομένως στο όχι πολύ μακρινό μέλλον και το WiMax να μας απασχολήσει.
Από επιχειρηματικής πλευράς, οι τομείς στους οποίους παρατηρείται κατά κύριο λόγο επικέντρωση του ενδιαφέροντος είναι αφενός η βελτίωση των υφισταμένων διαδικασιών και αφετέρου ορισμένα niche κομμάτια της εφοδιαστικής αλυσίδας, η απόδοση των οποίων επιτρέπει σημαντικές βελτιώσεις με την υλοποίηση ορισμένων νέων λύσεων και συστημάτων. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι η πελατοκεντρική προσέγγιση πολλών εταιρειών έχει ως αποτέλεσμα μεγάλοι κατασκευαστές να δίνουν πλέον μεγαλύτερο βάρος στα αιτήματα και τις παρατηρήσεις των πελατών, μιλάμε δηλαδή πλέον για customer centric λύσεις αλλά και τάσεις. Με άλλα λόγια, οι εταιρείες που κινούνται σε αυτόν τον κλάδο αφουγκράζονται τις ανάγκες των πελατών τους και στη συνέχεια επιδιώκουν να αναπτύξουν εκείνα τα προϊόντα και τις λύσεις που θα έχουν ως αποτέλεσμα την κάλυψη των συγκεκριμένων αναγκών.
Οι επιχειρηματικές ανάγκες διαμορφώνουν τις λύσεις
Αξίζει να δούμε αυτές τις επιχειρηματικές ανάγκες, οι οποίες αποτελούν τον βασικό παράγοντα διαμόρφωσης των προϊόντων και λύσεων στον χώρο της σύγχρονης εφοδιαστικής αλυσίδας και κυρίως των logistics:
- Μία από τις πλέον σημαντικές και ενδιαφέρουσες ανάγκες, που σχετικά πρόσφατα έχει αρχίσει να κάνει αισθητή την παρουσία της, είναι αυτή για ευέλικτη στρατηγική διανομών (adaptive supply network strategy), που επιτρέπει την επιλογή των βέλτιστων καναλιών διανομής και την αντίστοιχη επιλογή συνεργατών κατά περίπτωση. Ουσιαστικά, οι εταιρείες ζητούν από τους προμηθευτές των τεχνολογικών λύσεων που χρησιμοποιούν τη δυνατότητα να μπορούν να αλλάζουν ταχύτατα και κατά το δοκούν το σύστημα διανομής τους, ώστε να προσαρμόζονται στις αλλαγές του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
- Μία δεύτερη ανάγκη είναι αυτή για διαφάνεια (visibility) σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Εδώ απαιτείται η υιοθέτηση συνεργατικών πρακτικών (collaborative practices), που επιτρέπουν την από κοινού διαχείριση αποθεμάτων, την έγκαιρη παραγγελιοδοσία, την εξυπηρέτηση μικρότερων σε όγκο αλλά συχνότερων παραγγελιών, την τροφοδοσία διάσπαρτων γεωγραφικά σημείων πώλησης, την καλύτερη εξυπηρέτηση περιόδων αιχμής αλλά και την πιο αποδοτική υποστήριξη προϊόντων με μικρό κύκλο ζωής ή ιδιαίτερες ανάγκες προώθησης (ηλεκτρονικές συσκευές, συσκευασίες promotion κλπ). Σε αυτό το κομμάτι, θα πρέπει να εντάξουμε ακόμη την ανάγκη που υπάρχει για ιχνηλασιμότητα προϊόντων, κάτι που είναι προαπαιτούμενο πλέον από την Ευρωπαϊκή Ενωση –και όχι μόνο- και τείνει να εξελιχθεί σε μία ιδιαίτερα σημαντική υπηρεσία για όλους τους εμπλεκόμενους στη λιανική πώληση προϊόντων εν γένει.
- Ενα τρίτο θέμα, για το οποίο ζητείται η συμβολή της τεχνολογίας, είναι τα ζητήματα που αφορούν στην καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις είναι ετερόκλητο και χωρίς σημαντική εμπειρία σε έναν συγκεκριμένο τομέα. Οπως είναι προφανές, το συγκεκριμένο γεγονός αποκτά τη δική του σημασία σε αγορές όπως η ελληνική με τις εμπορικές που αναπτύσσονται με τις αγορές των γειτονικών χωρών, οπότε οι νέες τεχνολογικές λύσεις διευκολύνουν σε μεγάλο βαθμό το όποιο πρόβλημα επικοινωνίας. Αντίστοιχα, μπορούν να βοηθήσουν στην αξιοποίηση εργαζόμενων με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα συστήματα καταγραφής και διαχείρισης που παραδοσιακά χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις του κλάδου.
- Μια ακόμα βασική ανάγκη που προκύπτει στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον σχετίζεται με τις απαιτήσεις υποστήριξης για after sales logistics (όπως, για παράδειγμα, εξαρτημάτων ή ανταλλακτικών), αλλά και για reverse logistics (συγκέντρωση και διαχείριση επιστροφών, χαλασμένων προϊόντων, συσκευασιών κλπ). Σε αυτές προστίθενται επιπλέον οι απαιτήσεις που αφορούν στην ανάγκη της ιχνηλασιμότητας και της δυνατότητας ανάκλησης προϊόντων για λόγους υγιεινής και ασφάλειας κλπ.
- Επιπλέον έχουμε τις απαιτήσεις για μεγαλύτερη ακρίβεια στην καταγραφή των αποθηκευμένων ή διακινούμενων προϊόντων (και των χαρακτηριστικών τους), που καθιστά εφικτή, για παράδειγμα, την ανταπόκριση σε απαιτήσεις που σχετίζονται με την έγκαιρη παράδοση μιας παραγγελίας (JIT, just-in-time) ή τη βέλτιστη αναδιανομή των προϊόντων στα διαθέσιμα σημεία πώλησης (προϊόντα κινητής τηλεφωνίας, ένδυση κλπ) και την αποδοτικότερη διαμόρφωση πολιτικών τιμολόγησης με βάση τον κύκλο ζωής του προϊόντος, τα αποθέματα κλπ.
- Τέλος, εκ των πραγμάτων τίθεται σε υψηλή προτεραιότητα το θέμα της διασυνδεσιμότητας των δεδομένων που καταγράφονται από το WMS ή την SCM εφαρμογή με τις λοιπές εφαρμογές που συνθέτουν το “οικοσύστημα” πληροφορικής της επιχείρησης (εφαρμογές CRM, BI, Sales Force Automation κλπ).
Ποιες είναι όμως, οι νέες τεχνολογίες και τάσεις που έχουν αρχίσει να απασχολούν και τις ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς ήδη έχουν αρχίσει να τις διαθέτουν –και να τις αξιοποιούν με θετικά αποτελέσματα- και στη χώρα μας, οι εταιρείες που αναπτύσσουν και διανέμουν προϊόντα; Οι πλέον ενδιαφέρουσες είναι το pick by light, το voice picking, τα Web services, το VoIP, τα συστήματα τηλεματικής που χρησιμοποιούν αισθητήρες, το RFID (όπως ήταν αναμενόμενο) και τα ασύρματα τερματικά. Στη συνέχεια του κειμένου θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε αυτές τις τεχνολογίες περισσότερο αναλυτικά.
Pick by light
Την ανάγκη για μείωση των λαθών μέσα στην αποθήκη επιδιώκει να ικανοποιήσει η τεχνολογία pick by light, η οποία έχει αρχίσει να εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια σε όλο και περισσότερες αποθήκες ανά τον κόσμο, καθώς προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα και σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται κυριολεκτικά να λύνει τα χέρια των υπευθύνων.
Ουσιαστικά, πρόκειται για μία αρκετά ευρεία αυτοματοποίηση της αποθήκης μέσω ενός συστήματος, το οποίο ενημερώνει τον εκάστοτε υπάλληλο της αποθήκης που έχει αναλάβει το έργο της συλλογής των “συστατικών” μιας συγκεκριμένης παραγγελίας (διαδικασία picking), με ποια σειρά θα πρέπει να πάρει τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στην υπό εκτέλεση παραγγελία και πώς θα τα τοποθετήσει στη συσκευασία (κουτί ή παλέτα) που θα φύγει για τον πελάτη. Η ειδοποίηση γίνεται μέσω μίας λάμπας που είναι τοποθετημένη πάνω σε κάθε θέση αποθήκευσης, και η λογική που ακολουθείται είναι απλή: όποια λάμπα ανάβει, από εκεί πρέπει ο εργαζόμενος να πάρει προϊόν. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε κουτί (ή παλέτα), που ο υπάλληλος ετοιμάζει με προορισμό έναν συγκεκριμένο πελάτη, συμπληρώνεται πολύ πιο γρήγορα και με σαφώς λιγότερα λάθη, καθώς δεν υπάρχει πλέον η συμβατική διαδικασία καταχώρισης από τον χειριστή, ούτε αυτός χρειάζεται να διαβάζει κάποια λίστα με τα προς περισυλλογή προϊόντα, ενέργειες, δηλαδή, που δεν μπορούν να αποκλείσουν το λάθος.
Οι λύσεις pick by light έχουν αρχίσει να διευρύνονται, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η υλοποίησή τους δεν είναι κάτι απλό. Με δεδομένο ότι πρόκειται για την ενσωμάτωση κορυφαίων τεχνολογιών (ασύρματη επικοινωνία RF, μικροϋπολογιστές, μικροηλεκτρονική, barcodes και τεχνολογία λογισμικού) σε ένα ενιαίο, αποτελεσματικό και ολοκληρωμένο σύστημα, είναι προφανές ότι πρόκειται για μία αρκετά περίπλοκη εγκατάσταση. Από την άλλη πλευρά, οι κατασκευαστές τέτοιου είδους συστημάτων έχουν πετύχει να τα καθιστούν αρκετά εύχρηστα, ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα με τους τελικούς χειριστές.
Ενδιαφέρον είναι ότι και στην Ελλάδα συναντά κανείς τέτοιου είδους συστήματα με σημαντικό βαθμό ωριμότητας ως προς τη λειτουργικότητα και τα χαρακτηριστικά που ενσωματώνουν, συστήματα που έχουν αναπτυχθεί από εταιρείες, όπως για παράδειγμα η Optimum. Τα συστήματα αυτά καταργούν τις αναγνώσεις λιστών συλλογής (picking lists) από τους χειριστές και τις καταχωρήσεις στο σύστημα (data entry), μηδενίζοντας έτσι πρακτικά τα λάθη συλλογής παραγγελιών.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν δύο κατηγορίες συστημάτων pick by light. Αυτά της πρώτης κατηγορίας χρησιμοποιούνται για την συλλογή ταχυκινούμενων κωδικών (δηλαδή από το 5% έως το 20% των προϊόντων) και συνήθως -όπως στην περίπτωση του aberon Pick By Light της Optimum– αποτελούνται από μικροϋπολογιστές σε μέγεθος μικρής σοκολάτας που τοποθετούνται στις θέσεις συλλογής των ταχυκινούμενων προϊόντων της εταιρείας. Οι μικροϋπολογιστές αυτοί διαθέτουν φωτεινή λυχνία, φωτεινή ψηφιακή ένδειξη καθώς και πλήκτρα ελέγχου για τον χειριστή, επικοινωνώντας σε πραγματικό χρόνο με το υπόλοιπο πληροφοριακό σύστημα της εταιρείας. Οταν μία παραγγελία επιλεγεί για συλλογή, τότε ενεργοποιούνται οι μικροϋπολογιστές, και τα displays που είναι τοποθετημένα στις θέσεις picking ανάβουν, δείχνοντας τις ποσότητες που πρέπει να συλλεχθούν για κάθε κωδικό της παραγγελίας.
Για τη συλλογή κωδικών ταχυκινούμενων και μεσαίου επιπέδου διακίνησης συνίσταται η χρήση τροχήλατων συστημάτων, όπως το aberon Pick Cart, η βασική ιδέα του οποίου βασίζεται στην ταυτόχρονη συλλογή παραγγελιών στην αποθήκη. Τα εν λόγω τροχήλατα συστήματα διαθέτουν τρεις, έξι, εννιά ή περισσότερες θέσεις συλλογής παραγγελιών που είναι εφοδιασμένες με μικροϋπολογιστές (pick by light displays). Το σύστημα επικοινωνεί σε πραγματικό χρόνο με το υπόλοιπο πληροφοριακό σύστημα μέσω ασύρματης επικοινωνίας, ενώ οι προς εκτέλεση παραγγελίες ομαδοποιούνται σύμφωνα με τον αριθμό των θέσεων συλλογής του καροτσιού.
Τα οφέλη από τέτοιου είδους λύσεις είναι σημαντικά, καθώς εκτιμάται ότι βοηθούν σημαντικά στην αύξηση -και συνεχή βελτίωση- της παραγωγικότητας, στη συμπίεση των λαθών περισυλλογής παραγγελιών κατά 95%, στη μείωση του χρόνου εκτέλεσης παραγγελιών, ενώ επιπλέον επιτρέπουν την προσμέτρηση της απόδοσης των χρηστών.
Voice picking
Μία από τις νέες τάσεις που έχουν αρχίσει να συγκεντρώνουν ιδιαίτερα μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, είναι το αποκαλούμενο voice picking. Πρόκειται για τη χρήση φωνητικών εντολών -και γενικότερα τεχνολογιών αναγνώρισης φωνής- που ενσωματώνονται πλέον στα νέα ασύρματα τερματικά προκειμένου να βοηθήσουν τον χειριστή (ή εν γένει τον εργαζόμενο μέσα σε μία αποθήκη) να κάνει ταχύτερα, αποδοτικότερα και με λιγότερα λάθη την εργασία του.
Το voice picking βασίζεται στη λογική ότι όλο και περισσότερες ασύρματες τερματικές συσκευές αρχίζουν και ενσωματώνουν λειτουργίες αναγνώρισης φωνής (voice recognition engine). Το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό επιτρέπει στην τερματική συσκευή να μετατρέπει τις γραμμές εντολών του warehouse management system (WMS) σε φωνητικές οδηγίες (text to speech) προς τον αποθηκάριο. Επίσης, υποστηρίζεται η ακριβώς αντίστροφη λειτουργία με τον εργαζόμενο να δίνει φωνητικές εντολές ή φωνητικές αποκρίσεις, και αυτές να καταχωρίζονται χωρίς κανένα πρόβλημα στο σύστημα.
Στο συνηθισμένο σενάριο μιας τέτοιας εφαρμογής ο αποθηκάριος έχει στη ζώνη του ένα ασύρματο τερματικό, το οποίο είναι συνδεδεμένο αφενός με ένα headset (ακουστικά και μικρόφωνο), που φέρει ο χρήστης στην κεφαλή του, και αφετέρου με το ασύρματο δίκτυο της αποθήκης. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο υπάλληλος της αποθήκης μπορεί και συλλέγει και με τα δύο του χέρια την παραγγελία με γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο, ενώ παράλληλα κινείται με ταχύτητα και ακρίβεια μέσα στην αποθήκη, πεζός ή οδηγώντας το όχημά του με ασφάλεια. Ταυτόχρονα, έχει στην διάθεσή του ένα φορητό τερματικό με το οποίο μπορεί να διεκπεραιώσει και άλλες εργασίες, όπως η σάρωση barcodes ή η ανάγνωση των RFID tags που φέρουν οι συσκευασίες των προϊόντων ή οι θέσεις αποθήκευσης.
Γενικότερα, το voice picking θεωρείται ως μία τεχνολογική τάση με οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα. Από τη μία πλευρά, μειώνει τον χρόνο εκπαίδευσης των αποθηκαρίων και περιορίζει τις απαιτήσεις που υπάρχουν από τους εργαζόμενους, καθώς η χρήση ενός φωνητικού συστήματος είναι σαφώς πιο εύκολη από εκείνη ενός συστήματος που απαιτεί την ανάγνωση και την εισαγωγή δεδομένων σε ένα τερματικό.
Αξιοσημείωτη είναι πάντως η αντίδραση των εργαζομένων σε τέτοιου είδους υλοποιήσεις, όπως προέκυψε από μία υλοποίηση voice picking σε μεγάλη αλυσίδα supermarket που πραγματοποιήθηκε από την ΙΝΤ Electronics. «Σε επίσκεψη που πραγματοποιήσαμε πριν από έναν χρόνο στις αποθήκες τους και συνομιλώντας με εργάτες στην αποθήκη, μας ανέφεραν ότι τους άρεσε πολύ που είχαν πλέον το τερματικό κρεμασμένο στη ζώνη τους και δεν το κρατούσαν στο χέρι τους», σημειώνουν χαρακτηριστικά τα στελέχη της INT Electronics. «<Το ότι άκουγαν με τα ακουστικά τους τις εντολές συλλογής για να εκτελέσουν μια παραγγελία τούς άρεσε, γιατί δεν κρατούσαν χαρτιά και picking lists για να τσεκάρουν, ενώ, παράλληλα, -έχοντας πλέον ελεύθερα τα χέρια τους- μπορούσαν να κάνουν πιο γρήγορα τις κινήσεις τους, και τα μάτια τους εστίαζαν πιο γρήγορα στο σημείο που έπρεπε να μεταβούν. Ενα αρνητικό σχόλιο που μας έκαναν ήταν ότι θα ήθελαν η κοπέλα να τους μιλάει πιο γλυκά… και όχι τόσο τυπικά. Δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι η φωνή ήταν προγραμματισμένη μέσω του συστήματος!».
Web services
Σε έναν κόσμο που τα πάντα είναι διαθέσιμα και στο internet θα ήταν λίγο δύσκολο να μην έκαναν την εμφάνισή τους και υπηρεσίες για τον χώρο των </LOGISTICS, να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες του Web. Γενικότερα, οι υπηρεσίες που σχετίζονται το διαδίκτυο έχουν εφαρμογή σε διάφορα κομμάτια της εφοδιαστικής αλυσίδας και με αρκετά διαφορετικούς τρόπους.< p>
Ενα απλό παράδειγμα είναι το email, το οποίο έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται για την επιβεβαίωση παραγγελιών και την αποστολή οδηγιών. Επειδή, όμως, το επίπεδο ασφάλειας που προσφέρει δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί υψηλό, έχουν αρχίσει να δημιουργούνται ειδικές B2B πλατφόρμες, που προσφέρουν ένα εξειδικευμένο και ασφαλές περιβάλλον για τη διεκπεραίωση συναλλαγών που σχετίζονται με παραγγελίες και αποστολές προϊόντων, ακόμη και την παρακολούθηση της διαδικασίας αποστολής. Το τελευταίο είναι ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κομμάτι που φθάνει μέχρι και στο επίπεδο του τελικού καταναλωτή. Επιλεγμένα στοιχεία από τα υποστηρικτικά WMS συστήματα, αλλά τις λύσεις τηλεματικής που χρησιμοποιεί η επιχείρηση, μπορούν να “ανεβαίνουν” στο Web, προσφέροντας τη δυνατότητα στον αγοραστή -είτε πρόκειται για μία εταιρεία που στη συνέχεια θα διανείμει το εν λόγω προϊόν είτε για έναν απλό καταναλωτή- να βλέπει πού ακριβώς βρίσκεται η παραγγελία του, είτε ως προς το στάδιο εκτέλεσής της είτε ως προς αυτή καθαυτή τη γεωγραφική της θέση, δηλαδή σε ποιο σημείο του πλανήτη βρίσκεται κατά τη δεδομένη στιγμή θέασης.
VoIP – Voice over IP
Αναφερθήκαμε νωρίτερα στις φωνητικές εφαρμογές αλλά και στο διαδίκτυο. Ο συνδυασμός αυτών των δύο είναι η πολλά υποσχόμενη τεχνολογία VoIP (Voice over Internet Protocol), ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τις υπηρεσίες τηλεφωνίας που στηρίζονται στην υποδομή του διαδικτύου και τα πρωτόκολλα που αυτό χρησιμοποιεί, επιτρέποντας σε απομακρυσμένους χρήστες να επικοινωνούν μεταξύ τους φωνητικά με πολύ χαμηλές χρεώσεις. Αν και η τηλεφωνία αποτελεί την πρώτη και απτή εφαρμογή του VoIP στον χώρο των logistics, δεν είναι, ωστόσο, και η μοναδική. Φυσικά, οι φθηνές τηλεφωνικές κλήσεις μπορούν να αποτελέσουν ένα δέλεαρ, ιδίως σε περιβάλλοντα αποθήκης, όπου η επικοινωνία με τα κεντρικά είναι απαραίτητη, όμως οι VoIP συσκευές, που έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους κατά δεκάδες, μπορούν να λειτουργήσουν και ως μικρές τερματικές συσκευές για πρόσβαση στο διαδίκτυο, επιτρέποντας την πραγματοποίηση πολλαπλών εφαρμογών μέσα από αυτές. Πρόκειται για μία τάση που θα δούμε να εφαρμόζεται όλο και πιο συχνά τα επόμενα χρόνια.
Ασύρματα δίκτυα και τερματικά
Η υιοθέτηση από όλο και περισσότερους “παράγοντες” της εφοδιαστικής αλυσίδας του RFID δεν είναι η μόνη ένδειξη ότι στο supply chain γίνεται μία έντονη προσπάθεια να “εξαφανιστούν” τα καλώδια. Παράλληλα με τις εφαρμογές τηλεματικής που υιοθετούνται εκτός αποθήκης, και στο εσωτερικό της η δικτύωση τείνει να γίνεται ασύρματα, και το πρότυπο που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο είναι το 802.11. Αν ο όρος αυτός μοιάζει οικείος, οφείλεται στο γεγονός ότι πρόκειται για την “οικογένεια” προτύπων που υποστηρίζουν τη λειτουργία των ασύρματων τοπικών δικτύων (Wireless Local Networks ή WLAN ή WiFi). Πρόκειται για μια τεχνολογία που έχει γίνει ευρέως γνωστή από τα hotspots που δημιουργούνται σε δημόσιους χώρους και προσφέρουν ασύρματη ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο σε πολλούς χρήστες.
Εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι και η ίδια η αποθήκη εξελίσσεται σε ένα hotspot. Ενδεχομένως, χωρίς το κομμάτι της πρόσβασης στο διαδίκτυο αλλά με εκείνο της διακίνησης δεδομένων από & προς το κεντρικό σύστημα της επιχείρησης. Τα οφέλη από μια τέτοια προσέγγιση είναι πολλαπλά και εκτείνονται από το μειωμένο κόστος υλοποίησης και την αυξημένη παραγωγικότητα μέχρι την μεγαλύτερη ευελιξία που προσφέρει το ασύρματο δίκτυο, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί αναφορικά με το πώς διαμορφώνεται ο χώρος της αποθήκης.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι, φυσικά, να υπάρχουν οι αντίστοιχες ασύρματες τερματικές συσκευές, που είναι αναγκαίες τόσο για την εισαγωγή και επεξεργασία των δεδομένων σε κάθε σημείο της αποθήκης, προσβάσιμο από τους εργαζόμενους, όσο και για την επικοινωνία της συσκευής με το WMS αλλά και το κεντρικό σύστημα μηχανοργάνωσης της επιχείρησης. Οι εν λόγω τερματικές συσκευές μπορούν -ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες- να συνδυάζονται με barcode scanners και φορητούς εκτυπωτές. Σε κάθε περίπτωση, τα ασύρματα τερματικά που προορίζονται για χρήση στο περιβάλλον των αποθηκών είναι σκόπιμο να αντέχουν στις κακουχίες και να αντιπαρέρχονται με ευκολία τις δύσκολες συνθήκες μέσα σε ένα απαιτητικό εργασιακό περιβάλλον, το οποίο κάθε άλλο παρά φιλικό είναι προς οτιδήποτε έχει σχέση με τα ηλεκτρονικά.
Τα ασύρματα φορητά τερματικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν υπό μια έννοια “χαζά”, καθώς οι δυνατότητές τους είναι περιορισμένες και κατά κανόνα είναι σχεδιασμένα να κάνουν μια δουλειά πολύ καλά και τίποτα άλλο. Ωστόσο, καθώς οι επιχειρηματικές και λειτουργικές ανάγκες αλλάζουν διαρκώς, καταγράφεται πλέον μία σύγκλιση των συσκευών αυτών με τους προσωπικούς υπολογιστές. Αποτέλεσμα αυτής της σύγκλισης είναι να αποτελεί πλέον σύνηθες φαινόμενο η χρήση PDAs (Personal Digital Assistants ή έξυπνων προσωπικών βοηθών, αν προτιμάτε την ελληνική μετάφραση) και Tablet PCs και στον χώρο της σύγχρονης αποθήκης.
Μάλιστα, η νέα τάση στα τερματικά είναι η ενσωμάτωση ενός barcode scanner σε ένα PDA. Με αυτό τον τρόπο, οι αποθηκάριοι της εταιρείας μπορούν να εκτελούν το σύνολο των καθημερινών εργασιών τους (παραλαβή ειδών στην αποθήκη, picking, οργάνωση αποστολών, καταγραφή εσωτερικών διακινήσεων, φυσική απογραφή κλπ). Και, φυσικά, το τερματικό συνδέεται απευθείας με το ERP και όλες οι υπόλοιπες εφαρμογές. Μία τέτοια λύση στην Ελλάδα έχει η SiEBEN, για παράδειγμα.
Από εκεί και πέρα, μία ασύρματη εφοδιαστική αλυσίδα και μία ασύρματη αποθήκη επιτρέπουν στην επιχείρηση να εξελίσσεται με μεγαλύτερη ευελιξία και να διαμορφώνει την τεχνολογική υποδομή της κατά το δοκούν, πολύ πιο εύκολα και με λιγότερο κόπο και κόστος συγκριτικά με το παρελθόν. Επιπλέον, η απουσία των –εκνευριστικών σε πολλές περιπτώσεις- καλωδίων διευκολύνει και τους χειριστές των συσκευών, γεγονός που επίσης προσμετράται στα θετικά αποτελέσματα.
Πιο αποδοτικά logistics
Εδώ και δεκαετίες η χρήση τεχνολογικών λύσεων έχει βοηθήσει τις εταιρείες που κινούνται στον χώρο των logistics να βελτιώσουν το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρουν στους πελάτες τους λειτουργώντας πιο γρήγορα, πιο αξιόπιστα και πιο αποδοτικά. Το ίδιο συνεχίζει να συμβαίνει και στις ημέρες μας, καθώς έχουν κάνει την εμφάνισή τους ορισμένες αρκετά ενδιαφέρουσες τάσεις τόσο εντός όσο και εκτός αποθήκης.
Ενα γενικό συμπέρασμα είναι ότι όλες οι προτεινόμενες λύσεις δίνουν μεγάλη έμφαση στον χώρο της αποθήκης και στην κατά το δυνατόν μεγαλύτερη αυτοματοποίηση των εργασιών που εκτελούνται σε αυτή, με στόχο την μείωση των λαθών και την καλύτερη αξιοποίηση των κάθε είδους διαθέσιμων πόρων (εξοπλισμού, ανθρώπινου δυναμικού κλπ). Ταυτόχρονα, επιδιώκεται η αύξηση της ταχύτητας με την οποία διεκπεραιώνονται οι μετακινήσεις -και εν γένει οι εργασίες- στον χώρο της αποθήκης, ακόμη και αν χρειάζεται η παρέμβαση του συστήματος διαχείρισης με τη μορφή ανθρώπινης φωνής, προκειμένου να επιταχυνθεί αυτός ο στόχος. Επιπλέον, παρατηρούμε ότι τα καλώδια έχουν αρχίσει να ενοχλούν, τόσο στην καθημερινή λειτουργία της αποθήκης όσο και στις όποιες προσπάθειες επέκτασης ή αναδιοργάνωσής της. Τέλος, η διοίκηση της επιχείρησης επιδιώκει να έχει στη διάθεσή της ανά πάσα στιγμή μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ακρίβειας εικόνα για όσα διαδραματίζονται στον ζωτικό χώρο της αποθήκης, γεγονός που εξηγεί την τοποθέτηση αισθητήρων στα οχήματα που κινούνται στους αποθηκευτικούς χώρους ή την αξιολόγηση -έστω και σε δοκιμαστικό επίπεδο- της τεχνολογίας RFID.
Το πλέον ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι πάντως ότι αυτή τη στιγμή δείχνουμε να βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο προς την επόμενη γενιά των logistics, όπου η σωστή και έξυπνη χρήση της τεχνολογίας θα αποτελεί βασικό συστατικό λειτουργίας μίας εταιρείας του κλάδου και καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή ή μη πορεία της.
Συνοδευτικά κείμενα
Το αφιέρωμα αυτό δημοσιεύτηκε στο τεύχος 31 (Απρίλιος – Μάιος 2007) του περιοδικού Retail Technology.