«Τοπίο στην ομίχλη» θυμίζουν οι σχέσεις λιανεμπορίου-βιομηχανίας, με τα στελέχη τους ένθεν κακείθεν τη μια να διαβεβαιώνουν περί των άριστων σχέσεων της συνεργασίας του και την άλλη να διαξιφίζονται εντόνως. Σε άτυπο επίπεδο δίνουν την εντύπωση ότι έχουν ξεπεράσει τις χρόνιες αντιθέσεις τους σχετικά με τις χορηγούμενες ετήσιες παροχές και εκπτώσεις, αλλά στο επίπεδο των επίσημων δηλώσεων ή ανακοινώσεων οι τόνοι είναι υψηλοί. Η δήλωση του προέδρου του ΣΕΒΤ, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, περί αναγραφής των εκπτώσεων επί των τιμολογίων και τροποποίησης του νόμου για τις πωλήσεις κάτω του κόστους προκάλεσε την άμεση και απορριπτική απάντηση του ΣΕΣΜΕ.

«Τοπίο στην ομίχλη» θυμίζουν οι σχέσεις λιανεμπορίου-βιομηχανίας, με τα στελέχη τους ένθεν κακείθεν τη μια να διαβεβαιώνουν περί των άριστων σχέσεων της συνεργασίας του και την άλλη να διαξιφίζονται εντόνως. Σε άτυπο επίπεδο δίνουν την εντύπωση ότι έχουν ξεπεράσει τις χρόνιες αντιθέσεις τους σχετικά με τις χορηγούμενες ετήσιες παροχές και εκπτώσεις, αλλά στο επίπεδο των επίσημων δηλώσεων ή ανακοινώσεων οι τόνοι είναι υψηλοί. Η δήλωση του προέδρου του ΣΕΒΤ, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, περί αναγραφής των εκπτώσεων επί των τιμολογίων και τροποποίησης του νόμου για τις πωλήσεις κάτω του κόστους προκάλεσε την άμεση και απορριπτική απάντηση του ΣΕΣΜΕ.

Ειδικότερα ο κ. Δασκαλόπουλος, μετά την πρώτη εθιμοτυπική συνάντησή του με τον υφυπουργό Ανάπτυξης, κ. Γιάννη Παπαθανασίου, δήλωσε ότι ζήτησε από την κυβέρνηση την εφαρμογή της Αγορανομικής Διάταξης περί της αναγραφής επί των παραστατικών αγοράς κάθε χορηγούμενης παροχής στο λιανεμπόριο και ταυτόχρονα αλλαγές στο καθεστώς που απαγορεύει τη διαμόρφωση των τιμών λιανικής σε επίπεδα χαμηλότερα του τιμολογιακού κόστους. Όπως ήταν αναμενόμενο, η απάντηση του ΣΕΣΜΕ ήταν άμεση. Σε ανακοίνωσή του έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι αν ο νόμος τροποποιηθεί αυτό θα πρέπει να γίνει στην κατεύθυνση της καλύτερης εφαρμογής του, ενώ με κατηγορηματικό τρόπο κατέστησε σαφές ότι δεν προτίθεται να συνηγορήσει στην αναγραφή των εκπτώσεων επί των τιμολογίων. Πάντως σε δύο μάλλον επουσιώδη ζητήματα, αυτά της κατάργησης των ενδεικτικών τιμών και της γνωστοποίησης τιμοκαταλόγων χονδρικής στο Υπουργείο Ανάπτυξης, οι δύο πλευρές δηλώνουν τη συμφωνία τους.

Στο κέντρο της διελκυστίνδας …η κυβέρνηση

Η διάσταση που θα λάβει η τελευταία κόντρα βιομηχανίας-λιανεμπορίου θα εξαρτηθεί από τις πιέσεις που θα ασκήσει η βιομηχανία στον υφυπουργό για την αποδοχή των αιτημάτων της, από το μέτρο των προθέσεων της κυβέρνησης να παρέμβει νομοθετικά στον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών και φυσικά από τις ανοχές τις οποίες θα επιδείξει το λιανεμπόριο. Δεδομένου πάντως ότι αυτή η κόντρα «έσπρωξε» απότομα την κυβέρνηση στο κέντρο της διελκυστίνδας των συμφερόντων της αγοράς, πριν κλείσει το πρώτο δίμηνο της εξουσίας της και ενώ έχει διακηρύξει την πρόθεσή της να περιορίσει την ακρίβια, προοιωνίζεται κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις των δύο εταίρων της αγοράς, ενδεχομένως ως τα όρια αντοχής …της κυβέρνησης, αφού αυτή θα κληθεί «να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά», εκτιθέμενη έναντι των κλαδικών επιχειρηματικών συμφερόντων και φυσικά της κοινής γνώμης.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η τελευταία ένταση εκδηλώθηκε τρεις μόλις ημέρες μετά τις διαβεβαιώσεις τις οποίες ζήτησαν οι εκπρόσωποι 6 ισχυρών λιανεμπορικών αλυσίδων του λιανεμπορίου από κορυφαίους παράγοντες 31 μεγάλων προμηθευτών, σχετικά με τη διατήρηση της αμοιβαιότητας συμφερόντων στις μεταξύ τους σχέσεις. Η συνάντηση των εκπροσώπων των δύο πλευρών πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δεύτερης πρωτοβουλίας των 6 ισχυρών του λιανεμπορίου –εξαιρουμένων των ΚΑΡΦΟΥΡ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, DIA και LIDL– για άτυπες διαβουλεύσεις με τους μεγάλους προμηθευτές τους.

Ίσοι όροι για όλους

Σύμφωνα με πληροφορίες, σε αντίθεση με την πρώτη συνάντηση, στη δεύτερη προσήλθαν όλοι οι εκπρόσωποι των προσκεκλημένων προμηθευτριών εταιρειών. Το «σελφ σέρβις» έχει στη διάθεσή του τις επωνυμίες των βιομηχανιών που έλαβαν μέρος τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη συνάντηση, ωστόσο αντιμετωπίζοντας με τη δέουσα ευαισθησία το θέμα και αναγνωρίζοντας τις «λεπτές ισορροπίες» που διέπουν τις σχέσεις των δύο κλάδων, αποφάσισε να μη δημοσιοποιήσει τα σχετικά στοιχεία.

Σε ό,τι αφορά την ουσία των επαφών, οι πηγές μας αναφέρουν ότι στην τελευταία συνάντηση έγιναν τρεις συνεδριάσεις (τρεις ομάδες προμηθευτών), ώστε να γίνει περισσότερο λειτουργική η συζήτηση, από την οποία προέκυψε ότι οι ετήσιες συμφωνίες ως προς τα κεντρικά τους χαρακτηριστικά δεν θα αλλάξουν και ότι η βιομηχανία δεν θα υπερβεί το ισχύον πλαίσιο των ισορροπιών προς όφελος της επιθετικής πολιτικής των πολυεθνικών σχημάτων και κυρίως των hard discount εταιρειών.

Το θέμα των hard discounters ανακινείται μετά και την ίδρυση στη χώρα μας της τρίτης κατά σειρά «εκπτωτικής» αλυσίδας καταστημάτων, της γερμανικής PLUS, της οποίας οι πρώτες μονάδες υπολογίζεται ότι θα λειτουργήσουν στα τέλη του τρέχοντος έτους ή στους πρώτους μήνες του 2005. Το γεγονός, όπως ήταν αναμενόμενο, θορύβησε τους «κλασικής στρατηγικής» παίκτες του εγχώριου ανταγωνισμού των σούπερ μάρκετ, που έσπευσαν να διασφαλίσουν τα νώτα τους. Στο πλαίσιο αυτό, αφού εξέθεσαν τους προβληματισμούς τους στους βασικούς συνεργάτες τους της «άλλης πλευράς», τους ζήτησαν να ακολουθήσουν πολιτική ίσων όρων έναντι όλων των πελατών τους σε ό,τι αφορά τις παροχές και τις εκπτώσεις που περιλαμβάνουν οι ετήσιες συμφωνίες, ώστε να διασφαλιστεί το κλίμα ομαλότητας στον ανταγωνισμό και να αποφευχθούν τα «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη» που στοιχίζουν και στους δύο εταίρους της αγοράς.

«Η ομαλότητα του ανταγωνισμού στο οργανωμένο λιανεμπόριο διασφαλίζει την απρόσκοπτη ανάπτυξη και της ίδιας της βιομηχανίας», ανέφεραν με νόημα κορυφαία στελέχη της αγοράς στο «σελφ σέρβις», προσθέτοντας ότι ανάλογες επαφές μεταξύ των δύο κλάδων θα υπάρξουν, εφόσον την επόμενη φορά το ζητήσουν εταιρείες της πλευράς των προμηθευτών.

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύκλου άτυπων επαφών μεταξύ λιανεμπορίου και βιομηχανίας συζητήθηκε και το ζήτημα των τιμών κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Όπως διαπιστώθηκε και οι δύο πλευρές προτίθενται να δείξουν αυτοσυγκράτηση ώστε η αγορά να μην «ξεφύγει» με αδικαιολόγητες ανατιμήσεις. «Στο κρίσιμο διάστημα των Αγώνων το λιανεμπόριο θέλουμε να δείξει το αγαθό του πρόσωπο σε όσους επισκεφθούν τη χώρα μας κι όχι να προκαλέσει με την πολιτική τιμών», δήλωσε στο «σελφ σέρβις» γνωστός παράγοντας του οργανωμένου λιανεμπορίου.

Mε ρυθμό χελώνας οι φετινές διαπραγματεύσεις

Στα τέλη Μαΐου ή στις αρχές Ιουνίου πρόκειται να ολοκληρωθούν οι ετήσιες συμφωνίες λιανεμπορίου και βιομηχανίας, οι οποίες διεξάγονται χωρίς πολλές …φιλοδοξίες από την πλευρά των αλυσίδων για σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με του περυσινού έτους. «Οι διαπραγματεύσεις εξελίσσονται με ρυθμό χελώνας», δηλώνουν στο περιοδικό μας κορυφαία στελέχη του λιανεμπορίου, προσθέτοντας ότι «όπως τα τελευταία δύο-τρία χρόνια έτσι και φέτος οι επιδιώξεις μας περιορίζονται σε οριακές αυξήσεις των παροχών, που σε ποσοστιαία βάσει αντιστοιχούν στο 0,1 με 0,2 της μονάδας για τα περισσότερα αγαθά». Οι περιορισμένες μεταβολές δεν θα μπορούσαν εξάλλου να αποτελέσουν αφορμή για ένταση των σχέσεων των δύο κλάδων, οπότε οι ρυθμοί υλοποίησης των συμφωνιών είναι νωχελικοί και το περιεχόμενο των συνομιλιών άτονο. Μάλιστα, όπως μας ειπώθηκε, αρκετοί από τους προμηθευτές προσέρχονται στις διαπραγματεύσεις εμφανίζοντας στοιχεία περιορισμένης κερδοφορίας των εταιρειών τους το 2003, έναντι του 2002, οπότε η εξασφάλιση βελτιωμένων συμφωνιών από την πλευρά των αλυσίδων καθίσταται σχεδόν αδύνατη.

Το λιανεμπόριο σήμερα «τρέφεται από τις σάρκες του»

Κύκλοι της αγοράς προσθέτουν ότι για άλλη μια φορά οι αλυσίδες δεν επιμένουν σε συγκεκριμένο τρόπο έκφρασης των παροχών και εκπτώσεων. Αυτό το οποίο μετρούν είναι, σε ετήσια βάση και στο σύνολο των εκπτώσεων, οι συμφωνίες να εξασφαλίζουν, έστω και οριακά, θετικές διαφορές έναντι του 2003.

Σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες υλοποίησης των συμφωνιών, για τους περισσότερους προμηθευτές του λιανεμπορίου απαιτούνται τρεις ή και τέσσερις συναντήσεις, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις προγραμματίζονται με σχετική απροθυμία από την πλευρά των προμηθευτών –όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται στελέχη των αλυσίδων– δεδομένου ότι φέτος οι διαπραγματεύσεις δεν επιφυλάσσουν εκπλήξεις. Το κλίμα αυτό σχετίζεται άμεσα με τη γενικότερη εικόνα του λιανεμπορίου σήμερα, προδιαγράφοντας ταυτόχρονα τη μελλοντική του πορεία. «Ο κλάδος πλέον κινείται στα όριά του, χωρίς ουσιαστικά περιθώρια πραγματικής ανάπτυξης, αφού για τη συντήρησή του «τρέφεται» πλέον από την ίδια του τη… σάρκα», σχολίασε κορυφαίο στέλεχος μεγάλης αλυσίδας, εκφράζοντας την απαισιοδοξία του για το ορατό μέλλον του εγχώριου λιανεμπορίου.