Η αγορά των σούπερ μάρκετ βρέθηκε στον καιρό της πανδημίας σε προνομιακή θέση διεθνώς έναντι του συνόλου του λιανεμπορίου, καταγράφοντας αύξηση πωλήσεων, από τη στιγμή της υιοθέτησης μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας έως και σήμερα, με τους αναλυτές, βέβαια, να προβλέπουν εξισορρόπηση των ανοδικών τάσεων στο μέλλον. Μπορεί οι επιδόσεις του κλάδου να διαφοροποιούνται σημαντικά ανά χώρα και γεωγραφική περιοχή, όμως κοινό χαρακτηριστικό διεθνώς είναι η ανάδυση νέων προκλήσεων, στο πεδίο της υγείας, αλλά και της οικονομίας, που οδηγούν τους μεν καταναλωτές σε νέες αγοραστικές συμπεριφορές, τις δε επιχειρήσεις σε νέες επιχειρηματικές προτάσεις.

Για το 2021 οι διεθνείς αναλυτές προβλέπουν άνοδο κατά 5,4% στις πωλήσεις του καναλιού των σoύπερ μάρκετ και των υπέρ μάρκετ, από 2,5 τρισ. δολάρια το 2020 στα 2,6 τρισ. δολάρια (Global Market Report 2021: COVID 19 Impact and Recovery to 2030, ReportLinker), αποδίδοντάς τη κυρίως στην αναδιάρθρωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων του κλάδου λόγω COVID-19, αλλά και στις συνθήκες που θα ισχύσουν μετά τη σταδιακή απόσυρση των έκτακτων μέτρων. Όσο για το τι θα συμβεί σε βάθος πενταετίας, οι αναλυτές εκτιμούν πως το 2025, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6%, ο παγκόσμιος τζίρος του κλάδου θα φθάσει τα 3,3 τρισ. δολάρια.

Η Βόρεια Αμερική έχει το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ και υπέρ μάρκετ, υπολογιζόμενο το 2020 σε 30%. Η Δυτική Ευρώπη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη, με 26%, ενώ η Μέση Ανατολή η μικρότερη (ReportLinker). Σε ό,τι αφορά συνολικά τον τζίρο στη λιανική τροφίμων, προβλέπεται πως ο ρυθμός ανάπτυξης,συγκρινόμενος με το 2016, θα είναι μικρότερος στις ώριμες αγορές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, ενώ αντίστοιχα στην Ασία, όπου ο κλάδος πραγματοποιεί τζίρο ίσο με το άθροισμα των δύο αυτών αγορών, αναμένεται αύξηση κατά 35%. Αντίστοιχα, οι αγορές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, που ήταν οι μικρότερες το 2016, προβλέπεται πως θα φθάσουν στο 1,46 τρισ. δολάρια το 2021, με ποσοστιαία αύξηση 62% (Statista).

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του IGD, μεταξύ 2020 και 2022 αναμένεται να προστεθούν 440 δισ. δολάρια στον κύκλο εργασιών του παγκόσμιου λιανεμπορίου ειδών παντοπωλείου (grocery), με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,1%. Η εξαιρετική αυτή επίδοση ακολουθεί την επίσης εντυπωσιακή πορεία του κλάδου το 2020, που πρόσθεσε στις πωλήσεις των 20 μεγαλύτερων αγορών (χωρών) 280 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί σε αύξηση 8,8%. Η ανάπτυξη αποδίδεται από τους συντάκτες της εν λόγω έκθεσης κατά κύριο λόγο στη μεταφορά μέρους της εκτός σπιτιού κατανάλωσης στο σπίτι, λόγω COVID-19. Για την τριετία 2020-2022 οι αναλυτές σημειώνουν, μεταξύ άλλων: Η Ινδία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά, με ποσοστό ετήσιας αύξησης τζίρου 7,2%. Οι ΗΠΑ θα παραμείνουν η κορυφαία αγορά, ενώ μεσοπρόθεσμα η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη αναμένεται να αναπτυχθούν ταχύτερα από τη Δυτική. Η ανάπτυξη στην Κίνα θα εξακολουθήσει να είναι δυναμική, με συνεχιζόμενη ενδυνάμωση του online καναλιού. Τέλος, η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου θα διατηρήσει κάποια από τα νεοαποκτηθέντα χαρακτηριστικά της, που αφορούν τόσο την ανάπτυξη των online αγορών όσο και την τάση για μεγάλα εβδομαδιαία «καλάθια».

Αειφορία, υγεία και ψηφιακές αγορές στο επίκεντρο
Τον περασμένο Φεβρουάριο, η εταιρεία ερευνών Coresight Research, όπως και πολλές άλλες εταιρείες που παρακολουθούν τις εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπόριο, παρουσίασε μια σειρά από διεθνείς τάσεις. Σε ό,τι αφορά τους καταναλωτές, επισημαίνεται η ιδιαίτερη βαρύτητα που έχει πλέον το κριτήριο της υγείας και της ασφάλειας στην επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών και κατ΄ επέκταση στο μέλλον των επιχειρήσεων. Επίσης, σημαντικό ρόλο αποκτά η πορεία του εμβολιασμού του πληθυσμού κάθε χώρας στην εξέλιξη των καταναλωτικών συμπεριφορών και τελικά του εμπορίου. Όσον αφορά τα φυσικά δίκτυα, όλο και περισσότερο καθορίζουν τις εξελίξεις τα funds, καθώς και η τάση συγκέντρωσης της αγοράς, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων.

Η ψηφιακή εποχή του λιανεμπορίου είναι πλέον στο κέντρο του ενδιαφέροντος όλων των επιχειρήσεων του κλάδου διεθνώς. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, ισχυρή είναι η τάση για σύγκλιση των online και offline διαδικασιών, για αξιοποίηση των τεχνολογιών στα κοινωνικά δίκτυα και τις σχετικές πλατφόρμες, που δίνουν ευκαιρίες ανάπτυξης διαδραστικών μεθόδων πώλησης. Επισημαίνεται επίσης η τάση για συνεργασία μεταξύ brands, για ενίσχυση των συνδρομητικών υπηρεσιών, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η σημείωση για την αύξηση του αριθμού των Κινέζων προμηθευτών που θα δημιουργήσουν τα δικά τους brands σε άλλες χώρες.

Η έμπρακτη υιοθέτηση των αρχών της αειφορίας θα αποτελέσει και στο μέλλον σημαντικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να αποκτήσουν πιστούς πελάτες, αλλά και υποψήφιους επενδυτές.

Τέλος, στο πεδίο των συναλλαγών-πληρωμών και της διαχείρισής τους, οι αναλυτές τονίζουν πως η ταχύτητα, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των υιοθετούμενων λύσεων θα ορίσουν το πεδίο του ανταγωνισμού, ενώ προβλέπουν πως οι λιανέμποροι θα εντείνουν την προσπάθεια για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των παραγγελιών, κυρίως στο τελικό στάδιο (last mile delivery). Την ίδια στιγμή, η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τη εποχή μας μετά την εμφάνιση της πανδημίας θα ωθήσει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε πιο ανθεκτικές, ευέλικτες και διαφοροποιημένες εφοδιαστικές αλυσίδες.

Το E-commerce ακολουθεί νικηφόρα πορεία
Εξειδικευμένοι αναλυτές υπολογίζουν την αύξηση των πωλήσεων στο πεδίο του e-commerce της Δυτικής Ευρώπης το 2020 στο 26,3%, ανεβάζοντας τον συνολικό τζίρο σε 481,54 δισ. ευρώ. Παρά την ευφορία που προκαλεί αυτή η εξέλιξη στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που έχουν ήδη επενδύσει σημαντικά στο ηλεκτρονικό εμπόριο, οι προβλέψεις αναφέρουν επιβράδυνσή του, ως συνέπεια της σταδιακής επαναφοράς των φυσικών καταστημάτων σε λειτουργία. Βέβαια, οι αναλυτές συμφωνούν διεθνώς πως οι καταναλωτές που δοκίμασαν την εμπειρία των ηλεκτρονικών αγορών θα συνεχίσουν και στο μέλλον να αξιοποιούν το εν λόγω κανάλι, ακόμη και για αγορά προϊόντων για τα οποία παλιότερα δεν το επέλεγαν, όπως τα τρόφιμα και τα είδη οικιακού καθαρισμού. Παράλληλα, σημειώνουν πως θα διατηρηθεί το ενδιαφέρον και στις online αγορές για εγχώρια προϊόντα, καθώς και για πρώτες ύλες που παράγονται με σεβασμό στις αρχές της αειφορίας.

Η Amazon είναι μεταξύ των μεγάλων νικητών αυτής της περιόδου. To 2020 σημείωσε ρεκόρ πωλήσεων, με αύξηση σε σχέση με το 2019 κατά 38%, στα 386 δισ. δολάρια (+ 100 δισ. δολάρια). Τα δε καθαρά της κέρδη αυξήθηκαν κατά 84%. Στα τέλη Φεβρουαρίου η εταιρεία εγκαινίασε ένα Amazon Fresh σε μία ακόμη περιοχή των ΗΠΑ, τη 10η στη σειρά. Πρόκειται για ένα κατάστημα με χώρους πώλησης 4.200τμ, με μια γκάμα προϊόντων που περιλαμβάνει γνωστές μάρκες, τοπικά προϊόντα, PL, καθώς και έτοιμο φαγητό. Στις αρχές Μαρτίου εγκαινιάστηκε και το πρώτο Amazon Fresh στη Βρετανία, 230τμ και χωρίς ταμεία.

Η εξαγορά του ισχυρού δικτύου καταστημάτων της αλυσίδας Whole Foods, που δεν κατάφερε να έχει την αναμενόμενη απόδοση ακόμη και στην περίοδο της πανδημίας, δεν περιόρισε τα πλάνα της Amazon για την ανάπτυξη φυσικών καταστημάτων, όπως αποδεικνύει η απόφαση δημιουργίας της νέας αλυσίδας, της Amazon Fresh. Όπως αναφέρουν αναλυτές, ο αριθμός των καταστημάτων Fresh θα φθάσει μέσα σε λίγους μήνες τα 100 και ανεπιβεβαίωτες φήμες μιλούν για πλάνο άνω των 1.000 στο σύνολο της χώρας! Σημειώνεται επίσης πως η ραγδαία επέκταση του δικτύου οφείλεται εν μέρει και στην απελευθέρωση θέσεων σε περιοχές της Βρετανίας όπου λειτουργούσαν επιχειρήσεις οι οποίες πρόσφατα πτώχευσαν, όπως η Toys «R» Us, με αποτέλεσμα η Amazon να αποκτά σημεία πώλησης σε εμπορικές περιοχές και σε χώρους πλησίον άμεσων ανταγωνιστών της, όπως η Costco, η Target και η Kroger. Υπάρχουν βέβαια και σχολιαστές που δεν θεωρούν πως τα Amazon Fresh έχουν ιδιαίτερα καινοτόμα χαρακτηριστικά, αν εξαιρέσει κανείς το λανσάρισμα του Dash Cart, του «έξυπνου» καροτσιού που επιτρέπει το σκανάρισμα και την πληρωμή των αγορών, ενώ επικρίνουν την εταιρεία για τη μη αξιοποίηση του πλεονάσματος κεφαλαίων της με στόχο τη δημιουργία μιας ρηξικέλευθης πρότασης, που θα ταράξει τα νερά του παραδοσιακού λιανεμπορίου. Από την άλλη, ο επικεφαλής αρχιτέκτων της εταιρείας συμβουλευτικών υπηρεσιών Brick Meets Click, υποστηρίζει πως τα καταστήματα Amazon Fresh έχουν χτιστεί με τρόπο ώστε να ικανοποιούν την απαίτηση για αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πελατών και της omnichannel ζήτησης.

Στόχος οι ασφαλείς αγορές…
Η μεγάλη διάρκεια ισχύος των μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας και η δικαιολογημένη τάση αποφυγής της επίσκεψης των φυσικών καταστημάτων αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών, οδηγεί τους καταναλωτές σε στροφή προς την ολοκλήρωση αγορών με τρόπους που μειώνουν ή μηδενίζουν τη φυσική επαφή. Τέτοιο τρόποι είναι το Buy Online Pick-Up In-Store (BOPIS), η αγορά δηλαδή μέσω διαδικτύου και η παραλαβή των αγορών στο κατάστημα, και το curbside Pick-Up (curbside), σύμφωνα με το οποίο η παράδοση γίνεται στο αυτοκίνητο ή ακόμη και σε ειδικά σημεία, με την αξιοποίηση λύσεων όπως κάποια εφαρμογή κινητού τηλεφώνου, RFID κλπ. Στο ερώτημα εάν αυτοί οι τρόποι παραλαβής των αγορών θα εξακολουθήσουν να είναι δημοφιλείς όταν η πανδημία περάσει, οι ειδικοί αναλυτές απαντούν θετικά, υπενθυμίζοντας πως κατά 53% οι καταναλωτές επέλεξαν στην παρούσα συγκυρία την ολοκλήρωση των αγορών τους με αξιοποίηση ανέπαφων μεθόδων, με τις επιχειρήσεις λιανικής να ανταποκρίνονται σε αυτή την επιλογή προσφέροντας τις αντίστοιχες υπηρεσίες σε ποσοστό 31%, χωρίς να συνυπολογίζονται όσες ήδη χρησιμοποιούσαν μεθόδους όπως το curbside (στοιχεία Ecommerce News EU και Grocery Dive).

Η έρευνα της εταιρείας Vibes, που προσφέρει σχετικές υπηρεσίες, προβλέπει ανάπτυξη του curbside κατά 45% το 2021, αφού, όπως αναφέρει, η ευκολία που προσφέρουν οι ανέπαφες διαδικασίες αγορών, σε συνδυασμό με το αυξημένο επίπεδο ασφάλειας, συνηγορούν στην αυξανόμενη δημοφιλία τους (κατά 13% οι καταναλωτές δηλώνουν πως θεωρούν ιδιαίτερα ελκυστικές τις σχετικές μεθόδους παράδοσης των αγορών, για τους εξής λόγους: Κατά 64% δηλώνουν πως αποφεύγουν το κόστος παράδοσης, κατά 37% πως παραλαμβάνουν τα προϊόντα σε λιγότερο χρόνο και κατά 36% πως εξασφαλίζουν προσφορές και εκπτώσεις. Επισημαίνεται επίσης ότι η μέθοδος curbside μπορεί να υλοποιηθεί μέσω διαφορετικών καναλιών του μάρκετινγκ, με το SMS να θεωρείται ως το πλέον αποτελεσματικό, αφού προσφέρει ταχύτητα και ασφάλεια στη μετάδοση δεδομένων. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 48% των καταναλωτών προτιμά να λαμβάνει ενημερώσεις και σημαντικές ειδήσεις από επιχειρήσεις σε έκτακτες περιόδους μέσω SMS παρά μέσω τηλεφώνου ή email.

Νέες ιδέες στην αγορά αγροτικών προϊόντων
Σε άρθρο του BBC με θέμα τις αλλαγές που φέρνει ο COVID-19 στην αγορά των τροφίμων, σημειώνεται πως με το ξέσπασμα της πανδημίας οι καταναλωτές στράφηκαν στο διαδίκτυο, αναζητώντας λύσεις για την προμήθεια βασικών προϊόντων. Οι αναζητήσεις στο Google διεθνώς σημείωσαν πραγματική έκρηξη. Φράσεις όπως «food delivery», αλλά και «local food» παρουσιάστηκαν στις αναζητήσεις περισσότερες φορές παρά ποτέ, φθάνοντας στο υψηλότερο σημείο τους τον Απρίλιο του 2020. Στη Βρετανία, οι πολίτες αναζητούσαν έξι φορές συχνότερα «veg boxes» (πακέτα παράδοσης λαχανικών στο σπίτι), σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Παράλληλα, η κρίση οδήγησε σε αύξηση του ενδιαφέροντος για την προέλευση των προϊόντων.

Η συσσώρευση της πίεσης από τους περιορισμούς στη μετακίνηση και τη λειτουργία επιχειρήσεων προκάλεσε σε σούπερ μάρκετ και online λιανέμπορους, όπως η OCADO και τα Amazon Fresh, αδυναμία εξυπηρέτησης των πελατών τους. Ακόμη και δημοφιλείς προμηθευτές vegetable box, όπως η Farmdrop και η Riverford, αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν λίστες αναμονής. Την ίδια στιγμή, καινοτόμες νέες επιχειρήσεις προσαρμόστηκαν ταχύτερα και κατάφεραν να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση. Σε δύο μήνες, μας πληροφορεί το άρθρο, πάνω από 500 προμηθευτές φρούτων και λαχανικών που παρέχουν την υπηρεσία παράδοσης στο σπίτι, παρά το γεγονός ότι είχαν λίστες αναμονής που κυμαίνονταν από 160 έως 6.700 πελάτες, παρέδωσαν 3,5 εκατ. πακέτα με φρέσκα προϊόντα, υπερδιπλασιάζοντας τις πωλήσεις τους.

Πρωτοβουλίες όπως οι online πωλήσεις αγροτικών προϊόντων από συγκεκριμένους καλλιεργητές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του διατροφικού μοντέλου που υιοθετεί μεγάλος αριθμός καταναλωτών, αλλά και στη γέννηση νέων αγοραστικών συνηθειών. Η διέξοδος που δίνουν στα προβλήματα ανεφοδιασμού του παραδοσιακού καναλιού αγορών οι online επιλογές, ισχυροποιεί τόσο τους ίδιους τους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων όσο και συνολικά την αγροτική παραγωγή.

Όπως επισημαίνει η καθηγήτρια Moya Kneafsey (Centre for Agroecology, Water and Resilience, Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι), «τα σούπερ μάρκετ έχουν την ικανότητα να προσφέρουν μεγάλες ποσότητες τροφίμων σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων, αλλά έχουν και αδύναμα σημεία. Για παράδειγμα, στη Βρετανία μόνο το 17% των φρούτων και το 50% των λαχανικών είναι εγχώριας παραγωγής, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό αφορά εισαγωγές, που απαντούν στην ανάγκη για κάλυψη της ζήτησης σε ετήσια βάση. Η πανδημία έθεσε κρίσιμα ερωτήματα όπως το αν θα μπορούν οι εισαγωγές να καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών και στο μέλλον, καθώς και το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας -ακόμη και αν σήμερα δεν υπάρχουν σημαντικά προβλήματα στον ανεφοδιασμό των αγορών-, στις χώρες παραγωγής αγροτικών προϊόντων και στον τομέα των μεταφορών. Η Kneafsey εφιστά την προσοχή στα προβλήματα που δημιουργεί η βιομηχανοποιημένη αγροτική παραγωγή, τόσο σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως το προαναφερθέν όσο και στο περιβάλλον. Σημειώνει επίσης πως το παραδοσιακό μοντέλο παραγωγής ευνοεί τους χαμηλούς μισθούς και την προσωρινή απασχόληση. «Περίπου ένα τρίτο των εργαζόμενων σε αγροτικές καλλιέργειες και την αλιεία και το 38% των εργαζόμενων στο λιανεμπόριο και το χονδρεμπόριο τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνουν αμοιβή κάτω από το ποσό που εξασφαλίζει την κάλυψη των ελάχιστων δαπανών διαβίωσης, ενώ στον αναπτυσσόμενο κόσμο το 50% των εργαζόμενων στην αγροτική παραγωγή ζει σε συνθήκες φτώχιας, με ημερήσια αμοιβή κάτω των 3,1 δολαρίων», σημειώνει.

Αντίθετα, η εγχώρια παραγωγή ευνοεί τη λειτουργία μιας εφοδιαστικής αλυσίδας με λιγότερα στάδια και μεσολαβητές για να φθάσει το προϊόν έως τον καταναλωτή, ευνοεί την στροφή προς τη βιολογική καλλιέργεια, εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες εργασίας και αμοιβές και εγγυάται μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την αειφορία και την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας, σημειώνει η Kneafsey, τονίζοντας παράλληλα τον υψηλότερο βαθμό διαφάνειας στις διαδικασίες, κάτι που δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί στις μεγάλες διατροφικές αλυσίδες. Παρόλα αυτά, σημειώνει πως στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο το 2% των φρέσκων τροφίμων πωλείται απευθείας από τους παραγωγούς στους καταναλωτές. Στις ΗΠΑ, αυτή η αγορά αντιπροσώπευε το 2015 πωλήσεις αξίας 3 δισ. δολαρίων, ενώ το σύνολο των πωλήσεων τροφίμων μέσω καταστημάτων λιανικής, συμπεριλαμβανομένων των σούπερ μάρκετ, ανερχόταν σε 613 δισ. δολάρια. Όταν ξεκίνησαν οι ανακοινώσεις για τα λοκντάουν διεθνώς, πολλοί παραγωγοί βρέθηκαν με τόνους αδιάθετων προϊόντων, κυρίως λόγω της αναστολής λειτουργίας του κλάδου της εστίασης. Αρκετές πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών προσπάθησαν να δώσουν απάντηση σε αυτό το πρόβλημα, όπως η iTradeNetwork, που προσέφερε τη δυνατότητα σε εταιρείες να αγοράσουν ή να πουλήσουν προϊόντα τους κατά τη διάρκεια της κρίσης. Κάποιες επιχειρήσεις, όμως, χρειάστηκε να αλλάξουν εντελώς το επιχειρηματικό τους μοντέλο ή να δοκιμάσουν πρωτοποριακές τεχνικές πώλησης. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτρια μικρού καταστήματος στην ανατολική Ουκρανία, ανεβάζει κάθε πρωί φωτογραφίες των προϊόντων της, όπως τομάτες, μήλα κλπ σε μια ομάδα στο Viber. Στη συνέχεια, συγκεντρώνει τις παραγγελίες και στέλνει ένα βαν με τα πακέτα αγορών, ομαδοποιώντας τις παραδόσεις ανά περιοχή.

Παράλληλα, ο κλάδος αξιοποιεί σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό την τεχνολογία blockchain. Δεν είναι τυχαίο πως ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2019 η Walmart λάνσαρε την πρωτοβουλία Walmart Food Traceability Ιnitiative, που επιτρέπει στους χρήστες να παρακολουθήσουν την πορεία φρέσκων λαχανικών από τη φάρμα έως το τραπέζι τους, χρησιμοποιώντας το IBM Food Trust Network, το δίκτυο που συνδέει όλα τα μέρη που συμμετέχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα των τροφίμων, καταγράφοντας και διαμοιράζοντας δεδομένα.

Ο ανταγωνισμός γεννά νέες πρακτικές
Η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς έδωσε την ευκαιρία στο λιανεμπόριο να επενδύσει σε πρωτοποριακές ιδέες. Η Walmart ήταν μεταξύ των αλυσίδων που αξιοποίησαν την τεχνολογία του shoppable video. Στοχεύοντας κυρίως στο νεανικό κοινό, η αλυσίδα χρησιμοποίησε την εφαρμογή TikTok για να προβάλει video με προσωπικότητες των social media να μαγειρεύουν χρησιμοποιώντας PL και επώνυμα προϊόντα. Ο θεατής μπορούσε να κλικάρει τα προϊόντα, να δει περισσότερες πληροφορίες και να τα παραγγείλει. Η επένδυση σε διαδραστικά video εκ μέρους της Walmart, μιας από τις μεγαλύτερες δυνάμεις του e-commerce, ακολουθεί την πρωτοβουλία της ανταγωνίστριάς της Amazon, που συνεργάστηκε την ίδια περίοδο με το δίκτυο online video Tastemade για την παραγωγή ενός μαγειρικού σόου, όπου γνωστοί σεφ μιλούσαν για τη δουλειά τους και παρουσίαζαν τρόπους μαγειρέματος ενός γκουρμέ πιάτου.

Προβλέψεις για το 2021
Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, το Market Watch, υπηρεσία που καταγράφει την εξέλιξη των χρηματοοικονομικών μεγεθών στις ΗΠΑ, σημείωνε πως από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η υποχώρηση της πανδημίας και η αγορά θα αρχίσει σταδιακά να βρίσκει τον γνώριμο ρυθμό της, αναμένεται πτώση του ρυθμού ανάπτυξης των πωλήσεων, με αντίκτυπο και στη χρηματιστηριακή αξία των επιχειρήσεων. Αναλυτές της Τράπεζας της Αμερικής (Bank of America), αναγνωρίζοντας τις υψηλές επιδόσεις του λιανεμπορίου τροφίμων στον καιρό της πανδημίας, επισημαίνουν πως το 2021 θα είναι μια χρονιά δύσκολων συγκρίσεων με τις αντίστοιχες περιόδους του 2020. Τις ίδιες ανησυχίες μοιράζονται και οι προμηθευτικές εταιρείες, που, σύμφωνα με το Market Watch, ήδη στις αρχές του 2021 άρχισαν να νιώθουν την πίεση της αγοράς στη χρηματιστηριακή τους αξία, ακόμη και μετά την ανακοίνωση αυξημένων πωλήσεων τριμήνου. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, πολλές μεγάλες προμηθευτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να αποδείξουν πως μπορούν να ανταπεξέλθουν στη σύγκριση κυρίως με την προηγούμενη άνοιξη και το καλοκαίρι.

Οι αναλυτές της Morgan Stanley δηλώνουν πως πολλές επιχειρήσεις οι οποίες επωφελήθηκαν από τις συνθήκες της αγοράς που δημιούργησε ο COVID-19, συμπεριλαμβανομένου του λιανεμπορίου τροφίμων, έφθασαν στο ανώτατο σημείο απόδοσής τους. Όπως σημειώνουν, το λιανεμπόριο τροφίμων βρίσκεται μεταξύ των πλέον ευάλωτων, καθώς υπάρχει η πιθανότητα μείωσης των επιδόσεών του το 2021 κάτω από την προβλεπόμενη μέση ανάπτυξη για το 2022 (Simeon Gutman, αναλυτής της Morgan Stanley).

Προστασία στις πιέσεις που δέχονται οι χρηματιστηριακές αξίες των επιχειρήσεων προσφέρει, σύμφωνα με τους αναλυτές της Τράπεζας της Αμερικής, η ανάπτυξη του e-commerce και των τεχνολογικών εφαρμογών, αλλά και η δυνατότητα προσφοράς χαμηλών τιμών, όπως δείχνουν τα παραδείγματα των Walmart, Costco, Target κλπ. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτές οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται και σε άλλα πεδία, όπως τα marketplaces, αλλά και στους κλάδους της οικονομίας και της υγείας. Οι αναλυτές σημειώνουν επίσης την αξία της ύπαρξης σχημάτων πιστότητας, κυρίως με προνομιακές υπηρεσίες για τα μέλη τους, όπως στην περίπτωση της Costco.