Το 2000 πολλές αλυσίδες σούπερ μάρκετ βελτίωσαν τα κέρδη τους έναντι του 1999, παρά το γεγονός ότι η εμφάνιση νέων ισχυρών ανταγωνιστών στον κλάδο, οι συνεχιζόμενες ανακατατάξεις στο πεδίο των εξαγορών και των συγχωνεύσεων, οι αστάθμητοι παράγοντες των διατροφικών κρίσεων κλπ επέφεραν ταραχές και άγχος στις επιχειρήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Βελτιωμένα παρουσιάζονται κατά το 2000 τα κέρδη των περισσοτέρων αλυσίδων σούπερ μάρκετ έναντι του 1999. Η θετική πορεία των δεικτών κερδοφορίας του οργανωμένου λιανεμπορίου έχει για άλλη μια χρονιά ξεχωριστή αξία, λόγω των πραγματικά δύσκολών συνθηκών που επικράτησαν στην αγορά.
Η είσοδος νέων ισχυρών παικτών στον κλάδο, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις, αλλά και αστάθμητοι παράγοντες όπως οι διατροφικοί κίνδυνοι, επηρέασαν καθοριστικά την κερδοφορία των σούπερ μάρκετ στη χρήση του 2000. Κατά το περσινό 12μηνο οι αλυσίδες βελτίωσαν τα κέρδη τους αποδεικνύοντας – με μετρήσιμα στοιχεία – ότι μπορούν να ξεπεράσουν κάθε εμπόδιο χωρίς σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξή τους.
Βέβαια, από εταιρεία σε εταιρεία τα δεδομένα διαφοροποιούνται, όμως κατά γενική ομολογία το 2000 ήταν μια δύσκολη αλλά θετική χρονιά για τον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων.
Φέτος λοιπόν αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα κέρδη της Carrefour, η οποία εισήλθε στην ελληνική αγορά επιθετικά και με στόχο τη διεκδίκηση σημαντικού μεριδίου του κλάδου. Έως και την έκδοση του τεύχους η Carrefour δεν ήταν σε θέση να ανακοινώσει τα αποτελέσματα του 2000 και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε από παράγοντες της αλυσίδας, πολιτική της είναι να δημοσιοποιεί τα οικονομικά της στοιχεία μέσω των ισολογισμών της. Όπως και να έχει, πάντως, ο δείκτης κερδών της θα συσχετιστεί άμεσα με την πολιτική τιμών που ακολούθησε η εταιρεία, πολιτική η οποία όπως είναι γνωστό προκάλεσε πολλά προβλήματα στην εγχώρια αγορά, αφού είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει πόλεμος τιμών μεταξύ των αλυσίδων, αλλά και να αρχίσει ένας ακόμη κύκλος επαφών με την Πολιτεία για το ζήτημα των πωλήσεων κάτω του κόστους.
Ας δούμε όμως ποια εξέλιξη παρουσίασαν το 2000 τα κέρδη του οργανωμένου λιανεμπορίου ανά εταιρεία:
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ: Για άλλη μια χρονιά η αλυσίδα βελτίωσε αισθητά την κερδοφορία της, αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι η ορθολογική διαχείριση μιας αλυσίδας μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μικρά… θαύματα. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας, τα καθαρά προ φόρων κέρδη της το 2000 διαμορφώθηκαν στα 4,2 δισ. δραχμές από 3,1 δισ. που ήταν το 1999, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 35,5 %.
Στελέχη της Σκλαβενίτης σχολιάζοντας την εξέλιξη των κερδών αναφέρουν ότι η ανοδική τους πορεία οφείλεται τόσο στη συμπίεση των λειτουργικών εξόδων που πέτυχε η διοίκηση της αλυσίδας, όσο και στις αποδοτικότερες ετήσιες συμφωνίες που υπέγραψε πέρυσι με τους προμηθευτές της. Υπενθυμίζεται ότι το 2000 έκλεισε για τη Σκλαβενίτης με τζίρο της τάξης των 201,3 δισ. δραχμών (χωρίς ΦΠΑ) έναντι 180 δισ. το 1999.
ΟΜΙΛΟΣ ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ: Κέρδη συνολικού ύψους 1,2 δισ. δραχμών εξασφάλισε πέρυσι ο όμιλος της Βερόπουλος έναντι 1,1 δισ. που είχε πετύχει κατά την προηγούμενη χρήση. Η οριακή άνοδος των αποτελεσμάτων χαρακτηρίζεται ως αισιόδοξη εξέλιξη για την αναπτυξιακή πορεία των εταιρειών που ελέγχει ο όμιλος, ενώ στην τελική διαμόρφωση της κερδοφορίας σημαντικό ρόλο έπαιξε το ύψος των αποσβέσεων που πέρυσι έφθασε στα 3,5 δισ. δραχμές. Το ποσό αυτό κατά κύριο λόγο διατέθηκε για τις ανακαινίσεις παλαιών καταστημάτων του ομίλου. Ειδικότερα για την Αφοι Βερόπουλοι αναφέρεται ότι τα κέρδη της στη χρήση του 2000 έφθασαν τα 410 εκατ. δραχμές από 403 εκατ. το 1999, παραμένοντας ουσιαστικά σε σταθερά επίπεδα, ενώ σημαντική χαρακτηρίζεται η συμμετοχή της Vero στην τελική διαμόρφωση των κερδών του ομίλου, αφού σε σχέση με τον ετήσιο τζίρο της η κερδοφορία της ήταν υψηλή. Στο μεταξύ, τα επενδυτικά πλάνα του ομίλου για το τρέχον έτος προβλέπουν τη δημιουργία του πρώτου καταστήματος στη Σερβία, νέα εγκαίνια στα Σκόπια και έξι νέων μονάδων στην Ελλάδα.
Α Β ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σημαντική αύξηση παρουσίασαν το 2000 τα καθαρά κέρδη της Α Β Βασιλόπουλος έναντι της προηγούμενης χρήσης. Σε απόλυτα νούμερα έφθασαν τα 3,232 δισ. δραχμές από 2,051 δισ. το 1999 και σε ποσοστιαία βάση αυξήθηκαν κατά 57,6%. Στην άνοδο των κερδών συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό ο τρόπος άσκησης της οικονομικής διαχείρισης από την πλευρά της εταιρείας, η οποία οδήγησε στη συγκράτηση της αύξησης των λειτουργικών δαπανών. Όσο για τα κέρδη προ αποσβέσεων, εξόδων και φόρων, κινήθηκαν ανοδικά στα 9,893 δισ. δραχμές από 7,741 δισ. δραχμές που ήταν την προηγούμενη χρονιά. Στο μεταξύ, η Α Β Βασιλόπουλος κατά την τρέχουσα χρήση εστιάζει το ενδιαφέρον της στο να μεγιστοποιήσει τα οφέλη που μπορεί να έχει από την εξαγορά της Τροφό. Ήδη μελετά τρόπους για την προσαρμογή των καταστημάτων της νεοαποκτηθείσας εταιρείας στο αλφαβητικό μοντέλο ανάπτυξης και την εκμετάλλευση των συνεργιών με τον όμιλο Delhaize για τον παραπάνω σκοπό. Όπως αναφέρουν τα τελευταία στοιχεία, για το 2001 έχει δεσμευθεί κονδύλι συνολικής αξίας 3 δισ., που αφορά στην αναβάθμιση του δικτύου πωλήσεων της Τροφό.
ΤΡΟΦΟ: Ειδικότερα για την Τροφό, από την Α Β Βασιλόπουλος, που πλέον ελέγχει την εταιρεία, δηλώθηκε στο “σελφ σέρβις” ότι για τον υπολογισμό των αποτελεσμάτων της θα εξαντληθεί ο χρόνος που προβλέπει ο νόμος σχετικά με την κατάρτιση και δημοσίευση των ισολογισμών. Το γεγονός αυτό δεν επέτρεψε στην Α Β Βασιλόπουλος να γνωστοποιήσει στοιχεία που να αφορούν στην κερδοφορία της εξαγορασθείσας εταιρείας.
ΜΕΤΡΟ: Οριακή άνοδο παρουσίασαν πέρυσι τα κέρδη της Μετρό έναντι του 1999. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, η αξία τους υπολογίζεται ότι θα φθάσει τα 1,4 δισ. δραχμές από τα 1,360 δισ. που ήταν την προηγούμενη χρονιά και θα αφορά τόσο στη δράση του λιανεμπορικού δικτύου, όσο και του χονδρεμπορικού, δηλαδή των καταστημάτων Cash & Carry. Παράγοντες της Μετρό μιλώντας στο “σελφ σέρβις” ανέφεραν ότι με δεδομένες τις πραγματικές δυσκολίες τις οποίες αντιμετώπισε το λιανεμπόριο τροφίμων κατά την περσινή χρονιά, αλλά και το σκληρό ανταγωνισμό που επικρατεί μεταξύ των ισχυρών του κλάδου, η οριακή έστω άνοδος των κερδών μιας αλυσίδας δεν μπορεί παρά να σχολιασθεί ως θετική εξέλιξη για την αναπτυξιακή της πορεία.
Στο μεταξύ, φέτος η Μετρό σχεδιάζει επενδύσεις συνολικής αξίας 3,3 δισ. δραχμών. Από το ποσό αυτό τα 2,5 δισ. δραχμές θα διατεθούν για τη δημιουργία 5 ή 6 νέων εμπορικών μονάδων, με έδρες, μεταξύ άλλων, στο Ρέθυμνο, τα Τρίκαλα (cash & carry) και τη Νέα Μάκρη (Σ/Μ). Πέρα όμως από το ανωτέρω κονδύλι, η Μετρό θα διαθέσει φέτος και το ποσό των 800 εκατ. δραχμών για ανακαινίσεις παλαιών καταστημάτων, καθώς και για αναβαθμίσεις στο μηχανογραφικό της σύστημα.
ΑΤΛΑΝΤΙΚ: Διπλασιασμό των κερδών της πέτυχε το 2000 η Ατλάντικ έναντι του 1999. Επίσημα στοιχεία της αλυσίδας αναφέρουν ότι τα αποτελέσματά της κατά την περσινή χρονιά ανήλθαν στο ποσό των 1,9 δισ. δραχμών από 833 εκατ. το 1999, παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις της διατηρήθηκαν στα επίπεδα των 80 δισ. δραχμών. Η εξέλιξη αυτή προδιαγράφει θετικές προοπτικές για την πορεία της εταιρείας, που μετά και τις πρόσφατες εξαγορές σχεδιάζει την ανάπτυξή της προς τρεις κατευθύνσεις. Στην εγχώρια αγορά θα διευρύνει το δίκτυο πωλήσεων και θα δραστηριοποιηθεί στον τομέα του franchise, ενώ ταυτόχρονα θα προβεί σε επενδύσεις στην περιοχή των Σκοπίων.
DIA: Παράγοντες της Dia εκτιμούν ότι η περσινή χρονιά θα κλείσει με ζημίες της τάξης των 1,9 έως 2 δισ. δραχμών, που κατά ένα μεγάλο ποσοστό θα οφείλονται στις αποσβέσεις 1,3 δισ. δραχμών στις οποίες προχώρησε πέρυσι η εταιρεία, αλλά και στις επενδύσεις που πραγματοποίησε και το 2000 για την ανάπτυξη του δικτύου της. Ζημίες θα παρουσιάσει η εταιρεία και το 2001, οπότε θα συνεχιστεί η ίδια αναπτυξιακή πολιτική, ενώ δεν αποκλείεται από την επόμενη χρονιά τα δεδομένα όσον αφορά στην κερδοφορία της αλυσίδας να αλλάξουν. Πάντως, όπως τονίζεται από τη διοίκηση της Dia, τα ανωτέρω αποτελέσματα είναι σύμφωνα με το εγκεκριμένο business plan της εταιρείας. Στο μεταξύ, το βασικό δίκτυο καταστημάτων της Dia θα ενισχυθεί φέτος με τη δημιουργία 23 νέων μονάδων Maxi και Dia πόλης και για το σκοπό αυτό η εταιρεία θα επενδύσει το ποσό των 3,5 δισ. δραχμών έναντι 4,2 δισ. που είχε επενδύσει το 2000.
ΠΕΝΤΕ: Ιδιαιτέρως θετικό ήταν το 2000 για τον όμιλο Πέντε και την κερδοφορία του. Τα κέρδη της Πέντε ΑΕ σημείωσαν άνοδο κατά 47% και έφθασαν τα 2,5 δισ. δραχμές από 1,695 δισ. δραχμές το 1999, ενώ σημαντικότατη βελτίωση κατέγραψαν και τα κέρδη της Αργώ ΑΕ, που διαμορφώθηκαν στα 431 εκατ. δραχμές από 281 εκατ. που ήταν το 1999, σημειώνοντας άνοδο κατά 53% έναντι της προηγούμενης χρήσης. Σύμφωνα με παράγοντες του ομίλου Πέντε, η περσινή διόγκωση των κερδών του αποτέλεσε έναν από τους κύριους στόχους που είχε θέσει η διοίκησή του μετά το πολύ δύσκολο 1999. Ο καταστροφικός σεισμός της Αττικής είχε άμεσες επιδράσεις στα οικονομικά μεγέθη του ομίλου και για το λόγο αυτό αναζητήθηκε και εφαρμόσθηκε νέα τιμολογιακή πολιτική, η επιτυχία της οποίας καταγράφηκε άμεσα στο δείκτη κερδοφορίας. Οι ίδιοι παράγοντες επισημαίνουν επίσης ότι ανάλογη θα είναι η εικόνα που θα παρουσιάσει η εξέλιξη των κερδών και κατά το 2001, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η αγορά δεν θα επηρεαστεί αρνητικά από κάποιο νέο αστάθμητο παράγοντα.
ΞΥΝΟΣ: Κέρδη προ φόρων 50 εκατ. δρχ. πέτυχε κατά το 2000 η Ξυνός έναντι 36 εκατ. δρχ. που είχε σημειώσει το 1999. Στο ίδιο διάστημα ανοδικά κινήθηκε και η αξία των πωλήσεων της αλυσίδας που διαμορφώθηκε στα 17,4 δισ. δραχμές από 14,3 δισ. την προηγούμενη χρονιά, ενώ οι αποσβέσεις της παρέμειναν πέρυσι στα ίδια περίπου επίπεδα με το 1999 και σε αξία έφθασαν τα 70 εκατομμύρια δραχμές. Σύμφωνα με την εταιρεία, η βελτίωση που παρουσίασαν κατά το 2000 οι βασικοί οικονομικοί της δείκτες κατά ένα μεγάλο μέρος οφείλεται στην ανάπτυξη του δικτύου πωλήσεων με την ίδρυση τεσσάρων νέων καταστημάτων. Φέτος η Ξυνός σχεδιάζει τη δημιουργία δύο ακόμη μονάδων με έδρες την περιοχή της Αθήνας.
Επενδύσεις σε εξαγορές και νέα καταστήματα στη Β. Ελλάδα
Oι εξαγορές, οι ανακαινίσεις και η λειτουργία νέων καταστημάτων, παρ’ όλο που ήταν περιορισμένες σε σύγκριση με άλλες εποχές (με εξαίρεση το MAΣOYTH), κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων που πραγματοποίησαν μέσα στο 2000 οι επιχειρήσεις λιανεμπορίου στη βόρεια Eλλάδα.
Σε γενικές γραμμές, το 2000 ήταν για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ μια ακόμη χρονιά αλλαγών και προσαρμογών στη νέα πραγματικότητα, που έχει διαμορφωθεί από τις εξαγορές για την ενίσχυση των μεγάλων εταιρειών του κλάδου. Oι δύο πόλοι των αμιγώς ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ της βόρειας Eλλάδας (MAΣOYTHΣ, APBANITIΔHΣ) διήλθαν μία περίοδο ενσωμάτωσης και προσαρμογής, λόγω των εξαγορών που πραγματοποίησαν (MΠIΣKAΣ και ΓAΛAΞIAΣ αντίστοιχα).
Περιορισμένες παρουσιάζονται πάντως οι όποιες επενδύσεις σε ηλεκτρονικά συστήματα και εφαρμογές, καθώς οι επιχειρήσεις έχουν αρκεστεί στην εγκατάσταση των bar code που έγινε τα προηγούμενα χρόνια στο 80-90% των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Σύμφωνα με τους ισολογισμούς και τα στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο λιανεμπόριο της βόρειας Ελλάδας, το σκηνικό διαμορφώνεται ως εξής:
MAΣOYTHΣ: O αριθμός των καταστημάτων της πρώτης, σε μερίδιo πωλήσεων, λιανεμπορικής επιχείρησης στη βόρεια Eλλάδα αυξήθηκε κι άλλο μέσα στο 2000 (ξεπέρασε τα 110). H MAΣOYTHΣ AE πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη επένδυση το 2000, ύψους 5 δισ. δρχ. Συγκεκριμένα, δημιούργησε νέα Cash & Carry, ανακαίνισε δικά της καταστήματα, αλλά και της εξαγορασθείσας MΠIΣKAΣ και λειτούργησε νέα καταστήματα σε διάφορες πόλεις. Oι πωλήσεις το 2000 για τη MAΣOYTHΣ AE έφτασαν τα 96 δισ. δρχ. και τα καθαρά κέρδη υπολογίζονται σε 1,2 δισ. δρχ.
APBANITIΔHΣ: Oι πωλήσεις του ομίλου το 2000 έφτασαν τα 47 δισ. δρχ. και τα κέρδη υπολογίζονται σε 250 εκατ. δρχ. Tο ύψος της επένδυσης για την εξαγορά των σούπερ μάρκετ ΓAΛAΞIAΣ EΠE, στην οποία προχώρησε η APBANITIΔHΣ AEEE έφτασε τα 2,7 δισ. δρχ., ενώ μέσα στο 2000 λειτούργησε μόνο ένα νέο κατάστημα (Kρύα Bρύση Γιαννιτσών).
AΛΦA ΔEΛTA: Mε 39 καταστήματα στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης, η AΛΦA ΔEΛTA είχε το 2000 πωλήσεις 19,7 δισ. δρχ. και τα κέρδη έφθασαν τα 500 εκατ. δρχ. Oι επενδύσεις – κυρίως σε νέα καταστήματα και ανακαινίσεις- έφτασαν τα 2 δισ. δρχ.
APIΣTA: Για τα 9 νέα καταστήματα που λειτούργησαν μέσα στο 2000 η εταιρεία διέθεσε 700 εκατ. δρχ. και επεκτάθηκε και στην περιοχή της Mαγνησίας με τέσσερα καταστήματα (Bόλος και N. Iωνία). Oι πωλήσεις της το 2000 ήταν 12,5 δισ. δρχ. και της θυγατρικής BHTA ΠI 5 δισ. δρχ.
Tην τελευταία διετία η εταιρεία πρόσθεσε στο δυναμικό της δύο ιδιόκτητες αποθήκες στη Σίνδο και στην Kομοτηνή και το κόστος της επένδυσης ήταν 1 δισ. και 150 εκατ., αντίστοιχα.
AΦPOΔITH: Oι πωλήσεις της αλυσίδας ήταν 2,8 δισ. δρχ. και οι επενδύσεις της υπολογίζονται σε 35 εκατ. δρχ., από τα οποία 5,5 εκατ. δρχ. διατέθηκαν για τη μηχανοργάνωση.
KATANAΛΩTHΣ-KONSUM: O Kαταναλωτικός Συνεταιρισμός της Θεσσαλονίκης μέσα στο 2000 εξαγόρασε 14 καταστήματα σε διάφορες πόλεις της Mακεδονίας και αυτή ήταν η βασική του επένδυση τη χρονιά που πέρασε. Aριθμεί σήμερα 34 καταστήματα και οι πωλήσεις του ανήλθαν σε 17,4 δισ. δρχ.