ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ

Η Κεντρική Μακεδονία διαθέτει ένα σπουδαίο αστικό κέντρο, τη Θεσσαλονίκη, πεδιάδες που προσφέρονται για δυναμικές καλλιέργειες, ραγδαία αναπτυσσόμενα τουριστικά θέρετρα, αναπτυγμένο δίκτυο χερσαίων μεταφορών, διεθνές αεροδρόμιο, ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου και την αγορά των Βαλκανίων, όπου μπορεί να επεκτείνει τις οικονομικές της δραστηριότητες. Οι κάτοικοί της, αν και αρέσκονται στην πικάντικη διατροφή, καταναλώνουν γάλα και χυμούς φρούτων περισσότερο από τους υπόλοιπους Έλληνες.

Η περιφέρεια που εξετάζουμε είναι, θα μπορούσαμε να πούμε, η μοναδική περιφέρεια της χώρας που σχεδόν στο γεωγραφικό της κέντρο διαθέτει ένα μεγάλο πολεοδομικό και οικονομικό συγκρότημα με διεθνή σημασία, την πόλη της Θεσσαλονίκης. Η γειτνίασή της με τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, το λιμάνι της και οι ανεπτυγμένες υπηρεσίες και υποδομές της, ειδικά μετά την κατάρρευση του «Ανατολικού Μπλοκ», όχι μόνο αναβάθμισαν το διεθνή της ρόλο, αλλά υπόσχονται ένα καλύτερο μέλλον και στους όμορους νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας.

Στην Κεντρική Μακεδονία κατοικεί το 17% του πληθυσμού της Ελλάδας, πάνω από το 55% του οποίου μόνο στο νομό Θεσσαλονίκης. Το κατά κεφαλή ΑΕΠ ανέρχεται στο 98% του Μ.Ο. της Ελλάδας (6η ανάμεσα στις 13 περιφέρειες), από 101% που ήταν το 1991. Εδώ παράγεται το 18% της αγροτικής παραγωγής της χώρας, το 22,5% της μεταποιητικής (το 15,9% στο νομό Θεσσαλονίκης) και το 15,5% των υπηρεσιών (το 9,7% στο νομό Θεσσαλονίκης). Στις επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στην περιοχή αναλογεί το 14% του κύκλου εργασιών των μεταποιητικών-κατασκευαστικών μονάδων της Ελλάδας (το 12% στο νομό Θεσσαλονίκης) και το 13% των εμπορικών (το 10% στο νομό Θεσσαλονίκης).

Τα 2/3 του ΑΕΠ της περιφέρειας προέρχεται από τις υπηρεσίες, ενώ η συμμετοχή της βιομηχανίας μειώθηκε από 30% στις αρχές της δεκαετίας του ’90 σε 27% στα τέλη της. Την ίδια πορεία ακολούθησε και η γεωργία, της οποίας η συμμετοχή στο ΑΕΠ μειώθηκε από 10% σε 9%. Ωστόσο η Κεντρική Μακεδονία δεν παύει να είναι μία από τις μεγάλες δυνάμεις της ελληνικής γεωργίας. Εδώ παράγεται σχεδόν το σύνολο των ροδάκινων της χώρας (το 96% της συνολικής παραγωγής), ενώ η περιοχή κατέχει την 1η θέση στην παραγωγή καπνού, σταριού, μήλων και τυριών και τη δεύτερη στην παραγωγή βαμβακιού.

Η περιφέρεια όμως δεν στερείται ούτε τουριστικής ανάπτυξης. Εδώ πραγματοποιούνται περίπου 2,5-3 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις αλλοδαπών τουριστών το χρόνο, εκ των οποίων πάνω από 2 εκατομμύρια μόνο στη Χαλκιδική. Η τελευταία, λόγω της ανάπτυξης του τουρισμού και της γειτνίασης της με τη Θεσσαλονίκη, κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις σε όλη την Ελλάδα στην οικοδομική δραστηριότητα. Περίπου μισό εκατομμύριο διανυκτερεύσεις αλλοδαπών πραγματοποιούνται στη Θεσσαλονίκη, όπου όμως έχουμε και ένα εκατομμύριο διανυκτερεύσεις ημεδαπών ετησίως.

Στον τομέα της γεωργίας τις κορυφαίες επιδόσεις πραγματοποιεί ο νομός Πέλλας, όπου μάλιστα παρατηρείται το σπάνιο φαινόμενο να αυξάνεται η συμμετοχή της γεωργίας στο σχηματισμό του ΑΕΠ σε βάρος της μεταποίησης και των υπηρεσιών. Πιο συγκεκριμένα, από την αρχή μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’90 το μερίδιο της γεωργίας στο ΑΕΠ αυξήθηκε σταδιακά από 14% σε 23,4%, ενώ αντίθετα συρρικνώθηκε το μερίδιο της βιομηχανίας από 30,6% σε 23,4% και των υπηρεσιών από 55,3% σε 53,2%.

Αξίζει να σημειώσουμε επίσης ότι από τους επτά νομούς μόνο οι δύο έχουν ΑΕΠ υψηλότερο από το Μ.Ο. της χώρας: ο νομός Θεσσαλονίκης 103% και ο νομός Χαλκιδικής 105%. Ο νομός Σερρών, με το 84% του Μ.Ο. του ΑΕΠ της Ελλάδας, είναι ο πιο φτωχός της περιφέρειας, αλλά και ο μόνος που κατάφερε τη δεκαετία του ’90 να βελτιώσει το ποσοστό του (το 1991 το τοπικό ΑΕΠ ανερχόταν στο 77% του Μ.Ο.). Σε όλους τους υπόλοιπους νομούς η σχέση τοπικού/πανελλαδικού ΑΕΠ χειροτέρευσε: στο νομό Θεσσαλονίκης μειώθηκε από 107% σε 103%, στο νομό Ημαθίας από 102% σε 93%, στο νομό Κιλκίς από 100% σε 97%, στο νομό Χαλκιδικής από 111% σε 105%, στο νομό Πιερίας από 87% σε 85% και στο νομό Πέλλας από 98% σε 91%.

Μιας και το αυτοκίνητο θεωρείται πλέον δείκτης ευημερίας, να αναφέρουμε ότι σε κάθε 100 κατοίκους της περιφέρειας αντιστοιχούν 24,3 αυτοκίνητα. Η υψηλότερη αντιστοιχία, 32 αυτοκίνητα, συναντάται στο νομό Θεσσαλονίκης, ενώ τα λιγότερα, 10 αυτοκίνητα ανά 100 κατοίκους, στον πλουσιότερο νομό της περιοχής, τη Χαλκιδική. Αυτό για να δείξουμε τη σχετικότητα των αριθμών, αλλά και των αριθμητικών δεικτών ευημερίας…