Νέο Προεδρικό Διάταγμα προβλέπει το δραστικό περιορισμό των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, γεγονός το οποίο αναμένεται ότι θα ενισχύσει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες στην πλειοψηφία τους πλήττονται εξαιτίας των υπερβολικά μεγάλων προθεσμιών πληρωμής που συνήθως αναγκάζονται να συνομολογούν.

Νέο Προεδρικό Διάταγμα προβλέπει το δραστικό περιορισμό των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, γεγονός το οποίο αναμένεται ότι θα ενισχύσει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες στην πλειοψηφία τους πλήττονται εξαιτίας των υπερβολικά μεγάλων προθεσμιών πληρωμής που συνήθως αναγκάζονται να συνομολογούν.

Το Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο εκδόθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης με σκοπό την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την αντίστοιχη κοινοτική –προωθήθηκε από τον υφυπουργό Ανάπτυξης κ. Χρ. Θεοδώρου– καλύπτει όλες τις περιπτώσεις πληρωμών στο πλαίσιο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και δημοσίων αρχών. Αντίθετα δεν διέπει τις συναλλαγές των καταναλωτών ούτε τους τόκους που καταβάλλονται σε σχέση με άλλες, ειδικότερες πληρωμές, όπως είναι οι πληρωμές των επιταγών και των συναλλαγματικών και οι πληρωμές στο πλαίσιο αποζημίωσης, συμπεριλαμβανομένων των πληρωμών από ασφαλιστικές εταιρείες.

Στο νέο καθεστώς υπάγονται και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθ΄ ότι ως επιχείρηση το Π.Δ. αναφέρει κάθε οργάνωση η οποία αναπτύσσει ανεξάρτητη οικονομική ή επαγγελματική δραστηριότητα όχι κατ΄ ανάγκη ως εμπορική με τη στενή έννοια του όρου, ακόμη και αν η δραστηριότητα αυτή ασκείται από ένα και μόνο πρόσωπο.

Ως μέσα κατάλληλα για την επίτευξη του προαναφερόμενου σκοπού του Π.Δ. προκρίνονται:

  • Η καταβολή τόκων υπερημερίας σε εκπρόθεσμες πληρωμές.
  • Η αύξηση του επιτοκίου των οφειλομένων τόκων σε περίπτωση υπερημερίας του οφειλέτη.
  • Η θέσπιση εύλογης αποζημίωσης για την πλήρη κάλυψη των εξόδων είσπραξης της απαίτησης του δανειστή.
  • Η πρόβλεψη αστικών κυρώσεων για την συμπερίληψη στις συμβάσεις των μερών καταχρηστικών σε βάρος του δανειστή ρητρών, σχετικών με το χρόνο πληρωμής και τις συνέπειες της υπερημερίας του οφειλέτη.
  • Η παροχή της δυνατότητας στο δανειστή για την απόκτηση τίτλου εκτελεστού μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα (90 ημερών από την κατάθεση της αγωγής) για τις μη αμφισβητούμενες οφειλές.

Με το Π.Δ. καθορίζονται επίσης οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για να γεννηθεί η αξίωση τόκου υπερημερίας αυτόματα, χωρίς προηγούμενη όχληση και ορίζεται το επιτόκιο του τόκου υπερημερίας (επιτόκιο αναφοράς οικείου εξαμήνου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συν επτά ποσοστιαίες μονάδες περιθώριο) που είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει ο οφειλέτης, εκτός εάν υπάρχει διαφορετική συμφωνία στη σύμβαση.

Δύο ταχύτητες

Ειδικότερα για τις ιδιωτικές συμβάσεις, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στη σύμβαση, η προθεσμία πληρωμής είναι 30 ημέρες μετά την ημερομηνία παραλαβής του τιμολογίου είτε 30 ημέρες μετά την ημερομηνία παραλαβής των αγαθών / υπηρεσιών, όταν το τιμολόγιο παραληφθεί πριν από τα αγαθά ή τις υπηρεσίες ή είναι αβέβαιο το πότε παρελήφθη, είτε, εφόσον προβλέπεται από τη σύμβαση ή το νόμο διαδικασία ελέγχου-αποδοχής, 30 ημέρες από την ημερομηνία ελέγχου και αποδοχής των αγαθών/ υπηρεσιών, όταν το τιμολόγιο παραληφθεί πριν από την ανωτέρω ημερομηνία. Για τις δημόσιες συμβάσεις, εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά στη σύμβαση, η προθεσμία πληρωμής σε κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις ορίζεται αποκλειστικά στις 60 ημέρες.

Όπως προβλέπεται σε άλλο άρθρο του Π.Δ., θεσπίζονται στο εθνικό δίκαιο διατάξεις με βάση τις οποίες οι οργανώσεις επιχειρήσεων θα μπορούν να καταφύγουν στα δικαστήρια και να ζητήσουν τη λήψη κατάλληλων μέτρων για να αποτραπεί η συνέχιση της χρησιμοποίησης γενικών συμβατικών όρων, που είναι εμφανώς καταχρηστικοί για τους δανειστές, εφαρμόζοντας κατ΄ αναλογία τις διαδικαστικές διατάξεις περί συλλογικής αγωγής του ν. 2251/1994.

Παράλληλα εισάγονται ρυθμίσεις δικονομικού χαρακτήρα, προκειμένου να εξασφαλιστούν ταχείες και αποτελεσματικές για το δανειστή διαδικασίες είσπραξης των απαιτήσεων του.