Issue: FOODReporter 1172

Σε ένα από τα highlights του E-commerce summit @Costa Navarino που διοργάνωσε η Boussias Events στις 24 και 25 Απριλίου, ο Γιώργος Δουκίδης, ιδρυτής του εργαστηρίου ηλεκτρονικού εμπορίου ELTRUN και πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, ανέλυσε κάποια από τα κυριότερα θέματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες καταναλωτές, με βάση πρόσφατες έρευνες. Μεταξύ άλλων, από τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Δουκίδης προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους καταναλωτές είναι, αναμφίβολα, ο συνδυασμός των χαμηλών εισοδημάτων και των υψηλών τιμών των προϊόντων, που τους προκαλεί συναισθήματα ανησυχίας, φόβου, ανασφάλειας και θυμού.

Το ερώτημα όμως είναι: κατά πόσον αντιστοιχεί στην πραγματικότητα η αίσθηση των καταναλωτών; Όπως παρατήρησε ο κ. Δουκίδης, «όταν καθημερινά τα ΜΜΕ λένε ότι ανεβαίνουν, ανεβαίνουν, ανεβαίνουν οι τιμές, τότε αρχίζει και δημιουργείται το λεγόμενο perception». Έτσι, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2023, 2 στους 3 καταναλωτές που ρωτήθηκαν εκτίμησαν πως οι τιμές στα καταστήματα τροφίμων έχουν αυξηθεί σε ποσοστό άνω του 10%. Ποσοστό πολύ υψηλότερο από τα πραγματικά στοιχεία που συλλέγονται από τα σούπερ μάρκετ και τα οποία επικαλέστηκε ο κ. Δουκίδης: αύξηση τιμών 3% τον Ιανουάριο 2024, 2,75% τον Φεβρουάριο, μόλις 0,28% τον Μάρτιο.

«Άρα ο καταναλωτής αυτήν τη στιγμή θεωρεί ότι οι τιμές ανεβαίνουν. Αλλά στην ουσία δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Είναι λυπηρό, αλλά πρέπει να το καταγράψουμε, γιατί αυτήν τη στιγμή το ζούμε», σχολίασε, εκφράζοντας την άποψη ότι οι κλαδικοί φορείς και οι εταιρείες, που έχουν απορροφήσει μεγάλο μέρος των ανατιμήσεων, πρέπει να μιλήσουν πιο ανοιχτά για το γεγονός αυτό. «Πρέπει κάποια στιγμή να οργανωθούμε λίγο, γιατί αυτά τα πράγματα παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο και δημιουργούν πολύ αρνητικό connotation στους καταναλωτές», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Και το αρνητικό αυτό κλίμα εκφράζεται και σε άλλες μετρήσεις: πλέον, εννέα στους δέκα καταναλωτές αποδίδουν την αύξηση των τιμών στην κερδοσκοπία των επιχειρήσεων, όταν μόλις ενάμιση χρόνο πριν ένα μεγάλο ποσοστό τις απέδιδε και στις τιμές της ενέργειας. Πλέον, η «ψαλίδα» έχει ανοίξει δραματικά.

Βέβαια, από τον θυμό των καταναλωτών δε γλιτώνει και η κυβέρνηση: 9 στους 10 καταναλωτές θεωρούν ότι η Πολιτεία δεν έχει λάβει επαρκή μέτρα για τον έλεγχο της αγοράς, ενώ 8 στους 10 της καταλογίζουν ότι δεν έχει βοηθήσει επαρκώς τα νοικοκυριά.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και το παράδειγμα του ελαιολάδου
Όμως δεν είναι μόνο η αντίληψη του καταναλωτή που φαίνεται να απέχει από την πραγματικότητα, αλλά και τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που εμφανίζουν υψηλότερη αύξηση τιμών από αυτήν που βγαίνει από τα στοιχεία των σούπερ μάρκετ. Γιατί υπάρχει αυτή η «ψαλίδα»;

Ο κ. Δουκίδης έδωσε τρεις εξηγήσεις:

«Πρώτον, γιατί είναι διαφορετικά τα κανάλια. Μια μεγάλη αλυσίδα έχει οικονομίες μεγέθους, καλύτερα οργανωσιακά συστήματα, πιο μεγάλη διαπραγματευτική δύναμη, άρα συγκρατεί καλύτερα σε σχέση με κάποιον πιο μικρό. Δεύτερον, υπάρχουν ερωτήματα στο πώς καταγράφονται οι τιμές από τους επίσημους φορείς.

Τρίτον, ποιες είναι οι βαρύτητες των προϊόντων. Αν εγώ χρησιμοποιώ σαν βαρύτητες αυτά που ήξερα πριν τρία χρόνια, αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τις τωρινές βαρύτητες.

Για παράδειγμα, πριν από επτά χρόνια το ελαιόλαδο είχε βαρύτητα 7% στο τυπικό καλάθι, και τώρα έχει κάτω από 0,5%. Άρα εγώ, αν στη μεθοδολογία μου το λάδι το έχω στο 7% και έχει πάει στο Θεό…».

Προτιμούν μείωση ΦΠΑ παρά Καλάθι του Νοικοκυριού
Ανέλυσε ακόμα στοιχεία για το Καλάθι του Νοικοκυριού, τα οποία ναι μεν δείχνουν ότι δύο στους τρεις καταναλωτές το χρησιμοποιούν, όταν στην αρχή της εφαρμογής του μέτρου μόνο ο ένας στους τρεις το έκανε, όμως εκφράζεται και ένας προβληματισμός: ένα 40% των καταναλωτών πιστεύουν πως το Καλάθι του Νοικοκυριού δεν τους προσφέρει κάτι και θα ήταν καλύτερο να καταργηθεί, ενώ ένα συντριπτικό 85% αναφέρει πως θα προτιμούσε να μειωθεί ο ΦΠΑ, παρά να έχει εφαρμοστεί το Καλάθι του Νοικοκυριού. Που σημαίνει ότι πολλοί είναι αυτοί που χρησιμοποιούν «αναγκαστικά» το Καλάθι του Νοικοκυριού, αλλά θα προτιμούσαν μία μείωση του ΦΠΑ.

---

Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter FOODReporter