Ευρωπαϊκό «αέρα» στον ελεγκτικό μηχανισμό του δημοσίου επιχειρεί να φέρει η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, η οποία πρόκειται να δημοσιοποιήσει πρόταση σχετικά με την ίδρυση του πρώτου στην Ελλάδα Ινστιτούτου Συγκριτικών Δοκιμών για προϊόντα και υπηρεσίες. Σύμφωνα με την πρόταση, ο καινοτόμος για τα ελληνικά δεδομένα μηχανισμός θα οργανωθεί και θα φιλοξενηθεί από τον ΕΛΟΤ, ενώ την τεχνογνωσία, προκειμένου να λειτουργήσει με αποτελεσματικότητα, θα του δώσουν ο ΕΛΟΤ κι η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.

Πρόκειται για πρωτοβουλία την οποία ανέλαβε ο πολιτικός προϊστάμενος της Γενικής Γραμματείας, κ. Δημήτρης Σπυράκος, διαπιστώνοντας την ύπαρξη ανάγκης για σφαιρική και αντικειμενική πληροφόρηση του καταναλωτή, ανάγκης η οποία απορρέει από την υπερπροσφορά προϊόντων και υπηρεσιών που διατίθεται στην αγορά και που τους τελευταίους μήνες, λόγω της κρίσης και του αρνητικά εξελισσόμενου οικονομικού περιβάλλοντος, έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρχικοί πόροι για τη συγκρότηση, οργάνωση, και στελέχωση του υπό ίδρυση φορέα έχουν ήδη εξασφαλιστεί από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή. Πρόκειται για ποσό της τάξης του 1,5 εκατ. ευρώ. Όπως έγινε γνωστό, στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του το Ινστιτούτο θα χρηματοδοτείται μέσω του ΕΣΠΑ.

Ωστόσο, το στοίχημα του κ. Σπυράκου θα είναι να καταστήσει σε εύλογο χρόνο τον φορέα αυτοχρηματοδοτούμενο, ώστε αντί να εξαρτάται οικονομικά από το δημόσιο, να λειτουργήσει σε αυτόνομη βάση.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο θα επιδιώξει:
• Να πουλά στην αγορά υπηρεσίες του, που θα αφορούν σε εξειδικευμένες έρευνες τις οποίες θα διενεργεί, είτε μόνο του είτε σε συνεργασία με άλλους ευρωπαϊκούς φορείς.
• Να πουλά στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις τα αποτελέσματα των συγκριτικών δοκιμών, που θα διενεργεί για προϊόντα και υπηρεσίες.
• Να εξασφαλίζει έσοδα από εκδόσεις και από εκδηλώσεις του.
• Να πουλά και να εκμισθώνει λογότυπα με τα αποτελέσματα των ερευνών του.
• Να πουλά με πλειστηριασμό προϊόντα, τα οποία χρησιμοποίησε σε έρευνες, όπως για παράδειγμα αυτοκίνητα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές κά. 

Η αποστολή του Ινστιτούτου
Όπως επισημαίνει στο σελφ σέρβις παράγοντας του Υπουργείου Εργασίας, στο οποίο υπάγεται η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, «αποστολή του φορέα θα είναι η ενημέρωση των καταναλωτών ως προς τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των προϊόντων και των υπηρεσιών, ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν, να συγκρίνουν, να αξιολογούν και εν τέλει να επιλέγουν, με γνώμονα την καλύτερη δυνατή κάλυψη των αναγκών τους και την ουσιαστικότερη αξιοποίηση των εισοδημάτων τους».

Ο ίδιος, εξάλλου, μας πληροφορεί ότι ο φορέας:
• Θα προβαίνει σε συγκριτική εξέταση των προϊόντων και υπηρεσιών σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά, την ποιότητα και την τιμή τους, και θα γνωστοποιεί στους καταναλωτές τα αποτελέσματα των ερευνών του.
• Θα δίνει στη δημοσιότητα τις πληροφορίες που αφορούν γενικότερα τα συμφέροντα του καταναλωτή.
• Θα ενημερώνει τους καταναλωτές για τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά, την περιβαλλοντική συμβατότητα των προϊόντων, τη χρήση τους.
• Θα θέτει στη διάθεση των ενδιαφερομένων κάθε είδους χρήσιμη πληροφορία για την καλύτερη χρήση των προϊόντων και υπηρεσιών.
• Θα διεξάγει έρευνες με τη χρήση αναγνωρισμένων επιστημονικών μεθόδων, που θα παρέχουν εγγυήσεις για την ορθότητα της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων.
• Θα διεξάγει νομικές και οικονομικές μελέτες.
• Θα πραγματοποιεί εκστρατείες ενημέρωσης των καταναλωτών και θα αναπτύσσει πολλαπλά παιδαγωγικά εργαλεία.
• Θα παρέχει πληροφορίες στους καταναλωτές μέσω τηλεφώνου, ενώ δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο και μια ειδική κάρτα (στο Βέλγιο φέρει τον τίτλο «test-achats»), η οποία θα δίνεται σε επιχειρήσεις, που πληρούν κάποια υψηλά εχέγγυα ποιότητας και τιμής στα προϊόντα τους. Μέσω αυτής θα δίνονται στους καταναλωτές ειδικά προνόμια, όπως χαμηλότερο επιτόκιο για συγκεκριμένες περιπτώσεις δανείων, χαμηλότερες τιμές για τηλεφωνικές και διαδικτυακές συνδέσεις, καθώς και εκπτώσεις για αγορά προϊόντων και υπηρεσιών.
• Θα ασκεί με τη δράση του πίεση στους παραγωγούς και τους διακινητές προϊόντων, όπως και τους παρόχους υπηρεσιών, ώστε να βελτιώνουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, με στόχο την αναβάθμιση της αγοράς.
• Γενικότερα θα λειτουργεί για πολλά ζητήματα ως ρυθμιστής της αγοράς, δίνοντας λύσεις στους καταναλωτές σε θέματα ή προβλήματα που ανακύπτουν στις συναλλαγές τους με τις επιχειρήσεις.
• Θα συνεργάζεται με άλλους αντίστοιχους φορείς της ΕΕ, ώστε να υποβοηθείται στο έργο του.
• Πριν τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων κάθε έρευνας θα τα γνωστοποιεί στους παραγωγούς-διακινητές, τα προϊόντα ή υπηρεσίες των οποίων αφορούν, για τη διατύπωση των παρατηρήσεων ή των τυχόν ενστάσεών τους.


Το who is who του Ινστιτούτου
Σύμφωνα με τα όσα πληροφορηθήκαμε τις παραμονές έκδοσης του τεύχους, τα καθ΄ ύλην αρμόδια Υπουργεία Εργασίας για τον Καταναλωτή και Οικονομικών για τον ΕΛΟΤ, σχεδίαζαν να προβούν στη δημοσιοποίηση των προθέσεών τους στα τέλη του Νοεμβρίου, οπότε και θα παρουσίαζαν το πρωτόκολλο της συνεργασίας τους, όπως και τους κύριους άξονες δράσης του προς ίδρυση Ινστιτούτου.

Βάσει των όσων αναφέρονται στο εν λόγω πρωτόκολλο:
• Το Ινστιτούτο θα ενταχθεί ως αυτοτελής τομέας δραστηριοτήτων στον ΕΛΟΤ, ο οποίος θα αποφασίζει σχετικά με τη διοίκηση, την οργάνωση και τον ετήσιο προϋπολογισμό του εν λόγω τομέα.
• Θέματα που αφορούν στη λειτουργία και τις δραστηριότητες του φορέα και την επίτευξη των στόχων του, θα καθορίζονται από τριμελές εκτελεστικό συμβούλιο.
• Οι δομές του Ινστιτούτου θα προβλέπουν τη διοίκησή του από το προεδρείο, τη λειτουργία Εποπτικού Συμβουλίου και την οργάνωση Γνωμοδοτικών Επιτροπών.
• Οι έρευνες και οι μελέτες θα διενεργούνται από τις υπηρεσίες του ΕΛΟΤ.
• Αντικείμενο της ερευνητικής δράσης του φορέα θα αποτελούν τα τρόφιμα και τα ποτά, τα προϊόντα και υπηρεσίες πληροφορικής, τηλεφωνίας, εικόνας και ήχου, υγείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εκπαίδευσης και αθλητισμού, προϊόντα και υπηρεσίες για τον ελεύθερο χρόνο, για το σπίτι, για το παιδί και την οικογένεια, αλλά και θέματα όπως η φορολογία, το περιβάλλον και η ενέργεια, η ασφάλιση, η πρόνοια, τα τραπεζικά και ασφαλιστικά προϊόντα κα.
• Τα αποτελέσματα των ερευνών θα δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα του φορέα, όπως και σε ειδικές εκδόσεις.
• Παράλληλα, θα προσφέρεται η δυνατότητα εξατομικευμένης δράσης των αποτελεσμάτων, μέσω διαδραστικών εργαλείων υπολογισμού. Πρόκειται για εργαλεία τα οποία θα επιτρέπουν τον μηνιαίο υπολογισμό δόσεων, θα συγκρίνουν την κατανάλωση προϊόντων βάσει μονάδων μέτρησης, θα δημιουργούν προϋποθέσεις ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των καταναλωτών από τη χρήση προϊόντων κά.
• Το Ινστιτούτο δεν θα μπορεί να διαφημίζει προϊόντα και υπηρεσίες και οι χορηγίες τις οποίες θα λαμβάνει θα γίνονται αποδεκτές μόνο υπό προϋποθέσεις, ώστε να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία, αλλά και η ουδετερότητά του.

Αν κάτι δεν είχε αποφασισθεί μέχρι και την έκδοση του τεύχους ήταν ο τίτλος του προς ίδρυση φορέα. Σύμφωνα, ωστόσο, με πληροφορίες, μια από τις εξεταζόμενες προτάσεις ήταν να συνδυαστεί ο τίτλος του ΕΛΟΤ με έναν ακόμη όρο, από τον οποίο να προσδιορίζεται το στοιχείο της έρευνας.

Το γερμανικό πρότυπο
Το Ινστιτούτο Συγκριτικών δομικών θα περιλάβει στις τάξεις του εκπροσώπους από βασικούς φορείς της αγοράς, ενώ αρχικά θα υποστηριχθεί από περίπου 20 υπαλλήλους, με την προοπτική στην πορεία να αυξηθεί το προσωπικό του. Αρκεί να επισημανθεί ότι ο αντίστοιχος φορέας στη Γερμανία, στο μοντέλο του οποίου στηρίζει το σχέδιό της η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, προκειμένου να συγκροτήσει τον ελληνικό μηχανισμό, απασχολεί σήμερα περί τα 280 άτομα, ενώ τα αποτελέσματα των ερευνών που διενεργεί λειτουργούν καταλυτικά σε πολλές από τις επιλογές των γερμανών πολιτών.