Η κοινωνική κρίση φτάνει στο απόγειό της, όταν η κρίση αξιών παροξύνεται από τον συνδυασμό ραγδαίας εισοδηματικής επιδείνωσης και έκπτωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων, κυρίως όταν οι επιπτώσεις τους προδιαγράφονται σε βάθος χρόνου και εύρους ανατροπών.
Κρίση αξιών και κρίση εισοδήματος διαλύουν τότε την ατομική προσδοκία για την αποκατάσταση των βασικών ισορροπιών στον προσωπικό μικρόκοσμο του καθενός, κι η εκθετική έκφραση τούτης της διάλυσης συνιστά εκρηκτικό κοινωνικό μίγμα. Το μέλημα της όποιας Ηγεσίας σε συνθήκες παρόμοιες -όπως αυτές που διαμορφώνει σήμερα η χειραγώγηση του ελληνικού κράτους από τους διεθνείς πιστωτές του- αποδεικνύεται στοίχημα ζωής ή θανάτου: αν δεν μπορέσει η Ηγεσία, όσες φορές κι αν ανακαινιστεί, να εμπνεύσει κοινωνικό ήθος καρτερίας και υπομονής, θα καταρρεύσει από την αύξουσα ανασφάλεια και δυσφορία για την κοινωνική ισοπέδωση – και δη ως αιτία της, αν όχι γενεσιουργός, σίγουρα της τροπής της.
Όμως, ενώ η ικανότητα της Ηγεσίας να συνεγείρει και να εμπνέει προϋποθέτει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας, κάτι τέτοιο μόνον η ουτοπική σύλληψη για το σκοπούμενο (ή, εκ του αντιθέτου, η συλλογική ενοχή και διάθεση αυτοκάθαρσης) μπορεί να το τροφοδοτήσει, δηλαδή ο ιδεολογικός κανονιστικός λόγος. Αλλά αυτός ακριβώς ήταν το πρώτο θύμα της κρίσης αξιών.
Μάλιστα, η υποκατάσταση της επιρροής του, για λογαριασμό των μεταβαλλόμενων αναγκών της Ηγεσίας, από τον λόγο της Επικοινωνίας καθιστά τα αποτελέσματα της τελευταίας σκοπίμως εφήμερα σε συνθήκες ομαλότητας, αλλά υπό συνθήκες κρίσης και παρακμής αυτά, ενδεχομένως, δρουν έως και αντίθετα από το επιδιωκόμενο…
Ας μην τα προσπερνά αυτά η Ηγεσία των επιχειρήσεων, κυρίως όταν καταφεύγει στον οπτιμισμό για «να μη χαλάει περισσότερο το κλίμα» ή στην καταστροφολογία για να καλύπτει τις απρονοησίες, τις δυσανεξίες ή τις απειλές της για λόγους άμυνας. Κυρίως ας τα λαμβάνει υπόψη της, όταν διανοείται τον εαυτό της ως δυνάμει υποκατάστατο της πολιτικής Ηγεσίας…