Ο επιτυχημένος μάνατζερ φροντίζει πάντα να κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από την πλεονεξία και την υπερβολή, συμμερίζεται την άλλη πλευρά και σκέπτεται μακροπρόθεσμα. Πριν απ’ όλα είναι ισορροπημένος άνθρωπος, γιατί «ξέρει να ακούει» το συνομιλητή του, δεν προκαλεί προβλήματα χωρίς λόγο, δεν ζητάει από τη δουλειά να του καλύπτει προσωπικές αδυναμίες κι ανεπάρκειες.

Ο επιτυχημένος μάνατζερ φροντίζει πάντα να κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από την πλεονεξία και την υπερβολή, συμμερίζεται την άλλη πλευρά και σκέπτεται μακροπρόθεσμα. Πριν απ’ όλα είναι ισορροπημένος άνθρωπος, γιατί «ξέρει να ακούει» το συνομιλητή του, δεν προκαλεί προβλήματα χωρίς λόγο, δεν ζητάει από τη δουλειά να του καλύπτει προσωπικές αδυναμίες κι ανεπάρκειες.

Πρόσφατα ο κ. Γιώργος Γκόνος, γενικός διευθυντής της McCAIN HELLAS, τιμήθηκε από τη μητρική εταιρεία του διεθνούς δικτύου της McCAIN ως ο καλύτερος μάνατζερ μεταξύ των θυγατρικών της που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια της νότιας Ευρώπης. Ο ίδιος μας είπε: «Η McCAIN μπήκε προ δεκαετίας στην ελληνική αγορά με σαφή ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, γιατί στον τομέα της είναι παγκοσμίως το πρώτο όνομα. Οι κατά τόπους θυγατρικές του ομίλου κυριαρχούν στον ανταγωνισμό τους. Βέβαια στην Ελλάδα η McCAIN έχει ισχυρότερη παρουσία από το μέσο όρο».

Ρωτήσαμε λοιπόν τον κ. Γκόνο για το ποια είναι η «συνταγή» της επιτυχίας του μάνατζμεντ της McCAIN HELLAS. «Μα οι άνθρωποί της», μας εξήγησε. «Η McCAIN HELLAS τα κατάφερε από το ξεκίνημά της ως σήμερα να διαφεντεύεται από ανθρώπους πολύ καλής ποιότητας, δηλαδή από καλούς επαγγελματίες, αφοσιωμένους στη δουλειά τους και με αγάπη γι αυτήν, που είναι σε θέση να διαμορφώνουν σωστή στρατηγική ανάπτυξης. Δηλαδή από στελέχη που με τη δουλειά τους πετυχαίνουν τομές στην αγορά, προχωρώντας με προσεκτικά βήματα –λίγα και μετρημένα μεν, αλλά με μεγάλο διασκελισμό».

σελφ-σέρβις: Ποιος είναι ο βαθμός δυσκολίας αυτής της «συνταγής»;

Γιώργος Γκόνος: Πρόκειται για μία εξαιρετικά δύσκολη συνταγή. Αρκεί να σας πω ότι μου πήρε πολλά χρόνια θητείας στο μάνατζμεντ για να μπω στην ουσία αυτής της φαινομενικά κοινότυπης φράσης: «ο άνθρωπος είναι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας κάθε επιτυχίας ή αποτυχίας». Το να κατευθύνεις την ανθρώπινη εργασία έτσι ώστε το αποτέλεσμά της να αποτελεί μέρος του marketing mix ενός προϊόντος δεν είναι απλό πράγμα.

Ο ισορροπημένος άνθρωπος

σελφ-σέρβις: Προς ποια κατεύθυνση πρέπει να δουλέψει ο μάνατζερ, προκειμένου να απελευθερώσει τη δημιουργικότητα των συνεργατών του για να στήσει μια πραγματικά αποδοτική ομάδα;

Γιώργος Γκόνος: Αυτό αποτελεί το διαχρονικά επίκαιρο θέμα για όλα τα στελέχη του top management –πολύ περισσότερο σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτητική όπως η σημερινή. Το προσόν που πρέπει να έχει ο μάνατζερ είναι, απλώς, να είναι ισορροπημένος άνθρωπος. Είναι βέβαια απαραίτητο να γνωρίζει οικονομικά, μάνατζμεντ, μάρκετινγκ, να έχει τεχνικές γνώσεις σχετικά με το προϊόν με το οποίο ασχολείται, αλλά πάνω απ’ όλα πρέπει να είναι ισορροπημένος άνθρωπος. Ακούγεται και αυτό ως κοινοτοπία, έτσι; Ναι, αλλά οι μάνατζερ που έριξαν έξω τη WORLD COM ή την ENRON δεν στερούνταν γνώσεων και ικανοτήτων διαμόρφωσης στρατηγικής –κάθε άλλο μάλιστα …

Ισορροπημένος είναι ο άνθρωπος που πριν απ’ όλα «ξέρει να ακούει» το συνομιλητή του, είτε αυτός λέγεται συνεργάτης, διανομέας, πελάτης είτε προϊστάμενος ή υφιστάμενος. Είναι αυτός που δεν δημιουργεί προβλήματα χωρίς λόγο και που δεν ζητάει από τη δουλειά να του καλύπτει προσωπικές αδυναμίες κι ανεπάρκειες. Ένας τέτοιος μάνατζερ όχι μόνο ενημερώνει τον εργοδότη του για την αποτελεσματικότητα και τα προβλήματα της δουλειάς του, αλλά και τον «εκπαιδεύει» στους τρόπους με τους οποίους θα λαμβάνει αποτελεσματικότερα βοήθεια απ’ αυτόν.

Πέραν αυτών ο μάνατζερ κρίνεται και από την επιλογή των συνεργατών του. Εμείς επί παραδείγματι προτιμάμε την πρόσληψη νέων ανθρώπων, οι οποίοι διαμορφώνονται και αναδεικνύονται κοντά μας ως στελέχη. Δεν αναζητούμε «πεπειραμένους», αλλά ανθρώπους με δυνατότητες και προοπτικές ανάπτυξης. Κυρίως αναζητούμε ανθρώπους που αντιλαμβάνονται τους μοντέρνους όρους λειτουργίας της αγοράς και πριν απ’ όλα ότι βρισκόμαστε πλέον σε μία ελεύθερη και ανοιχτή αγορά, όπου οι κάθε είδους αποκλειστικότητες (συνεργατών, αντιπροσώπων κοκ) ανήκουν στο παρελθόν. Μην νομίζετε ότι πολλά από τα πεπειραμένα στελέχη έχουν συνηθίσει σε αυτή την ιδέα… Δηλαδή το βασικό προσόν που ζητούμε –και που ενθαρρύνουμε– στους ανθρώπους μας είναι να μην φοβούνται να δουλέψουν στις συνθήκες της ελεύθερης αγοράς και του έντονου ανταγωνισμού.

σελφ-σέρβις: Πόσο κοντά στο πρότυπο του «ισορροπημένου ανθρώπου» βρίσκεται ο μέσος μάνατζερ σήμερα;

Γιώργος Γκόνος: Πιστεύω ότι πάρα πολλές εταιρείες, μετά τις δοκιμασίες της τελευταίας δεκαετίας, εκ των πραγμάτων στρέφονται στην υιοθέτηση αυτού του προτύπου μάνατζερ, ο οποίος φροντίζει πάντα να κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από την πλεονεξία και την υπερβολή, συμμερίζεται την άλλη πλευρά και σκέπτεται μακροπρόθεσμα. Αν και τα αντίθετα παραδείγματα είναι αρκετά –και από επιχειρήσεις με τρανταχτά ονόματα– έχω τη γνώμη ότι η ίδια η αγορά, μέσα από τη λειτουργία των εξισορροπιστικών μηχανισμών της, οδηγεί στην υιοθέτηση αυτού ακριβώς του μοντέλου μάνατζερ: του ανθρώπου του «μηδέν άγαν», του «μέτρον άριστον». Οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν τη βάση του σύγχρονου πολιτισμού, όχι φυσικά γιατί υπέθεταν τις δυνατότητες του κόσμου της μαζικής αγοράς και της πληροφορικής, αλλά γιατί πρώτοι είχαν την έμπνευση να διατυπώσουν τις αιώνιες αλήθειες της διοίκησης.

Το «yes man» είναι καταστροφικό

σελφ-σέρβις: Ωστόσο η ίδια η αγορά, σε συνθήκες ύφεσης, δεν φαίνεται ότι ευνοεί την ανάπτυξη τέτοιου είδους μάνατζερ, καθώς πλέον οι απαιτήσεις από τα στελέχη είναι τέτοιες που και ψυχοσωματικά αποδιοργανώνονται. Έτσι δεν είναι;

Γιώργος Γκόνος: Θα συμφωνήσω ότι το περιβάλλον πράγματι έχει γίνει αδυσώπητο. Ωστόσο πιστεύω ότι μπορεί να εφευρίσκονται τα περιθώρια ώστε να εντάσσονται οι απαιτήσεις, όσο αυξημένες κι αν είναι, σε μια στρατηγική ισορροπίας. Είναι κάτι που χρειάζεται μεγάλη επιμονή και υπομονή για να το κατακτήσεις και κυρίως για να το μεταφέρεις στους ανθρώπους σου –κυρίως στους ανθρώπους που ιεραρχικά βρίσκονται ψηλότερα από σένα. Από προσωπική εμπειρία θα σας πω ότι όταν έχεις την πεποίθηση ότι γνωρίζεις πολύ καλά το αντικείμενό σου, ότι έχεις δίκιο για την άποψή σου, οφείλεις να την υπερασπίζεσαι έναντι των υψηλότερα ιστάμενων. Το «yes man» είναι καταστροφικό –πολλές φορές αυτό ακριβώς ευθύνεται όταν στο τέλος της ημέρας τα αποτελέσματα είναι μικρότερα των απαιτήσεων. Η σχετική αυτονομία του μάνατζερ κερδίζεται με το κύρος του, τη γνώση του και κυρίως την αποτελεσματικότητά του. Όταν έχεις την εμπιστοσύνη της ιεραρχίας, δεν μπαίνεις «υπό κηδεμονία». Απεναντίας, σου αναγνωρίζεται ως προσόν ότι αυτό που κάνεις είναι πράγματι αυτό που πρέπει να γίνει, οπότε σου δίνεται μεγαλύτερη άνεση κινήσεων και χρόνος για να οργανώσεις τα επόμενα βήματά σου. Όσο περισσότερο αποδεικνύεις πρακτικά την αποτελεσματικότητά σου τόσο μεγαλύτερη αυτονομία κερδίζεις.

σελφ-σέρβις: Ένας μάνατζερ που σήμερα είναι υποχρεωμένος να δουλεύει μέχρι 12 και 15 ώρες ημερησίως τελικά πόσο ισορροπημένος μπορεί να είναι; –Και όχι μόνο στην επαγγελματική του ζωή, ας μην μας διαφεύγει…

Γιώργος Γκόνος: Το πρόβλημα όλων μας είναι ότι μεταξύ 30 και 50 ετών πρέπει ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε οικογένεια και καριέρα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που κάποια στιγμή χάνουν τις ισορροπίες. Έτσι συχνά σήμερα βλέπεις μέτρια ή αποτυχημένα στελέχη με ομαλές οικογενειακές σχέσεις και ακόμα πιο συχνά επιτυχημένους μάνατζερ με διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις –δεν μιλώ τόσο για τα διαζύγια όσο για την έλλειψη σχέσεων επικοινωνίας με τα παιδιά, πράγμα που είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί. Ακούμε κάποιες φορές παράπονα σχετικά με την τύχη ή τις ικανότητες των απογόνων μεγάλων επιχειρηματικών οικογενειών. Πράγματι πολλών επιχειρηματιών τα παιδιά δεν ανταποκρίνονται είτε στις δεινότητες των γονέων τους είτε στις προϋποθέσεις που δημιούργησαν γι’ αυτά οι γονείς τους. Κι όμως τις περισσότερες φορές οι υπαίτιοι δεν είναι τα παιδιά, αλλά οι γονείς, που θυσίασαν την οικογενειακή σχέση προς χάριν της καριέρας.

Έτοιμες ή «καθαρές» λύσεις για τέτοιου είδους προβλήματα, καλώς ή κακώς, δεν υπάρχουν. Ο καθένας πρέπει κάνει τις επιλογές του, σταθμίζοντας τις δυνατότητες και τις αντοχές του, τις απαιτήσεις του, σε σχέση με αυτό που τελικά θέλει να κάνει, που θέλει να είναι. Ένα είναι το γεγονός: Στο τέλος κάθε λογαριασμού πάντα κάτι θυσιάζεται.

Μάνατζερ με άποψη

σελφ-σέρβις: Λέγατε ότι προϋπόθεση για την επιχειρηματική επιτυχία είναι η διοίκηση από ισορροπημένους ανθρώπους. Το ζήτημα είναι ότι η όξυνση του ανταγωνισμού, πέρα από τις διακηρυγμένες προθέσεις των εταιρειών, στρέφει τους μάνατζερ σε αντίθετες κατευθύνσεις στη σχέση τους με τους συνεργάτες τους…

Γιώργος Γκόνος: …Ή και με τις ίδιες τις ανάγκες των εταιρειών τους, θα πρόσθετα. Γιατί πολλές φορές οι επιλογές και η διοίκηση των ανθρώπων δεν γίνονται με βάση το τι πραγματικά εξυπηρετεί την εταιρεία, αλλά με το τι δικαιώνει υπαρξιακά τον επιχειρηματία! Επί παραδείγματι είναι κάτι πέρα από σίγουρο ότι καμία επιχείρηση δεν χρειάζεται «yes man». Δεν είναι όμως λίγοι οι επιχειρηματίες ή οι κορυφαίοι μάνατζερ που επιζητούν την «αυλή» και τους υποτακτικούς. Συνεπώς πολλοί από τους «yes man» ευδοκιμούν ως προστατευόμενοι, προάγονται και κάνουν καριέρα. Εμείς λέμε όχι με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Μόλις χτες είχαμε μία εταιρική σύσκεψη. Κάποιο από τα στελέχη μας ρώτησε: «Ποια είναι η άποψη της εταιρείας για το θέμα μας;». Μα ποιος είναι η εταιρεία, αν όχι εσύ, εγώ, όλοι μας που συζητούμε τώρα; Τι είναι η εταιρεία, αν όχι η δουλειά και η άποψη του καθενός; Εκεί στηρίζεται η επιτυχία και το μέλλον της!

Το «δούναι» προ του «λαβείν»…

σελφ-σέρβις: Τα θα συμβουλεύατε τα νέα παιδιά, που ξεκινούν με τη φιλοδοξία να επιτύχουν ως μάνατζερ, αλλά που οι σκληροί όροι του ανταγωνισμού και το προσωπικό τίμημα που καλούνται να καταβάλουν τα αποθαρρύνει;

Γιώργος Γκόνος: Να επιδιώξουν στο ξεκίνημα της καριέρας τους την πρόσληψή τους από μία καλή εταιρεία, όχι από μια οποιαδήποτε εταιρεία που υπόσχεται απλώς μία «καλή θέση». Καλύτερα κλητήρας σε μια πολύ καλή εταιρεία παρά διευθυντής σε μια πολύ κακή. Ο στόχος τους πρέπει να είναι η μαθητεία κοντά σε καλούς δασκάλους και η προαγωγή των δυνατοτήτων τους, όχι η «εύκολη» καριέρα. Όσο δύσκολο είναι να βρίσκουν αυτά τα παιδιά δουλειά άλλο τόσο δύσκολο είναι για εμάς να βρίσκουμε κατάλληλους ανθρώπους για την κάλυψη συγκεκριμένων θέσεων. Βλέπετε, πολλοί από τους νέους ανθρώπους, πριν μάθουν να δίνουν, ζητούν. Ε αυτό δεν συμβιβάζεται με τις αρετές ενός ισορροπημένου ανθρώπου.

(*) O κ. Γ. Γκόνος είναι γενικός διευθυντής της McCAIN HELLAS EΠΕ