«Η κρίση προσφέρει ευκαιρίες αρκεί να τις εκμεταλλευόμαστε σωστά. Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε, επενδύοντας στην ανάπτυξη του μεριδίου μας, έτσι ώστε όταν η χώρα μπει επιτέλους σε φάση εξισορρόπησης, να είμαστε από τους κορυφαίους του κλάδου. Αν με την ίδια αυτοπεποίθηση κινηθούν κι άλλες ελληνικές επιχειρήσεις, θα αλλάξει πιο γρήγορα προς το καλύτερο η κατάσταση στον τόπο μας», τονίζει ο κ. Γιάννης Μασούτης, πρόεδρος της Διαμαντής Μασούτης ΑΕ.
Όπως μας είπε ο κ. Γιάννης Μασούτης στην έναρξη της συζήτησής μας, οι πωλήσεις της εταιρείας από τα 734 εκατ. ευρώ το 2012 έκλεισαν στα 738,9 εκατ. ευρώ το 2013, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 0,63%. Υπό συνθήκες υποχώρησης γενικά του κλαδικού τζίρου πέρυσι, όπως εξήγησε, «εμείς διατηρήσαμε τις πωλήσεις στο ίδιο επίπεδο με την προηγούμενη χρονιά στα συγκρίσιμα καταστήματα και αναπτυχθήκαμε με τέσσερα νέα». Το αντίστοιχο συνέβη με την κερδοφορία της εταιρείας.
Σε μια χρονιά που η ένταση του ανταγωνισμού περιέκοψε τα κέρδη σε μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις του κλάδου, αλλού λίγο και αλλού πολύ, η λειτουργική κερδοφορία της Διαμαντής Μασούτης ΑΕ (ΕΒΙΤDΑ) παρέμεινε αμετακίνητη στα 40 εκατ. ευρώ τις δύο χρονιές. Όσο για την εμφανιζόμενη ανάπτυξη των προς διανομή κερδών της, από τα 15 εκατ. ευρώ το 2012 στα 17 εκατ. ευρώ το 2013, «οφείλεται αποκλειστικά στην αλλαγή του συντελεστή αποσβέσεων, δηλαδή αφορά τη λογιστική εικόνα τους, καθώς από άποψη ουσίας διατηρήσαμε τα προς διανομή κέρδη μας στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με το 2013», εξήγησε ο κ. Μασούτης.
Ανάπτυξη σε υγιείς βάσεις
σελφ σέρβις: Είναι προφανές ότι η αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα της εταιρείας σας προοιωνίζεται κινήσεις επέκτασης, γεωγραφικής και μεριδίου, σ’ ένα περιβάλλον που η κάμψη της αντοχής των περισσότερων επιχειρήσεων στον κλάδο δημιουργεί ευκαιρίες ισχυροποίησης των ολίγων. Να υποθέσω ότι ετοιμάζετε κάθοδο προς τον νότο; Ως την Αττική, μήπως;
Γιάννης Μασούτης: Η οικονομική κρίση ασφαλώς δημιουργεί ευκαιρίες, αρκεί κάποιος να έχει τη φρόνηση να τις αξιολογεί στο μέτρο της πραγματικής προοπτικής που του προσφέρουν και την υποδομή για να αυξάνει άμεσα την αποδοτικότητά του, εφόσον τις αξιοποιεί. Για εμάς η φρόνηση εκφράζεται πριν απ’ όλα στο ενδιαφέρον για ανάπτυξη πάνω σε υγιείς και στέρεες βάσεις, πράγμα που προϋποθέτει τη σε βάθος μελέτη και τη σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων, τη σωστή οργάνωση και την ένταξη των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών σε ένα καλοσχεδιασμένο πλάνο ανάπτυξης.
Επομένως, η επιδίωξή μας να είμαστε πάντα μεταξύ των μεγάλων «παικτών» του κλάδου, έχει γερά θεμέλια και σε αυτά στηρίζουμε την πρόθεση να επεκτείνουμε το δίκτυό μας όχι μόνο σε περιοχές που έχουμε παρουσία, αλλά και σε νέες. Πολλές υποθέσεις γίνονται από τρίτους κατά καιρούς, σχετικά με τις περιοχές που πιθανώς θα επεκταθούμε. Όμως, εγώ επιμένω να τονίζω: το κύριο κριτήριο για την επέκτασή μας είναι η προοπτική που μας προσφέρει κάθε περιοχή, από άποψη τζίρου και μεριδίου αγοράς. Τόσα αστικά κέντρα υπάρχουν στην ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα, παντού μπορεί να προκύψουν ευκαιρίες. Δεν έχει η Αττική το μονοπώλιο!
Ευκαιρίες εξαγορών: Όσο περισσότερες τόσο το καλύτερο!
σελφ σέρβις: Με τον όρο «ευκαιρίες» εννοείτε, φυσικά, τις τοπικές εταιρείες σούπερ μάρκετ, πολλές από τις οποίες –ομολογημένα ή ανομολόγητα– κυκλοφορούν καιρό τώρα με πωλητήριο. Σκοπεύετε σε εξαγορές καθορισμένου μεγέθους τοπικών αλυσίδων από άποψη αριθμού καταστημάτων ή και σε συγκεκριμένο αριθμό τέτοιων επιχειρήσεων;
Γιάννης Μασούτης: Το μόνο που μπορώ να πω –όχι γιατί κρύβω κάτι, αλλά γιατί αυτό έχει προϋπολογιστεί– είναι το μέγεθος των επενδύσεών μας για τη δημιουργία νέων και την αναμόρφωση παλαιότερων καταστημάτων μας. Γιατί η κάθε απόφαση επένδυσης σε μια ή περισσότερες εξαγορές έπεται, δεν προηγείται της εμφάνισης και της εξέτασης τέτοιων ευκαιριών. Κατά τα λοιπά, σωστά το υποθέτετε, το ιδανικό είναι οι ευκαιρίες αυτές να αφορούν σε υγιείς και δυναμικές τοπικές μικρομεσαίες εταιρείες, η δράση των οποίων είτε συμπληρώνει κενά στη γεωγραφία του χώρου στον οποίο αναπτύσσεται η εταιρεία μας είτε θα επεκτείνουν την ακτίνα δράσης μας σε νέες περιοχές. Φυσικά, όσες περισσότερες ευκαιρίες προκύπτουν, όπως συμβαίνει στις ημέρες μας, τόσο το καλύτερο.
Έτσι, λοιπόν, δεν τίθεται θέμα συγκεκριμένου πλάνου ανάπτυξης μέσω των εξαγορών, αλλά ετοιμότητας να ανταποκρίνεσαι στη σχετική πρόκληση. Στο πλαίσιο αυτό εμείς, αναγνωρίζοντας την ξεκάθαρη πλέον τάση της οικονομικής συγκέντρωσης στον κλάδο και φυσικά την αύξηση της κινητικότητας και της έντασης όλων των μεγάλων αλυσίδων σε αυτή την κατεύθυνση, προνοήσαμε στα τέλη του 2013 να αυξήσουμε το μετοχικό μας κεφάλαιο από τα 15 εκατ. ευρώ στα 32 εκατ.. Με άλλα λόγια, εμείς επενδύουμε στην παραμονή μας μεταξύ των μεγάλων του κλάδου.
σελφ σέρβις: Πράγμα που σημαίνει ότι η εταιρεία σας διαθέτει ρευστότητα…
Γιάννης Μασούτης: Θα το πω αλλιώς: Η χρηματοδότηση της ανάπτυξης της Διαμαντής Μασούτης ΑΕ σε όλα τα πεδία, δηλαδή στην επέκταση του δικτύου, στον δυναμισμό των προωθητικών ενεργειών μας, στις τεχνολογίες και την οργάνωση, όπως και στην εκπαίδευση του προσωπικού μας, που φέτος αριθμεί πλέον τους 6.100 εργαζόμενους, στηρίζεται εξ ολοκλήρου στη χρηματοοικονομική υγεία της εταιρείας. Ούτε σε δανεισμό προσφεύγουμε, αν και η φερεγγυότητά μας επιτρέπει κάτι τέτοιο, ούτε υπάρχει πίσω μας κάποιος να μας στηρίζει. Ό,τι κάνουμε, είναι προϊόν αυτοχρηματοδότησης.
Επέκταση δικτύου εντός και εκτός έδρας
σελφ σέρβις: Ποιο είναι, λοιπόν, το επενδυτικό σας πλάνο σε ό,τι αφορά την επέκταση και την ανανέωση του δικτύου σας;
Γιάννης Μασούτης: Είναι ζήτημα εβδομάδων –ή ημερών, αναφορικά με τον χρόνο που θα κυκλοφορήσει το τεύχος με τη συζήτησή μας– να ολοκληρωθεί η εγκαινίαση της λειτουργίας των έξι πρώτων καταστημάτων μας στο 2014. Πρόκειται για ένα κατάστημα στου Βότση στη Θεσσαλονίκη, άλλο ένα στη Λητή Θεσσαλονίκης και τέσσερα ακόμα στην Εύβοια, εκ των οποίων τα τρία στη Χαλκίδα –το μεγαλύτερο από αυτά είναι 1.500τμ– και το άλλο στο Αλιβέρι. Έπεται, όμως, η δημιουργία τουλάχιστον τεσσάρων ακόμα καινούργιων σούπερ μάρκετ ως τα τέλη του έτους. Ακόμα, στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος ανακαινίσεων παλαιότερων καταστημάτων μας, μέσα στον χρόνο θα ανακαινίσουμε είκοσι από τις μονάδες μας. Για την ανάπτυξη του δικτύου έχουμε προϋπολογίσει περίπου 15 εκατ. ευρώ.
σελφ σέρβις: Στον βαθμό, πάντως, που τα επενδυτικά ενδιαφέροντά σας για εξαγορές μικρομεσαίων εταιρειών θα επεκτείνονται μακράν της έδρας σας, μάλλον θα χρειαστείτε σύντομα πρόσθετες υποδομές logistics. Πώς το αντιμετωπίζετε αυτό;
Γιάννης Μασούτης: Πρόκειται για ένα πρόβλημα που το αντιμετωπίζει η οποιαδήποτε μεγάλη αλυσίδα αποφασίζει να επεκταθεί μακριά από το κέντρο της. Η λύση του εξετάζεται κατά περίπτωση, δηλαδή ανάλογα με το μέγεθος του τζίρου που προσθέτει η εξαγορά, τις προοπτικές ανάπτυξής του και τον αριθμό και τη διασπορά των νέων μονάδων που ενσωματώνονται στο δίκτυο της εταιρείας. Αλλά τέτοιου είδους θέματα στην εποχή μας δεν συνιστούν πια σοβαρό εμπόδιο, όπως παλιότερα.
Ήδη όλη η αγορά προσβλέπει στις νέες μεταφορικές δυνατότητες λογικού κόστους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, κάτι που εμείς το εξετάζουμε σοβαρά. Όμως, αυξημένες δυνατότητες λύσεων σε καλές τιμές προσφέρει σήμερα και η πλειάδα των υποαπασχολούμενων, λόγω κρίσης, υποδομών της αγοράς των logistics. Επίσης, δεδομένου ότι παντού βρίσκει κανείς σήμερα αποθήκες σε πολύ καλές τιμές ενοικίασης, όταν κάποιος διαθέτει τις βασικές υποδομές και την τεχνογνωσία, μπορεί να οργανώσει την επέκταση των εταιρικών logistics υποδομών του, με πολύ χαμηλό επενδυτικό κόστος. Οι εναλλακτικές λύσεις δεν λείπουν.
Επενδύσεις σε ορίζοντα βάθους προοπτικής
σελφ σέρβις: Η εταιρεία σας εκτιμάτε ότι έχει σήμερα την επάρκεια των υποδομών και της τεχνογνωσίας, ώστε να ανταποκρίνεται με την απαιτούμενη ευελιξία στις οποιεσδήποτε συνθήκες;
Γιάννης Μασούτης: Δεν σταματήσαμε ποτέ να επενδύουμε στις σχετικές υποδομές και, μάλιστα, σε ορίζοντα βάθους προοπτικής. Για το νέο μας logistics center στο Καβαλάρι Θεσσαλονίκης θα ήταν πλεονασμός να επανέλθω. Στο μεταξύ, όμως, αποκτήσαμε το πληρέστερο Data Center, που εξασφαλίζει την αδιάλειπτη και ασφαλή λειτουργία όλων των κρίσιμων εφαρμογών πληροφορικής σε 24ωρη βάση -365 ημέρες τον χρόνο, με εφεδρικές υποδομές σε όλα τα επίπεδα, σύμφωνα με τις αυστηρότερες διεθνείς προδιαγραφές στον τομέα των business continuity και disaster recovery.
Επίσης, με την εγκατάσταση του συστήματος SAP και τη λειτουργία της σχετικής εφαρμογής από την αρχή της χρονιάς αναβαθμίσαμε την κεντρική πληροφοριακή υποδομή μας, κατά τρόπο ώστε να προηγούμαστε των αλλαγών που αναμένονται στο μοντέλο των συναλλαγών και της κατανάλωσης, ως συνέπεια της αλματώδους ανάπτυξης της ψηφιακής οικονομίας και των social media, ενισχύοντας τον πελατοκεντρικό χαρακτήρα της εταιρείας.
Ακόμα, αναπτύσσοντας τα συστήματα πληροφόρησης με έμφαση στη φορητότητα, δημιουργήσαμε το Μasinfο, ένα Internet-based έργο παροχής του συνόλου της πληροφόρησης μέσω tablets και smart phones. Πρόκειται για μια πρωτοποριακή πλατφόρμα πληροφόρησης και ανάλυσης δεδομένων, που λειτουργεί από πέρυσι, χαρίζοντάς μας την πρωτιά στον κλάδο σε ό,τι αφορά τον εξοπλισμό των στελεχών με i-pad, τόσο για την πρόσβασή τους στην πραγματική πληροφορία όσο και για τη διαμόρφωσή της, αφού μπορούν να εισάγουν ανά πάσα στιγμή και ταυτόχρονα νέα δεδομένα στο κεντρικό σύστημα, στα καταστήματα και στις αποθήκες.
Επιπρόσθετα, επενδύσαμε σε μια ακόμα πρωτοποριακή εφαρμογή αποκλειστικά για το δίκτυο franchise, το WebOrders Express Market, που τέθηκε σε λειτουργία από τις αρχές του 2013, καθιστώντας την παραγγελιοδοσία, τον εφοδιασμό και τη διαχείριση των αποθεμάτων ηλεκτρονική υπόθεση, με εξαιρετική οικονομία χρόνου και ακρίβεια και με άμεση πληροφόρηση όλων των συνεργατών μας για τις τιμές αγοράς, τις εκπτώσεις ανά είδος, τη διαθεσιμότητα και το συνολικό κόστος κάθε παραγγελίας τους. Στο μεταξύ, ολοκληρώσαμε και τις νέες εγκαταστάσεις των κεντρικών γραφείων μας, συνολικού εμβαδού 4.450τμ, αξιοποιώντας τον χώρο των παλιών αποθηκών της εταιρείας, όπου τώρα συστεγάζονται όλες οι κεντρικές υπηρεσίες μας, σε ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, που συνδυάζει λειτουργικότητα, αμεσότητα επικοινωνίας μεταξύ των τμημάτων και οικονομία χρόνου, πόρων και χώρων.
Για «δυνατούς παίκτες» μόνο…
σελφ σέρβις: Λαμβάνοντας υπόψιν την αμείωτη ένταση του ανταγωνισμού των προσφορών, με τις ακραίες εκδηλώσεις του στις κορυφές του κλάδου, το ερώτημα τίθεται ως εξής: Δεν ανησυχείτε μήπως αυτή η κατάσταση κάμψει εντέλει και τη δική σας κερδοφορία, περιορίζοντας τη δυναμική σας;
Γιάννης Μασούτης: Πράγματι το περιβάλλον του ανταγωνισμού, όπως έχει διαμορφωθεί, είναι για «δυνατούς παίκτες», δηλαδή για όσους αντέχουν να επενδύουν –στην επέκταση δικτύου, στην οργάνωσή τους, στις προσφορές, στις τιμές τους κλπ. Αυτό, φυσικά, ενισχύει τις τάσεις της συγκέντρωσης του κλάδου, οι οποίες στην εξέλιξη του χρόνου πιστεύω ότι θα επιταχύνονται, εφόσον αυξάνεται η αντικειμενική δυσκολία επιβίωσης των μικρότερων επιχειρήσεων. Επομένως, στην καλή περίπτωση, θα δούμε αρκετές από αυτές να αλλάζουν χέρια, όπως επίσης να ενισχύεται το σύστημα franchising ως λύση για την επιβίωσή τους. Στην κακή περίπτωση, κάποιες από αυτές θα απαξιωθούν, με ό,τι μπορεί να σημαίνει κάτι τέτοιο.
Εμείς, έχοντας διαφυλάξει τον τζίρο μας και, μάλιστα, χωρίς καθυστερήσεις στην ανάπτυξή μας, ώστε να μην επηρεάζεται η κερδοφορία μας, παραμένουμε, ταυτόχρονα, πολύ δυνατοί στις προσφορές μας. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι η κρίση μάς προσφέρει ευκαιρίες. Στο χέρι μας είναι να τις εκμεταλλευόμαστε σωστά. Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε, επενδύοντας συστηματικά στην ανάπτυξη του μεριδίου μας, έτσι ώστε όταν η χώρα μπει επιτέλους σε φάση εξισορρόπησης, που έχει αργήσει πολύ, να είμαστε από τους κορυφαίους του κλάδου. Αν με την ίδια επενδυτική αυτοπεποίθηση κινηθούν κι άλλες ελληνικές επιχειρήσεις, πιστεύω, θα αλλάξει πιο γρήγορα προς το καλύτερο η κατάσταση στον τόπο μας.