Οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ –κυρίως οι ελληνικές– υπό την πίεση της μείωσης των ρυθμών ανάπτυξής τους και της ενίσχυσης-επέκτασης των hard discount, κάλεσαν σε συνάντηση τους προμηθευτές και τους ζήτησαν να συμπράξουν μαζί τους για την τόνωση των πωλήσεων, να επανεκτιμήσουν την εμπορική πολιτική τους και να περιορίσουν τις προσφορές καταναλωτή σε ό,τι αφορά την παροχή δωρεάν προϊόντων. Στο μεταξύ, με περιορισμένες απαιτήσεις εκ μέρους των αλυσίδων για παροχές σημαντικά υψηλότερες έναντι του 2003 ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη των νέων ετήσιων συμφωνιών. Οι ισορροπίες που επιδιώκουν οι προμηθευτές εκτιμώνται ως ανάλογες των περυσινών –οι αποκλίσεις στις παροχές μεταξύ των σούπερ μάρκετ θα φθάνουν έως τις 3 ποσοστιαίες μονάδες, και μεταξύ σούπερ μάρκετ και ομίλων αγορών έως τις 10 ως 15. Οι όμιλοι επιδιώκουν τη μείωση στο ελάχιστο δυνατό των αποκλίσεων που παρουσιάζουν οι παροχές του εκάστοτε προμηθευτή προς τα μέλη τους.

Με περιορισμένες τις απαιτήσεις εκ μέρους των εταιρειών του οργανωμένου λιανεμπορίου για παροχές σημαντικά υψηλότερες έναντι του 2003 άρχισαν στα μέσα Φεβρουαρίου οι φετινές διαπραγματεύσεις με τη βιομηχανία για τη σύναψη των νέων ετήσιων συμφωνιών.

Τα πρώτα μηνύματα από τις επαφές των δύο πλευρών δείχνουν ότι και φέτος το κλίμα μεταξύ του οργανωμένου λιανεμπορίου και των προμηθευτών του θα είναι ομαλό. «Η αγορά έχει πλέον ωριμάσει και δεν δικαιολογεί τις εξάρσεις» επισημαίνουν στο «σελφ σέρβις» παράγοντες των σούπερ μάρκετ, προσθέτοντας ότι «τα στενά πλέον πλαίσια για δυναμικές επενδύσεις, οι πιέσεις τις οποίες δέχθηκε το οικογενειακό εισόδημα από τις τελευταίες ανατιμήσεις, αλλά και η εξάντληση των πραγματικών περιθωρίων για νέες παροχές περιορίζουν το ενδεχόμενο εντάσεων στις σχέσεις των δύο κλάδων».

Βέβαια ουδείς μπορεί να προδικάσει την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων, διότι σε μια ζωντανή αγορά, όπου επικρατούν έντονα ανταγωνιστικές συνθήκες, οι ισορροπίες ανατρέπονται εξαιρετικά εύκολα –πόσο μάλιστα όταν οι επαφές για τις νέες συμφωνίες διενεργούνται παράλληλα με σημαντικές εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. «Μια σπίθα είναι αρκετή για να εκραγεί η αγορά» ανέφεραν στελέχη του κλάδου παραμονές έκδοσης του τεύχους, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι όλοι διακατέχονται από αισιοδοξία για την πορεία των διαπραγματεύσεων.

Ισορροπίες αντίστοιχες των περυσινών

Στόχος και φέτος θα είναι η ανάπτυξη των πωλήσεων και για τους δύο κλάδους. Πάντως τα περιθώρια για μια αξιοσημείωτη αύξηση της κατανάλωσης είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Στο μεταξύ οι ισορροπίες που θα επιδιωχθούν εκ μέρους των προμηθευτών έναντι των πελατών τους εκτιμώνται ότι θα είναι ανάλογες των περυσινών. Ειδικότερα, οι αποκλίσεις στις παροχές μεταξύ των σούπερ μάρκετ θα φθάνουν έως τις 3 ποσοστιαίες μονάδες, και μεταξύ των σούπερ μάρκετ και των ομίλων αγορών έως τις 10 ή και τις 15 ποσοστιαίες μονάδες (αναλόγως με το προϊόν και την προμηθεύτρια εταιρεία).

Οι μεγαλύτερες παροχές –έως 40%– αναμένεται να δοθούν και φέτος για προϊόντα όπως τα χαρτικά και τα παγωτά, ενώ οι παροχές μέσου επιπέδου (20%-25%) για αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα, και οι χαμηλότερες για προϊόντα που κυριαρχούν στις κατηγορίες τους, αποσπώντας μεγάλα μερίδια αγοράς. Βέβαια κατά περίπτωση προϊόντος και εταιρείας θα υπάρξουν εξαιρέσεις ή και εκπλήξεις, οι οποίες θα φανούν με την πάροδο των διαπραγματεύσεων.

Σε ό,τι αφορά τα νωπά κρέατα, τα αλιεύματα και κυρίως τα φρούτα και λαχανικά τα πάντα κρίνονται τη στιγμή της αγοράς τους, καθώς οι συναλλακτικές πρακτικές υπακούουν σε… χρηματιστηριακούς κανόνες, βάσει των οποίων οι τιμές ορίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση.

Σχετικά με το πρόσφατο «πάγωμα» των τιμών, κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι δεν θα επηρεάσει το περιεχόμενο των ετήσιων συμφωνιών. «Παρενέργειες θετικές ή αρνητικές δεν αναμένονται» δηλώνουν χαρακτηριστικά, ενώ αναφερόμενοι στη διάρκεια των φετινών διαπραγματεύσεων εκφράζουν την άποψη ότι για τις περισσότερες εταιρείες θα κρατήσουν έως και τον ερχόμενο Μάιο. Όμως εκφράζονται φόβοι ότι περιορισμένος έστω αριθμός επαφών θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα.

Μείωση των αποκλίσεων ζητούν οι όμιλοι

Η μείωση στο ελάχιστο δυνατό των αποκλίσεων που παρουσιάζουν οι παροχές του εκάστοτε προμηθευτή προς τα μέλη ενός ομίλου αγορών είναι φέτος μία από τις βασικότερες επιδιώξεις των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων του οργανωμένου λιανεμπορίου. Οι πιέσεις που ασκούνται έχουν στόχο την εξομάλυνση των όποιων διαφορών καταγράφονται στις παρεχόμενες μονάδες εντός του ιδίου ομίλου, ώστε τα μέλη του να μην αντιλαμβάνονται ανισότητες στην αντιμετώπισή τους από τους προμηθευτές.

Στις προθέσεις ορισμένων τουλάχιστον ομίλων αγορών είναι οι αποκλίσεις να μην υπερβαίνουν τις δύο μονάδες και να κλιμακώνονται από το ελάχιστο στο μέγιστο όριο ανάλογα τον τζίρο της κάθε εταιρείας, ενώ όπου καθίσταται δυνατό θα επιδιώκονται ενιαίες παροχές για το σύνολο των μελών.

Μια ακόμη βασική απαίτηση των ομίλων αγορών έναντι των προμηθευτών τους προβλέπει τον σταδιακό περιορισμό των προωθητικών ενεργειών με δώρα και την ταυτόχρονη αύξηση των παροχών σε ποσοστιαίες μονάδες. Όπως υποστηρίζουν, κάθε συσκευασία προϊόντος που περιλαμβάνει δώρο για τον καταναλωτή συνεπάγεται σημαντική αύξηση των λειτουργικών εξόδων για την αλυσίδα. Ειδικότερα, αυξάνεται ο όγκος των διακινούμενων ποσοτήτων, καθώς και ο απαιτούμενος χώρος στο ράφι, στην αποθήκη και στα μέσα μεταφοράς, αυξάνεται ο φόρτος εργασίας στο μηχανογραφικό κέντρο, ενώ την ίδια στιγμή ανά προϊόν και κατ’ έτος δημιουργούνται δεκάδες κωδικοί με εξαιρετικά περιορισμένο διάστημα χρήσης, οι οποίοι απαιτούν σημαντικό χρόνο για τη διαχείρισή τους. Παράλληλα, κάθε προϊόν που διατίθεται σε συσκευασία με ένα δεύτερο δωρεάν προϊόν, συνεπάγεται μείωση του λιανεμπορικού τζίρου, καθώς ο καταναλωτής επανέρχεται για την επόμενη αγορά του μετά την πάροδο μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος από το κανονικό.

Εκπρόσωποι των ομίλων δηλώνουν ότι τα οφέλη υπέρ της μείωσης του πληθωρισμού θα ήταν τεράστια εφόσον οι προμηθεύτριες εταιρείες του λιανεμπορίου σταδιακά αντικαθιστούσαν την πολιτική των προαναφερόμενων προωθητικών ενεργειών με μείωση των τιμών και ταυτόχρονη αύξηση των παροχών. Όπως υποστηρίζουν, στην Ευρώπη οι προωθητικές ενέργειες με δώρα και δωρεάν ποσότητες προϊόντος ουδέποτε έλαβαν τη διάσταση που έχουν στην Ελλάδα και στο πλαίσιο αυτό οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να συμπλεύσουν με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές.