Κάποτε ήμασταν περήφανοι καταναλωτές ευρωπαϊκών, αμερικανικών, ιαπωνικών προϊόντων, σίγουροι για την ανωτερότητά τους αλλά και για την ικανότητά μας να πληρώνουμε για να τα αγοράσουμε.
Και ήρθε η κρίση να μας αποδείξει ότι κανείς δεν πρόκειται να μας στηρίξει αν δεν μπορέσουμε από μόνοι μας να σταθούμε στα πόδια μας. Εξ ου και η… επιστροφή στις αξίες της αλληλεγγύης, της αγάπης για την πατρίδα, για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μας ως Έλληνες.
Είναι μια περίεργη εποχή αυτή που ζούμε, όπως όλες οι εποχές που είναι μεταβατικές. Το χαρακτηριστικό της δεν είναι μόνο η αβεβαιότητα αλλά και το γεγονός ότι παραδεχθήκαμε -οι περισσότεροι- πως δεν έχουμε έτοιμες τις λύσεις. Το τόσο απαραίτητο αυτό βήμα δίνει το κεντρικό σύνθημα στο σύνολο των πολιτών. Η αβεβαιότητα οδηγεί στην ανάγκη μιας από κοινού και με συμβιβασμούς αναζήτηση των απαντήσεων σε κρίσιμα ερωτήματα όπως: ποια είναι η ρίζα του προβλήματος, ποιος κερδίζει από όλη αυτήν την αναστάτωση της ζωής μας, πόσα και ποια είναι τα σημεία στα οποία συμφωνούμε ό,τι αφορούν στην ποιότητα της ζωής μας, πώς θα απαλλαγούμε από τους συμβιβασμούς του παρελθόντος που οδήγησαν σε ένα παρόν για το οποίο ντρεπόμαστε, τι είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε και τι όχι; Και πολλά-πολλά άλλα ερωτήματα που διατυπώνονται με ειλικρίνεια και ζητούν απάντηση.
Μπορεί η λύση να κρύβεται μόνο στην παραμονή μας ή στην έξοδο από ένα οποιοδήποτε μνημόνιο; Ο καθένας μπορεί να καταλάβει πως σε τόσα πολλά ερωτήματα, η λύση δεν μπορεί να είναι τόσο απλή. Απαιτείται μια αναδιοργάνωση της δημόσιας ζωής, σε βάθος χρόνου, ο επαναπροσδιορισμός της θέσης μας ως κράτος στο παγκόσμιο σκηνικό, η επανεξέταση των δυνατοτήτων και της διάθεσης του καθενός μας να προσφέρει παράγοντας κάτι σε αυτήν τη χώρα…
Το πρόβλημα είναι πως εκείνοι που παίζουν καθημερινά με τις τύχες μας, εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τη δική μας αδυναμία, δεν έχουν κανένα λόγο να περιμένουν. Απαιτούν να γίνει ολοκληρωτική αλλαγή του τρόπου διαβίωσης των Ελλήνων αλλά και της δομής του κράτους, μέσα σε λίγους μόλις μήνες. Απαιτούν, δηλαδή, να αλλάξει ένα σαθρό οικοδόμημα -που χρειάστηκε δεκαετίες για να σχηματιστεί- μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για ακόμη μεγαλύτερη κερδοσκοπία.
Οι περικοπές είναι η λύση που προωθείται. Περικοπές σε μισθούς, σε θέσεις εργασίας, σε διαφημιστικά κονδύλια, σε bonus, σε επενδύσεις. Η ίδια τακτική που ακολουθούν οι δανειστές μας και υιοθετείται από την κυβέρνηση, περνά με συνοπτικές διαδικασίες σε ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις, στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Οι εξαιρέσεις απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Και που θα σταματήσει όλο αυτό;
Κάποιοι προτείνουν να υποστηρίξουμε τα ελληνικά προϊόντα, να πάμε για διακοπές σε ελληνικούς προορισμούς, να σταματήσουμε να αγοράζουμε από επιχειρήσεις που μεταφέρουν τα κέρδη τους εκτός Ελλάδας. Είναι κι αυτή μια πρόταση ανάμεσα σε τόσες άλλες που ακούγονται στις πλατείες και μεταδίδονται με κάθε μέσο επικοινωνίας από σπίτι σε σπίτι.
Ίσως ήρθε ο καιρός που δεν χρειάζεται να περιμένουμε κάποιον φωτισμένο ηγέτη να μας δώσει τις λύσεις. Οι λύσεις θα μας αποκαλυφθούν σταδιακά μέσα από την απαξίωση διαδικασιών και νοοτροπιών που γνωρίζαμε πως δεν καλύπτουν το «περί δικαίου αίσθημα» της κοινωνίας και κατά συνέπεια, δεν οδηγούσαν σε σταθερή εξέλιξη. Τότε, θεωρούσαμε πως δεν έχουμε τη δύναμη να τις αλλάξουμε ή πως δεν αξίζει καν τον κόπο να προσπαθήσουμε. Σήμερα, δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω.