Σαν κεραυνός εν αιθρία ήχησε στην αγορά του κλάδου η πληροφορία ότι το Υπουργείο Ανάπτυξης σχεδιάζει μια ακόμη θεσμική παρέμβαση, με στόχο την καταπολέμηση της ακρίβειας, αυτή τη φορά περισσότερο στοχευμένα στα τρόφιμα. Ειδικότερα, το υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο επέκτασης του μέτρου που προβλέπει τη μετακύληση στις τελικές τιμές ευρείας γκάμας κωδικών μη τροφίμων του 30% του συνόλου των παρεχόμενων εκπτώσεων (βάσει στοιχείων 2023).
Υψηλόβαθμοι παράγοντες αλυσίδων σούπερ μάρκετ τονίζουν ότι μια ανάλογη εξέλιξη θα μπορούσε να φέρει σε ευθεία αντιπαράθεση το λιανεμπόριο με τη βιομηχανία, δεδομένου ότι η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου θα υποχρέωνε τις δύο πλευρές να «βάλουν χέρι» στα πιστωτικά σημειώματα. Όπως εξηγούν, σε αντίθεση με τα ισχύοντα στα μη τρόφιμα, στα τρόφιμα οι προωθητικές ενέργειες είναι εξαιρετικά περιορισμένες και οι όποιες παροχές χορηγούνται με πιστωτικά σημειώματα, που επί της ουσίας καθορίζουν την κερδοφορία των αλυσίδων.
Πιο συγκεκριμένα επισημαίνουν ότι για κάθε δέκα μονάδες εκπτωτικών ενεργειών, η μια ή το πολύ οι δύο μονάδες αφορούν προσφορές των προμηθευτών και οι οκτώ ή εννέα πιστωτικά σημειώματα, όταν στα μη τρόφιμα η εικόνα είναι η ακριβώς η αντίθετη –γι’ αυτό η εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων ήταν ομαλή, χωρίς εντάσεις ή διαξιφισμούς μεταξύ των δύο πλευρών. Επί της ουσίας κάθε ανατιμολόγηση αφορούσε απόφαση της προμηθεύτριας εταιρείας, που λαμβάνονταν μεμονωμένα.
Οι ίδιοι παράγοντες ευελπιστούν ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου πριν προβεί στην οποιαδήποτε νέα παρέμβαση θα ανοίξει ένα παράθυρο διαλόγου με την αγορά, προκειμένου το όλο θέμα να συζητηθεί «ώστε να προβλεφθούν τα χειρότερα», όπως χαρακτηριστικά τονίζουν. Πάντως, εφόσον τελικά το υπουργείο νομοθετήσει ανάλογα, λιανέμποροι και βιομήχανοι θα κληθούν να διαπραγματευτούν σκληρά, με την προοπτική να καταλήξουν σε κάποιοι είδους συμβιβασμό, που θα αφορά κάθε κωδικό χωριστά. Οι συζητήσεις θα απαιτήσουν χρόνο, δίχως να είναι εξ αρχής ξεκάθαρο ότι θα οδηγούν στις επιδιωκόμενες συμφωνίες. Όπου δε θα επέρχεται σύγκρουση, είναι πολύ πιθανό να ακολουθούν και αποκλεισμοί προϊόντων από το ράφι, με βαριές συνέπειες για τις δύο πλευρές.
Ορατός ο κίνδυνος νέων ανατιμήσεων
Στο μεταξύ, ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι η επέκταση των επίμαχου μέτρου και στα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσει ένα νέο κύκλο ανατιμήσεων, να οδηγήσει δηλαδή στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Κι αυτό διότι οι παραγωγοί στην προσπάθειά τους να επαναφέρουν την κερδοφορία τους στην προηγούμενη κατάσταση, προφανώς θα προβούν σε ανατιμήσεις, αδιαφορώντας για την απαγόρευση της διενέργειας προωθητικών ενεργειών για το αμέσως επόμενο τρίμηνο διάστημα.
Σε ό,τι αφορά τα πρώτα συμπεράσματα από την εφαρμογή των τελευταίων μέτρων κατά της ακρίβειας, παράγοντες του λιανεμπορίου αναφέρουν σχετικά ότι θεαματικές αλλαγές δεν έχουν παρατηρηθεί στη ζήτηση. Δέχονται ότι υπάρχουν αυξομειώσεις, οι οποίες ωστόσο σε αυτή τη φάση είναι περιορισμένης έκτασης, θεωρούν όμως ότι με την πάροδο του χρόνου οι μεταβολές στη ζήτηση θα είναι σαφώς μεγαλύτερες. Όπως εξηγούν σχετικά, όσο κυλούν οι εβδομάδες και τα στοκ που αγοράστηκαν με το προηγούμενο καθεστώς θα εξαντλούνται, τόσο η απουσία των προσφορών και των εκπτώσεων θα γίνεται αισθητή, επηρεάζοντας τη ζήτηση ανάλογα. Πάντως, σε αυτή τη φάση τα στατιστικά δεδομένα αξιολογούνται ως «μη σημαντικά».