ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ : ΠΩΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΗΚΑΝ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΟ 2003

Το 2003 ήταν μια καλή χρονιά, δηλαδή λογικά ισορροπημένη για την ανάπτυξη του κλάδου των σούπερ μάρκετ. Τις εξελίξεις του έτους προσδιόρισαν η αύξηση των πωλήσεων και του περιθωρίου μικτού κέρδους των επιχειρήσεων, η αύξηση του ποσοστού των λειτουργικών εξόδων, η σημαντική μεταβολή –μείωση– των ανόργανων εσόδων, τα αμετάβλητα ποσοστά στις πωλήσεις αποτελεσμάτων προ και μετά τις αποσβέσεις και η αύξηση της απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων τους. Πάντως η νηνεμία δεν αναμένεται να διατηρηθεί για πολύ, καθώς νέοι πολυε-θνικοί κολοσσοί προαναγγέλλουν την είσοδό τους στην ελληνική αγορά ή εκδη-λώνουν το σχετικό ενδιαφέρον τους, αναζητώντας τον «ωραίο χρόνο» κατά τον Αριστοτέλη (το timing κατά τον δυτικό νεολογισμό) προκειμένου να κάνουν την εμφάνισή τους.

Το 2003 ήταν μια καλή χρονιά, δηλαδή λογικά ισορροπημένη για την ανάπτυξη του κλάδου των σούπερ μάρκετ. Τις εξελίξεις του έτους προσδιόρισαν η αύξηση των πωλήσεων και του περιθωρίου μικτού κέρδους των επιχειρήσεων, η αύξηση του ποσοστού των λειτουργικών εξόδων, η σημαντική μεταβολή –μείωση– των ανόργανων εσόδων, τα αμετάβλητα ποσοστά στις πωλήσεις αποτελεσμάτων προ και μετά τις αποσβέσεις και η αύξηση της απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων τους. Πάντως η νηνεμία δεν αναμένεται να διατηρηθεί για πολύ, καθώς νέοι πολυεθνικοί κολοσσοί προαναγγέλλουν την είσοδό τους στην ελληνική αγορά ή εκδηλώνουν το σχετικό ενδιαφέρον τους, αναζητώντας τον «ωραίο χρόνο» κατά τον Αριστοτέλη (το timing κατά τον δυτικό νεολογισμό) προκειμένου να κάνουν την εμφάνισή τους.

Το δείγμα των εταιρειών, στο οποίο βασίζονται οι εκτιμήσεις μας, αφορούν 82 εταιρείες σούπερ μάρκετ, έναντι των 69 που μελετήσαμε πέρυσι (σε ό,τι αφορούσε τη χρήση του 2002) και παρουσιάσαμε στο πλαίσιο της ετήσιας έκδοσής μας «ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ 2003». Επομένως φέτος το δείγμα μας (σε ό,τι αφορά τη μελέτη της χρήσης του 2003) είναι ακόμα πιο αντιπροσωπευτικό, παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες που προσθέσαμε ανήκουν στις μικρές του κλάδου, οπότε τα αποτελέσματά τους δεν ασκούν σημαντική επίδραση στα μεγέθη του κλάδου και στους δείκτες που τα παρουσιάζουν.

Το 2003 ήταν η δεύτερη χρονιά μετά το 2002 που ο κλάδος των τροφίμων παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες προϊόντων, πράγμα που επιβεβαιώθηκε και στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, ο οποίος έλαβε και πάλι τη μερίδα του λέοντος από τη μεταβολή των πωλήσεων. Εν τούτοις για τρίτη συνεχή χρονιά παρουσιάστηκε το εξής παράδοξο: η μεταβολή των πωλήσεων το δεύτερο εξάμηνο ήταν μικρότερη από εκείνη του πρώτου εξαμήνου, φαινόμενο που χαρακτήρισε το σύνολο της κατανάλωσης και όχι μόνο τον κλάδο των σούπερ μάρκετ.

Επίσης το 2003 κόπασε η ανησυχία που είχε καλλιεργηθεί το 2002 σχετικά με μια πιθανή κάμψη της ζήτησης λόγω της εισαγωγής του ευρώ. Από τα τέλη του 2002 και τις αρχές του 2003 διαμορφώθηκε μια τάση ανόδου των τιμών και του πληθωρισμού, η οποία εν πολλοίς αποδόθηκε στις παρενέργειες της εισαγωγής του ευρώ και στην ευκαιρία που άδραξαν οι κερδοσκόποι για να επωφεληθούν. Παρ’ όλα αυτά η άνοδος των τιμών δεν αναχαίτισε την κατανάλωση, όπως δείχνουν οι σχετικοί δείκτες για το πρώτο εξάμηνο του 2004.

Κατά τα άλλα το 2003 δεν ήταν χρονιά σημαντικών εξαγορών και συγχωνεύσεων –η ανάπαυλα του 2002 συνεχίστηκε– ενώ ολοκληρώθηκαν οι μικρής έκτασης συγχωνεύσεις επιχειρήσεων που είχαν εξαγοραστεί τα προηγούμενα χρόνια: Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΕEE απορρόφησε τη ΛΑΔΑΣ ΑΕ και η ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ ΑΕ απορρόφησε την ΑΦΟΙ ΜΠΙΣΚΑΣ ΑΕ (για λόγους συγκρισιμότητας όλα τα μεγέθη Ενεργητικού-Παθητικού-Αποτελεσμάτων του 2002 έχουν αθροιστεί στις μητρικές εταιρείες).

Τα κυριότερα οικονομικά μεγέθη του κλάδου των σούπερ μάρκετ εμφανίζονται βελτιωμένα. Υπενθυμίζουμε ότι το 2002 ήταν χρονιά ανάκαμψης και ως προς τις πωλήσεις, που είχαν παρουσιάσει μεταβολή 13,1%, και ως προς τα καθαρά κέρδη, που είχαν θετική μεταβολή 222%. Μάλιστα είχαμε επισημάνει ότι αυτή η εντυπωσιακή μεταβολή δεν προδίκαζε το μέλλον και ότι οφειλόταν στο γεγονός πως κατά τις προηγούμενες χρήσεις είχαν καταγραφεί σημαντικές ζημιές από τις εταιρείες, οι οποίες εν πολλοίς καλύφθηκαν από υπεραξίες παγίων. Οι εκτιμήσεις μας επαληθεύτηκαν.

Γενικά το 2003 ήταν μια καλή χρονιά, δηλαδή λογικά ισορροπημένη για την ανάπτυξη του κλάδου.

• Οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 9,38% έναντι 13,14% το 2002.
• Τα συνολικά μικτά κέρδη εκμετάλλευσης αυξήθηκαν κατά 11,76%, έναντι 17% το 2002, ενώ υπερέβησαν την αύξηση των πωλήσεων κατά 2,38%. Ως ποσοστό επί των πωλήσεων από 20,77% το 2002 ανήλθαν σε 21,22% το 2003, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 0,45%. Σε απόλυτα μεγέθη τα μικτά κέρδη μεταβλήθηκαν κατά 166,1 εκατ. ευρώ.
• Το λειτουργικό κόστος ως ποσοστό επί των πωλήσεων από 20,8% το 2002 ανήλθε σε 21,2% το 2003, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 0,37%. Το 2002 είχε μειωθεί κατά 0,3% ως προς το 2001.
• Τα κέρδη προ αποσβέσεων ως ποσοστό επί των πωλήσεων παρουσίασαν οριακή μεταβολή -0,05%, παραμένοντας ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα.
• Τα καθαρά κέρδη προ φόρων ως ποσοστό επί των πωλήσεων αυξήθηκαν οριακά κατά 0,07%, παραμένοντας ουσιαστικά αμετάβλητα.
• Η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων από 17,4% το 2002, ανήλθε σε 18,7% το 2003, με θετική μεταβολή +1,22%.

Ανάλογη είναι η εικόνα που παρουσιάζουν οι 10 μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου, όπως φαίνεται στους πίνακες που παρουσιάζουμε.

Αναλυτικούς πίνακες βλέπε σελ.13

Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκαν και οι δείκτες των αποθεμάτων και των πιστώσεων των προμηθευτών:

Οι βελτιώσεις που παρουσιάστηκαν το 2002 και συνεχίστηκαν το 2003 αποτελούν ένδειξη ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου συνειδητοποιούν τη νέα κατάσταση, τις εξελίξεις και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν, αναζητώντας τρόπους προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις απέδωσαν το 2002 οικονομίες κλίμακος, αλλά το 2003 εμφανίστηκε νέα αύξηση του λειτουργικού κόστους, ένδειξη που δίχως άλλο σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά στον τομέα της διαχείρισης. Αν οι εξελίξεις αυτές είναι πρόσκαιρες και ευκαιριακές ή δείχνουν μια τάση σταθεροποίησης της αγοράς και του κλάδου δεν μπορεί να το μαντέψει κανένας. Πάντως η ρευστότητα που επικρατεί στην οικονομική ζωή του τόπου και στις πάσης φύσεως διεργασίες στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά του κλάδου συνεχίζεται, αν μη τι άλλο προδικάζοντας την ένταση του ανταγωνισμού και των διαδικασιών της οικονομικής συγκέντρωσης.

Περισσότερα και αναλυτικά στοιχεία και εκτιμήσεις μπορείτε να αναζητήσετε στη φθινοπωρινή μας έκδοση «ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ 2004».