ΕΠΙΑΣΕ ΤΑ 13 ΔΙΣ. Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΜΠΑΤΑΡΙΑΣ

Το κυριότερο χαρακτηριστικό της αγοράς μπαταριών στη χώρα μας είναι ο συγκεντρωτισμός, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς ελέγχεται από δύο μεγάλες εταιρείες, οι οποίες διακινούν από δύο διαφορετικά σήματα η καθεμία. Με την παραγωγή μπαταριών στην Ελλάδα ασχολείται μόνο η εταιρεία ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΒΕΕ, η οποία δραστηριοποιείται αποκλειστικά στην παραγωγή απλών μπαταριών.

Το μέγεθος της συνολικής εγχώριας φαινομενικής κατανάλωσης μπαταρίας μειώθηκε το 1999 κατά 2,48% σε σχέση με το 1998 και διαμορφώθηκε στα 78,5 εκατ. τεμάχια.

Η καθοδική πορεία της αγοράς οφείλεται κυρίως στη στροφή των καταναλωτών προς τις αλκαλικές μπαταρίες, οι οποίες έχουν διάρκεια ζωής 3 με 4 φορές μεγαλύτερη από τις απλές. Ωστόσο, το μέγεθος της αγοράς σε αξία δεν ακολούθησε πτωτική πορεία, γεγονός που οφείλεται στην υψηλότερη τιμή πώλησης των αλκαλικών μπαταριών έναντι των απλών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, η αξία των απλών και αλκαλικών μπαταριών (σε χονδρικές τιμές) που διατέθηκαν στην κατανάλωση ανήλθε σε 13 δισ. δραχμές περίπου το 1999.

Το μέγεθος της εγχώριας κατανάλωσης των αλκαλικών μπαταριών ακολούθησε ανοδική πορεία κατά την τριετία 1997-1999 σημειώνοντας μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 4,32%. Συγκεκριμένα, το μέγεθος αγοράς των αλκαλικών μπαταριών εκτιμάται ότι ανήλθε σε 37 εκατ. τεμάχια το 1999, από 35,5 εκατ. τεμάχια το 1998 (ποσοστό αύξησης κατά 4,23%) και 34 εκατ. τεμάχια το 1997 (ποσοστό αύξησης κατά 4,1%).

Σύμφωνα με πρόσφατη κλαδική μελέτη της ICAP, την πρώτη θέση στην αγορά των αλκαλικών μπαταριών για το 1999 κατέχει η εταιρεία ENERGIZER ΕΛΛΑΣ Α.Ε., το μερίδιο της οποίας εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ του 46%-48%, ενώ ακολουθεί η ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΒΕΕ, με μερίδιο αγοράς μεταξύ 23%-25%. Οι δύο αυτές επιχειρήσεις ελέγχουν από κοινού το 69%-73% της εγχώριας φαινομενικής κατανάλωσης αλκαλικών μπαταριών. Σημαντική παρουσία σ’ αυτό το κομμάτι της αγοράς έχουν επίσης οι εταιρείες: ΕΛΓΕΚΑ (Duracell), ΔΑΜΚΑΛΙΔΗΣ Δ. & Ι. Α.Ε. (Varta), BIC ΒΙΟΛΕΞ ΑΒΕΕ (BIC), ΦΙΛΙΠΣ ΕΛΛΑΣ ΑΕΒΕ (Philips), KODAK (Kodak), INC (Near East) και ΒΙΑΝΕ Α.Ε. (Panasonic).

Στις απλές μπαταρίες το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει η Energizer με ποσοστό 43%-45% περίπου και ακολουθεί ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ με μερίδιο αγοράς 34%-36%, περίπου.

Η ελληνική αγορά καλύπτεται στο μεγαλύτερο ποσοστό της από εισαγόμενα προϊόντα. Η εγχώρια παραγωγή καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από την εταιρεία ΓΕΡΜΑΝΟΣ και αφορά την παραγωγή απλών μπαταριών, οι οποίες διατίθενται στην αγορά με το εμπορικό σήμα SUNLIGHT. Το 1999, το 86% της συγκεκριμένης παραγωγής εξήχθη στα Βαλκάνια, (Βουλγαρία, Ρουμανία, Σκόπια, Σερβία) στην Κύπρο, στη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Μέχρι το καλοκαίρι του 1993, με την παραγωγή απλών μπαταριών ασχολούνταν και η ENERGIZER ΕΛΛΑΣ Α.Ε. (με την προηγούμενη επωνυμία της RALSTON ΕΛΛΑΣ Α.Ε.).

Το πιο σημαντικό στοιχείο στον ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών του κλάδου είναι ο αριθμός των σημείων πώλησης που διαθέτουν. Στην προσπάθειά τους να διεισδύσουν περισσότερο στην αγορά, οι επιχειρήσεις ακολουθούν την πολιτική των εκπτώσεων –πιστώσεων και των προσφορών σε διανομείς, χονδρεμπόρους, σούπερ μάρκετ, πολυκαταστήματα, κλπ.

Η ελληνική αγορά των μπαταριών ελέγχεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της από 3-4 εταιρείες, οι οποίες συνήθως εφαρμόζουν μια πιο σφιχτή πολιτική πιστώσεων και εκπτώσεων σε σχέση με τις μικρότερες επιχειρήσεις. Ωστόσο, όπως αναφέρουν στελέχη των εταιρειών, η πιστωτική πολιτική διαμορφώνεται ανάλογα με τον πελάτη. Συγκεκριμένα, το ύψος της παραγγελίας και η σπουδαιότητα του πελάτη μπορεί να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της χορηγούμενης πίστωσης και έκπτωσης. Για τις περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου η περίοδος πιστώσεων κυμαίνεται μεταξύ 50 και 70 ημερών, ενώ η μέση έκπτωση χονδρικής πώλησης που παρέχεται είναι περίπου 35%.

Όσον αφορά στα κανάλια διανομής, οι εταιρείες τροφοδοτούν τόσο το χονδρεμπόριο (αποθήκες μπαταριών, αποθήκες γενικού εμπορίου, τροφοδοσίες πλοίων, αποθήκες ψιλικών, κλπ.) όσο και το λιανεμπόριο. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις διαθέτουν οργανωμένο δίκτυο διανομής που περιλαμβάνει πωλητές και αντιπροσώπους σε τοπικές αγορές της περιφέρειας.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, οι εισαγωγικές εταιρείες προμήθευαν παλαιότερα τα δύο κανάλια σχεδόν εξίσου. Τα τελευταία χρόνια όμως δίνουν μεγαλύτερο βάρος στην απ’ ευθείας τροφοδότηση της λιανικής αγοράς. Εκτιμάται ότι περίπου το 60% του συνόλου των λιανικών πωλήσεων μπαταριών οικιακής χρήσης πραγματοποιείται μέσω των σούπερ μάρκετ.

Η συμμετοχή των κέντρων μπαταρίας στη λιανική διάθεση των μπαταριών οικιακής χρήσης κυμαίνεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Το εν λόγω κανάλι διανομής κατέχει υψηλότερο μερίδιο στην αγορά μπαταριών διαφορετικού τύπου όπως είναι οι μπαταρίες κινητών τηλεφώνων, οι μπαταρίες ρολογιών, οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, κ.ά.

Τα φορητά συστήματα ήχου καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας κατανάλωσης μπαταριών οικιακής χρήσης, η οποία ανέρχεται στα 47 εκατ. τεμάχια και αντιπροσωπεύουν το 60% της συνολικής αγοράς το 1999. Στη δεύτερη θέση ακολουθούν τα παιχνίδια, τα οποία απορρόφησαν 16 εκατ. τεμάχια και το ποσοστό συμμετοχής τους στην εγχώρια κατανάλωση διαμορφώθηκε στο 20%, περίπου.

Η κατηγορία φακοί-φωτογραφικές μηχανές-βιντεοκάμερες κατέλαβαν μερίδιο συμμετοχής 12% περίπου, ενώ το υπόλοιπο 8% της αγοράς καλύπτεται από άλλες κατηγορίες προϊόντων, όπως τηλεχειριστήρια ήχου και εικόνας, επιτραπέζια ρολόγια, φωτιστικά, κλπ.

Οι τιμές χονδρικής πώλησης των μπαταριών οικιακής χρήσης, τόσο οι απλές όσο και οι αλκαλικές, παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις ανάλογα με τον τύπο της κάθε κατηγορίας. Για τις απλές μπαταρίες η μέση τιμή πώλησης κυμαίνεται από 105 δραχμές έως 400 δραχμές ανά τεμάχιο και για τις αλκαλικές από 245 δραχμές έως 1000 δραχμές το τεμάχιο.

Η μέση τιμή χονδρικής πώλησης των απλών μπαταριών R6 και των αλκαλικών LR6, οι οποίες καλύπτουν και το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατανάλωσης, ανέρχεται σε 105 δραχμές/ ανά τεμάχιο και 245 δραχμές ανά τεμάχιο αντίστοιχα.

Η μοναδική παραγωγική εταιρεία του κλάδου, η ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ ΑΒΕΕ, κατασκευάζει απλές μπαταρίες οικιακής χρήσης στους εξής τύπους: R6, R14, R20, 4R25 και 3R12, οι οποίες διατίθενται στην αγορά με το εμπορικό σήμα SUNLIGHT, ενώ με το ίδιο εμπορικό σήμα εισάγει αλκαλικές μπαταρίες από τη δυτική Ευρώπη. Επίσης εισάγει και αντιπροσωπεύει τις μπαταρίες TOSHIBA από την Ιαπωνία και την Κίνα. Η εταιρεία εισάγει και επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, οι οποίες διατίθενται στην αγορά αποκλειστικά από τα καταστήματα ΓΕΡΜΑΝΟΣ. Παράλληλα με τις απλές μπαταρίες κατασκευάζει και μπαταρίες βιομηχανικού τύπου (μολύβδου-θειικού οξέως και νικελίου-καδμίου) για δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς (ΟΣΕ, ΔΕΗ, ΟΤΕ), καθώς και μπαταρίες ειδικών χρήσεων για τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Η ENERGIZER ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα το 1967 με την επωνυμία Union Carbide Ελλάς. Το 1986 η επωνυμία της άλλαξε σε Ralston Ελλάς και το 1997 τροποποιήθηκε εκ νέου σε Energizer Ελλάς.

Η εταιρεία εισάγει και διαθέτει στην εγχώρια αγορά μπαταρίες με τα εμπορικά σήματα Energizer (αλκαλικές) και UCAR (απλές και αλκαλικές). Οι εισαγωγές των αλκαλικών μπαταριών πραγματοποιούνται από την Ελβετία ενώ των απλών από την Ινδονησία. Η εταιρεία διαθέτει δίκτυο τοπικών αντιπροσώπων και τα προϊόντα της διατίθενται σε σούπερ μάρκετ, πολυκαταστήματα, κέντρα μπαταρίας, περίπτερα, καταστήματα ψιλικών, κ.ά.

Η Δαμκαλίδης Δ & Ι Α.Ε. ασχολείται με την αντιπροσώπευση, την εισαγωγή και το χονδρεμπόριο μπαταριών, ρολογιών και φωτογραφικών ειδών. Πραγματοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα εισαγωγές σε μπαταρίες (απλές, αλκαλικές, επαναφορτιζόμενες) με το εμπορικό σήμα VARTA, γερμανικής προέλευσης. Τα είδη της διατίθενται κυρίως σε καταστήματα φωτογραφικών ειδών και σε πολυκαταστήματα.

Από τον Απρίλιο του 1998 η εμπορική επιχείρηση ΕΛΓΕΚΑ εισάγει τις αλκαλικές μπαταρίες DURACELL από την Ιταλία. Βάσει συμβολαίου με τον οίκο Duracell η ΕΛΓΕΚΑ έχει αναλάβει τη διάθεση των συγκεκριμένων μπαταριών σε καταστήματα τροφίμων και στα σούπερ μάρκετ.

Το 1999 οι πωλήσεις των μπαταριών οικιακής χρήσης κάλυψαν το 3% -4% του συνολικού κύκλου εργασιών της εταιρείας.

Η Φωτομάτικ εισάγει από τις αρχές του 1998 τις μπαταρίες Duracell και βάσει συμβολαίου έχει αναλάβει τη διάθεση των συγκεκριμένων μπαταριών σε φωτογραφικά και τουριστικά καταστήματα, καθώς και σε αλυσίδες καταστημάτων ηλεκτρονικών πολυμέσων. Τη διάθεση των μπαταριών Duracell σε πρατήρια υγρών καυσίμων και σε καταστήματα ηλεκτρολογικού υλικού έχει αναλάβει η εταιρεία ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ ΣΤ. & ΥΙΟΙ Ο.Ε.

Η Δήσιος ΑΕΒΕ πραγματοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα εισαγωγές απλών και αλκαλικών μπαταριών με το εμπορικό σήμα GP. Η Δήσιος Χρ. Α.Ε. εισάγει και διαθέτει στην εγχώρια αγορά τις μπαταρίες Fujitsu, η ΒΙΑΝΕ Α.Ε. τις μπαταρίες Panasonic, η ΒΟΥΝΑΤΣΑΣ Φ.Γ. & ΥΙΟΙ τις μπαταρίες Maxell και η ΦΙΛΙΠΣ Ελλάς τις μπαταρίες Philips.