Τέσσερα λεπτά του ευρώ ανά πλαστική σακούλα ήταν αρκετά για να προβληματίσουν τους καταναλωτές σχετικά με τη χρήση της –φυσικά, όχι για οικολογικούς λόγους, όπως έλπισε ο κοινοτικός νομοθέτης, αλλά για οικονομικούς. Διότι άπαντες γνώριζαν πριν θεσπιστεί η χρέωση της πλαστικής σακούλας σχετικά με τις επιπτώσεις της απόρριψής της στο περιβάλλον, αλλά επέμεναν στην υπερκατανάλωσή της.

Ένα μήνα μετά την έναρξη της τιμολόγησής της, η ζήτηση της πλαστικής σακούλας υπολογίζεται ότι μειώθηκε κατά περίπου 75%-80%, ενώ εντυπωσιακή ήταν η αύξηση της ζήτησης επαναχρησιμοποιούμενης σακούλας. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΙΕΛΚΑ, φέτος υπολογίζεται ότι στην αγορά θα διακινηθούν περίπου 2,3-3 εκατ. επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μία μόνη αλυσίδα μέχρι τις 23 Ιανουαρίου το στοκ τέτοιας σακούλας είχε εξανεμιστεί. Οι σχετικές πωλήσεις της έφτασαν τα 330.000 τεμάχια, όταν σε όλη τη διάρκεια του 2017 είχαν πουληθεί μόλις 120.000. Η γενικότερη αύξηση της ζήτησης είχε ως αποτέλεσμα οι αλυσίδες να πιέσουν τις προμηθεύτριες εταιρείες για μεγαλύτερες εισαγωγές, ώστε να καλυφθεί το ταχύτερο η ζήτηση.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η καταναλωτική συμπεριφορά θα συνεχίζει να αλλάζει όσο περνούν οι μήνες. Όμως, η δεύτερη μεγάλη ανατροπή θα γίνει το 2019, οπότε κάθε πλαστική σακούλα που θα διατίθεται στη λιανική θα χρεώνεται περίπου 10 λεπτά (περιλαμβανομένου του ΦΠΑ). Το ποσό αν μη τι άλλο θα προβληματίσει τους επίμονους χρήστες τους –αρκεί να αναλογιστεί κάποιος ότι ένα καρότσι με 10 ή 15 σακούλες ψώνια θα επιβαρύνεται έως και 1,5 ευρώ για πλαστικές σακούλες. Αν σκεφτούμε ότι ανά εβδομάδα ένα οικογενειακό νοικοκυριό γεμίζει περίπου ένα καρότσι με προϊόντα του σούπερ μάρκετ, το ετήσιο κόστος της πλαστικής σακούλες μεταφοράς τους εκτινάσσεται πάνω από τα 75 ευρώ ετησίως!

Αλλαγές παντού
Στελέχη του κλάδου σημειώνουν ότι η μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας, που ήδη διαπιστώνεται στην αγορά, αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην έντονη διαφημιστική επικοινωνία για το θέμα από τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία επέμειναν ιδιαίτερα στην οικονομική διάσταση για τον καταναλωτή. «Η κινητοποίηση ήταν πραγματικά μεγάλη. Έτσι, πολλοί εκλογικεύτηκαν σε ό,τι αφορά τη ζήτηση της σακούλας», μας είπε ένα στέλεχος αλυσίδας, με το οποίο συνομιλήσαμε σχετικά.

Αλλαγές υπήρξαν και στο logistic system των αλυσίδων για τη διακίνηση της πλαστικής σακούλας, από τους προμηθευτές τους έως τις ταμειακές μηχανές τους. Όπως σημειώνουν παράγοντες του κλάδου, ενώ μέχρι πέρυσι οι αλυσίδες παράγγελναν τις σακούλες με το κιλό, φέτος οι παραγγελίες τους γίνονται σε χιλιάδες τεμάχια, καθώς σε τεμάχια γίνεται και η τιμολόγησή τους. Άλλωστε, η σακούλα πλέον μπαίνει στην αποθήκη των αλυσίδων ως προϊόν προς πώληση, ενώ βάσει των πωλούμενων τεμαχίων υπολογίζεται η καταβολή του τέλους που καταβάλλεται. Σημειώνουμε ότι ανά κιλό αντιστοιχούν περίπου 125 σακούλες μέσης ποιότητας –μέχρι πέρυσι οι παραγγελίες παραδίδονταν σε δέματα των 5 κιλών.

Η τιμολόγηση της πλαστικής σακούλας και η μείωση της ζήτησής της έχει επιδράσει ευνοϊκά ασφαλώς στη ζήτηση της σακούλας μπάνιου και της σακούλας σκουπιδιών. Το γεγονός ότι τα νοικοκυριά δεν χρησιμοποιούν πια για τα απορρίμματά τους τον ίδιο όγκο πλαστικής σακούλας σούπερ μάρκετ, τα έστρεψε στην προμήθεια μεγαλύτερων ποσοτήτων επώνυμης ή PL σακούλας απορριμμάτων. Μετά το 2019 αναμένονται σημαντικές αλλαγές στον κλάδο παραγωγής των σχετικών προϊόντων.