ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ : ΓΛΥΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΜΕ ΤΙΜΕΣ …ΑΛΜΥΡΕΣ

Το εορταστικό κλίμα στην αγορά είναι φέτος μουδιασμένο, λόγω των πρόσφατων ανατιμήσεων. Οι περισσότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναμένουν ρυθμό ανάπτυξης τζίρου από 0% έως και λίγο πάνω από τον πληθωρισμό. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι απώλειες που έχει υποστεί η καταναλωτική δύναμη του Έλληνα είναι μη ανακτήσιμες.

Οι ανατιμήσεις που πέρασαν στην κατανάλωση κατά τη διάρκεια του τετραμήνου που προηγήθηκε, δηλαδή μεταξύ της λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων και των εορτών, κρίνονται ως αναμενόμενες από παράγοντες της αγοράς. Οι προμηθευτές του οργανωμένου λιανεμπορίου, έχοντας -θεωρητικά τουλάχιστον- «παγώσει» τις τιμές τους για μεγάλο διάστημα με αφορμή τις δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις και την παγκόσμια αθλητική διοργάνωση, προχώρησαν άμεσα σε ανατιμήσεις που ήδη γίνονται αισθητές στο πορτοφόλι του καταναλωτή.

Φέτος τα Χριστούγεννα λοιπόν σε ένα μεγάλο αριθμό τα αγαθά διατίθενται ακριβότερα απ΄ ό,τι πέρυσι -πχ τα όσπρια έως και 10%, τα κρασιά από 10% έως και 15%, τα λάδια με ανάλογες ανατιμήσεις, οι ξηροί καρποί έως και 10%, το αλάτι, τα δημητριακά, τα γλυκίσματα, οι σοκολάτες, οι καραμέλες, τα πατατάκια, τα καθαριστικά, τα καλλυντικά, οι κονσέρβες, τα τυροκομικά κι οι καφέδες από 3% έως και 5%, τα είδη προσωπικής φροντίδας έως και 6,5%, τα χαρτικά έως 7,5% κά.

Οι αυξήσεις δεν υπαγορεύθηκαν μόνο από την τιμολογιακή πολιτική κάθε προμηθευτή, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις και από την εξέλιξη που παρουσίασαν οι διεθνείς τιμές του μαύρου χρυσού τους τελευταίους μήνες, εξέλιξη η οποία επέδρασε καθοριστικά αφενός στο κόστος μεταφοράς των αγαθών και αφετέρου στη διαμόρφωση του κόστους παραγωγής προϊόντων με βασική πρώτη ύλη το πλαστικό -στο πλαίσιο αυτό επηρεάστηκαν οι τιμές των αγαθών που προσφέρονται στην κατανάλωση σε πλαστικές συσκευασίες. Όπως μάλιστα διαπιστώνουν τα στελέχη των σούπερ μάρκετ, οι ανατιμήσεις συνεπεία της αύξησης της τιμής του πλαστικού κυμαίνονται σήμερα μεταξύ 3% και 5%, ενώ κατά 3,5% ανατιμήθηκαν και οι πλαστικές σακούλες που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά των προϊόντων και διατίθενται από τα ταμεία των αλυσίδων.

Υπάρχει όμως και η ευχάριστη πλευρά της χριστουγεννιάτικης αγοράς που συνδέεται με τις προσδοκίες του οργανωμένου λιανεμπορίου για τη δημιουργία κλίματος αγορών. Όπως κάθε χρόνο όλα τα καταστήματα του κλάδου έχουν προετοιμαστεί ανάλογα, αποσκοπώντας στην τόνωση της αγοραστικής κίνησης. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν ότι οι μεγάλες εισπράξεις από τις πωλήσεις προϊόντων bazaar και εποχιακών ειδών θα γίνουν κυρίως από τα υπέρ μάρκετ.

Εκτός από τα είδη δώρων, τα προϊόντα που θα προσελκύσουν τους καταναλωτές θα είναι και πάλι τα γλυκίσματα, τα ποτά, τα αναψυκτικά, τα κρασιά, οι ξηροί καρποί, ορισμένες ιδιαίτερες γεύσεις συνδεδεμένες με την παράδοση των γιορτών, τα προϊόντα που διατίθενται σε εορταστικές συσκευασίες ή με χριστουγεννιάτικες προσφορές και δώρα.

Οι διευθύνσεις των καταστημάτων δεν θα έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο την πολυκοσμία -κυρίως τις παραμονές των γιορτών- και τις ουρές στα ταμεία, αλλά και τον αυξημένο αριθμό των κωδικών, οι οποίοι θα απαιτήσουν "φιλοξενία στο ράφι", όπου όμως οι ελεύθεροι χώροι είναι κάτι περισσότερο από δυσεύρετοι. Έτσι ένα σημαντικό μέρος των διαδρόμων θα καταληφθεί από ειδικά stands ή άλλες κατασκευές, προκαλώντας το αδιαχώρητο στις αίθουσες των πωλήσεων.

Όπως εκτιμάται, οι εορταστικοί κωδικοί θα φθάνουν φέτος τους 300 στο κλάδο των επωνύμων τροφίμων και περί τους 500 στα εποχιακά αγαθά, ενώ τη δική τους "νότα" θα δώσουν και τα private label προϊόντα.

Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του τζίρου. Όπως εκτιμούν, συγκρίνοντας τον περσινό Δεκέμβριο με τον φετινό, στην καλύτερη των περιπτώσεων ο ρυθμός ανάπτυξης των πωλήσεων θα είναι ανάλογος με αυτόν των περασμένων μηνών. Με άλλα λόγια για τις περισσότερες αλυσίδες η αύξηση του τζίρου αναμένεται από μηδενική έως και λίγο υψηλότερη από τον πληθωρισμό, ενώ σε εξαιρετικά περιορισμένες περιπτώσεις τα ποσοστά αύξησης θα πλησιάσουν το 5%. Μάλιστα, αν εξαιρεθούν τα έσοδα που θα προκύψουν συνεπεία των τελευταίων ανατιμήσεων, είναι εύκολα αντιληπτή η δίνη στην οποία έχει βρεθεί το οργανωμένο λιανεμπόριο, δίνη από την οποία ξεφεύγει "εικονικά", μέσω της ανάπτυξης των δικτύων πωλήσεων, δηλαδή με τους τζίρους που αποφέρουν τα νέα καταστήματα -ιδιόκτητα ή franchise.

Σχολιάζοντας τους λόγους για τους οποίους η αγορά διαπιστώνει σχετική σταθερότητα στην ανάπτυξη του χριστουγεννιάτικου τζίρου, κορυφαίοι παράγοντες επανέρχονται με δηλώσεις τους στο κύμα της ακρίβιας που έπληξε το οικογενειακό εισόδημα ήδη από τους πρώτους μήνες της έλευσης του ευρώ στην εγχώρια αγορά. Όλοι πλέον παραδέχονται ότι οι απώλειες που έχει υποστεί η καταναλωτική δύναμη του Έλληνα είναι μη ανακτήσιμες, ενώ προσθέτουν ότι ένα σημαντικό μέρος των χαμένων εσόδων των αλυσίδων συνδέεται με την εξέλιξη της κατανάλωσης εκτός σπιτιού, που τα τελευταία χρόνια ακολουθεί ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης.

Παρά τα όποια απαισιόδοξα σενάρια περί των φετινών εσόδων του κλάδου από τη ζήτηση του Δεκεμβρίου, οι αλυσίδες συνεχίζουν να ποντάρουν στη χριστουγεννιάτικη αγορά, δεδομένου ότι ο τζίρος της αντιστοιχεί περίπου στο 11% του ετήσιου κύκλου εργασιών των οργανωμένων αλυσίδων σούπερ μάρκετ.