ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΡΗΣ * : ΕΠΙΘΥΜΟΥΜΕ ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ

Με την ευκαιρία της έναρξης λειτουργίας του νέου Προτύπου Κέντρου Διατροφικών Συμβουλών (*) το οποίο εγκαινίασε το ΙΝΚΑ σε συνεργασία τον ΣΕΒΤ, ο κ. Χ. Κουρής, πρόεδρος του ΙΝΚΑ, μίλησε στο «σελφ σέρβις» για τα θέματα που απασχολούν τους Ελληνες καταναλωτές.

Με την ευκαιρία της έναρξης λειτουργίας του νέου Προτύπου Κέντρου Διατροφικών Συμβουλών (*) το οποίο εγκαινίασε το ΙΝΚΑ σε συνεργασία τον ΣΕΒΤ, ο κ. Χ. Κουρής, πρόεδρος του ΙΝΚΑ, μίλησε στο "σελφ σέρβις" για τα θέματα που απασχολούν τους Ελληνες καταναλωτές.

σελφ σέρβις: Πιστεύετε ότι το καταναλωτικό κοινό στη χώρα μας ανησυχεί όλο και περισσότερο για τα διατροφικά προβλήματα και την ασφάλεια τροφίμων;

Χαράλαμπος Κουρής: Σύμφωνα με το τελευταίο Ελληνικό Βαρόμετρο Καταναλωτών ΙΝΚΑ 2000, οι Έλληνες ανησυχούμε ιδιαίτερα για ορισμένα διατροφικά προβλήματα, όπως άλλωστε όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες. Αλλού δικαιολογημένα, αλλού καθ' υπερβολήν.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Βαρόμετρου, τα διατροφικά προβλήματα τα οποία προκαλούν μεγαλύτερη ανησυχία στους Έλληνες είναι κατά σειρά τα εξής :

Μεταλλαγμένα τρόφιμα 93%

Διοξίνες 86%

Φυτοφάρμακα 85%

Ορμόνες 77%

Ασθένεια “τρελών αγελάδων” 71%

Τρόφιμα γευστικής ψυχαγωγίας (σνακς, κ.λπ.) –

Διατροφή παιδιών 69%

Πρόσθετα τροφίμων (“Ε”, κ.λπ.) 68%

Ακτινοβολία τροφίμων 64%

Μολύνσεις τροφίμων (λιστερία, σαλμονέλωση κ.λ.π.) 59%

Ταχυφαγεία (fast food) – έτοιμο/ γρήγορο φαγητό 55%

Είναι φανερό ότι το Κέντρο Διατροφικών Συμβούλων ΙΝΚΑ, το οποίο εγκαινιάστηκε στις 15 Μαρτίου, έχει σημαντικό έργο να επιτελέσει, τόσο για την ενημέρωση και την αυτοπροστασία των καταναλωτών, όσο και για τη διάλυση των μύθων και παρεξηγήσεων.

σελφ σέρβις: Το ΙΝΚΑ διενεργεί δημοσκοπήσεις, τεστ και χρησιμοποιεί το Ελληνικό Βαρόμετρο Καταναλωτών για να σφυγμομετρήσει την κατάσταση της αγοράς. Ποια είναι τα συμπεράσματα από τις έρευνες;

Χαράλαμπος Κουρής: Σε σχέση με τις προηγούμενες έρευνες του ΙΝΚΑ και το, αμέσως προηγούμενο, Ελληνικό Βαρόμετρο Καταναλωτών ΙΝΚΑ, προκύπτει ότι σημαντικό ποσοστό των μικρών και μεσαίων καταστημάτων, τα οποία προσανατολίζονται στην εξειδίκευση, στον εκσυγχρονισμό, στην ένταξη σε ομάδες αγορών χονδρικής και στην αισθητική τους αναβάθμιση, καταφέρνουν να επιβιώσουν και να κρατήσουν το μερίδιό τους στην αγορά, κάτω από τις δύσκολες συνθήκες οι οποίες έχουν επιβληθεί στην αγορά εξαιτίας:

α) της εξάπλωσης των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και πολυκαταστημάτων,

β) του πολυεπαγγελματισμού και

γ) της επικέντρωσης του μεταξύ των επιχειρήσεων ανταγωνισμού μόνο σε αυτό που φαίνεται και το οποίο είναι οι τιμές λιανικής.

σελφ σέρβις: Σύμφωνα με την εμπειρία σας, διαπιστώνετε πρόοδο ή επιδείνωση στην ασφάλεια και στην ποιότητα των τροφίμων;

Χαράλαμπος Κουρής: Την τελευταία 20ετία, οι συνθήκες παραγωγής, διακίνησης και διάθεσης τροφίμων έχουν βελτιωθεί θεαματικά. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν σημαντικά προβλήματα. Για σημαντικό τμήμα της αγοράς είναι σαφές ότι ο μεταξύ των επιχειρήσεων ανταγωνισμός έχει επικεντρωθεί στις τιμές, αντί της διάχυσής του και στους τομείς της ποιότητας, ασφάλειας, ανταγωνιστικότητας, εξυπηρέτησης μετά την πώληση/ service καινοτομιών κ.ά.

Οι έλεγχοι και η εποπτεία της αγοράς έχουν μειωθεί δραματικά, στα πλαίσια και των προσπαθειών για τη μείωση του πληθωρισμού. Με το σημερινό σύστημα, το διαθέσιμο στελεχιακό δυναμικό, τον αριθμό των προς έλεγχο σημείων παραγωγής – διάθεσης τροφίμων και τις αντίστοιχες ανθρωποώρες, αναλογεί ένας έλεγχος κάθε 8 χρόνια. Παράλληλα, αυτή η πολιτική οδηγεί και στη μείωση των θέσεων εργασίας, αλλά και στη μείωση του μεριδίου στην αγορά των ελληνικών προϊόντων. Σε αντίθεση με την ποιότητα των τροφίμων, για τα οποία τα παράπονα ήταν διπλάσια το 1999, τα αντίστοιχα παράπονα για το κόστος ζωής ήταν μέχρι τον Οκτώβριο μειωμένα κατά 50% περίπου, επιβεβαιώνοντας την αμεσότητα της σχέσης μεταξύ τιμής και ποιότητας – ασφάλειας. Το Νοέμβριο και Δεκέμβριο 1999 τα παράπονα για το κόστος ζωής ανέβηκαν, εξαιτίας κυρίως των προβλημάτων με τα καύσιμα και σε μικρότερο βαθμό εξαιτίας της χαλάρωσης των συμφωνιών κυρίων. Εξάλλου, έχουμε σημαντική αύξηση των παραπόνων για τροφοδηλητηριάσεις.

σελφ σέρβις: Οι ίδιοι οι καταναλωτές αντιδρούν, διαμαρτύρονται όσο χρειάζεται ή κωφεύουν;

Χαράλαμπος Κουρής: Κάθε άλλο. Το ΙΝΚΑ καταγράφει τα περισσότερα παράπονα καταναλωτών από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Το 1999 καταγράφηκαν 83.136 παράπονα, παρουσιάστηκε μία μείωση κατά 8,6%, σε σχέση με το 1998, κατά τη διάρκεια του οποίου κατεγράφησαν 90.283. Όμως, από την άλλη πλευρά παρουσιάστηκε ένα πρωτοφανές ρεκόρ παραπόνων για την ποιότητα – καταλληλότητα των τροφίμων, με 16.017 παράπονα ή ποσοστό 19,27% επί του συνόλου.

σελφ σέρβις: Πώς βλέπετε την ποιότητα σε σχέση με το μέγεθος των επιχειρήσεων;

Χαράλαμπος Κουρής: Ασφαλώς οι συνθήκες παραγωγής τροφίμων και άλλων επώνυμων τυποποιημένων προϊόντων έχουν θεαματικά βελτιωθεί την τελευταία 25ετία. Το ίδιο συμβαίνει και στις συνθήκες διακίνησης, διανομής, αποθήκευσης, συντήρησης, έκθεσης, πώλησης. Δεν υπάρχει καμιά σύγκριση ανάμεσα στο σήμερα και στο χθες. Μπορεί να υπάρχουν ασφαλώς ακόμη πολλά και δισεπίλυτα προβλήματα. Όμως, η συνολική εικόνα είναι θετική και στη δημιουργία της έχουν συμβάλλει όλοι οι παράγοντες.

Προσβλέπουμε σε μία αγορά όπου τα μεγέθη των επιχειρήσεων θα παίζουν ρόλο στη διαφοροποίηση των παρεχομένων εξυπηρετήσεων στον τελικό καταναλωτή. Όλα τα μεγέθη όμως θα πρέπει να του διασφαλίζουν το ελάχιστο, που είναι τα προϊόντα και υπηρεσίες με ένα ελάχιστο και αποδεκτό επίπεδο ποιότητας, επάρκειας και ασφάλειας σε ανάλογη τιμή.

Συχνά η αγωνία της επιβίωσης οδηγεί σε αντικοινωνικές πρακτικές. Το ίδιο και ο άκριτος ανταγωνισμός, ή η επικέντρωσή του σε αυτό που φαίνεται. Στις τιμές.

σελφ σέρβις: Λειτουργεί ο ανταγωνισμός;

Χαράλαμπος Κουρής: Επιθυμούμε τη διάχυση του ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα. Στις τιμές ασφαλώς. Όμως και στην ασφάλεια, στην ποιότητα, στην καθαριότητα, στον πολιτισμό, στην εξυπηρέτηση κατά αλλά και μετά την πώληση. Στην ποικιλία επίσης, που ικανοποιεί το δικαίωμα της επιλογής. Προσβλέπουμε και στην ανάπτυξη της συναίσθησης του κοινωνικού ρόλου των επιχειρήσεων και της κοινωνικής τους ευθύνης. Προσβλέπουμε στην ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών από τους ηγέτες αυτών των επιχειρήσεων που είχαν τη χαρά και την τιμή, μέσα στην τελευταία εικοσαετία, να γευθούν τους καρπούς μιας εντυπωσιακής διαδρομής και ανάπτυξης, την οποία οφείλουν στην αξιοσύνη και την εργατικότητά τους, αλλά την οφείλουν και στην κοινωνία, στους εργαζόμενους, στους καταναλωτές. Την οφείλουν στην πατρίδα. Έχουν το χρέος να προετοιμάσουν τις επιχειρήσεις τους. Τη νέα γενιά των στελεχών και ηγετών της οικονομίας.

ΠΙΝΑΚΑΣ : Η γνώμη των καταναλωτών για τα σούπερ μάρκετ

(*) Το Πρότυπο Κέντρο Διατροφικών Συμβουλών στεγάζεται στο κτίριο του ΕΒΕΑ, Ακαδημίας 7, με τηλέφωνο τον 4ψήφιο αριθμό 1721

* Πρόεδρος του ΙΝΚΑ