Με αντίπαλο τα all inclusive καταλύματα και την Airbnb τουριστική στέγη και σύμμαχό τους τις αγορές Ho.Re. Ca., τα δίκτυα cash & carry ετοιμάζονται για την πιο hot σεζόν της χρονιάς. Οι προβλέψεις των στελεχών τους είναι απαισιόδοξες υπό την αίρεση ότι η ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος θα συνοδευτεί και φέτος από την τόνωση των πωλήσεων. “Η αύξηση του αριθμού των τουριστών σε νέα επίπεδα ρεκόρ θεωρείται δεδομένη”, λένε, εκφράζοντας, πάντως, προβληματισμό για το ενδεχόμενο αυτοσυγκράτησής τους στις αγορές.
Tα ίδια στελέχη τονίζουν επίσης την ανησυχία τους για το ότι φέτος, λόγω της μερικής ανάσχεσης των ανατιμήσεων στα είδη πρώτης ανάγκης, η κλαδική αγορά θα δεχθεί πίεση στα έσοδά της, καθότι θα υποχωρήσει η πληθωριστική ώθηση του τζίρου, που όπως υπογραμμίζουν, θα αποκαλύψει την πραγματική τάση των πωλήσεων του κλάδου.
Πάντως, το κρίσιμο για την οργανωμένη χονδρική δεν είναι μόνο οι πωλήσεις σε αξία, αλλά η ουσιαστική ανάπτυξη της αγοράς, η οποία αποτυπώνεται στις πωλήσεις σε όγκο, οι οποίες πέρυσι εξαιτίας της ακρίβειας εξελίχθηκαν αρνητικά. Η αγορά λοιπόν ελπίζει ότι φέτος οι πωλήσεις σε όγκο είτε θα παραμείνουν σταθερές συγκριτικά με το 2023 είτε θα αναπτυχθούν λίγο ή έστω οριακά.
Σε ό,τι αφορά τον τζίρο, οι πρώτες εκτιμήσεις λένε ότι η χρονιά πιθανώς θα κλείσει με ανάπτυξη της τάξης του 3%-5% υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις, οι οποίες μπορεί να υπονομεύσουν τις υποσχόμενες προοπτικές της τουριστικής οικονομίας, αν και η κρίση στη Μέση Ανατολή, όπως επισημαίνεται, μάλλον τις ενισχύει. Αυτό συμβαίνει γιατί μεγάλη μερίδα των ξένων τουριστών προτιμούν την Ελλάδα για τις διακοπές τους, έχοντας αποκλείσει τουριστικούς προορισμούς κοντύτερα στην εμπόλεμη ζώνη της Μέσης Ανατολής.
Σημειώνουμε ότι τα δίκτυα cash & carry είχαν μια πρώτη τονωτική ένεση εσόδων το Πάσχα, καθώς ο κλάδος της φιλοξενίας χτύπησε ρεκόρ, ενώ βούλιαξαν από κόσμο οι περιοχές της εξοχικής κατοικίας. Σε αυτό συνέβαλαν ασφαλώς ο γιορτασμός του Πάσχα αργά την άνοιξη και η επιμήκυνσή του κατά μία ημέρα, λόγω μεταφοράς της αργίας της Πρωτομαγιάς την Τρίτη του Πάσχα.
Θετική η επίδραση του τουρισμού
Ενδιαφέρον έχουν οι επισημάνσεις του κ. Βάιου Δημοράγκα, Managing Director της NielsenIQ, σχετικά με την εξέλιξη των πωλήσεων των cash & carry και την επίδραση του τουρισμού σε αυτές.
Ειδικότερα, όπως τονίζει, «τα cash & carry έχουν σημειώσει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πορεία. Μετά τη σημαντική οπισθοχώρησή τους το 2020 λόγω πανδημίας, που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τα σημεία πωλήσεων που τροφοδοτεί η οργανωμένη χονδρική, χρειάστηκαν δύο χρόνια για να ανακτήσουν τη δυναμική τους. Το 2023, όμως, ήταν και πάλι χρονιά οπισθοχώρησης, αν συγκρίνουμε την πορεία τους με εκείνη των σούπερ μάρκετ, καθώς εμφάνισαν ανάπτυξη μόλις 3,7% σε αξία και μείωση όγκων (units) κατά 2,2% έναντι ανάπτυξης των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ κατά 9,3% σε αξία και 1,9% σε τεμάχια». Όπως διευκρινίζει ο κ. Δημοράγκας, «την πορεία τους αυτή έχουμε ενδείξεις, χωρίς να έχουμε «σκληρά στοιχεία» για να το αποδείξουμε, ότι επηρεάζει θετικά ο τουρισμός και γενικότερα η εποχικότητα. Πράγματι, βλέπουμε ότι οι πωλήσεις τους ενισχύονται τους καλοκαιρινούς μήνες, που οι καταναλωτές –τόσο εγχώριοι όσο κι οι επισκέπτες– ξοδεύουν στα out of home σημεία πωλήσεων, τα οποία τροφοδοτούν τα cash & carry, πράγμα που διαπιστώνεται και τον εορταστικό Δεκέμβριο. Από την άλλη», προσθέτει ο Managing Director της NielsenIQ, «η υποαπόδοσή τους το 2023 πιθανόν οφείλεται στην ευρύτερα αυξανόμενη πληθωριστική πίεση, η οποία ωθεί ένα μέρος των καταναλωτών, κυρίως όσους δυσκολεύονται περισσότερο, να μεταφέρουν τις καταναλώσεις τους εντός σπιτιού. Ίσως έτσι εξηγείται σ’ ένα βαθμό η ισχυρή εικόνα του όγκου πωλήσεων των σούπερ μάρκετ παρά τον ιδιαίτερα υψηλό κλαδικό πληθωρισμό πέρυσι. Η συμβολή του τουρισμού είναι πιθανότατα ο ένας από τους δύο λόγους, που είδαμε την ενίσχυση του όγκου πωλήσεων των σούπερ μάρκετ με την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου πέρυσι –ο άλλος λόγος είναι η σταδιακή αποκλιμάκωση των διψήφιων ποσοστών ανατιμήσεων του πρώτου εξαμήνου της χρονιάς».
Ας δούμε, όμως, ποιο είναι το status των δικτύων cash & carry σήμερα, ποιες είναι οι προβλέψεις τους και τι σχεδιάζουν.
Metro Cash & Carry: Ανάπτυξη δικτύου εντός κι εκτός συνόρων
Ως market leader της αγοράς, με παρουσία στον κλάδο περισσότερο από 48 χρόνια, η Metro Cash & Carry επενδύει τα τελευταία χρόνια συστηματικά στην εξυπηρέτηση των αγορών ho.re.ca., εκτιμώντας ότι ο εν λόγω τομέας εξασφαλίζει την ανάπτυξη του δικτύου της. Ωστόσο, δεν παύει να ενδιαφέρεται για τη μικρή λιανική, την οποία θεωρεί σημαντική για τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην ανάπτυξη στενών σχέσεων με τους πελάτες της και στην αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων, που στην πλειονότητά τους είναι τεχνολογικές εφαρμογές ανάλυσης της πληροφορίας. Στην πρώτη γραμμή των υπηρεσιών της είναι η διανομή των παραγγελιών στον τόπο που ζητά ο πελάτης, ενώ σε κάποιες λίγες περιπτώσεις αναγνωρίζει στον πελάτη πίστωση ολιγοήμερης διάρκειας (δεν ξεπερνά τις 20 ημέρες). Για την καλύτερη επέκταση του δικτύου της η Metro θέτει σε πιλοτική βάση ένα ειδικού τύπου dark store, με έδρα την Ρόδο. Η συγκεκριμένη μονάδα έχει τη λογική μιας cash & carry αποθήκης, μέσω της οποίας εκτελείται μέρος των παραγγελιών της. Εφόσον το εγχείρημα αξιολογηθεί θετικά, το εν λόγω project θα εφαρμοστεί και σε άλλες τουριστικές περιοχές.
Το δίκτυο Metro Cash & Carry επεκτείνεται στη Δράμα με νέο κατάστημα, το 50ο του δικτύου και πιθανώς το τελευταίο του στην ηπειρωτική χώρα –η εγκαινίασή του προσδιορίζεται περί τα τέλη του έτους. Κάθε επόμενη επένδυση επέκτασης θα «βλέπει» στη νησιωτική Ελλάδα, όπου η τουριστική ανάπτυξη διανοίγει νέες ευκαιρίες. Στην Κύπρο, όπου η Metro έχει ένα κατάστημα χονδρικής τη Λεμεσό (Best Valus), σχεδιάζει ένα δεύτερο στη Λευκωσία, που θα υποδεχθεί το κοινό από το 2025. Η εταιρεία επιμένει και στις αναβαθμίσεις παλαιότερων καταστημάτων της, γνωρίζοντας ότι ο εκμοντερνισμός των χώρων πώλησης διευρύνει το πελατειακό κοινό, αυξάνοντας και το μέσο κόστος αγορών. Σημειώνουμε ότι φέτος η διοίκηση της εταιρείας προσβλέπει σε αύξηση τζίρου 5% έναντι του 2023, καθορίζοντας με τις επιδόσεις της το γενικό ρυθμό ανάπτυξης της οργανωμένης χονδρικής.
The Mart: Σημαντική αύξηση μεριδίου αγοράς
Η The Mart, θυγατρική του ομίλου της ΕΥΣ, καταγράφει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και σημαντική κερδοφορία, διαθέτοντας 13 καταστήματα, που συμπληρώνονται από ένα σύγχρονο e-shop. Η The Mart το 2022 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) αύξησε τα έσοδά της κατά 19% στα 407,1 εκατ. ευρώ έναντι 342,4 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν, τα κέρδη προ φόρων κατά 71% στα 14,1 εκατ. ευρώ από 8,2 εκατ. ευρώ και τα κέρδη μετά φόρων κατά 69,6% στα 10,8 εκατ. ευρώ από 6,4 εκατ. ευρώ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η αναπτυξιακή πορεία της συνεχίστηκε πέρυσι και διατηρείται σε υψηλά επίπεδα φέτος, κερδίζοντας μερίδια αγοράς και καταγράφοντας επιδόσεις υψηλότερες του μέσου επιπέδου του καναλιού. Σε μεγάλο βαθμό η αισιοδοξία της διοίκησης της εταιρείας για την ανάπτυξη των πωλήσεών της βασίζεται στις προοπτικές της τουριστικής αγοράς, όπως και στην ανταγωνιστική εμπορική πολιτική της αλλά και στις συνεχείς αναβαθμίσεις των καταστημάτων της. Ένα από τα τελευταία της εγχειρήματα επέκτασης ήταν η συνεργασία της το 2023 με τοπική εταιρεία της Πάρου, όπως και η δημιουργία κέντρου διανομής στην Τρίπολη, το οποίο εξυπηρετεί την ευρύτερη περιοχή. Επενδυτικά η The Mart δίνει έμφαση στον εκσυγχρονισμό των ψυκτικών της εγκαταστάσεων, με τη χρήση τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, και στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για το δραστικό περιορισμό του ανθρακικού της αποτυπώματος. Υπενθυμίζεται ότι η The Mart το 2022 επένδυσε σημαντικά κεφάλαια στο real estate – περί τα 111 εκατ. ευρώ– για την απόκτηση εννέα καταστημάτων και δύο βιομηχανικών χώρων.
Μασούτης Cash & Carry: Διαχρονική παρουσία στο κανάλι
Η Μασούτης επενδύει οργανωμένα στις πωλήσεις χονδρικής περίπου τέσσερις δεκαετίες, λειτουργώντας σήμερα 22 τέτοια καταστήματα, έκτασης χώρου πωλήσεων μεταξύ 1.000τμ και 3.000τμ. Υποστηρίζει περί τους 45.000 επαγγελματίες-χρήστες της κάρτας πιστότητας Pro Card Cash & Carry και διαθέτει 15.000 κωδικούς προϊόντων, εξυπηρετώντας τόσο τη μικρή λιανική όσο και τις αγορές ho.re.ca. Το εν λόγω δίκτυο είναι εστιασμένο κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, όπου εδρεύουν τα 14 από τα 22 καταστήματά του, ενώ παρουσία έχει και στην Κεντρική Ελλάδα, τα Ιωάννινα, τις Κυκλάδες και την Λέσβο. Ο σχεδιασμός της εταιρείας είναι να επεκτείνει την παρουσία της στην Κέρκυρα με ένα νέο Cash & Carry, τα εγκαίνια του οποίου έχουν προγραμματιστεί για το 2025. Τα Μασούτης Cash & Carry παραδίδουν τις παραγγελίες τους και στους χώρους των πελατών, καλύπτοντας έτσι μια βασική ανάγκη κυρίως των εταιρειών του τομέα ho.re.ca.
ΑΒ Βασιλόπουλος: Συντηρητική πολιτική
Η ΑΒ Βασιλόπουλος λειτουργεί σήμερα 14 καταστήματα χονδρικής, επωνυμίας ENA Cash & Carry, τα οποία σε ετήσια βάση πραγματοποιούν τζίρο περίπου 130 εκατ. ευρώ. Η επίδοση αυτή παραμένει σταθερή τα τελευταία χρόνια –σημειώνουμε ότι για την ΑΒ Βασιλόπουλος οι πωλήσεις χονδρικής δεν αποτελούν προτεραιότητα. Κρίνοντας μάλιστα από το γεγονός ότι ο σταθεροποιημένος τζίρος του δικτύου καταγράφεται σε περίοδο υψηλού πληθωρισμού, είναι φανερό ότι η ENA Cash & Carry χάνει σε όγκο πωλήσεων και σε μερίδια αγοράς. Στελέχη της εξηγούν η αλυσίδα είναι προσανατολισμένη στον τομέα της μικρής λιανικής, η οποία λόγω του εντονότατου ανταγωνισμού συρρικνώνεται χρόνο με το χρόνο. Η ENA Cash & Carry συντηρεί τις δυνάμεις της, έχοντας επιλέξει να μην επενδύσει στην περαιτέρω ανάπτυξή τους. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος για τον οποίο η ΑΒ Βασιλόπουλος δεν εξετάζει σε αυτή τη φάση τη λειτουργία νέου καταστήματος χονδρικής. Εξάλλου, όπως σημειώνουν παράγοντες της εταιρείας, η διοίκησή της είναι προσηλωμένη στην στην ταχύρρυθμη ανάπτυξη του δικτύου franchise.
Bazaar: Ανάπτυξη μέσω των κεντρικών αποθηκών
Η Bazaar δραστηριοποιείται στη χονδρική μέσω των τεσσάρων συν μιας κεντρικών αποθηκών της με την υποστήριξη 12-15 πωλητών, οι οποίοι διατηρούν την επαφή με το πελατειακό της κοινό. Οι σχετικές εγκαταστάσεις βρίσκονται δύο στην Αθήνα, στο Μοσχάτο και την οδό Αγίας Άννης (η δεύτερη λειτούργησε πολύ πρόσφατα), μια στη Σίνδο στη Θεσσαλονίκη, η τέταρτη στο Ηράκλειο Κρήτης και η τελευταία στη Ρόδο. Παλαιότερα η εταιρεία λειτουργούσε και τρία καταστήματα χονδρικής, τα οποία έκρινε σκόπιμο να μετατρέψει σε υπέρ μάρκετ, με την προοπτική της αναδιάρθρωσης των δομών των πωλήσεων χονδρικής (όπως είπαμε, σήμερα βασίζονται αποκλειστικά στις αποθήκες της). Η διοίκηση της εταιρείας προβλέπει φέτος ανάπτυξη των πωλήσεων χονδρικής σε επίπεδα άνω του 5%, θεωρώντας ότι θα εξασφαλίσει σημαντική ώθηση από την ανάπτυξη της τουριστικής αγοράς. Σημειώνουμε ότι οι πωλήσεις χονδρικής της Bazaar συμμετέχουν περίπου κατά 30% στο συνολικό της τζίρο.
ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός: Δίπορτο για τις πωλήσεις χονδρικής
Δίχως να είναι ψηλά στις στρατηγικές της προτεραιότητες, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός επενδύει στην οργανωμένη χονδρική, λειτουργώντας δύο καταστήματα, το ένα στη Φλώρινα και το δεύτερο στην Αίγινα, υπό το εμπορικό σήμα «Κρητικός Cash & Carry». Η εταιρεία φέρεται σε αυτή τη φάση να μη σχεδιάζει τη δημιουργία νέου cash & carry, ωστόσο σημειώνουμε ότι τα περισσότερα καταστήματα λιανικής που διατηρεί, εξυπηρετούν –στο βαθμό που υπάρχει τοπικό ενδιαφέρον– και επαγγελματίες τόσο της μικρής λιανικής όσο και των αγορών ho.re.ca.