Στην ομιλία του στο συνέδριο Working Together On Our Common Path, με τίτλο «European Trends and Implications for Greece» ο κ. Boris Planet, research director της Planet Retail, αναφέρθηκε στην εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών στην Ευρώπη, θέτοντας τη βάση για την ανάλυση των τάσεων που διαμορφώνονται στο ευρωπαϊκό και ειδικότερα στο ελληνικό λιανεμπόριο.

Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα ανάπτυξης πριν το 2017, προέβλεψε ο Boris Planer, τονίζοντας πως οι δομικές αλλαγές στο ελληνικό λιανεμπόριο, που χαρακτηρίζεται από μεγάλο ποσοστό μικρών ανεξάρτητων επιχειρήσεων και πτώση των πωλήσεων στον τομέα των μη τροφίμων, θα είναι δραστικές και άμεσες.

Επίσης, δήλωσε ότι μπορεί μεν η λύση της τρόικας να απέτρεψε το απόλυτο χάος, αλλά «εγγυάται» πως θα έρθουν πιο δύσκολες ημέρες και ότι σε αυτές τις συνθήκες η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι το κλειδί για τη μελλοντική ανάπτυξη. Επισήμανε, ακόμη, πως οι δομικές αλλαγές δεν θα καθοριστούν μόνο από την πορεία της οικονομίας, αλλά και από τις δημογραφικές τάσεις και τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Στην ομιλία του ο Planer αναφέρθηκε σε βασικές τάσεις που διαμορφώνονται στο ευρωπαϊκό και ελληνικό λιανεμπόριο:
– Το μέσο νοικοκυριό από τα 3,2 άτομα το 1990 μειώθηκε δραματικά σε 2,8 το 2010 – σημαντική μείωση σημειώθηκε και στον ρυθμό γεννήσεων. Οι αλλαγές αυτές αντανακλούν τις εξελίξεις στον σύγχρονο τρόπο ζωής και οδηγούν, μαζί με την αύξηση του κόστους μεταφοράς, στην τάση πραγματοποίησης αγορών από σημεία που βρίσκονται πιο κοντά στην κατοικία.

– Αν και τα τρόφιμα γενικά αντιστέκονται στην κρίση, οι πιο αδύναμες εταιρείες αναμένεται να βγουν από την αγορά. Προβλήματα θα αντιμετωπίσουν και οι ισχυρές εταιρείες του τομέα των μη τροφίμων. 

– Οι ανεξάρτητοι λιανέμποροι θα δεχθούν μεγαλύτερη πίεση, λόγω του υψηλού κόστους λειτουργίας της μεμονωμένης επιχείρησης και η έξοδός τους από την αγορά θα δημιουργήσει χώρο για περαιτέρω ανάπτυξη των καταστημάτων πόλης των αλυσίδων. Μακροπρόθεσμα –σε μια εικοσαετία– το μερίδιο του παραδοσιακού λιανεμπορίου αναμένεται να πέσει κάτω από το 10%, ενώ η συγκεντροποίηση του κλάδου θα συνεχιστεί.

Η καταναλωτική συμπεριφορά
Η καταναλωτική συμπεριφορά έχει γίνει πιο «επαγγελματική». Ο καταναλωτής ζητάει καλής ποιότητας προϊόντα σε προσιτή τιμή, σε καταστήματα με εύκολη και γρήγορη πρόσβαση, ενώ κάνει πιο οργανωμένα τις αγορές του (π.χ. χρήση λίστας). Το λιανεμπόριο απαντά με μείωση των κωδικών στο ράφι, προσφορά πιο στοχευμένης γκάμας προϊόντων και ανάπτυξη των μεριδίων των retailer brands (στην Ευρώπη καταγράφονται σημαντικά case studies επιτυχημένης ανάπτυξης νέων σειρών και προωθητικών προγραμμάτων).

Οι καταναλωτές θέλουν να έχουν όλες τις επιλογές: να μπορούν να ψωνίζουν εκτός πόλης, δίπλα στο σπίτι ή την εργασία τους, online, μέσω κινητού κ.λπ. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές λιανεμπορικές αλυσίδες έχουν ήδη προσαρμοστεί σε αυτή την απαίτηση (e-commerce και m-commerce).

Οι online δραστηριότητες αποτελούν τον νέο τρόπο διεύρυνσης της παρουσίας των επιχειρήσεων στην παγκόσμια αγορά. Μετά από μια σειρά αποχωρήσεων μεγάλων αλυσίδων από σημαντικές αγορές, η ανάπτυξη μέσω Διαδικτύου αποτελεί πιο ασφαλή λύση. Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρείες που αναλαμβάνουν τη σχετική πρωτοβουλία πρέπει, σύμφωνα με την Planet Retail, να έχουν ισχυρή οικονομική βάση στη χώρα τους, ώστε να μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις πιθανές απώλειες ενός νέου εγχειρήματος.

Ο κ. Planer ανέφερε πως δεν αναμένεται να υπάρξει επενδυτική δραστηριότητα εκ μέρους νέων ξένων αλυσίδων. Παρ’ όλα αυτά, το e-commerce θα ασκήσει σημαντική πίεση, ιδιαίτερα στις non-food επιχειρήσεις. Παρά το γεγονός ότι στις online πωλήσεις κυριαρχούν ακόμη οι επιχειρήσεις non food, μετά την κρίση το e-commerce και το m-commerce αναμένεται να αναπτυχθούν με γρηγορότερο ρυθμό σε όλες τις αγορές, απαντώντας και στις ανάγκες μιας νέας γενιάς (της μετά το 1995).