Αυτό απαντά –και το εξηγεί– ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Metro, στην ερώτηση γιατί η εταιρεία του άλλαξε επενδυτική στρατηγική, αποφασίζοντας την εξαγορά της Αφοί Βερόπουλοι. «Η συγκέντρωση της αγοράς θα συνεχιστεί και μάλιστα θα κορυφωθεί», δηλώνει με βεβαιότητα. «Ζούμε εκείνη την πραγματικότητα που αόριστα όλοι λέγαμε ότι κάποια στιγμή θα φτάσει», λέει, έχοντας μόλις λάβει τη σκυτάλη στις εξαγορές από τον ανταγωνισμό.
Μιλώντας μας λίγο πριν υπογράψει το τελικό συμφωνητικό για την απόκτηση της Αφοί Βερόπουλοι, υπογραμμίζει ότι η ισορροπία μεταξύ Metro και προμηθευτών δεν ανατρέπεται από το γεγονός ότι η εταιρεία του ξεπερνά πλέον σε τζίρο το 1 δισ. ευρώ. Όπως εξηγεί, «κάθε εμπορική σχέση για να έχει διάρκεια πρέπει να αφήνει όφελος και στις δύο πλευρές. Αυτό δεν αλλάζει, όσα δισεκατομμύρια τζίρο κι αν κάνει κανείς». Σχολιάζοντας, μεταξύ άλλων, το κλίμα στην αγορά, επισημαίνει ότι, «αν κάτι μας «έμαθε» η κρίση, είναι να μην κρύβουμε για πάντα τα προβλήματα «κάτω από το χαλί»…».
σελφ σέρβις: Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους αλλάξατε στρατηγική στην επενδυτική σας πολιτική, αποφασίζοντας την εξαγορά της Αφοί Βερόπουλοι;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Δεν αλλάξαμε σε τίποτα τη στρατηγική μας, αντίθετα ενεργήσαμε απόλυτα μέσα στο πνεύμα της! Εξηγούμαι: Η πολιτική ανάπτυξης της Metro ήταν πάντα πολύ προσεκτική, εκλεκτική τολμώ να πω. Απορρίψαμε πολλές ευκαιρίες εξαγορών στο παρελθόν, όπως επίσης και πολλά ακίνητα που εξετάσαμε για δημιουργία καταστημάτων. Κριτήριό μας είναι η προοπτική κάθε επένδυσης να συμβάλει στην εξέλιξη και την ανάπτυξη της επιχείρησης με κερδοφόρο τρόπο. Με γνώμονα αυτό ακριβώς το κριτήριο λειτουργήσαμε και στην περίπτωση της Αφοί Βερόπουλοι. Πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια επένδυση που θα εξασφαλίσει στα My market σημαντική γεωγραφική κάλυψη μεγάλου μέρους της χώρας, με πολλά καταστήματα σε εξαιρετικά σημεία, που δύσκολα βρίσκονται πλέον. Ταυτόχρονα, ο σχεδιασμός μας προνοεί η επένδυση αυτή να είναι οικονομικά πολύ αποδοτική.
Θα κορυφωθεί η συγκέντρωση της αγοράς
σελφ σέρβις: Θεωρείτε ότι η αγορά έχει περιθώρια περαιτέρω συγκέντρωσης;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Μια παρατεταμένη δύσκολη οικονομική συγκυρία δεν αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία στα ζητήματα επιβίωσης των επιχειρήσεων. Απλώς δεν επιτρέπει πλέον στα προβλήματα να κρύβονται για πάντα «κάτω από το χαλί». Τώρα λοιπόν που συνειδητοποιήσαμε όλοι για τα καλά ότι η εποχή των «παχιών αγελάδων», του συνεχώς αυτόματα αυξανόμενου τζίρου και της επιδοτούμενης από παροχές κερδοφορίας τελείωσε ανεπιστρεπτί, βλέπουμε την πραγματικότητα πιο καθαρά και αντιμετωπίζουμε το μέλλον με περισσότερη συναίσθηση και ειλικρίνεια.
Φυσικό επακόλουθο είναι ορισμένες επιχειρήσεις να αποχωρήσουν από το παιχνίδι. Για τον λόγο αυτό θεωρώ ότι η συγκέντρωση της αγοράς θα συνεχιστεί και μάλιστα θα κορυφωθεί. Πιστεύω ότι ζούμε εκείνη την πραγματικότητα που αόριστα όλοι λέγαμε ότι κάποια στιγμή θα φτάσει. Αυτή η διαδικασία δεν θα διαρκέσει φυσικά για πάντα, θα ολοκληρωθεί σε λίγα χρόνια και τότε θα επέλθει ισορροπία και σχετική σταθερότητα. Το ενδιαφέρον είναι ότι, στον βαθμό που οι επιχειρήσεις οι οποιες θα επικρατήσουν θα είναι πιο υγιείς, η εξέλιξη θα είναι τελικά και προς όφελος του καταναλωτή.
σελφ σέρβις: Πώς είναι να βλέπετε το λιανεμπόριο, έχοντας «ψηλώσει» πάνω από το 1 δισ. ευρώ;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Ακριβώς όπως το βλέπαμε και πριν! Αλίμονο σε όποιον θεωρήσει ότι το μέγεθος από μόνο του υποδηλώνει ποιότητα και διασφαλίζει επιτυχία. Ίσα ίσα, ένα δίκτυο εκατοντάδων καταστημάτων και πολλών χιλιάδων εργαζομένων απαιτεί πολύ περισσότερη προσπάθεια για να καταφέρει να προσφέρει στον πελάτη την ίδια υψηλή ποιότητα σε όλα τα επίπεδα. Η πρόκληση για μας είναι μεγάλη και το έχουμε συνειδητοποιήσει πολύ καλά. Οι ίδιες αξίες που έκαναν τη Metro να φτάσει μέχρι εδώ, θα είναι αδιαπραγμάτευτα οι αξίες με τις οποίες θα πορευθούμε στο μέλλον. Μια από αυτές είναι και η επωφελής και για τις δύο πλευρές συνεργασία μας με τους προμηθευτές.
Ποτέ δεν πιστέψαμε στην επιβολή ισχύος από κανένα μέρος. Κάθε εμπορική σχέση, για να έχει διάρκεια, πρέπει να αφήνει όφελος και στις δύο πλευρές. Αυτό δεν αλλάζει, όσα δισεκατομμύρια τζίρο κι αν κάνει κανείς. Και έχουμε δει τι μπορεί να γίνει, όταν συμβαίνει το αντίθετο: Τεράστιες διεθνείς εταιρείες κατέρρευσαν, όταν οι διοικήσεις τους πίστεψαν ότι το εταιρικό μέγεθος ήταν αρκετό για να αποτελούν προτιμητέους συνεργάτες των προμηθευτών τους…
Δεν χάσαμε καμία ευκαιρία
σελφ σέρβις: Στις διαπραγματεύσεις για την εξαγορά της Αφοί Βερόπουλοι φαίνεται ότι μπήκατε τη «σωστή στιγμή». Μήπως, όμως, έχετε χάσει ευκαιρίες, μπαίνοντας αργοπορημένοι στον χορό των εξαγορών;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Δεν θεωρώ ότι χάσαμε καμία ευκαιρία. Έχω αμφιβολίες για την αξία που προσέδωσαν οι εξαγορές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στον κλάδο μας στους επενδυτές. Ακόμα και στις περιπτώσεις που οι εξαγοράσαντες είναι σήμερα μεγάλες και επιτυχημένες εταιρείες –περιπτώσεις ελάχιστες– θεωρώ ότι η επιτυχία τους οφείλεται σε καθεαυτήν την ποιότητά τους ως εταιρειών κι όχι στις καλές εξαγορές που έκαναν. Πιστεύω πως μέχρι τώρα οι επιλογές μας ήταν σωστές. Δημιουργήσαμε τις υποδομές που επέτρεψαν τελικά να μεγαλώσουμε και την οικονομική ευρωστία να προχωρήσουμε στην συγκεκριμένη κίνηση τη σωστή στιγμή.
Η πρόκληση της ενσωμάτωσης
σελφ σέρβις: Ποιος είναι ο επόμενος στόχος σας;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Να ενσωματώσουμε το δίκτυο που αγοράζουμε, φυσικά, με τον καλύτερο και ομαλότερο τρόπο. Εύκολο να το λέει κανείς, αλλά η υλοποίηση θέλει καλό σχεδιασμό, χρόνο, πολλή δουλειά και σημαντικούς πόρους. Με την ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας, ο πελάτης μας θα απολαμβάνει την πλήρη εμπειρία των My market σε όλα τα καταστήματα του δικτύου. Η μεγαλύτερη πρόκληση στο έργο αυτό είναι η ένταξη των εργαζομένων της Αφοί Βερόπουλοι στην οικογένεια της Metro: Το να αγκαλιάσουμε τους 4.500 νέους συναδέλφους και να τους ενσωματώσουμε αρμονικά στην ομάδα μας, αντλώντας από αυτούς τις καλύτερες πρακτικές τους και μαθαίνοντάς τους αντίστοιχα τις καλύτερες δικές μας. Το να τους προσεγγίσουμε ως συνεργάτες που μπορούν να προσφέρουν αποτελεσματικά για την πρόοδο και την ανάπτυξη της νέας εταιρείας. Είμαι βέβαιος ότι θα το πετύχουμε.
Οι παιδικές αντιδράσεις ανήκουν στο παρελθόν
σελφ σέρβις: Ως όμιλος έχετε παρουσία στη λιανική, τη χονδρική, την παραγωγή, την τυποποίηση, τις εισαγωγές και τη διακίνηση. Πόσο συμβατές είναι οι δραστηριότητές αυτές μεταξύ τους;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Το κοινό ιδιοκτησιακό καθεστώς των εταιρειών του ομίλου δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι συνυπάρχουν με κοινά συμφέροντα και κοινή δράση. Έχουμε διαχωρίσει πλήρως τις οργανώσεις των επιχειρήσεών μας εδώ και πολλά χρόνια, εφαρμόζοντας έναν αυστηρό κώδικα δεοντολογίας, που προχωρά πολύ πέρα από τις απαιτήσεις του νόμου. Η Metro για να ευημερήσει πρέπει να πουλά τα προϊόντα των ανταγωνιστών των άλλων εταιρειών του ομίλου μας και να έχει άριστες σχέσεις μαζί τους. Αντίστοιχα, οι άλλες εταιρείες του ομίλου πρέπει να αντιμετωπίζουν όλους τους ανταγωνιστές της Metro ισότιμα με αυτήν.
σελφ σέρβις: Οι ανταγωνιστές των εταιρειών του ομίλου σας αντιλαμβάνονται την πολιτική των ίσων αποστάσεων με τον τρόπο που την περιγράφετε;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Ναι, πιστεύω ότι στη συντριπτική πλειονότητα αυτό είναι απόλυτα κατανοητό. Όλες οι εταιρείες μας έχουν χτίσει μια παράδοση ειλικρίνειας, ηθικής και τιμιότητας στις σχέσεις τους με τους προμηθευτές, τους πελάτες και τους ανταγωνιστές τους κι αυτό θεωρώ ότι είναι το πιο βασικό σε μια εμπορική σχέση. Άλλωστε, μια αντίδραση του τύπου «πλήττω τον παραγωγικό ή τον διανεμητικό κλάδο του ομίλου για να χτυπήσω τη Metro» δεν θα είχε κανένα νόημα. Θα ήταν μια καθαρά συναισθηματική αντίδραση, χωρίς κανένα απολύτως αποτέλεσμα, γιατί δεν φαντάζομαι ότι υπάρχει κανείς που πιστεύει ότι η Metro θα αλλάξει τα πλάνα της ή θα αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα, λόγω της δικής του σχέσης με τις άλλες εταιρείες του ομίλου. Θεωρώ, εξάλλου, ότι παιδικές αντιδράσεις τέτοιου είδους οι επιχειρήσεις αυτής της χώρας τις αφήσαμε πίσω μας προ καιρού.
Τι σκιάζει την αισιοδοξία μου
σελφ σέρβις: Η οικονομία ζει τη δική της περιπέτεια. Αισιοδοξείτε για την επόμενη μέρα;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Αναζητώ πάντα μια νότα αισιοδοξίας, ακόμα και στο πιο ζοφερό περιβάλλον. Παρέμεινα αισιόδοξος σε όλη της διάρκεια της κρίσης και δεν σκοπεύω ν’ αλλάξω τώρα στάση. Ο επιχειρηματίας, άλλωστε, που χάνει τις ελπίδες του για το μέλλον δεν μπορεί να εμφυσήσει όραμα, να χαράξει στρατηγική και να οδηγήσει την επιχείρησή του μπροστά. Υπάρχουν, όμως, δυο παράγοντες που διαταράσσουν την αισιοδοξία μου: Ο πρώτος είναι ο κίνδυνος να περιέλθει η οικονομία και η κοινωνία σε έναν βάλτο στασιμότητας, όπου τίποτα χειρότερο από τη σημερινή κατάσταση δεν θα συμβαίνει, αλλά και τίποτα καλύτερο δεν θα ξεκινά.
Αν όλοι αποδεχθούν κάτι τέτοιο σαν μοιραίο, θα το ζήσουμε εν είδει αυτοεκπληρούμενης προφητείας καταστροφικά. Δεύτερος παράγοντας είναι η έλλειψη οράματος και ηγεσίας στην Ευρώπη. Δεν μιλώ για τον τρόπο που αντιμετώπισαν οι εταίροι την ελληνική υπόθεση, γιατί εν προκειμένω θεωρώ τις ευθύνες μοιρασμένες, αλλά για την έλλειψη στρατηγικής, τη λογιστική και διαχειριστική θεώρηση των προβλημάτων, την αδυναμία πραγματοποίησης υπερβάσεων και τομών. Πέρα από την πολιτική της διάσταση αυτή η κατάσταση έχει επιπτώσεις στην οικονομία της Ευρώπης –κατ’ επέκταση και της Ελλάδας.
Πού αποτυγχάνει η νέα κυβέρνηση
σελφ σέρβις: Η νέα κυβέρνηση λαμβάνει τα μηνύματα της αγοράς; Ανταποκρίνεται στα αιτήματα του εμπορίου;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Στον τομέα αυτό η νέα κυβέρνηση αποτυγχάνει. Μόνο που, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν είναι καθόλου χειρότερη από όλες τις προηγούμενες! Καμία κυβέρνηση στη χώρα μας δεν λαμβάνει τα μηνύματα της αγοράς και δεν καταστρώνει ένα στρατηγικό πλάνο ανάπτυξής της. Ανέκαθεν η πολιτική ηγεσία προσπαθεί να ισορροπεί μεταξύ πιέσεων που δέχεται από διάφορες επαγγελματικές και συνδικαλιστικές ομάδες, αλλάζει προσανατολισμό με κάθε αλλαγή προσώπου υπουργού και υφυπουργού και μηρυκάζει τις ίδιες πάντα… επαναστατικές ιδέες!
Θυμίζω, για παράδειγμα, πόσοι και πόσοι υπουργοί έχουν εξαγγείλει τις «καθαρές τιμές» στο τιμολόγιο, χωρίς ένας από όλους να έχει διαβουλευτεί με την αγορά, να ρωτήσει τέλος πάντων τι ήταν αυτό που εμπόδισε από παλιά ένα τόσο μεγαλεπήβολο σχέδιο να λειτουργήσει, διασφαλίζοντας στον Έλληνα καταναλωτή τρόφιμα φθηνά –για μην πω «δωρεάν», αν πιστέψει κανείς μερικές από τις εξαγγελίες ορισμένων… Ασχολούμενοι με τα ασήμαντα, μπορούμε να αποφεύγουμε για πάντα τα σημαντικά…
σελφ σέρβις: Πώς αντιλαμβάνεστε το «πρώτη φορά Αριστερά»;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Υπάρχουν και σ’ αυτή την κυβέρνηση μερικοί άνθρωποι –όχι πολλοί– που ενδιαφέρονται και προσπαθούν. Δεν έχουν όμως βοήθεια, δεν έχουν συντονισμό, συνήθως δεν έχουν καν την εξουσία να κάνουν κάποια πράγματα. Η έστω τυπική επαφή με ανθρώπους της αγοράς έχει σχεδόν εκλείψει. Φοβάμαι ότι ταλαιπωρούμαστε από παλιές, συντηρητικές και ξεπερασμένες ιδέες για το ρόλο των επιχειρήσεων στην κοινωνία…
Λάθος λύση η αύξηση του κόστους εργασίας
σελφ σέρβις: Η κυβέρνηση υποστηρίζει την αύξηση των εργοδοτικών εισφορών για την αντιμετώπιση της «μαύρης τρύπας» στο συνταξιοδοτικό. Το σχόλιό σας;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Φαύλος κύκλος: Αύξηση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας σημαίνει μείωση θέσεων εργασίας. Έτσι θα πετύχουμε την περιπόθητη ανάπτυξη; Έτσι θα χτυπήσουμε τη μαύρη εργασία, κάνοντάς την όλο και πιο οικονομικά επωφελή και ελκυστική; Και επειδή πολλοί μπορεί να σκέφτονται ότι διυλίζουμε τον κώνωπα, θέλω να επισημάνω ότι για ένα όμιλο σαν το δικό μας, για παράδειγμα, κάθε μονάδα αύξησης του κόστους εργασίας σημαίνει ετήσιο κόστος περίπου 1,5 εκατ. ευρώ. Και να πήγαιναν αυτά τα χρήματα στους εργαζόμενους, θα είχε κάποιο νόημα. Αλλά ρίχνονται στο άπατο βαρέλι των ελλειμμάτων, δημιουργώντας ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για την μεγέθυνσή τους. Είναι τουλάχιστον κρίμα! Έχουμε ξύσει πια τον πάτο
σελφ σέρβις: Οι θεσμοί θεωρούν αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων και το 2016. Με τι επιπτώσεις, όμως, στη ζήτηση;
Αριστοτέλης Παντελιάδης: Σε γενικές γραμμές η κατανάλωση τροφίμων έχει σταθεροποιηθεί. Δεν νομίζω ότι πρόκειται να διαφοροποιηθεί σημαντικά από πιθανά πρόσθετα φορολογικά μέτρα, γιατί η συμπεριφορά του καταναλωτή δείχνει ότι έχουμε ξύσει πια τον πάτο. Εκτός «ρηξικέλευθων» ανατροπών φυσικά…