Το φαινόμενο που διαπιστώνεται στα περισσότερα FMCG, δηλαδή ο συνδυασμός της πτώσης του όγκου της κατανάλωσής τους με την άνοδο των πωλήσεών τους σε αξία, εκδηλώνεται και στην κατηγορία των απορρυπαντικών ρούχων, όπως εξάλλου και η ταχεία ανάπτυξη του μεριδίου των PL σε αυτήν ως αντίδραση της ζήτησης στην ακρίβεια. Περιοριστική αναμένεται για τα οικονομικά μεγέθη των βιομηχανιών του κλάδου η εφαρμογή του νέου νόμου για τις προωθητικές ενέργειες. Άλλωστε, οι προκλητικά μεγάλες ανατιμήσεις τους ήταν αυτές που ώθησαν στη σχετική θεσμική ρύθμιση, εφόσον κρίθηκε ότι ο τρόπος εφαρμογής των προσφορών-εκπτώσεων εκ μέρους τους, συνδυασμένος με τις ανατιμήσεις, αδικεί τον καταναλωτή.
Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη της αλυσίδας Metro, η κατηγορία των απορρυπαντικών στη διάρκεια του 2023 εμφάνισε σημαντική αύξηση της αξίας των πωλήσεών της, κυρίως λόγω των ανατιμήσεων, δεδομένου ότι οι πωλήσεις της σε τεμάχια διατηρήθηκαν στα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Όπως σημειώνουν, η υποκατηγορία των υγρών απορρυπαντικών φαίνεται πως κερδίζει συνεχώς μερίδιο τόσο από τις ταμπλέτες, οι οποίες διατηρούν τον όγκο των πωλήσεων τους, όσο και από τα απορρυπαντικά σε σκόνη, που εμφανίζουν τάση περαιτέρω μείωσης των πωλήσεών τους σε όγκο. Ως προς τις τεχνολογικές εξελίξεις στο σχετικό κλάδο, επισημαίνουν ότι αφορούν κυρίως τα υγρά απορρυπαντικά και τις ταμπλέτες, εκφρασμένες στην εμφάνιση νέων πιο συμπυκνωμένων συνθέσεων και νέων τύπων ενζύμων.
Η ζήτηση των PL διευρύνεται
Στο ενδεκάμηνο από την έναρξη του 2023 τα απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο χέρι εμφάνισαν σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 μείωση πωλήσεων σε όγκο κατά 7,5%, αλλά αύξηση σε αξία κατά 8,7%. Στα PL της υποκατηγορίας, το μερίδιο των οποίων έφτασε στο 23,3% την εξεταζόμενη περίοδο, η κατανάλωση μειώθηκε μόλις κατά 1,6%, αλλά σε αξία οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 9,5%.
Μικρή ήταν η μείωση του όγκου πωλήσεων των επώνυμων απορρυπαντικών πλυντηρίου ρούχων, μόλις 1,5%, αλλά σε αξία οι πωλήσεις τους ανέβηκαν κατά 16,2%! Όμως, εντυπωσιακή ήταν κι η αύξηση του μεριδίου των PL της υποκατηγορίας, με άνοδο πωλήσεων κατά 33% σε όγκο και 40,1% σε αξία! Αντίστοιχα, τα επώνυμα μαλακτικά ρούχων εμφάνισαν μικρή μεν μείωση της κατανάλωσής τους, κατά 1,9%, αλλά οι πωλήσεις τους σε αξία αυξήθηκαν κατά 10,4%, πράγμα που αιτιολογεί την αύξηση του μεριδίου πωλήσεων των PL της υποκατηγορίας, που έφτασε το 19,2% στο ενδεκάμηνο, εμφανίζοντας άνοδο πωλήσεων σε όγκο 21,9% και σε αξία 32%. Παρομοίως τo μερίδιο των PL αποσκληρυντικών νερού έφτασε το 24,5% της υποκατηγορίας, με αύξηση πωλήσεων κατά 29,8% σε όγκο και 38,5% σε αξία στο ενδεκάμηνο(!), ενόσω οι πωλήσεις των επώνυμων προϊόντων έχασαν λίγο και σε όγκο (1,1%) και σε αξία (0,4%).
Είναι προφανές ότι, αν και οι ανατιμήσεις των PL της κατηγορίας ήταν επίσης σημαντικές, αυτά παρέμειναν πιο οικονομικά από τα επώνυμα προϊόντα, πράγμα πολύ σημαντικό για τα νοικοκυριά σε συνθήκες μείωσης των εισοδημάτων τους.
Πάντως, όπως επισημαίνουν τα στελέχη της Metro, αν και «οι αυξήσεις τιμών των πρώτων υλών, σε συνδυασμό με το αυξημένο ενεργειακό κόστος, επηρέασαν αρκετά την αγορά των απορρυπαντικών ρούχων με ανατιμήσεις, προς το τέλος του 2023 οι τιμές άρχισαν να παρουσιάζουν μείωση».
Άραγε μια ενδεχόμενη αποκλιμάκωση των τιμών ραφιού θα επιδράσει στην αγοραστική συμπεριφορά υπέρ των επώνυμων απορρυπαντικών και συναφών προϊόντων ή τα νοικοκυριά θα εξακολουθήσουν να στρέφονται στις φθηνότερες ιδιωτικές ετικέτες; Το ερώτημα αφορά και τη βιομηχανία και το λιανεμπόριο. Το βέβαιο είναι ότι η απάντηση προϋποθέτει σημαντικές επενδύσεις στο μάρκετινγκ…
Τι προβλέπει ο νέος νόμος για τις προωθήσεις
Οι περιορισμοί που εισάγει ο νέος νόμος στο σχεδιασμό των προωθητικών ενεργειών, θα έχει ασφαλώς επιπτώσεις στη βιομηχανία του κλάδου, η οποία αξιοποιεί συχνά και με επιτηδειότητα τα εν λόγω εργαλεία μάρκετινγκ. Η σχετική συζήτηση ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο, όταν δημοσιεύτηκαν ρεπορτάζ επικαλούμενα πηγές του Υπουργείου Ανάπτυξης, τα οποία προειδοποιούσαν για ρυθμίσεις περιορισμού τόσο της διάρκειας των προσφορών και εκπτώσεων όσο και της συχνότητάς τους. Επίσης, προειδοποιούσαν περί καθιέρωσης ενός εύλογου χρονικού διαστήματος μεταξύ των προγραμμάτων προσφορών των ίδιων κωδικών προϊόντων, περί απαγόρευσης των υψηλών εκπτώσεων μεγάλης διάρκειας, περί υποχρέωσης ευδιάκριτης σήμανσης των ραφιών με σαφώς προσδιορισμένα τα τιμολογιακά στοιχεία των προϊόντων και περί ελέγχου των διαθέσιμων εκπτωτικών στοκ.
Ο υπουργός Ανάπτυξης, κ. Κώστας Σκρέκας, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, δήλωσε: «Η άποψή μας είναι καθαρή. Ναι στις προσφορές, όχι στην παραπλάνηση των καταναλωτών. Ο στόχος μας είναι να βάλουμε φρένο σε όλες τις παραπλανητικές τακτικές στα ράφια προς όφελος των νοικοκυριών, αλλά και του υγιούς ανταγωνισμού». Όπως είπε παραδειγματικά, «δεν είναι τίμιο και «καθαρό» η μονή συσκευασία ενός κωδικού προϊόντος να κοστίζει φερ’ ειπείν 5 ευρώ και ακριβώς δίπλα της η συσκευασία των δύο, με την ένδειξη «1+1 δώρο», να κοστίζει οκτώ ευρώ…». Τελικά στις 18 Ιανουαρίου υπερψηφίστηκε στη Βουλή η σχετική τροπολογία του Υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία, στο πλαίσιο του εξορθολογισμού των προσφορών κι εκπτώσεων και της διαφάνειας των τιμών,
• για προϊόντα, για τα οποία ανακοινώνεται ανατίμηση, προβλέπει ότι δεν επιτρέπεται από τις 10 Ιανουαρίου φέτος η οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια κατά τη διάθεσή τους, εφόσον δεν συμπληρώθηκε ένα τρίμηνο από την ημερομηνία εφαρμογής της αύξησης τιμής.
• Προβλέπεται η μείωση των αρχικών τιμών των προϊόντων, όπως αυτές διαμορφώνονται πριν από κάθε έκπτωση, προσφορά ή άλλη προωθητική ενέργεια. Η μείωση αυτή ισούται, κατ’ ελάχιστον, με το 30% του αθροίσματος των πιστώσεων, εκπτώσεων άλλων παροχών που χορηγήθηκαν στο λιανεμπόριο το 2023, επί της αρχικής τιμής της 31ης Δεκεμβρίου 2023.
Όπως είναι γνωστό, η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά προϊόντα πέραν των ειδών διατροφής, στα οποία έχει παρατηρηθεί μεγάλη απόκλιση των τιμών ραφιού μεταξύ Ελλάδας και άλλων χωρών της ΕΕ –ανάμεσά τους είναι και τα απορρυπαντικά. Οι κατηγορίες αυτές θα αναφέρονται συγκεκριμένα σε προσεχή υπουργική απόφαση. Σε άλλη υπουργική απόφαση θα εξειδικευτεί το είδος των προωθητικών ενεργειών που θα απαγορεύονται.
Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Αττικής Πειραιώς και επί χρόνια πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων (ΕΣΒΕΠ), κ. Νίκος Καραγεωργίου, σε δηλώσεις του στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», αν και υπογράμμισε την ανάγκη κρατικής παρέμβασης όπου διαπιστώνονται στρεβλώσεις, τόνισε πως υπάρχουν δυσκολίες στην εφαρμογή του μέτρου, δηλώνοντας αντίθετος στην απαγόρευση των προσφορών για ένα τρίμηνο στα προϊόντα που ανατιμώνται. Όπως εξήγησε, «οι προσφορές δεν είναι ένα τέχνασμα των εταιρειών. Απαντούν στις ανάγκες των καταναλωτών και τους διευκολύνουν να κάνουν τις αγορές τους. Δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες οι επιχειρήσεις».
Πάντως, παρά τις όποιες αντιδράσεις στις 30 Ιανουαρίου με την Υπουργική Απόφαση 6969/2024-ΦΕΚ 640/Β/30-1-2024 τα απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες) και τα απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο χέρι εντάσσονται στις κατηγορίες των προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 5082/2024 (αναλυτικά βλέπε σελ. 18-20).
Το πόρισμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού στα τέλη του 2023 παρουσίασε τα πορίσματα έρευνάς της για τον ανταγωνισμό στην αγορά των απορρυπαντικών πλυντηρίου ρούχων. Η έρευνα κάλυψε περίοδο δώδεκα μηνών, με έναρξη την 1η Φεβρουαρίου 2022. Την εν λόγω περίοδο, λοιπόν, σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής, τα υγρά απορρυπαντικά κατείχαν το 61% της αγοράς, τα απορρυπαντικά σε σκόνη το 24% και τα απορρυπαντικά σε ταμπλέτες το 15%. Το 92% του τζίρου της κατηγορίας έγινε από τα επώνυμα απορρυπαντικά και το 8% από τα PL, ενώ από άποψη πωλήσεων σε όγκο το 84% κάλυψαν τα επώνυμα απορρυπαντικά και το 16% τα PL.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού διαπίστωσε αφενός ότι το μερίδιο κανενός από τους προμηθευτές της κατηγορίας δεν υπερέβη το 40% και αφετέρου ότι τα μερίδια πωλήσεων σε αξία στα προϊόντα της κατηγορίας των έντεκα μεγαλύτερων αλυσίδων σούπερ μάρκετ δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά στη διάρκεια του δωδεκαμήνου, ενώ δεν επηρεάστηκαν από την εφαρμογή του «Καλαθιού του Νοικοκυριού». Αντίθετα, εντόπισε αυξομειώσεις στις πωλήσεις κυρίως μεταξύ των μεγάλων προμηθευτών της κατηγορίας.
Σχετικά με την εξέλιξη των τιμών (μέση σταθμισμένη τιμή μεζούρας προ ΦΠΑ) διαπιστώθηκε ότι στα PL απορρυπαντικά οι τιμές (μέση τιμή μεζούρας) κυμάνθηκαν σε χαμηλότερο επίπεδο συγκριτικά με των επώνυμων απορρυπαντικών, εμφανίζοντας οριακά ανοδική τάση. Στο ίδιο πλαίσιο, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, το «Καλάθι του Νοικοκυριού» είχε σταθεροποιητική επίδραση στις τιμές μόνο για τα προϊόντα που εντάχθηκαν σε αυτό. Τα επώνυμα απορρυπαντικά (υγρά και σκόνες) που δεν εντάχθηκαν σε αυτό, παρουσίασαν τη μεγαλύτερη άνοδο στην σταθμισμένη τιμή μεζούρας και ήταν της τάξης του 16%. Αντίθετα, τα PL αντίστοιχά τους που εντάχθηκαν στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» εμφάνισαν μικρή πτώση τιμής. Όσο για τις ταμπλέτες πλυντηρίου ρούχων, που δεν εντάχθηκαν στο «Καλάθι» του ΥΠΑΝ, διαπιστώθηκε ότι ήταν ακριβότερες σε σχέση με τα λοιπά απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων και παρουσίασαν ανοδική τάση και έντονες διακυμάνσεις τιμής.
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, στην εξεταζόμενη περίοδο δεν παρατηρήθηκε στροφή των καταναλωτών από τα επώνυμα στα PL απορρυπαντικά από την έναρξη της εφαρμογής του «Καλαθιού» ει μη μόνον οριακή αύξηση του ποσοστού πωλήσεων των PL προϊόντων (από 15,3% προ της πλήρους λειτουργίας του «Καλαθιού» σε 15,6% στα τέλη της περιόδου).
Η καινοτομία κερδίζει
Και στα απορρυπαντικά ρούχων η καινοτομία κερδίζει συνεχώς έδαφος. Σύμφωνα με τους αρμόδιους της Metro, «μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες στα απορρυπαντικά ρούχων είναι χρήση νέων ενζύμων στην σύνθεση των προϊόντων», ενώ τονίζουν ότι «η κατανάλωση στρέφεται με σταθερό ρυθμό προς τα υγρά απορρυπαντικά». Στην κατακλείδα τους οι συνομιλητές μας σημειώνουν ότι σε γενικές γραμμές δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές φέτος στην κατηγορία, καθώς επικρατεί σταθερότητα, επισημαίνοντας, πάντως, ότι η τάση προτίμησης των καταναλωτών για τα υγρά απορρυπαντικά δείχνει ότι αυτά θα καταλάβουν μελλοντικά μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων.
ΛΑΝΣΑΡΙΣΜΑ
Ο όμιλος Σαράντη λάνσαρε τον Φεβρουάριο του 2023 τα νέα Μαλακτικά Ρούχων Tesori d’ Oriente (Τesori d’ Oriente στα ιταλικά σημαίνει θησαυρός της Ανατολής)! Τα μαλακτικά ρούχων Tesori d’ Oriente είναι συμπυκνωμένα, διατίθενται σε πέντε αρώματα (White Musk, Byzantium, Thalasso Therapy, Ayurveda & Hammam) και η σύνθεσή τους με μικροκάψουλες κρατά τα ρούχα αρωματισμένα έως οκτώ εβδομάδες. Δεν περιέχουν συνθετικά και χρωστικές.