Στην πρόταση το τέλος εγγυοδοσίας ανά μπουκάλι εμφιαλωμένου νερού να είναι €0,05 για τις συσκευασίες έως 750ml και €0,10 για τις συσκευασίες ενός και 1,5 λίτρου προχώρησε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Φυσικών Μεταλλικών Νερών (ΣΕΦΥΜΕΝ).
Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, το τέλος εγγυοδοσίας έχει οριστεί από την Πολιτεία στα €0,10 και €0,15 αντίστοιχα. Συνεπώς, όταν μιλάμε για τις συσκευασίες μισού λίτρου, το τέλος αφορά 20% της τιμής που θα προστεθεί ως προσαύξηση στον τελικό καταναλωτή. Στην αντίστοιχη αγορά του από το σούπερ μάρκετ, η αύξηση στο κόστος ανά τεμάχιο θα κυμαίνεται μεταξύ 47% και 83%. Ο διευθυντής ποιότητας και ασφάλειας προϊόντων στη ΧΗΤΟΣ ΑΒΕΕ και αντιπρόεδρος του ΣΕΦΥΜΕΝ, Μπάμπης Παπαχρήστου μίλησε για «ρίσκο» που οι εταιρείες όμως θα πρέπει να πάρουν. Ο πρόεδρος Κωνσταντίνος Κούτσας, γενικός διευθυντής στη Σ. Μεντεκίδης ΑΕ, συνέκρινε δημόσια τον διαφαινόμενο «κίνδυνο» με την περίπτωση της εφαρμογής του Ειδικού Περιβαλλοντικού Τέλους για την πλαστική σακούλα στα σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο του 2018.
Ποιος θα καταβάλλει και πώς θα εισπράττει πίσω την εγγυοδοσία
Ο καταναλωτής υποτίθεται ότι θα μπορεί να λαμβάνει πίσω την εγγυοδοσία, σε μορφή χρηματικών κουπονιών σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, βάσει της εφαρμογής του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) συσκευασιών, μέρος του οποίου αποτελεί το σύστημα εγγυοδοσίας, δηλαδή το Deposit Refund System (DRS), με καταληκτική ημερομηνία εφαρμογής την 1η Ιουλίου 2023. Υπήρξαν αναφορές για επιδίωξη αναβολής εφαρμογής έως την 1η Σεπτεμβρίου 2023 από την κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, η θέση του ΣΕΦΥΜΕΝ είναι ότι «θα πρέπει να δοθεί επαρκής χρόνος για την υλοποίηση εφαρμογής ενός τόσο απαιτητικού συστήματος που θα συμβάλλει στην εθνική οικονομία».
Η διασπορά των σημείων στα οποία πωλείται εμφιαλωμένο νερό στην Ελλάδα είναι μεγάλη: Αρκετά είναι πολύ απομακρυσμένα, ορεινά ή νησιωτικά. Ο ΣΕΦΥΜΕΝ τα υπολογίζει σε περισσότερα από 120.000. Η τελευταία σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο, βάσει της διατύπωσής της, για μη καταβολή του τέλους εγγυοδοσίας από τον τελικό καταναλωτή στα σημεία Ho.Re.Ca. επιτόπιας κατανάλωσης, όπου θα είναι υποχρέωση της επιχείρησης να περισυλλέγει τα μπουκάλια, συνεχίζοντας τον κύκλο χρήσης του ΣΣΕΔ.
Οι στόχοι του ΣΣΕΔ για την Ελλάδα
Η συνολική εφαρμογή του συνόλου του ΣΣΕΔ προϋποθέτει τη συνεργασία κεντρικής κυβέρνησης, τοπικής αυτοδιοίκησης, των ίδιων των παραγωγών και εμφιαλωτών, που θα είναι και οι τελικοί αποδέκτες του προϊόντος που θα προκύψει. Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 77% των πλαστικών συσκευασιών τύπου PET, can και γυαλιού που εμπορεύονται στη χώρα, να ανακυκλώνονται κιόλας, ήδη από το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Η χώρα μας βρισκόταν λίγο κάτω από το 38% το 2022, η πρωτοπόρος Ολλανδία ξεπερνά το 67%. Η Ελλάδα υποχρεούται να φτάσει το 90% στο τέλος του 2025.
Σύστημα και μηχανισμός περισυλλογής και επεξεργασίας, αλλά και καταβολής εγγυοδοσίας πίσω στον καταναλωτή, τον καταστηματάρχη ή τον βιομήχανο δεν έχει οριστεί ακόμη. Ως φορέας που θα αναλάβει την υλοποίηση του ΣΣΕΔ έχει οριστεί από το ΥΠΕΝ ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Το πλάνο υλοποίησης περιλαμβάνει την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, αφενός για το κομμάτι της περισυλλογής, αφετέρου για την αξιοποίηση και την ανασύσταση για την Παρασκευή των επόμενων συσκευασιών rPET. Η κατάρτιση επενδυτικού σχεδίου, μέχρι την έγκρισή του και τη συμμετοχή του σε δημόσιο διαγωνισμό για την ανάληψη του έργου, ώστε ο τελικός ανάδοχος να εκμεταλλεύεται τα ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια και να πουλά το ανασυντεθειμένο υλικό πίσω στις εταιρείες εμφιάλωσης, αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες που συνέλεξε το FOODReporter, να χρειαστεί διάστημα τουλάχιστον 24 μηνών.
Τα μέλη του ΣΕΦΥΜΕΝ δήλωσαν πολλές φορές «έτοιμα να συνδράμουν την Πολιτεία όπου χρειαστεί», αν και παραδέχτηκαν ότι μέχρι στιγμής το ΥΠΕΝ δεν τα έχει συμβουλευτεί για το θέμα. Άλλωστε, οι εταιρείες εμφιάλωσης, πέρα από τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, έχουν μόνο να κερδίσουν από το εγχείρημα: Ένα επιτυχημένο ΣΣΕΔ θα δημιουργήσει υλικό κεφάλαιο rPET πλαστικού, φθηνότερο από εκείνο που μέχρι τώρα εισάγουν από το εξωτερικό. Από την άλλη, όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών, τόσο χαμηλότερες σχετικές εισφορές θα πληρώνουν στο κράτος.
Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter FOODReporter